Vísir - 17.02.1962, Blaðsíða 4

4
V í S 1 R
Minnimgaros'o} :
Þorsteinn Þorstelnsson
á Húsafeiii
Ef ég yrði einhverntíma
spurður að því hvaða einum
manni ég vildi helzt líkjast af
þeim mönnum sem ég hefi
kynnzt um ævina, myndi ég
svara: Þorsteini á Húsafelli.
Nú er Þorsteinn á Húsafelli
fallinn í valinn og verður bor-
inn til hinztu hvílu \ dag. Þar
íór 'mikill drengur og göfug
sál, karlmenni til líkams og sál-
ar.
Þorsteinn á Húsafelli hafði
tvo um sjötugt þegar hann lézt,
var fæddur 6. júlí 1889 að
Ilúsafelli í Borgarfirði og þar
ól hann allan sinn aldur. Eng-
an mann hef ég þekkt, sem
unnað hefur heimabyggð sinni
jafn heitt og einlæglega sem
Þorsteinn. Það var heldur ekki
að ástæðulausu því fá býli á fs-
landi búa yfir jafnmiklum
náttúrutöfrum sem Húsafell.
Fegurð þess hefur löngum ver-
ið viðbrugðið, og Þorsteinn
bóndi var ekki aðeins trygg-
lyndur í garð fæðingarstaðar
síns og ættleifðar heldur var
hann einnig fagurkeri og feg-
urðardýrkandi í eðli sínu þótt
hann hampaði ekki tilfinning-
um sínum. Hann var maður dul-
ur, þótt tilfinningaríkur væri,
stilltur vel og gæflyndur þótt
)■. h
hann byggi ýfir miklu og geð-
ríku skapi.
Foreldrar Þorsteins voru Ást-
ríður Þorsteinsdóttir, borin og
barnfædd á Húsafelli, dóttir
Þorsteins Jakobssonar, Snorra-
sonar prests Björnssonar, sem
var landskunnur hæfileikamað-
ur og þjóðsagnapersóna á sín-
um tíma, ■ og til hans er Húsa-
fellsættin rakin. Faðir Þor-
steins var Þorsteinn Magnús-
son frá Vilmundarstöðum í
F.eykholtsdal, en í þeirri ætt
voru rómaðir búhöldar og
bændahöfðingjar. Voru þeir
hrseðrasynir Þorsteinn Þor-
steinsson á Húsafelli og Jón
Hannesson í Deildartungu.
Voru þau Húsafellshjón, for-
eldrar Þorsteins yngra, gagn-
merk ágætishjón, höfðingjar í
lund og höfðingjar heim að
sækja svo að landfrægt var.
Þorsteinn var yngstur úr hópi
fjölmargra systkina, er öll
hurfu að h^iman þegar upp
komust nema Þorsteinn einn.
Hann tók við búi foreldra sinna
begar móðir hans lézt árið 1921.
Búið var allstórt og jörðin mik-
il. víðlendasta jörð í allri Borg-
arfjarðarsýslu. Hún var á ýmsa
lund erfið, jafnt til heyfanga
scm smalamennsku og ekki
heiglum hent að taka ungur og
lítt reyndur við slíkum forráð-
um.
Þorsteinn var góður bústjórn
armaður, en samt tel ég hann
ekki hafa verið neinn búskör-
ung né sérstökum hæfileikum
gæ4dan sem bóndi. Hugur hans
stwfndi til svo margs annars.1
Hann var heimspekingur og
lífsspekingur — trúmaður þó í
beztu merkingu þess orðs — en
lét trúna aldrei verða sér fjötur
um fót í leit að þekkingu. Við-
sýni hans var nær ótakmörkuð,
hann hélt öllum möguleikum
opnum til að staðna ekki í föst-
um kennisetningum ákveðinna
stefha eða trúarbragða.
Á þessu sviði fannst mér Þor
steinn bera af flestum þeim
mönnum sem ég hef kynnzt og
nær einstæður í bændastétt.
Engan mann var betra að ,rök-
ræða við en Þorstein. Það var
vegna sanngirni hans, frjáls-
lyndis og yfirsýnar. Maður gekk
ævinlega betri maður af fundi
hans en á. Af þessum sökum
varð Þorsteinn hvers manns
hugljúfi sem kynntust honum
og naut allra virðingar og
trausts sem til þekktu. Af sömu
ástæðu var hann af sveitung-
um sínum kjörinn til allra
þeirra forráða innan sveitarfél-
agsins, þar sem nokkurs þótti
við þurfa. Hann varð þegar á
unga aldri oddviti Hálsahrepps,
sýslunefndarmaður, búnaðarfél
agsformaður, oddviti sátta-
nefndar svo og hreppsstjóri.
Þótti öllum málum sínum og
sveitar sinnar vel borgið í um-
sjá Þorsteins.
Lítillar menntunar naut Þor-
steinn á unga aldri umfram það
sem þá var venja á bændaheim
ilum, ef ekki var beinlínis
stefnt að embættisframa. Þor-
steinn mun ekki hafa kært sig
um það, enda þótt efni foreldra
hans væru ærin til að kosta
hann til náms. Hann unni ætt-
leifð sinni, vildi starfa Þar og
lifa. Hann var ekki framagjarn,
sótti ekki til metorða, en þeim
mun meira til manndóms og
mannkosta. Hann byggði sér
sinn eigin skóla með sjálfs-
námi, lestri, íhugun og yfirveg-
un. Ég heyrði svissneskan
prófessor viðhafa þau orð í
Zurich um íslenzka bændur að
þeir bæru af stéttarbræðrum
sínum hvar sem væri í veröld-
inni. f kynnum sínum við þá
dytti manni lærðir menn, heim
spekingar og skáld í hug, menn
sem árum saman hefðu stundað
nám við góða háskóla. Þessi
svissneski prófessor hafði dval-
ið tvö sumur á fslandi — bæði
sumrin á Húsafelli hjá Þor-
steini Þorsteinssyni.
Þorsteinn kvæntist frænd-
konu sinni og uppeldissystur,
Ingibjörgu Kristleifsdóttur
fræðimanns Þorsteinssonar frá
Stóra-Kroppi. Voru þau Ingi-
björg og Þorsteinn systkina-
börn. Ingibjörg lézt á bezta
aldri, árið 1930, frá fjórum ung
um börnum. Var mikill og sár
harmur að Þorsteini og börn-
um hans kveðinn, og mun hafa
haft djúptækari áhrif á hann
heldur en nokkurn grunaði. En
Þorsteinn bar harm sinn í
hljóði með karlmennskulegri ró
svo sem hans var von.
Nú búa þrjú börn hans á
Húsafelli, Magnús, Kristleifur
og Ástríður, en yngsti sonur-
inn, Þorsteinn, gekk mennta-
veginn og er nú kennari við
Hvanneyrarskóla.
Þorsteinn gekk ekki heill til
skógar hin síðustu ár ævinnar.
En þrátt fyrir miklar þjáning-
ar, sáust aldrei æðrumerki á
honum. Hann gerði þvert á
móti að gamni sínu og sagði
gamansögur til að hressa upp á
skap þeirra, sem við hann töl-
uðu. Þannig var Þorsteini farið
jafnt sjúkum sem heilum.
Líkamlegt atgjörvi Þorsteins
var að sínu leyti ekki síðra en
hið andlega. Hapn var persónu
gervingur hins norræna kyn-
stofns —• norrænna víkinga.
Hann var hár maður og ítur-
vaxinn, þrekmaður og kaþps-
maður við vinnu, bláeygur og
bjarthærður, og andlitsdrættir
reglulegir og fallegir í senn.
Framh. á bls. 5
Laugardagur 17. febrúar 19,62
Lausæ á. síðustu krossgátu
■Hi” U’it-íl l»kk itiif Veík r/A* K'a Reiöi U! i 'ob Ful.lt tdna Lzkn if. wrr.
Fc íc ÓJ 5 r S T K LL N (r 5
Fo A M M A L’elcgi. Pbkm K Ý R /
1 Kl i t IV J A K Æ K vfc T
Gt/3)* ... ...?*£mmi
Tre- bf»k Kott Uf Beint ifpifb i\r- 5 A Ð 1 R i<«.»t Ot-t-i / L> T
fin: ktnm 5 K R / T N Æ T imlf nVfU Æ u Ð /. R Ffam Ht -Tr ■VÁ Len«?
Sfi i 1 T / Æ Élska '0 D K E // (r U r 1 'i 'Æ 5- Æ R
Min- ni 0 6 K A R 1 Mot ufW Cr Æ (r N 5p j’» / T A L /
SlÞk- kv\I K U L r/ 1 P fovin rean U N Cr I $ un Æ L / T
V'cul- Ug K £ E N H E r- U K A 5 K Æ N Æ
tm 'ivý/f F»b1 0 / Rell- Í-C S U Ð Æ K stY-; kki B U T Cílyi^i] yfiv. ÚJ.Ú. fa.no; nta-<k D.
Æ R d / N; N /jk To.q- Zti i 5 'ú. L F. U R
rtlni- 5í.mi Zí Æ i ÖVtnj / r T S>iirtí Skfillt L J 0 S A
ÓW 0 ftiuyt Kono 5 'Ó Cr H Fjtnga-- F.t/jf / B U> 0 Æ Ír 3ne-
Kc/f Æ X Jlim 5 L r MK- tws- hiut; fa.nij* f+in- zc Æ D R Æ R\ E r Æ
SÁ íl Æ ru«ii«. K Æ 6- H 7 ■d Æ !=± fii'Ui 'Æ kttir f oLr otjt. A T Æ R
Ti y«u- . ; 5 T Æ U R 1: N N VlkTi r»j*- N '0 N Fli^t Meh N ). L 'HÍ.VL
uf r R U R JCuT.Tn Si F F fo'fv 3. G- A. L D R <4 ciob 5púL <4 ,R
Reyk e / M Síw-v Vtli-'* V .-•• H T o itr,- t*5ir P K StmWi Æ Æ <4 HCifcf Tftif •lik.v æ K Æ
Snjfj Cr N A P. A U H J '0. A/ Vit- le/si U U L vJV'? K
Off- o Itu- 6• U N A/ R Æ N /Æ HViL- invr K K / N V /: N Æ
SKOR
nærföt
sportskyrtur
SKYRTUR
ffíMVIÍS
A barna-, unglinga- og
kvenfatnaður
drengja*
og herraskyrtan
Stakkar
Vettlingar
Regnföt
barna
VORUMERKl
w 'iM í
ai Qobutn úomm
Kven- og barnaskór undirföt
Frakkar — Kápur
'iic&
Sokkar og leistar
BRAÐRABORCARSTlG 7 SiMI 27Í60-5 linur