Tölvumál - 01.01.1990, Blaðsíða 7

Vegna þessara eiginleika varð
Flowcalc fljótlega annað mest
notaðaforritið hjá Landsvirkjun,
nœst á eftir ritvinnslu.
Gögn að viðbættri hugmynd leiða af
sér nýja Jramsetningu, sem aftur er
tekin til mats og það leiðir annað
hvort til niðurstöðu eða nýrrar
hugmyndar.
Tölvumál janúar 1990
einfaldur töflureiknir og er það hans
stærsti kostur. Allar aðgerðir er
hægt að framkalla með einum takka
á talnaborði tölvunnar, en þetta
flýtir mjög allri vinnu við
uppsetningu reiknilíkana. Innbyggð
föll eru ekki ýkja mörg en þó eru
flest algengustu stærðfræðiföllin og
nokkur öflug viðskiptareikniföll.
Vegna þessara eiginleika varð
Flowcalc fljótlega annað mest
notaða forritið hjá Landsvirkjun,
næst á eftir ritvinnslu.
Gott dæmi um notkun Flowcalc og
jafnframt um þá síendurteknu
aðgerð innan kerfisins
“starfsmaður” að bæta við hugmynd
og setja gögn fram á nýjan hátt, er
reiknilíkan sem reiknar fjárfestingar
fram í tímann. Líkaninu má skipta
upp í nokkur svæði. í fyrsta lagi
gagnagrunn, sem er listi yfír
virkjanir ásamt kostnaðaráætlun, þar
sem fjárfestingunni hefur verið
dreift á ár. Hluti hennar fellur á árið
sem virkjunin tekur til starfa og
hluti fyrr. í öðru lagi er
inntakssvæði. Þar eru skráð þau
ártöl þegar hver virkjun tekur til
starfa. Ártölin sem skráð eru á þetta
svæði jafngilda því tiltekinni röð og
tírnasemingu virkjana og mjög hátt
eða lágt ártal jafngildir því að
virkjun sé ekki tekin með. í hinu
raunverulega líkani, sem notað er
hjá Landsvirkjun eru skráð 40
mannvirki í einu en aðeins hluti
þeirra er í hverri virkjanaröð sem
athuguð er.
Þriðja svæðið í reiknilíkaninu er
millireikningur. Þótt þetta svæði sé
ekki oft skoðað, er mikilvægt að það
sé vel upp sett, bæði vegna
hugsanlegra breytinga og endurbóta,
og ekki síður vegna þess að
nauðsynlegt getur reynst að skýra
reiknilíkanið út fyrir öðrum til að
skapa traust á niðurstöðum.
í fjórða lagi er svo niðurstöðusvæði,
en hér er um að ræða tvenns konar
niðurstöður. Annars vegar er
fjárfestingarröð, sem er notuð sem
inntak í annað reiknilíkan, sem líkir
eftir bókhaldi fyrirtækisins og metur
afkomu fyrirtækisins með
mismunandi forsendum og hins
vegar er reiknað núvirði
fjárfestingar, sem er mælikvarði á
heildarkostnað við þá
framkvæmdaröð sem um ræðir.
Eins og sjá má er þetta reiknilíkan
aðeins eitt af mörgum sem notuð
eru við tengdar athuganir. Áður var
minnst á afkomuathuganir, en
einnig má minnast á líkan, þar sem
metið er hvort umfram afl eða orka
verður innan hæfdegra marka. í
hvert sinn sem hugmynd vaknar um
t.d. nýtt stóriðjuver, er slíkt líkan
notað til að fínna þær raðir
framkvæmda, sem gætu tryggt næga
orku með hæfilegu öryggi, líkanið
sem fyrr var lýst er síðan notað til
að finna þá ódýrustu af þessum
röðum og hún sett inn í
afkomuathuganir.
Þama höfum við skýrt dæmi um
hina sífelldu endurtekningu innan
kerfisins “starfsmaður með
aðstöðu”. Gögn að viðbættri
hugmynd leiða af sér nýja
framsetningu, sem aftur er tekin til
mats og það leiðir annað hvort til
niðurstöðu eða nýrrar hugmyndar
sem er lögð við gögnin.
Flowcalc forritið er enn mikið notað
hjá Landsvirkjun, þrátt fyrir ýmsa
annmarka. Fljótlega eftir að forritið
var tekið í notkun fór að bera á
kröfum um grafiska framsetningu
gagna úr töflureikninum. Þetta
leiddi til þess að fengið var annað
forrit, S2020, sem bæði er öflugra
og með innbyggt teikniforrit.
Þessi töflureiknir varð þó ekki jafn
vinsæll og vonast var eftir. Bæði
var það að hann reyndist ekki jafn
þjáll í meðförum og Flowcalc, en
hitt skipti ekki síður máli, að ef
menn vildu fá full not af
teikniforritinu, eða þjálfa sig, urðu
menn að fara og vinna við grafiskan
skjá, sem staðsettur var úti í homi á
byggingunni. Þetta reyndist sá
þröskuldur, að hinir grafisku
eiginleikar forritsins fengu aldrei
notið sín.