Vísir - 16.08.1962, Qupperneq 4

4
»' f c / í?
Fimmtudagur 16. ágúst 1962.

-
STfi-trtí’r:na=i.
Nokkrar af myndabókum Hans Reich i flokknum „Terra magica'
Þr jár nýjar Islandsmyndabækur
Almenna bókafélagið og það
hefur verið ákjósanleg sam-
vinna þar á milli. Til þessa höf
um við haft samvinnu um út-
gáfu á þrem bókum um ís-
land. Fyrst var það almenn
myndabók um land og þjóð, ber
titiiinn „ísland". Síðar kom bók
um Heklugosið 1947 og loks
bók um gamla íslenzka list, og
voru þær myndir teknar í þjóð-
■“linjasafninu.
— Hver þeirra hefur selzt
ezt?
— íslandsbókin langsamlega
ezt. Hún hefur verið gefin út
í mörgum tungumálum og hvar
vetna hlotið ágætar undirtekt-
ir. Ég held að allar þessar bæk-
ur hafi ekki aðeins verið Al-
menna bókafélaginu til sóma,
heldur einnig verið góð land-
kynning fyrir Island. Mér er
það meðal annars minnsstætt
sem ambassador Þjóðverja á Is
landi, ,hr. Hirschefeld sagði
mér um kynni sfn af íslands-
bókinni.
— Hvað var það?
Þýzki myndabókaút-
gefandinn Hans Reich
frá Munchen, sem m. a.
hefur séð um útgáfur á
þrem myndabókum um
ísland fyrir Almenna
bókafélagið í Reykjavík,
kom hingað tii lands fyr
ir nokkrum dögum, og
ræddi þá við forráða-
menn Almenna bóka-
félagsins um útgáfu
nýrra myndabóka um
ísland.
Þær myndabækur, sem Hans
Reich hefur séð um útgáfu á,
eru yfirleitt betur prentaðar en
almennt gerist um myndabæk-
ur. I því sambandi má geta
þess, að enda þótt Þjóðverjar
standi meðal fremstu þjóða í
prentlist, hefur Hans Reich sent
bækur sínar til Sviss og látið
prenta þær þar, af því að hann
telur að þar sé prentunin enn
betur af hendi leyst. Er hér þó
um verulegan kostnaðarauka
fyrir hann að ræða, þar sem
hann verður að greiða toll af
öllum þeim bókum sem prent-
aðar eru utan heimalandsins.
Þrjár nýjar
myndabækur.
Hans Reich hefur frá upp-
hafi haft nána samvinnu við
Almanna bókafélagið og hefur
annazt fyrir það útgáfur á þrem
forkunnarfögrum myndabókum,
þ.e. Islandsbókinni, sem þegar
hefur verið gefin út á fjölmörg
um tungumálum og telja verður
í senn meðal útbreiddustu bóka
sem gefnar hafa verið út um
ísland og jafnframt verið ein
hin ákjósanlegasta Iandkynning.
sem um getur. Þá er það bókin
um Heklugosið 1947 og loks
bókin um íslenzka list að fornu,
en þar er um að ræða myndir
af ýmsum merkum og fögrum
gripum úr Þjóðminjasafninu.
Allt eru þetta hinar fegurstú
bækur og hafa hvorki fyrr eða
síðar sézt jafn fallega prentað-
ar myndabækur um ísland sem
þessar.
Að þessu sinni kom Hans
Reich hingað til lands til að
ræða við Almenna bókafélagið
um framhald á myndabókaút-
gáfu félagsins og eru þar efst á
baugi bækur um Öskju, Reykja
vík og nýja íslandsmyndabók.
Gaf út tæknibækur.
Fréttamaður Vísis átti tal við
Hans Reich um útgáfustarfsemi
hans yfirleitt, en hún er nú
orðin víðfræg, ekki aðeins um
allt Þýzkaland, heldur einnig
víðs vegar um heim. Flestar
þeirra eru gefnar út undir
heildarheitinu „Terra magica",
þ.e. töfrandi heimur, og er sá
bókaflokkur nú kunnur meðal
bóksala og bókaútgefenda í
allri vestan verðri Evrópu og
þótt viðar sé leitað,
— Hvað er Iangt síðan að
þér hófuð bókaútgáfu?
— Það var í ársbyrjun 1946,
að ég hóf útgáfu á tæknibók-
um, en það var hvort tveggja
í senn sérfræðigrein mín og að-
aláhugamál. Þarna var hvort
tveggja um að ræða kennslu-
bækur í þessum greinum og al-
þýðiegar fræðslubækur þar sem
reynt er að gefa almenningi inn
sýn á ljósan og einfaldan hátt
í furðuveröld tækninnar og þau
gífurlegu áhrif sem þún hefur
á allt nútímalíf. Tvær kvik-
myndir hafa verið gerðar eftir
þessum fræðslubókum mínum
og hlutu báðar verðlaun á al-
þjóðlegri kvikmyndasamkeppni
suður í Feneyjum. Ég gaf einn-
ig á tímabili út blað um út-
varpsmál.
— Eruð þér hættur við út-
gáfu á þessum tæknibókum?
— Nei, ekki með öllu. Þær
eru hugðarefni mitt enn sem
áður og ég gef öðru hvoru út
bækur um þau jafnhliða mynda
bókunum.
Upphaf myndabóka-
útgáfu.
— Hvenær hófuð þér útgáfu
á myndabókunum?
— Það var af einskærri til-
viljun árið 1952. Ég var lang-
þreyttur orðinn af miklu starfi
og hafði ekki tekið mér frí í
nokkur ár. Ég ákvað þvl að
fara í langferð suður um alla
Suður-Afríku og verja til þess
nægum tíma. Ég var 9 mánuði
í ferðinni og fór mjög víða. í
þeirri ferð tók ég dálítið af
tónupptökum fyrir þýzka út-
varpið, en auk þess hafði ég
tvær ljósmyndavéiar meðferðis,
Leica og Rolleicord. Þegar ég
sá árangurinn af ljósmynda-
töku niinni kom mér allt í einu
í hug að það væri ekki svo vit-
laust að gefa út myndabók úr
þessari för. Það varð fyrsta
bindið í „Terra magica", en það
nafn kom mér í hug, einu sinni
þegar ég var á skíðum í Suð-
ur-Þýzkalandi, skömmu eftir
heimkomuna úr Afríkuferðinni.
Ekki ljósmyndari.
— Eruð þér lærður ' ljós-
myndasmiður?
— Ég hef lært og lært ekki
Aldrei gengið í ljósmyndaskóla
og aldrei öðlazt réttindi sem
fagmaður. Hins vegar kynntist
ég einu sinni nemanda í ljós-
myndaskóla í Múnchen og ég
vann með honum að öllum verk
efnum sem honum voru fengin
í hendur þar til n. .ið var bú-
ið veit ég sitt að hverju um ljós-
og annarri tækni og fyrir bragð
ið veit ég sitt af hvoru um ljós-
myndagerð og ljósmyndatækni.
— Takið þér sjálfur myndir
í myndabækurnar sem þér gefið
út?
—- Stundum. í sumum tilfell-
um tek ég flestallar myndirn-
ar sjálfur, í öðrum tilfellum
enga eða nær enga.
— Hvað hafið þér gefið' út
margar myndabækur og hvað
koma þær út í miklum eintaka-
fjölda?
— Það hafa komið út sam-
tals um 30 myndabækur á for-
lagi mínu, en margar eru núna
í undirbúningi og sumar komn
ar I prentun.
220.000 eintök.
Um eintakafjölda gilda ekki
neinar reglur. Þar verður maður
í hverju einstöku tilfelli að
reikna með líkum. Ef verðið á
bókunum á að verða skaplegt
eins og við köllum það, þá má
eintakafjöldinn helzt ekki vera
minni en 10-12 þúsund af hvorri
bók. Vinsælasta bókin, sem
komið hefur út á mínum veg-
um heitir „Börn úr víðri ver-
öld“ (Kinder aus aller Welt),
hún hefur komið út samtals í
220 þúsund eintökum.
— Þér látið ekki prenta
myndabækurnar í heimalandi
yðar, Þýzkalandi?
— Fæstar. Mér þykir miður
að þurfa að segja það, að ég
tel Svisslendinga vera komna á
enn hærra stig hvað mynda-
prentun snertir. Þess vegna lcet
ég prenta flestar bækurnar þar.
Fjárhagslega er þetta óhagstætt
fyrir mig, því ég þarf fyrir
bragðið að borga toll og bæk-
urnar verða dýrari. Samt vil ég
vinna þetta til, því ég legg
megináherzlu á að bækurnar
séu eins vel úr garði gerðar or
frekast er unnt.
Næstu bækur.
— Hvaða myndabækur eruð
þér með á döfinni sem stendur?
— Þær eru margar, fleiri en
nokkru sinni áður. Meðal bóka
sem ég vinn að um þessai
mundir eru 5 bækur um bygg-
ingarlist. Ein þeirra fjallar um
íbúðabyggingar allt frá elztutím
um og til vorra daga, allt frá
hofum, hellum og moldarhreys-
um til hinna nýtízkulegustu
halla, Önnur bókin fjallar um
nytjabyggingar í hvers konar
mynd, sú þriðja um kirkjur og
guðshús, sú fjórða um brýr og
sú fimmta um tröppur.
Af öðrum bókum sem ýmist
eru í undirbúningi eða jafnvel
komnar í prentun má nefna
bók um ákveðið hérað í Frakk
landi og aðra hliðstæða bók
frá Austurríki, bók um Grikk-
iandseyjar, bók sem ég nefni
Svif, og fjallar um svif eða
flug fugla og flugvéla, skyld-
leikans og andstæðunnar sem
þar gefur að líta. Þá er bók
með myndum sem teknar hafa
verið úr lofti víðsvegar á jörð-
inni, bók um Spán, sem ég sjálf
ur hef einkum unnið að og
væntanleg er á næsta ári og
loks er möguleiki á nýjum bók
um frá íslandi.
Bækurnar um
ísland.
— Hafið þér gefið út margar
bækur frá íslandi til þessa?
— Þar er ég ekki*hinn raun-
verulegi útgefandi, heldur er
það Almenna bókafélagið í
Reykjavík. — Þess vegna koma
þær ekki út í flokkum „Terra
magica", enda þótt útgáfurnar
séu með áþekkum hætti. Ég sé
hins vegar um útgáfurnar fyrir
Góð landkynning.
— Hann sagði mér frá því
að þegar það hafi fyrst borizt
í tal í utanríkisráðuneytinu í
Bonn að hann yrði gerður að
ambassador á Islandi hafi farið
um sig hálfgerður hrollur. Hann
þekkti að vísu hvorki til lands
né þjóðar, en nafnið var kalt og
hann bjóst við leiðinlegu landi,
þöktu snjó og ís og fólkið vafa
laust með svipuðum blæ. Hann
færðist þess vegna eindregið
undan að taka við þessari stöðu
Áður en endanleg ákvörðun
var þó tekin um að senda ann-
an í hans stað til íslands varð
hr. Hirsehfeld gengið framhjá
bókabúð og athygli hans beind-
ist að bók í glugganum sem hét
„ísland". Hann fór inn, keypti
bókina og um kvöldið skoðaði
hann og kona hans bókina
gaumgæfilega. Daginn eftir þeg
ar Hirschefeld kom í ráðuneytið
sagði hann að ákvörðun sín
væri breytt,. sig langaði ekkert
meira heldur en að fara til ís-
lands. Og það sem ambassador
inn taldi þó enn meira virði
væri þó, að landið sjálft hefði
gert miklu meira heldur en að
efna það sem bókin gaf fyrir-
heit um.
Urðum samferða.
— Hafið þér orðið þess var
að Islandsbækurnar hafi haft á-
hrif á fleira fólk en ambassador
inn?
— Oft og einatt. Ég hef þrá
faldlega verið ónáðaður af fólki
sem hafði séð eða eignazt ein-
hverja af íslandsbókunum, og
■ Framhald á bls. 7.
Myndin hér að ofan var einnig úr myndabókinni „ísland“ og
sýnir reiða svani verja hreiður sitt. í hinni væntanlegu ís-
landsmyndabók Almenna bókafélagsins verða eingöngu nýjar
myndir, sem ekki voru í fyrri bókinni.