Tölvumál - 01.11.1992, Qupperneq 16

Nóvember 1992
Framkvæmd upplýsingastefnu
Skúli Eggert Pórðarson, vararíkisskattstjóri
Byggt á erincli sem haldið var á ráðstefnu SI um ríkið og tölvumálin, sem haldin var 24. september s.l.
Inngangur
Á ráðstefnu Skýrslutæknifélags
Islands sem haldin var þann 24.
september 1992 á Hótel Sögu
flutti greinarhöfundur erindi sem
nefnt varframkvæmd upplýsinga-
stefnu.
Grein sú sem hér fer á eftir er
byggð áþví erindi en framsetning
efnis er aðlöguð því að skýr-
ingum á glærum er eigi unnt að
koma við.
Ríkisstofnanirog
upplýsingastefna
þeirra
Verkefni ríkisstofnana
Ráðstefna Skýrslutæknifélags
Islands nefnist ríkið og tölvu-
málin. Því mætti velta fyrir sér
hvort eðlilegra hefði verið að
kalla ráðstefnuna ríkisstofnanir
og upplýsingastefna þeirra. Aðrir
fyrirlesarar hafa vel t þessu hugtaki
jafnframt fyrir sér. Spurningar
hafa komið fram - hvað er ríkið,
hvemig ber að skilgreina það?
Hér er farin sú leið að tala um
ríkisstofnanir. Ákaflega óvarlegt
er að tala um ríkið sem eina heild
íþessu samhengi. Ríkisstofnanir
eru geysilega margar, verkefni
þeirra og hlutverk eru skilgreind í
lögum en eðli máls samkvæml
eru þau mjög mismunandi.
Ákaflega misjafnt er hvaða verk-
efnum ríkisstofnunum er ætlað
að sinna. Miklar efasemdir eru
um að unnt sé að setja eina stefnu
fyrir allt ríkið, tiltekinn ramma
sem allar ríkisstofnanir þurfa að
passa inn í. Spyrja má hvort það
sé hægt, í öðru lagi hvort það sé
yfirhöfuð skynsamlegt og loks
hver sé þörfin?
Þarfir og
markmiöasetning
Nauðsynlegt er þegar rætt er um
upplýsingastefnu ríkisstofnana að
skilgreint sé hverjar séu þarfir
stofnananna. Aðalatriði er að
þeiin séu ljósar lagaskyldur sínar
en jafnframt þurfa ríkisstofnanir
að setja sér markmið og fram-
kvæma þau. Áreiðanlega má
halda því fram með góðum rök-
um að mjög misjafnt sé hversu
markmiðasetning ríkisstofnanaer
nákvæm. Þá er það miður að
ýmsar stofnanir hafa ekki sett sér
markmið. Utilokað er að ríkis-
stofnanir geti mótað sér upp-
lýsingastefnu nema að markmið
stofnunarinnar og lagaskylda
hennar sé ljós. Það fer síðan eftir
eðli viðkomandi stofnunar með
hvaða hætti upplýsingastefna er
mótuð.
Árangur og hagkvæmni
Erindi það sem hér er flutt er
nefnt framkvæmd upplýsinga-
stefnu. Ástæða er til að skoða
hvaða möguleika ríkisstofnanir
hafa á árangri í framkvæmd upp-
lýsingastefnu. Áður hefur verið
rætt um lagafyrinnæli og mark-
miðasetningu. Jafnframt er
nauðsynlegt að stofnanir gæti
ýtrustu hagkvæmni í sínum rekstri
og þar með að lilraunastarfsemi
sé haldið innan skynsamlegra
marka. Of mikið er um að
"snjallar" hugmyndir komi upp,
hvorl sem þær eru frá utanað-
komandi aðilum eða ekki og
jafnframt að þá skelli menn sér til
sunds oft að óathuguðu máli.
Grundvallaratriði í þessu er að
farið sé mjög varlega í alla slíka
tilraunastarfsemi og breytingar
sem þarf að gera verði vel
ígrundaðar. Rfkisstofnanir þurfa
í því sambandi að leita sér upp-
lýsinga og ráðgjafar. Stofnanir
geta haft mikið gagn af ráðgjöf
fagmanna í þessu sambandi.
Vegna athugasemda í garð ráð-
gjafa sem á ráðstefnu þessari hafa
fallið er rétt að taka fram að
embætti ríkisskattstjóra hefur
mikla og góða reynslu af störfum
ráðgjafa. Yfirleitt hafa stofnanir
ríkisins ekki innan sinna veggja
þekkingu og þá reynslu sem
ráðgjafar hafa til og því nauð-
synlegt að út fyrir stofnunina sé
farið til að sækja í þann brunn.
Það er einnig í samræmi við
almenn sjónarmið að slík þjón-
usta sé aðkeypt. Svo aftur sé
vikið að framkvæmd upplýsinga-
stefnu er ljóst að þjónusta þarf
að vera góð í framkvæmd upp-
lýsingastefnu og það sé einnig
gætt óhlutdrægni.
Upplýsingastefna
ríkisskattstjóra -
stefnumótun, einkenni
Lagaskyldur
ríkisskattstjóra
Meðfylgjandi grein þessari er
upplýsingastefna ríkisskattstjóra
eins og hún hefur verið mótuð af
16 - Tölvumál