Vísir - 27.09.1962, Síða 8

„Löngum voru vígðir menn
vorrar þjóðar sómi“.
(M. Jochumss.).
í dag eru liðin 100 ár frá fæð-
ingu séra Sigtryggs Guðlaugs-
sonar, en hann var fæddur að
Þröm í Garðsárdal, Eyjafirði, 27.
sept. 1862.
Foreldrar hans voru: Guðný
Jónasdóttir og Guðlaugur Jó-
hannesson, búendur að Þröm í
Kaupangssveit.
Snemma mun hafa borið á
félagshyggju og fróðleiksþrá
séra Sigtryggs. Lærði hann
undir skóla hjá séra Jónasi á
Hrafnagili, og að loknu guð-
fræðinámi gerðist hann prestur
að Svalbarði í Þistilfirði, síðar
að Þóroddsstað í Köldukinn og
síðast að Núpi í Dýrafirði (Dýra
fjarðarþingum). 1899 kvæntist
hann Ólöfu Sigtryggsdóttur frá
Steinkirkju í Fnjóskadal, en
missti hana eftir stutta sambúð.
Síðari kona hans varð Hjalt-
lína Guðjónsdóttir frá Brekku á
Ingjaldssandi.
Synir þeirra hjóna eru: Hlyn-
ur veðurstofustjóri á Keflavík-
urflugvelli og Þröstur stýrimað-
ur hjá landhelgisgæzlunni.
Skömmu eftir komu sína tii
Fimmtudagur 27. september 1962.
VÉSIR
Otgeíandi: Blaðaútgátan VlSIR.
Ritstjórar Hersteinn Pálcson, Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axe) Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn O. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 45 króuur á mánuði.
f lausasölu 3 kr. eint. — Simi 11660 (5 linur).
Prentsmiðja VIsis. — Edda h.f.
Nýir síldarsamningar
Vísir skýrði frá því í gær að viðræður um nýju
síldarsamningana myndu væntanlega hefjast um helg-
ina.
Gerðardómslögin í sumar voru nauðsynleg. Ótækt
var með öllu að þref um kjör stöðvaði allan síldveiði-
flotann eftir að veiðitíminn hófst. Ef til vill var það
sönnun þess að gerðardómurinn rataði meðalhófið að
báðir deiluaðilar voru óánægðir með úrskurðinn. En
síldveiðideilan í sumar sýndi enn áþreifanlegar en
áður að vinnulöggjöf okkar er úrelt og þarfnast bráðr-
ar endurskoðunar.
Nú má búast við að báðir aðilar setji fram svip-
aðar kröfur og í sumar. Ætla verður þó að gerðar-
dómurinn í sumar fái því áorkað að aðilar verði fúsari
til þess að teygja sig lengra ! samkomulagsátt en ella.
Útgerðarmenn hafa haldið fram þeirri skoðun sinni,
og rökstutt hana, að við borð liggi að bátur sé rekinn
með tapi þótt vel veiðist, sökum hins mikla aukna
kostnaðar við ný tæki. f frjálsu efnahagsþjóðfélagi
hlýtur að verða að miða við það að fyrirtækin beri sig.
Of lengi hefir tapinu verið skellt á ríkiskassann og
litlu um það skeytt að spara og reka skip með hag-
sýni. Sá tími er nú úr sögunni að mestu og vonandi
kemur hann aldrei aftur.
Sjómenn hafa borið vel úr býtum á vertíðinni í
sumar, enda eiga jieir skilið góð laun. Vonandi tekst
í komandi samningum að finna meðalhófið með frjáls-
um samningum. Það er affarasælast fyrir báða aðila
Kirkjan og fólkið
Rannsókn á kirkjurækni fólks fór nýlega fram í
V estur-Þýzkalandi I ljós kom að um 96% þjóðarinnar
töldu sig kristna. En aðeins 0,9% af þessu fólki sótti
kirkju að jafnaði. Tölur þessar vöktu mikla athygli
í Þýzkalandi. Kirkjan spurði: Erum við að missa sam-
bandið við fólkið? Höfum við brugðizt hlutverki okk-
ar? Fróðlegt væri ef fyrir lægju sambærilegar tölur
héðan frá íslandi. Væntanlega væru þær ekki ýkja
ólíkar hinni þýzku niðurstöðu.
Þýzka kirkjan leitast nú við að laga sig að kröfum
tímans í starfi sínu. Það þýðir ekki að tala við almenn-
ing á sama hátt og við gerðum um aldamótin, segja
prestar. í Gedáchtniskirkjunni í Vestur-Berlín fara
fram tvær 10 mínútna messugerðir á hverjum degi
eftir að verzlunum og skrifstofum hefir verið lokað.
Þannig reynir kirkjan að nálgast fólkið,
Lærðir sem leikir telja kirkjuna of fjarlæga fólk-
ínu hér á landi. Það er því ekki ófróðlegt að kynnast
því hvernig við þessu vandamáli er brugðizt hjá ná-
grannaþ j óðunum.
Séra Sigtryggur á Núpi.
Aldarafmæli sr.
Guðlaugssoaar

Dýrafjarðar vorið 1905 hóf Sig-
tryggur að brjóta. laM..Jindir
trjáreitinn „Skrúð" Landið fékk
hann hjá Kristni bróður sínum,
er var hans önnur hönd í öllu
félags- og menningarstarfi.
Undirrituðum er hugstæð sú
áreynsla, er Sigtryggur lagði á
sig við grjótnámið í „Skrúð“,
til þess að breyta mætti grjót-
mel í gróðurfeld, með frumstæð-
um verkfærum handaflsins. Við
slíkar aðstæður varð sköpunar-
gleði hins „vígða“ manns „un-
aðssæld" í prédikun gróandans,
„sem bólfesti bládaggar nætur
sem batt niður fjallanna rætur
og hagvandi skúrir og skin“.
Veturinn 1907 stofnsetti séra
Sigtryggur ungmennaskólann að
Núpi, er starfaði þá aðeins í þrjá
mánuði. Varð sú stofnun afl-
vaki æskulýðs Vestfjarðar og
víðar.
Allur andi skólans var þrung-
inn af „eldkveikju" hins kristi-
Iega uppbyggingarstarfs, með
þjóðlífsreisn hugsjónamannsins,
— þar stóðu rætur djúpt í sögu
og samtíð.
Yfir inngöngudyrum skóla-
stofunnar voru letruð þessi orð:
„Gleðjið yður ávallt í Drottni“,
og áfram á veggnum til vinstri:
„Kenn hinum unga þann veg,
sem hann á að ganga“, o. s. frv.
Þessar setningar, er séra Sig-
tryggur skrásetti með pensli sín-
um þegar hann málaði skólastof-
una, skýra gFunntón skólastofn-
unarinnar betur en löng ræðu-
höld — sýna hina jákvæðu hlið
uppeldisstarfsins, er skyldi vera
kjarni og vaxtarbroddur skóla-
menningarinnar.
Eins og að líkum lætur, lét
Sigtryggur bindindismálið mjög
til sín taka. Honum duldist ekki
hin „meinlegu örlög“, er oftast
fylgja í kjölfar áfengisnautnar-
innar, og valda drepi í þjóðar-
líkamanum.
Var hann sókndjarfur og ráð-
hollur forystumaður í stúkunni
„Gyðu“, er starfaði lengi í
Mýrahreppi og hélt uppi ógleym
anlegum skemmtiatriðum, svo
sem: gamanþáttum í leikrits-
formi, fræðsluerindum og söng.
í skóla sínum lagði Sigtrygg-
ur áherzlu á söngæfingar nem-
enda. Hann vildi ala upp syngj-
andi æskufólk, trúði því með
skáldinu, að
„þar sem gróðrarskúrir söngsins
sitra,
síðast andinn marki sínu
gleymir".
Sjálfur var hann mjög fróður
á tónfræðisviðinu, eins og glögg
lega lýkir sér í sönglagasafni
■.".V.V.V.V.V.V.WAV.VA
Álíka vont að fá skóla-
vist og síldarskiprúm
Allir héraðsskólar landsins
eru nú fullsetnir, og má heita
nær ógerlegt að fá skólavist,
hvar sem er á landinu. Eftir-
spurnin eftir skólavist í héraðs
skólunum er svo mikil, að skól-
unum berast helmingi fleiri um-
sóknir en nokkur leið er að
sinna. Sömu sögu er að segja
um menntaskólana, þeir eru full
setnir, og jafnve! hugsanlegt, að
þeir verði að vísa nemendum
frá. Menntaskólinn á Akureyri
stefnir nú að þv, að ieggja nið-
hans, er gefið var út fyrir all-
mörgum árum.
I dag munu tugir gamalla
nemenda hópast um minningu
séra Sigtryggs. En því miður
verður ekki hægt að afhjúpa
minnismerki þeirra hjóna í
„Skrúð“, eins og upphaflega var
ætlað. Það verður að bíða gró-
anda næsta vors.
Frú Hjaltlína var manni sín-
um mikil stoð og stytta við alla
umhirðu í „Skrúð“, er Sigtrygg
þraut krafta og ellin mæddi.
Fyrir það á hún heiður og þökk
skilið.
Séra Sigtryggur varð fast að
því 97 ára. Hann andaðist 3.
ágúst 1959 í Sjúkrahúsi ísa-
fjarðar.
Þegar litið er yfir langan og
farsælan ævidag, dylst ekki, að
þar sem séra Sigtryggur fór,
var heilsteyptur skapgerðarmað
ur á ferð — maður, sem vildi
lyfta þjóð sinni í æðra veldi.
Honum auðnaðist að ryðja
mannræktarbrautina og gefa
samferðamönnunum' ,,tóninn“,
sem lyftir upp og fram.
Þann grunntón sló hann
gifturíkum höndum.
Og gróandinn hóf sókn
i vormanns löndum.
Bjarni ívarsson.
ur miðskóladeild skólans, og
verður nú enginn 1. bekkur i
skólanum í vetur. Vaxandi
eftirspurn er eftir skólavist i
héraðsskólum frá kaupstöðum
landsins, einkum Reykjavík, en
skólarnir láta innanhéraðsmenn
ganga fyrir skólavist, svo sem
eðlilegt er. en þessi gifurlega
aðsókn sýnir, hversu alvarlget
ástan er að- verða i skólamál-
um þjóðarinnar.
I