Vísir - 12.11.1962, Síða 10

10
V1 S IR . Mánudagur 12. nóvember 1962.
Enginn öfundsverður—
Framhald at bls. 9
Ef þau deyja, nær bletturinn sér
ekki í allt sumar. Það kann að
vísu eitthvað að spretta þar, en
það verður annar gróður og öðru
vísi. Ætli það sé eitthvað líkt
og þetta, sem þeir eru að kalla
ást? Og ætli þar verði ekki mörg
vorhret? Ég hef svo sem kynnzt
blessuðum karlmönnunum. Ekki
vantar það. Og ekki hefur heim-
urinn verið að breiða yfir það
eða færa það til betri vegar. O-
nei! Ekki aldeilis! Ég hef alla
mína tíð verið áhrifagjörn og ó-
sjálfstæð að mörgu leyti. Þetta
fylgir því ef til vill að vera
svona, eins og ég er — ég á
við að hafa þessa hæfileika, eða
hvað þið kallið það, vera svona
næm fyrir öllu, bæði illu og
góðu. Þeir heilögu geta sagt, að
ég hafi stigið mörg víxlspor um
dagana. En ætli þau hafi þá
ekki líka orðið sjálfri mér verst.“
Ég taldi ekki rétt að fara
Iengra út í þessa sálma, fannst
að ég hafi þarna snortið streng,
sem annarleg hönd átti í raun-
inni ekki að hreyfa við.
„Jæja, Lára mín. Við skulum
slá þessu upp í góðviðri. Það er
ekki nema góður búmannshátt-
ur að verja túnið sitt. Það þekkj-
um við bæði úr sveitinni. Og fyr-
irgefðu svo, að ég var svona
frekur að gægjast yfir girðing-
una hjá þér. Ég þykist hafa
sloppið vel, að þú skyldir ekki
siga á mig hundunum."
Og Lára fór að skellihlæja, og
var nú aftur komin í bezta skap.
„En svo við víkjum nú aftur
að miðilsstarfinu. Hvenær byrj-
aðir þú að stunda það að stað-
aldri?"
„Ég man það ekki fyrir víst.
Ætii það hafi ekki verið um
1925 eða 26. Þetta kom smátt og
smátt. Ég r'éði ekki við það.
Fyrst hélt ég fundi fyrir kunn-
ingja mína stöku sinnum. Svo
fengu þeir að hafa með sér sína
kunningja. Og svona óx þetta,
þangað til ég hafði engan stund-
legan frið. Mér var líka sjálfri
á vissan hátt nauðsyn að hafa
þessa fundi. Ásóknin var, að
því er virtist, ekkert siður að
handan frá þeim, sem vildu
komast í samband þaðan. Ef
langt leið á milli þess, að ég
héldi fundi, gat ég bókstaflega
ekki á heilli mér tekið.“
„Mér er sagt — og hef reunar
reynt það sjálfur —- að fundirnir
hjá þér voru mjög misjafnir að
gæðum. Hvað heldurðu að eink-
um hafi valdið því?“
„Fólið sjálft að afar miklu
leyti. Það er svo fjarska ólíkt,
og misjöfn þau áhrif, sem frá þvi
stafa. Það er bókstaflega ekki
hægt að halda fund með sumu
fólki. Einn maður getur eyðilagt
heilan fund eða að minnsta kosti
spillt honum stórkostlega. Til
þess að draga úr þessu, er nauð-
synlegt að hafa eitthvað af vönu
og góðu fundarfólki á hverjum
fundi. Og þá er bezt að það sitji
næst mér. Mér er vernd í því.
Einnig geta illir hugir, sem stefnt
er að fundi eða einhverju fólki
þar, haft afskaplega slæm áhrif
og það þótt slíkir menn séu
hvergi nærri. Ef menn gerðu sér
það ljóst, hvað illar hugsanir eru
sterkar og máttugar, þá mundu
menn forðast meira en nú er
gert, að gefa sig þeim á vald. Og
ef til dæmis reiður maður og
ruddalegur sæi litina, sem frá
honum stafa, sæi blikið sitt, þá
held ég að hann mundi sjálfur
verða beinlínis hræddur.
Létt lund og
andlegt þrek.
Þá þarf líka fundarherbergið
■aiuijumijll miMLmiLutCT’gMrownCTiiM
að vera hreint. Ég á við að þar
má ekkert hafa farið nýlega
fram, sem valdið hefur æsingu,
hatri eða illum hugsunum. Fund-
arstofuna má helzt ekki nota til
neins annars, og ætti að vera
læst á milli funda og enginn um-
gangur um hana. Og loks er af-
ar mikið undir því komið, hvern-
ig mér líður sjálfri áður en fund-
ur hefst. Ég má ekki vera þreytt,
og um fram allt þarf hugurinn
að vera í jafnvægi og kyrrð. Á
þetta vildi oft bresta hjá mér,
því miður. Heimilisástæður mín-
ar voru oft þannig, að ég var
ekki aðeins örþreytt, heldur
einnig stundum örg í skapi og
æst á taugum. Ég hefði áreiðan-
lega náð betri árangri, ef lífs-
kjörin hefðu verið önnur og
heimurinn mér ekki jafn andsnú-
inn og afleitur, og rauniri oft
bar vitrii um. Lífið hefur ekki
alltaf borið mig á höndum sér
eða hossað mér hátt, skal ég
segja þér. Mikið, að ég skuli
ekki fyrir löngu vera orðin vit-
laus — eða dauð. En mér var
gefin létt lund og töluvert þrek
bæði andlegt og líkamlegt. Án
þess hefði ég ekki getað afborið
margt það, sem á mig hefur
verið lagt um dagana."
„Þú hafðir miðilsstarfið að
nokkurs konar atvinnu, að
minnsta kosti um skeið. Var það
ekki?“
„Atvinnu? Ja, flestu má nú
nafn gefa. En sjálf hefði ég helzt
kosið að þurfa aldrei að taka við
greiðslu fyrir svona störf. Og
mér finnst, að það eigi ekki svo
að vera. Það ætti að koma þessu
einhvern veginn þannig fyrir, að
maður gæti verið laus við það.
En þessi heimur er nú svona,
að maður getur ekki lifað á loft-
inu einu saman. Og líf mitt hef-
ur, satt að segja verið þannig,
að ég hef hvorki mátt né getað
hafnað þeim greiðslum, sem mér
hafa verið boðnar. Ég hef kynnzt
fátæktinni meira en margir aðrir
og veit hvað hún er. En nóp um
það.“
Send í
geðrannsókn.
„En segðu mér nú eitt, Lára,
þú, sem hefur svó margt mis-
jafnt reynt um ævina. Hvað ,
heldur þú að hafi orðið þá einna
erfiðast og þyngst að bera?“
„Hvers vegna viltu endilega
vera að spyrja mig um þetta,
sem dapurlegast er í minning-
unni? Það er svo ól.'kt þér. Ég
vil líka helzt ekkert minnast á
það. Það er lang bezt að reyna
að gleyma því —- ef það væri
þá hægt. Ég var kærð eins og
þú vissir. Ég áttaði mig ekkert á
því þá, hvað var að gerast, eða
hvað hafði gerzt. Ég var send
inn að Kleppi til rannsóknar, til
dr. Helga Tómassonar. Hann
fann ekkert að mér. En rann-
sóknin var mjög ströng og þján-
ingamikil á meðan hún stóð yfir.
En þess á milli var reynt að láta
mér líða vel. Þó hef ég vissulega
aldrei náð mér til fulls eftir þá
rannsókn.
Ég kom heim aftur rétt fyrir
jólin. Þá var mér tjáð, að ég
fengi ekki að vera lengur í íbúð
þeirri í Bjarnarborg, sem ég þá
hafði búið í um nokkur ár. Ég
var því vegalaus bæði fyrir mig
og börnin. Ég gekk um úti ein
og yfirgefin alla nóttina. Þetta
voru ömurlegustu tfmar lífs
míns. En ég hef þá trú, að sá,
sem öllu stjórnar, sjái um, að
myrkrið verði aldrei svo svart,
að ekki sjáist þar einhver stjarna
eða geisli. Mér finnst ég hafi
beinlínis reynt það f lífinu, hvað
eftir annað. Góður maður, sem
frétti um ástæður mínar, bauð
mér að dveljast á heimili sínu
um jólin. Það var drengilega
gert, og ég mun ávallt blessa
minningu hans, en hann er Iát-
inn fyrir nokkrum árum. Ég
gleymi þessu aldrei. Það var
mér svo mikils virði að mæta ’
hjartahlýju einmitt þá, þegar svo
köldu andaði um mig úr margrí
átt. Þá stóð ekki á þeim, sem
þóttust bærir um að dæma mig
og sakfella. En þetta er liðið,
og ég er ekki að erfa það við
neinn.
Játning í
örvilnan.
Sjálf veit ég í raun og veru
ekki hvað gerðist eða ekki gerð-
ist. í miðilsvefni gefur maður sig
algerlega á vald öflum, sem mað-
ur ekki þekkir og veit ekki sjálf-
ur hvað gerist. Sjálf er ég þá
viljalaust tæki, sem auðvelt er
að misnota, ef óvandaðir eiga f
hlut. Hafi ég játað, eins og sagt
er, að ég hafi gjört, þá hefur það
verið í örvilnun og uppgjöf, þar
sem ég var svo að segja viti
mínu fjær.
Ac) lokum vil ég aðeins segja
þetta, þegar ég lít til baka yfir
miðilsstarf mitt um áratuga-
skeið: Það er f raun og veru eng-
inn öfundsverður af því að hafa
verið gefnir miklir miðilshæfi-
leikar, það fylgja því margir erf-
iðleikar, sem aðrir ekki skilja
eða hafa hugmynd um. Og sam-
kvæmt minni miklu Iífsreynslu,
vildi ég mega ráðleggja þeim,
sem slíkum hæfileikum eru
gæddir að treýsta yfirleitt ekki
mönnunum jafn takmarkalaust,
og ég oft hef gert í sakleysi
mínu og fáfræði, því þess hef ég
orðið að gjalda mestan hluta
ævi minnar.“
Árnað heilla
Sjötugur er í dag, 12. nóv., Stefán
Björnsson, Meðalholti 12, Reykja-
vík. Stefán verður fjarverandi heim
ili sitt á afmælisdaginn.
BEDFORD J6LC5
l^urðarþol 7*4 tonn, kostar aðeins
kr. 225.000,oo með 107 ha. dieselvél,
fimmskiptum gírkassa, tvískiptu drifi, miðstöð, forhitara, dempurum, stefnu-
ljósi, vökvalyftu, 7 hjólbörðum — 9.00x20x20-12 strigal., og 2 hjólbörðum 8.25x
t
20-10 strigal. Leitið upplysinga — kynnið yður hin hagstæðu kjör.
VÉLADBLD - S&3JIÍ1SWKIS - SÍKII 17080