Vísir - 22.12.1962, Qupperneq 7

V1SIR . Laugardagur 22. desember 1962.
7
Guðmund-
ur Jónas-
son segir
frá
hundsins ágerðust einnig mjög í
tjaldinu þvl meir sem leið á nótt-
ina og það ðhapp henti einn leið-
angursfarann að verð undir einni
gusunni. Má næstum segja að það
hafi orðið þeim félögum til happs
— ef ekki iífs — að einn þeirra
fann ilmvatnsglas í flugvélarflak-
inu. Það hugðist hann ætla að
gefa unnustu sinni þegar til
Reykjavíkur kæmi og geymdi það
við hjartastað. En þegar óþefur-
inn var kominn að því að gera
lít af við hann í tjaldinu tók hann
glasið upp og helti úr því yfir
hund og menn. Eftir það batnaði
vistin í tjaldinu til muna.
En þeir höfðu skammt farið
þegar stórviðrið brast á. Þá var
ekki um það að ræða að halda
áfram, en þeir höfðu 4 manna
tjald og inn í það skriðu þeir 11
talsins, ásamt hundinum, og höfð-
ust þar við um nóttina. Ég geri
ekki ráð fyrir að það hafi verið
nein sældarnótt, en heilir komust
þeir ofan, og höfðu vlst fremur
gaman, en hitt af ferðinni.
— Hvernig hafðist hundurinn
við?
— Hann var fljótur að hressast
leizt sannarlega ekki á blikuna.
Það gekk líka hálfilla að koma
bílunum í gang vegna kuldans, en
það tókst að lokum og allt fór
vel. Við vorum ekki nema 19
klst. úr Vonarskarði og niður að
Galtalæk á Landi. Líkið höfðum
við á þakinu og hundinn í skott-
inu.
— Nokkur draugágangur?
— Nei, þetta var meinlaust
lík. Hefur sennilega verið heiðurs
kona í lifandi lífi.
Yfir Vatnajökul
þveran.
— Hvað geturðu sagt mér af
fyrstu ferð þinni upp á sjálfar
breiður Vatnajökuls. Hvenær
fórstu þangað fyrst?
— Það var vorið eftir þennan
atburð. Ég hafði þá áður verið í
fóðurbirgðaflutningum víðs vegar
um Fljótshlíðina. Var nýbúinn að
fá fyrsta snjóbílinn minn. Hann
virtist koma 1 góðar þarfir því
bændur þar eystra voru að kom-
ast í heyþrot eftir langan og harð
an vetur, og það sem verra var
að vegir voru á kafi í fönn, svo
að einasta ráðið var að flytja
fóðurbæti til þeirra á snjóbíl.
— Ekki hefurðu sótt fóðurmjöl
upp á Vatnajökul.
— Nei, að vlsu ekki, en þegar
ég hafði lokið flutningunum aust-
ur þar, hafði mér komið til hugar
að fara á heimleiðinni yfir Vatna-
jökul þveran, Það hafði enginn
áður gert á neinu farartæki nema
á skíðum. Ég hugsaði með sjálf-
um mér að gaman væri að vita
hvað Gusi þyldi.
— Gusi!
— Þannig nefndu Héraðsbúar
snjóbílinn minn. Einhver sagði
að það væri eftir einhverjum
skíðagarpi úti I löndum, en það
gat líka verið af því að bíllinn
gusaði dálítið snjónum I kringum
BYLJUM á
og tók þá fljótt að gerast heima-
rlkur. Hann gerði sér líka manna
mun, urraði og gnísti tönnum
framan I þá sem honum mis-
líkaði við og bjóst til að ráðast á
þá.
— En heimferðin?
— Gekk að óskum. Ég hélt satt
að segja að allt ætlaði að fenna
I kaf bylnóttina miklu og mér
sig þegar lausamjöll var og greitt
var ekið. Einn þeirra Austanvéra
orti þessa vísu:
„Héraðsbúar hefðu I fans
heiðri og gripum fargað
en Guðmundur og Gusi hans
gátu þessu bjargað".
— Og þú lést verða af þeirri

Nokkrir af Vatnajökulsförum nýkomnir af jökulröndinnl eftir giftusamlega jökulferð. Guðmundur Jón-
asson lengst til vinstri.
fyrirætlan þinni að fara yfir
jökulinn?
— Ég, lagði af stað um há-
degisleytið þann 2. mai frá Eg-
ilsstöðum ög hafði einn mann
með mér, Ara Björnsson kaup-
mann I Egilsstaðaþorpi, harðdug-
legan ferðafélaga. Við Iögðum
upp á Fljótsdalsheiði frá Heiðar-
seli. Þá var þoka og leiðinlegt
færi, en ferðin gekk samt vel
inn á móts við Snæfell um dag-
við Hornafjörð og fékk þaðan
veðurspá, sem benti til þess að
birta myndi til eftir að við
kæmust eitthvað að ráða upp á
jökulinn.
— Var enn þoka þegar þið
lögðuð úr náttstað?
— Niðdimm þoka og ekki eft-
ir neinu að fara nema kompás og
landabréfi. Þegar við komum að
jökulröndinni rofaði örlítið til,
þannig að við sáum sandkeilur
— Já, blessaður vertu, ég
steinhættur að telja ferðiriu;
þangað. Venjulega á hverju vor
og hverju hausti og oft dvr. '
langdvölum uppi, lengst ve
þar 38 daga I einu. Þá var ég þar
með mælingamenn, sem voru að
ljúka landmælingum á jöklinum
inn. Við komum þangað snemma
kvölds en þangað hafði hvorug-
ur okkar komið áður og þokan
svo svört að við treystumst ekki
undir neinum kringumstæðum
að halda áfram. Sváfum þar I
bílnum um nóttina, en um morg-
uninn þegar við vöknuðum sá
varla I hann -fyrir hrími og ís-
ingu. Ég náði talstöðvarsambandi
Guðmundur Jónasson og Ari Bjömsson á Vatnajökli vorið 1951. Til vinstri sést á sleðann með vöru-
hlassið sem Guðmundur dró þá niður af jöklinum.
standa upp úr snjónum og þótt-
umst um leið sjá að við værum
að komast á jökul. Það var Brú-
arjökull.
Það segir ekki af ferð okkar
fyrr en við vorum komnir 1 um
1000 metra hæð yfir sjó. Þá
komum við snögglega upp úr
þokunni, jökullinn allur baðaður
I sólskini framundan og hvergi
ský á himni, en úfin og grá þok-
an lá að baki okkar og neðar.
Þetta var dásamlegt. Otsýnið til
Kverkfjalla stórfenglegt. Hvaða
mannssál hrífst ekki við þvllíka
sýn!
Þetta var fyrsta koma mín á
og fyrstu kynni mín af Vatna-
jökli. Þeim gleymi ég aldrei.
— Gekk ferðin vel úr því?
— Eins og bezt varð á kosið.
Ég hafði áður en ég lagði af stað
austan af Héraði haft samband
við leiðangur, sem þá var uppi
á jöklinum til að bjarga vörum
úr Geysi. Hafði ég lofað að koma
við hjá þeim ef mér tækist að
finna þá og flytja fyrir þá varn-
inginn suður af jöklinum. Þetta
gerði ég, og auk þess farangurs
sem ég flutti með mér niður I
þessari ferð fór ég tvær auka-
ferðir daginn eftir upp að flak-
inu og flutti suður á svokallaðan
Fljótsodda á Síðumannaafrétti.
Þannig lauk þessari fyrstu
Vatnajökulsferð minni, sem I
einu og öllu var hin ánægjuleg-
asta giftuför.
Stórhríð
í júnímánuði.
— Og þú hefur farið þangað
oft eftir þetta?
Guðmundur Jónasson.
— Þetta eru slarksamar ferðir
og erfiðar?
— Nei, það er langt frá því.
Það er ekkert erfitt ef maður er
vel búinn og hefur nóg af öllu.
Hvað gerir það til þó það geri
hríðargusu einn eða tvo daga.
— Hvaða ferð manstu eftir erf-
iðastri þangað upp?
— Ég held að vorið 1960 hafi
ég fengið einna verst veður, sem
ég minnist að hafa fengið uppi á
Vatnajökli. Sérstaklega er mér
minnisstætt veðrið 10. og 11.
júní. Við höfðum lagt upp frá
Grímsvötnum I sæmilegasta
veðri og útliti og var förinni heit-
ið til Kverkfjalla. En þegar við
vorum komin nokkuð áleiðis —
við vorum 27 saman, jafnt konur
sem karlar — dró upp myrkur-
dökkan bakka framundan og rétt
á eftir brast á brjálað veður,
Framhald á bls. 8.
is.i-igagra