Vísir - 08.01.1963, Qupperneq 9

V1SIR . Þriðjudagur 8. janúar 1963,
Faxaflóa
Asdic-tækið og dýptarmælirinn
tikka og tifa og marka með feitu,
svörtu striki á pappfr mælanna í
hvert skipti, sem endurkast hljóð-
bygjunnar gefur til' kynna fyrir
stöðu síldarinnar í sjónum. Ef síld
er þétt, markast lóðningin skýrt,
en ef sú gyllta er dreifð f torfun-
um, verður endurkastið einnig
dreifðara og lóðningin markast
óskýrt. Eftir þvf, sem skipið siglir
áfram, og útsendingin frá mælum
skipsins mætir samfelldari fyrir-
jtöðu sfldarinnar f sjónum, mark-
ast lóðningin sem samfolldur
flekkur á pappír mælanna, og
myndar þannig þverskurðarmynd
í samanþjöppuðu formi. Dýptar-
mælirinn sýnir til botns, en asdic-
tækið út frá skipinu. Hið þjálfaða
auga skipstjórans verður síðan að
vega og meta möguleikana á afla
eftir þessum samanþjöppuðu þver
skurðarmyndum, sem mælarnir
sýna á pappírinn.
Xrafizt gerhygli.
Það er fróðlegt að kynnast
vinnubrögðum síldarbassans, þeg
ar hann siglir skipi sínú í ótal
króka og hringi, beinir geisla
asdicsins í allar áttir og athugar
þannig allar aðstæður, áður en
hann tekur þá þýðingarmiklu á-
Tídfndamadur
Vísis lýsir
róðri með
Eldborgu
fró Hufnurfirði
kvörðun að kasta nótinni. Þao
er vart hægt að hugsa sér, að
nokkurt annað starf krefjist
meiri gerhygli og stjórnsemi en
starf síldveiðiskipstjóra. Og að
fiskveiðar byggist á heppni, er
vart hægt að hugsa sér, nema í
einstaka tilfellum.
Loks fær Gunnar nægilega góða
lóðningu, og hann kallar til þess,
sem á vakt er: „klárir".
Það tekur ótrúlega stuttan tíma,
þar til allir eru komnir sjóklædd
ir, hver á sinn stað. Aftur á báta-
dekkinu eru tveir menn með til-
búná endabaujuna, en f hana er
fest brjóstlínu nótarinnar og
snurpuvírinn. Skipinu er snúið í
hring, og Gunnar skipstjóri ,slepp-
ir vart auga af mælunum. Torf-
an er á allstóru svæði, en á smá-
bletti er hún þykkust og þéttust.
Þar er hún allt upp á 12 faðma,
og niður á 35 — 40 faðma.
Kunna sitt verk.
Skyndilega snýr skipstjóri sér
við, og kallar út um opnar dyr
brúarinnar: Láta fara“, og hik-
laust er baujan látin detta f sjó-
inn. Um leið heyrist endurtekin
fyrirskipunin aftur á bátadekkinu:
„Láta fara, sagði ’ann“. Skipið
snýst hægt til stjórnborða. Nótin
rennur greið aftur úr nótakassan-
um, án þess að mannshönd komi
nærri, enda hættulegt að hafa
hönd á nokkru, því að ef menn
festa sig f nót eða því sem henni
fylgir, þá er voðinn vís.
Það fer ekki á milli mála, að
þeir Eldborgarmenn kunna sfn
verk til hlítar. Þegar hin 200
faðma langa nót er komin í sjó-
inn er skipið komið hringinn og
mennirnir á hvalbaknum slengja
löngum krókstjaka f baujuna og
draga hana að sér. Snurpuvírinn
er hífður inn á tromlu dekks-
vindunnar, og á nokkrum mínút
um er nótinni lokað, eins og helj-
Og sumir snússa sig meðan þeir biða.

9
arstórri ráptuðru, sem hefði verið
hvolft ofan í sjóinn, en sfðan
rimpuð saman. Þannig er undan
komuleið síldarinnar lokað. Siðan
er byrjað að draga nótina með
hinni marglofuðu kraftblökk.
Allt gengur þetta misfellulítið
og með fljótum en fumlausum
handtökum þaulvanra manna.
Glitrar á síldina.
Nóttin er varla hálfdregin,
þegar síldin kemur upp í nótinni.
Það glitrar á hana í skini Ijós-
kastaranna. Nokkrir stórufsar eru
einnig í nótinni, en þeir hafa
sprengt sig í átökunum og fljóta
afvelta í sjóskorpunni.
Það er að sjá á fyrirferð síld-
arinnar í nótinni, að kastið sé
sæmilegt. A. m. k. 250—'300 tunn
ur, segja strákarnir á dekkinu, og
falleg og feit síld, og það hefur
nú ekki hvað mínnst að segja.
Það tók ekki langan tíma að
háfa úr nótinni, enda tekur háf-
urinn 10 — 12 tunnur í einu. Sfð-
an var í snarheitum gert klárt til
að hægt yrði að kasta öðru sinni
ef þeirri gylltu þóknaðist að gefa
færi á sér öðru sinni.
Eina og hálfa klukkustund
hafði það tekið að fá þennan afla,
frá því að kallað var á dekk, og
þar til allt var kastklárt aftur.
Nýtízku síldveiðar eru stórvirkar,
það ætti a. m. k. ekki að fara
fram hjá þeim, sem muna tíma
handróinna nótabáta, handspila
og handdreginna nóta. Enda segja
sjómenn, að það mundi ekki fást
padda með þeim eldri útbúnaði
hér Suðvestanlands, við þær að-
stæður sem nú er fiskað við.
Klukkutíma
í mat.
Sjómennirnir fara sem skjót-
ast úr sjóklæðum, og flýta sér að
matast, því að um borð hafa þeir
ekki klukutíma f mat samkvæmt
samningi. Og máturinn er ekki
af verri endanum hjá honum
Valmundi matsveini, svið og og
ávaxtamauk með þeyttum rjóma.
Mér varð litið á Gísla stýrimann
um Ieið og ég spurði, hvort það
væri alltaf svona til sjós. En
Gísli svaraði, að þetta væri eigin-
lega Sunnudagsmaturinn, en þá
var bræla. Og Gísli bætti við, að
ég ætti ekki að vera pempíulegur
við ' sviðin þvf að kokkurinn
ætti alltaf nóg eftii; í pottinum.
Það voru fjörugar umræður undir
borðum. Þeir sem fyrstfr Iuku við
að borða voru þegar byrjaðir að
stokka spilin.
Ég var rétt að ljúka við seinni
kjammann, þegar allt í einu —
þrátt fyrir landkrabbann um borð
— heyrðist frá brúnni kallað:
KLÁRIR.
Að morgni var siglt til hafnar
til löndunar.
Gunnar skipstjóri horfir gerhugull á Simradinn.
r i