Vísir - 24.01.1963, Blaðsíða 10

m
V1SIR . Fimmtudagur 24. janúar 1963.
Ódýrt
KULDASKOR
og BOMSUR
TIL SÖLU:
Opel kapitan ’57 og ’59.
Ford ’58 góður taxi.
Chervolet ’56 orginai
Chervolet ’55 2ja dyra.
Ford ’55 sjálfsk. 6 syl.
Plymonth ’56.
Chervolet ’53 2ja dyra.
Renault daupline ’60.
Fiat ’58.
Opel Caravan ’59.
Taunus ’61 og ,55.
5 herb. íbúðir
við Álfheima
— Granaskjól
— Bogahlíð
— Skipholt
— Karfavog
— Ingólfsstræti
og víðar um bæinn.
FASTEIGNA & SKIPASALA
Konráðs Ó. Sævaldssonar
Hamarshúsinu v/Tryggvag.
5. hæð (lyfta.)
Símar 24034, 20465, 15965.
Rafglit
Tókum upp um helgina
Indverskar, handunnar
skrautvörur.
Hafnarstræti ,r
Sími 12329
Sængur
- Endurnýjum gömlu sængurn-
i ar ej7um dún- og fiðurheld ver
DÚN- OG FIÐURHREINSUN
1 Kirkjuteig 29, simi 33301.
Skyffogarar —■
t-ramhald at bls 4
Vonir hafa
ekki brugðizt.
„Og þær vonir hafa ekki
brugðizt, sem þér gerðuð yður,
þegar þér höfuð frétt um þessi
skip og fóruð síðan að starfa á
þeim?“
„Nei, öðru nær. Ég fór að
heiman fyrir einum fjórum árum,
af því að ég hafði hug á að kynn-
ast þeim nýjungum, sem maður
frétti þá, að væru að gerast með
öðrum þjóðum í þessu efni. Síðan
hefi ég verið á öllum þrem Fair-
try-togurunum, og þeir hafa sann
fært mig um, að þeir eru skip
framtíðarinnar, og sama máli
gegnir um minni skuttogarana,
eins og Junelle og Lord Nelson,
sem eru nýjustu skip Breta af
þeirri tegund, sem heilfrystir
fiskinn.
Um þann síðari er það að
segja, að í þeim ferðum, sem
hann hefir farið — hann er mán-
uð í hverri, eins og ég hefi tekið
fram áður — hefir hann að jafn-
aði fengið 20.000 pund fyrir afl-
ann í hverri ferð. Hann fer svona
tíu ferðir á ári og verðmætið er
því lágt reiknað 25—30 milljónir
króna árlega. Það er ekki svo lít-
ið. Og rétt er að geta þess um
Lord Nelson, að í honum'var lest
til að ísa fisk með gamla laginu.
Það hefir kannske átt að vera til
einhvers konar samanburðar.
Hvað um það, nú er verið eða
jafnvel búið að breyta þeirri lest,
gera hana að frystigeymslu fyrir
heilfrystan fisk. ísunin fær með
því þann dóm, að hún uppfylli
ekki Iengur kröfur tímans."
Opni markaðurinn
verður úr sögunni.
„Ef þróunin heidur áfran. í
þessa átt, mun hið garnla sölu-
fyrirkomulag á togarafiski í
enskum höfnum verða senn úr
sögunni?“
„Já, það er fyrirsjáanlegt, að
uppboðsfyrirkomulagið hefir
senn sungið sitt síðasta, fyrir
skip, er sækja á fjarlæg mið, og
er sízt að harma það, úr því að
öruggur markaður fæst í staðinn,
þótt uppboðskerfið gæti stundum
gefið mikið í aðra hönd við rétt
markaðsskilyrði. Það mætti segja
mér, að eftir nokkur ár verði það
úr sögunni, að íslenzkir togarar
sigli með ísaðan fisk á brezkan
markað — og jafnvel tii fleiri
landa — af því að slíkt sölufyrir-
komulag verði horfið og annað
tekið upp.
Þetta liggur í augum uppi, því
að skip, sem heilfrystir fiskinn
með fullkomnum tækjum en ís-
ar ekki í lest, hefir möguleika á
að leita víðar og lengur að góðum
afla en sá togari, sem er með
bráðnandi ís innanborðs. Og
hugsum okkur bara muninn á
vörunni, sem kemur úr tveim
slíkum skipum, sem hafa annars
verið jafnlengi á veiðum við
sömu aðstæður."
Fiskileit er
sjálfsögð.
„Þér talið um að leita að fiski
Hvað segið þér um það atriði yf-
irleitt — fiskleit í þágu togara
og annarra veiðiskipa?"
„Ég tel, að leit að fiski sé ekki
síður nauðsynleg fyrir togara en
smærri skip, eins og þau, sem
eru hér að síldveiðum. Það er
mikilvægt og sjálfsagt að hafa
leitarskip eins og Þjóðverjar
Slíkt skip hefir oftast fundið ný
mið, þegar afl; -ð tregðast
þeim slóðum * benti síð
ast á. Eða sl / að haf’
nána samvinnu, «,us og á sér
stað hjá Frökkum. Portúgölum
og Spánverjum við Nýfundnaland
og Grænland. Þar hirðir hjálp-
semin ekkert um þjóðerni, allir
eru bræður að því leyti, að þeir
segja hver öðrum til um, hvar
helzt sé aflavon. Ég hefi sjálfur
haft samvinnu við fiskimenn
þessarra þjóða við Nýfundnaland,
og ég er stórhrifinn af þeirri
hjálp, sem þeir veita innbyrðis
Skipin dreifa sér í marga hópa.
sem láta vita hvernig gengur á
hverjum stað, og lendi einhver
hópurinn í ördeyðu, fær hann oft
ast ieiðbeiningar frá hinuni, svo
að menn komast fljótt í afla aft-
ur. Slíkt er til fyrirmyndar, sann-
kallað bræðralag fiskimanna,
sem þekkja erfiðleikana og vilja
hjálpa hver öðrum til að sigrast
á þeim.
íslendingar
leita í blindni.
Mér liggur við að segja, að ís-
lenzkir togarar, sem fara til
dæmis á Grænlandsmið, leiti I
blindni. Þeir bera ef til vill niður,
þar sem togarar eru nýbúnir að
skarka og skafa botninn, en fara
fram hjá öðrum stöðum, þar sem
aðstæður geta verið hagstæðar.
Þetta stafar af því, að þeir hafa
ekki nema takmarkaðan tíma til
slíkrar leitar — þeir verða aö
afla I skyndi til að komast sem
fyrst tii hafnar aftur. Leitarskip
á ekki að gera neitt annað en að
leita fiskimiða, svo að það geti
jafnan bent á beztu staðina, þeg-
ar afli tregðast, þar sem togarar
eru hverju sinni. í þessu efni er
samstarf milli togara einnig mik-
ilvægt. Það á ekki sízt við, þeg-
ar fiskur er orðinn eins tregur
og raun ber vitni. Fyrir fáeinum
árum þóttu 200 tonn í túr áheima
miðum bærilegur afli, en nú þykj
ast menn góðir, ef þeir fá á
sama tíma eitthvað á annað
hundrað tonn.“
Framtíðarleiðin
fyrir íslendinga.
„Að endingu væri fróðlegt að
heyra álit yðar á því, hvaða hátt
íslendingar eiga að hafa á rekstri
togaraútgerðar sinnar á komandi
tímum. Hvað viljið þér segja um
það atriði?"
„Mér sýnist í fyrsta lagi, að ís-
lenzk togaraútgerð eigi sér harla
litla og jafnvel enga framtið, ef
ekki verður gerð breyting á
henni, alger breyting og um-
skiDti. oa sú breyting á að vera
fólgin í þvi, að við endurnýjum
togaraflotann með skuttogurum,
sem heilfrysta fiskinn. Menn
verða að v..~ við því búnir að
fara á fjarlæg mið á þessum skip-
um, enda eigum við nóg af litlum
skipum, sem eiga að sitja ein að
heimamiðunum. Þetta er í ör-
stuttu máli álit mitt á framtið
þessarar útgerðar.
Með þessari breytingu á skipan
útgerðarinnar mundi finnast
lausn á margvíslegum vanda,
ekki sízt mundi vöruvöndun auk-
ast stórkostlega og svo yrði vafa-
laust miklu auðveldara að manna
logarana, þegar þeir gætu næst-
um boðið upp á vinnuskilyrði
-•ins og þau gerast í landi. Ég fæ
•kki séð, að hægt sé að tryggja
•ag sjómanna og útgerðarmanna
betur en með þessu ráði, en án
slíkrar breytingar held ég, að
vonlaust sé að tala um, að tog-
araútgerð eigi framtíð fyrir sér
hér á landi í þeirri miklu sam-
keppni, sem er á þessu sviði og
fer vaxandi með fullkomnari
skipum og bættri aðstöðu útlend
inga í þessu efni.“
Heppilegas^
ogaralagið.
,,Henta skuttogarari„.
ns og þeir tiðkast nú helzt
er stærðin hin heppilegasta fyrlr
okkur, fyrirkomulag ofan þilja
eða undir og þar fram eftir göt-
unum?“
„Menn eru talsvert að þreifa
sig áfram í þessu efni, eins og
eðlilegt er, þar sem þessi tegund
togara getur eiginlega ekki tai-
izt nema átta ára, því að Fairtry
I er ekki eldra skip. Það virðist
nokkuð á reiki, hvað heppilega.-t
er, og ég er þeirrar skoðunar, a.5
skipasmiðirnir og skipaverkfræð-
ingarnir hafi ekki fundið heppi-
legasta Iagið — kannske af því
að þeir eru ekki sjómenn og hafa
fæstir siglt og starfað á slíkum
skipum.
Af reynslu minni tel ég, að
yfirbygging og vél skuttogara
eigi að vera aftur á skut, en nú
er hvort tveggja haft allt frá
miðju og fram undir hvalbak.
Þegar stjórnpallur er svo framar-
lega, þarf skipstjóri eiginlega að
hafa augu i hnakkanum — hann
þarf bæði að fylgjast með því,
sem er framundan skipi hans, og
svo þarf hann að hafa eftirlit
með vírum og vörpu, vinnu á
þiljum, að svo miklu leyti, sem
hún fer fram þar, og þar fram
eftir götunum.
Brú sé aftur á skut.
Stjórnpallurinn á að vera eins
og brú aftur á skipinu, og er þá
varpan dregin undir og fram fyrir
hana, þegar lokið er að toga. Lest
á svo að vera £ miðju skipi, fyrir
framan vélarúm, eins og nú tiðk-
ast á togurum. Ég tel, að skut-
togaralagið muni vera hentugra
fyrir smærri skip, ef fyrirkomu-
lag þeirra er haft þannig.
Frakkár hafa reynt frávik frá
þessu — hafa stjórnpallinn alveg
úti í bakborðshlið og aftan við
miðju, svo að skipstjóri sér vel
yfir skipið en þarf eftir sem áður
að horfa dálítið aftur. Það skips-
Iag minnir á flugstöðvarskipin.
Ég er sannfærður um, að eins og
skuttogararnir eru skip framtíð-
arinnar, er það lag að hafa stjórn
pall og vél aftar en nú er gert,
einnig það sem koma skal.
Islendingar verða að fylgjast
betur með í þessu efni en þeir
hafa gert. Þessi mál eiga að þró-
ast hægt og sígandi, en ekki taka
óðum stökkbreytingum, og liggja
svo alveg niðri á milli."
Vísir væntir þess, að þetta
fróðlega viðtal verði ýmsum
íhugunarefni, og vonandi verður
þess ekki mjög langt að biða, að
íslendingar eignist fyrsta skut-
togarann.
Að ufan —
Framhald at bls 8
hefur ástandið í þessum efnum
versnað nokkuð eftir sjónvarps
viðtal hans, þar sem skólafélag
ar hans hafa veitzt að honum
fyrir ósanngjörn ummæli hans
þar.
Þegar Meredith hóf pám í há-
skólanum var hann eins og allir
aðrir nýsveinar látinn , ganga
undir gáfnapróf. Hann stóðst
það vel og telja stjórnendur
skólans að hann sé þess vegna
nægum gáfum gæddur til að
stunda háskólanámið. Hitt sé
miður farið að hann hafi van-
rækt það.
Annar sækir.
Þó Meredith hætti námi i
Missisippiháskóla má enn bú-
ast við nýjum árekstrum í þess
um háskóía." Nú berast fréttir
af þvi að annar svertingi hafi
sótt um inngöngu í háskólann
og að þessu sinni í lagadeild
háskólans, en það var einmitt
,1 lagadeildinni, sem mestrar
mótspyrnu gætti gegn inngöngu
Meredith.
Frægt
[ * fólk
■ i ; '
s
Stjórnmálaerfiðleikar virðast
ekki gera Adenauer nema gott
eitt. Á biaðamannafundi ekki
alls fyrir löngu var hann spurð
ur:
Adenauer
— Dr. Adenauer. Einu sinni
sögðuð þér að þegar þér yrðuð
gamall ætluðuð þér að draga
yður út úr stjórmálum. Hvenær
álítið þér eiginlega að mennimir
séu gamlir?
— Þegar þeir eru tiu áruni
eldir en ég, svaraði kanslarinn
brosandi.
*
Kvikmyndastjarnan Kim Novak
var nýlega í París og til þess að
losna einu sinni við „eiginhand-
aráritunarpláguna" lét hún
svarta hárkollu yfir ljósu lokk
ana.
Kim Novak
En óheppnin elti hana. Hún
fór í dýragarðinn, og þegar hún
>tóð fyrir framan apabúrið
teygði einn apinn fram hendina
og rykkti hárkollunni af kvik-
myndadísinni.
U Og þarna stóð Kim Novak —
Iljóshærð — og varð að gera svo
vel og taka upp penna og byrja
m að skrifa nafn sitt.

1
m
*
Maitre Floriot, einn frægasti
lögfræðingur Frakka (hann var
m. a. aðalverjandinn í Peugeot-
málinu), varð 60 ára ekki alis
fyrir löngu. Hann fékk þúsundir
árnaðaróska og sendi öllum sem
höfðu sent þær eftirfarandi bréf:
Maitre Floriot
— Ég óska ykkur öllum gæfu
og gengis — en eins verð ég
þó að fá að óska sjálfum mér
— að ég lifi ykkur öll.