Vísir - 02.03.1963, Blaðsíða 7

VÍSIR . Laugardagur 2. marz 1963.
Dæmdir «—
Framhald ai hls 1
fénu og höfðu einnig falsað fram-
sal á 4 tékka og selt þá og eytt
andvirði þeirra, þegar komst upp
um brot þeirra um þremur vikum
siðar.
Ákærði Gísli hafði árið 1961
sætt 6 mánaða fangelsi skilorðs-
bundið fyrir auðgunarbrot og voru
nú málin dæmd f einu lagi, Var
hann dæmdur í fangelsi í 12 mán-
uði og sviptur rétti til að öðlast
ökuleyfi í 2 ár. Frestað hafði ver-
ið ákæru á ákærða Einar árið
1961 og hlaut hann fangelsi í 7
mánuði. Þá var ákærðu gert að
greiða skaðabætur og sakarkostn-
að.
2. Máli ákæruvaldsins gegn
Birni Hallgrími Gíslasyni, Grettis-
götu 54B, hér í borg. Sannað var
með greiðri játningu ákærða og
öðrum gögnum að í júli og ágúst
mánuði s. 1. falsaði hann og fé-
nýtti sér 5 tékka samtals að fjár-
hæð kr. 3.300,00. Ákærði, sem
hefur áður sætt refsidómi fyrir
skjalafals og þjófnað, var dæmdur
í fangelsi í 7 mánuði og ennfremur
gert að greiða skaðabætur og sak-
arkostnað.
3. Máli, sem af ákæruvaldsins
hálfu hefur verið höfðað á hendur
manni nokkrum, hér í borg, fyrir
þjófnað. Upplýst var að nótt eina
í maí mánuði s. 1. tók hann að
ófrjálsu ásamt öðrum manni tvær
sparisjóðsbækur í húsi einu i Vest
urbænum, þar sem hann var gest-
ur. Reyndust innstæður bókanna
nema samtals kr. 69.543,00. Næsta
morgun fór ákærði í sparisjóð með
aðra bókina og falsaði þar út-
tektarseðil að upphæð kr.
38.000,00, en tókst ekki að fá upp
hæðina greidda þar eð sparisjóðn
um hafði þegar verið gert aðvart
um hvarf bókarinnar. Ákærði, sem
hefur eigi áður sætt refsidómi,
var dæmdur í fangelsi í 8 mánuði
skilorðsbundið í 3 ár og gert að
greiða kostnað sakarinnar.
(Frá sakadómi).
Hvotarfundur
Sjálfstæðiskvennafélagið HVÖT
heldur fund í Sjálfstæðishúsinu nk.
mánudagskvöld, 4. marz, kl. 8.30.
Á fundinum tala alþingiskonurnar
frú Auður Auðuns og frú Ragn-
hildur Helgadóttir. Enn fremur
verða góð skemmtiatriði. Allar
Siálfstæðiskonur eru velkomnar
m-.ðan húsrúm leyfir og heitir fé-
lagsstjórnin á þær að fjölmenna og
mæta stundvíslega.
Rússneski formálinn uð sög
unni „Dagur i lífí ívans"
Vísir birtir í dag síðasta kafla
rússnesku skáldsögunnar, „Dag-
ur í lífi ívans“ eftir Alexander
Solzhenitsyn.
Fer hér á eftir formáli eftir
Alexander Tvadosky i febrúar-
hefti „Soviet Literature“, sem
lýsir viðhorfi sovjezku valdhaf-
anna til slíkra bókmennta og
varpar enn fremur Ijósi á per-
sónulegan skilning þeirra á sög-
unni.
Xj’fnið, sem Alexander Solz-
henitsyn byggir sögu sína
á, er óvenjulegt í sovézkum bók-
menntum. Það er bergmál frá
þeim sjúklegu þáttum í þróunar-
tímabili okkar, sem kennt var
við persónuleikadýrkun, er
Flokkurinn hefur nú vegið og
léttvægt fundið, hafnað með
öllu. Það tímabil virðist okkur
nú vera úr grárri forneskju, þótt
ekki sé langt um liðið. En nú-
tíminn getur aldrei Iátið sig for-
tíðina engu varða, hvernig svo
sem hún er. Öruggasta leiðin
til fullkomins og óafturkallan-
legs uppgjörs við alla svarta
bletti fortíðarinnar er réttlátur
og djarflegur skilningur á öllu
því, sem þessu tímabili var sam-
fara.
Þetta er einmitt það, sem N. S.
Khrushchov átti við í minnis-
stæðri ræðu sinni í lok 22.
flokksþingsins: „Það er skylda
okkar að endurskoða afar ná-
kvæmt og gagngert þá hluti,
sem voru tengdir misbeitingu
valdsins. Tímarnir líða, við deyj
um, allir erum við dauðlegir, en
svo lengi, sem við vinnum, get-
um við og verðum að útskýra
margt og segja flokknum og
fólkinu sannleikann. Þetta verð-
ur að gera, svo að sama sagan
endurtaki sig ekki..
Dagur í Lífi ívans Deniso-
vichs er ekki eingöngu heimild-
arplögg, er ekki blöð úr vasa-
bók eða minningar úr eigin lífi
höfundarins, þótt aðeins per-
sónuleg reynsla geti gefið sög-
unni svona sterkan persónuleg-
an blæ. Þetta er skáldverk, bók
menntir, og það er aðeins
vegna listrænna hæfileika höf-
undarins í meðferð efnisins,
sem lífsreynsla veitti honum,
að sagan hefur svona mikið
gildi, sem heimild, listræn túlk-
un á vettvangi sem þar til nú
hefur ekki virzt bjóða upp á
möguleika til bókmenntalegra
vinnubragða.
Lesandinn mun ekki finna í
bók Solzhenitsyns neina um-
feðma lýsingu á þessu sögulega
tímabili, sérstaklega á tímabil-
inu, sem byrjaði árið 1937, og
öllum er óljúft að minnast.
Efninu í „Dagur í lífi ívans“ er
að sjálfsögðu takmörk sett með
tíma, atburðasviði og andleg-
um sjóndeildarhring aðal-
persónu sögunnar. En einn dag-
ur í lífi fangans ívan Deniso-
vichs Shoukovs, eins og hann
■ er sagður af Alexander Solzhen
itsyn í þessari bókmenntalegu
frumsmíð, þróast og breytist í
óvenjulega glögga mynd, sem
ber vitni um heiðarleik gagn-
vart sannleikanum í lýsingu á
mannlegu eðli. Þetta framar
öllu gerir söguna svo áhrifa'- ■
ríka. Lesandinn getur séð fyrir
sér mafga þá menn, s'efn héf1 er
Iýst í hinu sorglega hlutskipti
,.fanga“, sem lifa í bókinni við
aðrar aðstæður — á vígstöðv-
unum eða jafnvel á fyrirstríðs-
byggingasvæðum. Þeir eru
sömu mennirnir, sem hlutu
eldskírn við erfiðar aðstæður,
er reyndu á sál og líkama til
þrautar.
í þessari sögu getur ekki að
finna neitt samsafn af hryllileg-
um staðreyndum um grimmd
og ólög, sem stafaði af mis-
notkun sovézks réttarfars. Höf-
undurinn hefur valið einn þess-
ara vanabundnu daga úr lífinu
í fangabúðunum — frá morgun-
kalli til hvíldar að kvöldi. Engu
að síður verður þessi vana-
bundni dagur þannig, að ekki
er hægt að komast hjá því, að
hann veki í lesaranum bitur-
leika og sársaukakennd til
þeirra manna, sem koma fram
svo ljóslifandi á blaðsíðum
skáldsögunnar. Það er ótvírætt
ávinningur fyrir höfundinn, að
þessi sársauki og sorg eiga
ekkert skylt við þunglyndi og
vonleysistilfinningu. Þvert á
móti eru áhrifin af þessu skáld-
verki svo óvenjuleg, vegna
nakins og sárs sannleika, að
þau Iétta á sálinni, og lyfta af
henni því fargi, sem á henni
hvílir við að þegja um það, sem
verður að segjast. Á þennan
hátt Iyftir bókin sálinni og
nærir hana. Þessi hörkulega
saga er enn eitt dæmi um það,
að listamenn í Ráðstjórnarríkj-
unum láta sér engar ' hliðar
lifsins eða viðhorf til raunveru-
leikans óviðkomandi eða telja
það ekki persónuleika sínum
> sæhvawdifvað' lýsá; Nú’ner það
eingöngu komið undir listræn-
um haáfileikúih þeirra sjálfra.
Aðra einfalda og forvitnilega
ályktun er hægt að draga af
þessari sögu: Þá er inntak
skáldverks er verulega mikil-
vægt, menn trúverðugir sann-
leikanum í lýsingu á lífinu,
Alexander Solzhenitsyn.
þegar menn nálgast óáþreifan-
legustu viðfangsefni á djúp-
stæðan og mannlegan hátt,
hlýtur form að samhæfast efn-
inu. Stíllinn á „Dagur í Iffi
ívans“ er lifandi og frumlegur
með hversdagslegu orðalagi
sínu og hógværð hið ytra. Hann
er ekki stíllinn stílsins vegna
og þess vegna öðlast hann eðli-
legan virðuleikablæ samfara
þrótti.
Ég kæri mig ekki um að spá
neinu um álit lesarans á þessu
skáldverki, þótt ég sé sjálfur
ekki í neinum vafa um, að það
skapi tímamót í bókmenntum
okkar með komu nýs, frumlegs
og fullmótaðs snillings.
Ef til vill munu vandlátustu
gagnrýnendur vera andvígir
því, hvernig höfundurinn notar
orð og orðtök sem tíðkast í
samskonar umhverfi og sögu-
hetjan lifir og hrærist í. Því er
raunar í hóf stillt og haganlega
beitt og alls ekki að yfirlögðu
ráði.
Einn dagur í lífi ívans eru
bókmenntir, sem við óskum við
lesturinn, að aðrir Iesarar geti
verið samtaka okkur í að votta
höfundi þakkir fyrir.
Alexander TVARDOVSKY.
IÐJA
x-B
IÐJA
Æsku lýðsdagur Þjóðkirkjunnar
Æskulýðsdagur þjóðkirkjunnar —
HINN árlegi Æskulýðsdagur
hinnar íslenzku þjóðkirkju er n.k.
sunnudag 3. rnarz. Verða þá æsku
Ég hefi aldrei
verið kommúnisti
í Vísi frá 28. febr. s. 1. segir,
að blaðið hafi leitað til nokk-
urra rithöfunda og kommúnista
foringja um álit þeirra á njósna
máli Rússa, sem blöðum hér
hefir verið tíðrætt um undan-
farna daga. Blaðið birtir m. a.
mynd af mér og stendur undir
Bréf frd
frú Sigríði
iiríksdóttur
myndinni að ég sé forstöðu-1
kona Menningar- og friðarsam-1
taka kvenna.
í sambandi við upplýsingar \
þessar um mig, vil ég lýsa því|
yfir, að ég hef aldrei verið fé-i;
lagi og því síður foringi í!
„Kommúnistaflokknum“, en ég|
geri ekki ráð fyrir að Vísismenn|
telji mig til rithöfunda!
Ég er meðlimur í Menningar-
og friðarsamtökum kvenna, en
hef aldrei verið í formannssæti
eða stjórn þess ágæta félags-
skapar, sem hefir það að mark-
miði að berjast gegn vopna-
skaki og erlendri hersetu.
Sigríður Eiríksdóttir
hjúkrunarkona.
Það er ástæða til að spyrja:
Flytur blaðið þessar röngu frétt
ir af misgáningi eða í ákveðnum
tilgangi?
lýðsguðsþjónustur með sérstöku
sniði. Kvöldvökur í ýmsum söfnuð-
um, útvarpsdagsskrá síðdegis og
merki seld víða um Iand.
Þetta er fimmta árið sem kirkj
an hefur sinn sérstaka æskulýðs-
dag. Undanfarin ár hefur unga fólk
ið tekið í hina útréttu hönd safn-
aðarleiðtoganna og flykkst til sókn
arkirkjunnar. Er fyrirkomulag og
með þeim hætti, að öllum verður
auðvelt og eðlilegt að vera virk-
ari þátttakandi í guðsþjónustunni
heldur en oft vill verða. Eru prent
aðar messuskrár afhentar hverjum
kirkjugesti við kirkjudyr, en á þess
um blöðum eru öll messusvörin.
Er þess vænzt, að kirkjugestir
flytji svörin og syngi sálmana. Þá
munu einnig ungmenni lesa pistil
og guðspjall dagsins og biðja inn-
göngubænina.. Verða þessar guðs-
þjónustur í flestum kirkjum lands
ins, annað hvort núna um helg-
ina eða næsta sunnudag, þar sem
svo hagar til, að prestur getur
ekki messað í öllum kirkjum
prestakallsins sama daginn.
Síðdegis á æskulýðsdaginn verð
ur svo sérstök útvarpsdagskrá, þar
sem m.a. kemur fram ungt fólk
og fjallar um ýmis atriði hins
kirkjulega samstarfs, sem það hef
ur verið þátttakendur í. Einnig
verða víðs vegar um landið sér-
stakar kvöldvökur, sem unga fólk
ið býður foreldrum og vinum að
sækja.
Merki munu einnig verða boðin
til kaups, en allur ágóði af sölu
þeirra rennur til byggingu sumar
búða, sem kirkjan annað hvort er
að reisa eða senn verður hafizt
handa um. Er mikil gróska í þeim
málum, og mjög margir áhugasam
ir menn hafa lagt sinn skerf fram
til þess, að þetta starf megi bera
sem ríkulegastan ávöxt. Eru for-
eldrar hvattir til þess að lofa börn
um sfnum að selja merkin.
Æskulýðsstarf kirkjunnar vill
ekki breikka þá gjá, sem oft virð
ist vera milli foreldra og barna
þeirra, sérstaklega hinna stálpaðri,
heldur reynir kirkjan að brúa bil
ið milli kynslóðanna. Þess vegna
er vonazt til þess, að æskulýðs-
dagur kirkjunnar megi jafnframt
verða kirkjulegur fjölskyldudagur,
og í sem flestum kirkjubekkjum
megi sjá foreldra meðunglingunum
Verði sú raunin mun boðskapur
kirkjunnar þennan dag sem alla
aðra, stuðla að traustari fjölskyldu
böndum og samstilltari einingu inn
an heimilanna.