Vísir - 14.03.1963, Qupperneq 9

/
’j.vv'ivxvv.v.vttí%.#\An\w\‘vv\"m. v^vn'VSA';
VIS IR . Fiimntudagiu' * í- niarz 1963.
^óðum bókasafnara er í raun-
inni ekki nóg að eignast fá-
gæta bók, sem hann hefur kann-
ski elzt við árum saman. Með
því er raunar ekki nema hálfur
sigur unninn. Næsta skrefið er
að gera það fyrir bókina, sem
hægt er. Þar kemur.ýmislegt til
greina. Ef bókin er óhrein op
lúð, þarf að þvo hana ,og það
er mikill vandi. Sumir setja bók-
ina í klórbað, en systurnar
hrista höfuðið yfir slíkri með-
ferð og segja, að pappirinn verði
þá alltof skjannahvítur og missi
við það sinn upprunalega lit og
eðli. Þær hafa sinn sérstaka
þvottalög og Anldu ekki segja
mér, hvernig hann væri samsett
ur. Pappírinn í gömlum bókum
hefur aldrei verið eins hvítur
og nú er, og þegar verið er að
þvo bækur og gera við þær, er
tilgangurinn sá að gera bókina
sem líkasta því, sem hún var
upprunalega. Unnur Stefánsdótt
ir sagði okkur frá því, að menn
væni nú sem óðast að vakna
til meðvitundar um það að láta
bækurnar varðveita upprunalegt
útlit sitt. T. d. eru menn farnir
að gera meira af þvi að láta
garrialt band halda sér og vilja
þá heldur láta gera við og dytta
að gamla bandinu en gera nýtt.
Bókin hefur þá ekki aðeins forn-
legri blæ, heldur er hún einnig
upprunalegri og sjálfri sér sam-
kvæmari.
Gysturnar skipta þannig með
k"’ sér verkum, að Unnur ann-
ast viðgerðir og gyllingu, en
Bertína sér um hinn hluta vinn-
unnar að verulegu leyti. Það er
einkar fróðlegt að kynnast sér-
grein Unnar, viðgerðunum. Allir
þekkja gamlar bækur og vita,
að oft eru mörg blöð tærð á
ir af sömu gerð, og ef vantar
á lesmál, gerir hún sér lítið fyr-
ir og teiknar upp þá stafi, sem
á vantar. Þetta er ærið erfitt
verk, og iðulega verður hún að
fara á söfn til þess að fá frum-
textann til að fara eftir. Allir,
sem til Unnar þekkja, vita, að
hún ^ra^ar hvorki tfma né fyrir-
höfn til þess að ná sem beztum
árangri. Hún er' nefnilega ekki
iðnaðarkona í venjulegum skiln-
ingi þess orðs, heldur Iistakona,
sem leggur stolt sitt í vinnu
sfna. Árangurinn er ótrúlegur.
Ég hef séð viðgerðir eftir hana,
bæði á letri og myndskreyting-
um, og þær eru svo vel gerðar,
að það þarf æft auga til þess
að sjá mismuninn. Hún bætir
einnig gamalt band og Iagfærir
það, lætur einkenni þess koma
skýrar f ljós en áður. Sá, sem
hefur séð Unni vinna og fara
höndum um fornar bækur,
kemst ekki hjá þvf að verða
snortinn af þeirri alúð og var-
færni, sem birtist í hverju hand-
taki. Þá skynjar maður fyrst til
fulls ást bókavina á fomum bók
um. Svona handleikur enginn
bók nema sá éinn, sem veit, að
hann heldur á dýrgrip.
Tjað mætti segja mér, að
margir bókasafnarar hefðu
fengið vatn í munninn, ef þeir
hefðu séð samankomnar á ein-
um stað þær bækur, sem ég sá
hjá þeim systrum. Ég geri ráð
fyrir þvf, að guðsorðasafnararn-
ir. að minnsta kosti hefðu ekki
slegið hendinni á móti því að
eiga Guðbrandsbiblíu (1584),
Þorláksbiblíu (1644). Steins-
biblíu (1728 og Waysen-Huus-
biblíu (1747). Guðbrandsbiblía
var einstakt bókgerðarafrek og

s ; fT'"
ií*r.

; ’. . ........ .
'aí'•ixy&ts f..... Si

Þessir bókakilir sýna, hvemig bækurnar Iíta endanlega út. Bókin Iengst til vinstri er gamalt guðs-
orðakver, þar sem hið forna band hefur verið endurbætt og skýrt upp. Hinar bækurnar sýna hand-
bragð systranna sjálfra. Pappírinn á hliðunum hafa þær sjálfar gert og handlitað.
bundið geysilega mikið inn fyr-
ir einstaka safnara, t. d. var
Magnús Kjaran stórkaupmaður
einn af stærstu viðskiptavinum
þeirra. Allir bókasafnarar þekkja
systurnar f Grjótagötu og koma
og þekkist úr, hvar sem er. Það
er yfir því sérstæður, næstum
viðkvæmur svipur, sem nýtur
sín alls staðar vel, en framar
öllu á ljóðabókum. Það er sér-
stök reynsla að fá að kynnast
láta vinnustofu, þar sem allt er
látið víkja fyrir innileika í
starfi. Fyrsta boðorðið er að
vinna verk sitt vel án þess að
hugsa um fyrirhöfnina. Þær
vita sem er, að einhverjir kunni
SALINA
jöðrunum af fúa eða raka. Stund
um nær skemmdin inn í lesmál-
ið, þá er bókin ekki stafheil og
þar af leiðandi alvarlega gölluð.
Unnur Stefánsdóttir er mjög
leikin í að bæta úr þessum göll-
um. Hún límir við blöðin papp-
þótt
draumur allra bókasafnara,
til séu dýrari bækur.
Þær systur hafa nú rekið bók-
bandsstofu sfna í rúmlega 10 ár,
og ótaldar eru þær bækur, sem
þær hafa forðað frá glötun með
viðgerðum sfnum. Þær hafa
þar við öðru hverju, enda þótt
þeir séu ekki að koma með bæk-
ur. Þar sjá þeir og fá tækifæri
til að dást að fornum bókum,
ræða um söfnun sína, fá fréttir
og svo framvegis. Handbragð
systranna er mjög persónuleg;
þessum systrum og vinnubrögð-
um þeirra. Það er athyglisvert
nú á öld hraðans, peningadýrk-
unar og hins ópersónulega, hráa
svips á vinnubrögðum manna að
finna í miðri Reykjavík hljóð-
að meta vandvirknina. Þær
vinna að nokkru leyti í anda
föður síns, Stefán Einarssonar
myndskera. Þær breyta hand-
verki f list, af því þær leggja
sálina í starf sitt. N. P. N.
Systurnar ið vinnu sína. Unnur til vinstri að teikna inn í lesmál. Bertína til hægri að búa bækur
undir saum. Myndirnar á síöunni tók Ljósm. Vísis L M.
Beittar klær
\
eftir Pétur Sigurðsson

Cú viðskiptagrein, sem í
^ Bretaveldi kallast „the
trade“ ver minnst sextán milli
ónum . sterlingspunda árlega til
áfengisauglýsinga og ýmislegr-
til örvunar áfengisneyzlu
manna. Þetta er samkvæmt ör-
uggum heimildum. og þetta er
engin smáræðis fjárupphæð
Áróðri þessum er sérstakleg"
beint að æskumönnum og kven-
fólki. Ákafléga ginnandi, skraut
legar og áberandi áfengisaug-
lýsingar eru margar og oft stór
ar í víðlesnustu tímaritum. Þar
glóir allt og glitrar, brosandi og
fallegt kvenfólk með glóandi
bikar 1 hönd, i samdrykkju við
hitt kynið, f ásjálegu umhverfi
og makindum.
Svo er þessum bragðvísa á-
róðri troðið inn í hverja smugu.
f kvikmyndir, sjónvarp, leiklist,
skáldsögur, útvarp, samkvæmi
og hvers konar myndasýningar
af þekktu fólki, sem dagblöðin
kynna iðulega.
Já, klær áfengispúkans eru
beittar, enda klófesta þær
margan. í einu ríki eru þær
brýndar með sextán milljónum
sterlingspunda árlega, en fjögur
hundruð milliónum dollara í
öðru stórveldi, og svo ómældu
fjármagni um heim allan. Hvað
myndu bindindismenn geta gert
með slíkum fjárafla? Það væri
gaman að reyna.
ÁTér var minnzt á blöðin og
^ myndir þeirra og auglýs-
ingar. 17. jan. sl. birti eitt dag-
blaðanna mynd af Stanislavski
og Bernhard Shaw. Auðvitað
varð myndatökumaðurinn að
grípa augnablikið, þegar gamli
maðurinn — Bernhard Shaw —
Var að súpa úr glasi, Vissulega
hefur það ekki verið áfengi,
því að Shaw neytti þess ekki,
en hvað veit allur þorri manna
um það, t. d. unga kynslóðin
Hún sér aðeins þarna hinn
Framiiald á bls. 10.
m ..mwii
, . ........r rT T ; ; ’ ' 7 T 1:’i' ’ i ’l f’fí'f fT-’H i’f f ft’’ f "í i'
* ' *•’ *'' * / i j' ’i' S' 1' '' ’" " 1 * - 7 ■ • 1 i ^ v ii f-,* f j * i j ,