Vísir - 11.05.1963, Blaðsíða 9

VlSIR . Laugardagur 11. mai 1963.
9
baki við henni. Hún heldur, að
þetta sé trúbadorinn — það
þarf talsvert ímyndunarafl til
að gera sér grein fyrir, að hægt
sé að villast á þeim góðu herr-
um, Guðmundi Jónssyni og
Guðmundi Guðjónssyni, en
Leonora er örvita af ást og fyrir
gefst því mikið.
Trúbadorinn bregzt hinn
versti við þessu ótrygglyndi
ástmeyjar sinnar og geysist
fram á völlinn, grímuklæddur,
hulinn skikkju sinni og vopn-
aður sverði líkt og bankaræn-
ingi frá miðöldum, ef slíkar
stofnanir voru annars til á 15.
öld. Pað er alltaf ánægjulegt að
sjá grannvaxinn tenorsöngvara.
Leonora áttar sig á mistökun-
um og flýtir sér að sverja
trúbadornum ást sína. Hann
rífur af sér grímuna og kynnir
sig sem riddarann Maririco.
Greifinn verður hamslaus af
bræði, enda reynist Manrico
vera fylgjandi uppreisnar-
mannsins Urgels og því rétt-
dræpur á þessum slóðum. Þeir
bregða báðir sverðum, og Leon-
ora reynir árangurslaust að
skilja þá. En það dugar ekki að
þreyta sig um of f byrjun óper-
unnar, svo að þeir æða út til
að berjast á bak við tjöldin.
Leonora gerir það, sem hver
rómantísk söguhetja frá þessum
tímum hlýtur að gera — fellur
í öngvit af geðsHræringu.
* nnar þáttur gerist i tjald-
búðum Sígaunanna. Þeir
syngja hinn fræga „steðja-
söng“. Þá er komið að enn
einni sögunni: í þetta sinn segir
hana Sigurveig Hjaltested eða
„Stride la vampa“, aría Azucenu (Sigurveig Hjaltested fremst t. h.). Manrico (Guðmundur Guðjónsson lengst t. v.) og Sfgaunarnir
hlýða á. Myndimar eru teknar á æfingu f Þjóðleikhúsinu.
sfna aríu. Greifinn kemur inn
grímuklæddur með hermenn
sína, sem einnig bera svartar
grímur. Hann hefur sömuleiðis
haft spurnir af því, að Leonora
ætli að gerast nunna, og á-
kveður að nema hana á brott.
Enn gengur hann í sömu fötun-
um — það er kannske eitthvað
orðum aukið með auðlegð að-
alsmannanna f gamla daga, því
að aumingja greifinn á sýnilega
virkisins, en greifinn hefur hafið
umsát sína og hlakkar yfir vænt
anlegum sigri. Hermennirnir
draga Azucenu inn, hún hefur
fundizt á flakki kringum her-
búðirnar. Það kemst upp um
sfðir, hver hún er, og greifinn
skipar mönnum sínum að kasta
henni í dýflissu og brenna hana
síðan á báli.
Þá sést salur í Castellor-virk-
inu. Leonora og Manrico eru í
þann veginn að ganga f heilagt
hjónaband, en á versta tíma kem
ur Ruiz æðandi inn með þær
fregnir, að Azucena hafi verið
tekin höndum og eigi að brenn-
ast á báli. Logarnir sjást þegar
út um gluggann, og Manrico
bregður sverði í miklum vfga-
hug og syngur eina frægustu
tenoraríu, sem til er f óperubók-
menntunum: Di quelia pira.
„Ógæfusama móðir, ég hleyp
IL TROVATORE
móðir Manricos, Sfgaunakonan
Azucena, sjálf nornin, sem
kastaði greifasyninum á bálið
forðum. Hún er hvíthærð og
hrukkótt, eins og vera ber —
það er órjúfandi hefð f óperum,
að feður og mæður verði að
líta út fyrir að vera minnst
hundrað ára. Að vísu var hún
ung stúlka fyrir svona 20—25
árum, en Sígaunakonur eldast
fljótt, einkum í óperum.
Hún rifjar upp hinn geigvæn-
lega atburð, er móðir hennar
var brennd á báli. Og þegar
Sfgaunamir em famir burt, lýs-
ir hún fyrir Manrico, hvernig
móðirin hafði sært hana til að
hefna dauða sfns. Hún rændi
baminu, en sjálf átti hún son
á sama reki, og í æðinu, sem
greip hana, kastaði hún sínu
eigin barni í misgripum á bálið.
Manrico hlustar skelfingu
lostinn, og nú spyr hann móður
sína, hver hann eiginlega sé,
fyrst hann reynist ekki vera
sonur hennar. En hún sér, að
hún hefur talað af sér, og lætur
sem þetta hafi allt verið rugl.
f sömu andrá kemur Ruiz,
sendiboði frá prinsinum af
Biscaglia, með bréf til Manricos.
Hann fær skipun um að taka
að sér yfirstjórn virkisins Cast-
ellor og sjá um varnir þess, en
meðfylgjandi eru þær upplýs-
ingar, að Leonora hafi fengið
ranga frétt um dauða hans og
hyggist þvl ganga í klaustur.
Manrico tekur til fótanna til að
afstýra þeirri ógæfu og skeytir
ekkert um fortölur Azucenu.
TVú má ekki dragast lengur,
að baritoninn fái að syngja
ekki til skiptanna. Og' em þó
fáir búningar jafnóheppilegir
fyrir þetta sífellda næturgöltur
hans og sterkrauð flauelshempa
eða hvað á að kalla þessa flfk,
sem hann er alltaf f.
Hann tekur af sér grímuna,
meðan hann syngur aríu sína
um yndisleik Leonoru — honum
finnst það vfst vissara, svo að
ekki verði aftur mglazt á þeim
bræðrum. Síðan setur hann
hana upp á ný og býst nú til
stórræðanna, en það tekur sinn
tíma að útmála fyrir áheyrend-
unum allt, sem fyrir höndum
er, og hversu mjög liggi á að
láta til skarar skríða.
Þeir fela sig f myrkrinu, og
nú koma þær Leonora og Ines
aðvífandi ásamt hópi af hvít-
klæddum nunnum. — Greif-
inn geysist fram, þegar
Leonora ætlar að ganga inn í
klaustrið, en áður en honum
tekst að hremma hana, kemur
Manrico með sína hermenn.
Leonora þakkar sfnum sæla að
vera ekki orðin nunna, og
elskendurnir fallast f faðma, en
greifinn nær ekki upp í nefið á
sér fyrir gremju. Hann ætlar
að ráðast á Manrico, en Ferr-
ando heldur honum föstum —
það virðist ekki veita af tveim-
ur eða þremur mönnum að
minnsta kosti til að ráða við
Guðmund Jónsson í þessum
ham . . . Jón Sigurbjörnsson
hlýtur að vera rammur að afli,
fyrst honum tekst það hjálpar-
laust.
Næsti þáttur gerist í herbúð-
um greifans.Manrico og Leonora
eru óhult innan múra Castellor- Sígaunakonan og trúbadorinn. Óperan verður frumsýnd annað kvöld.
þér til bjargar", syngur hann aft
ur og aftur, en hreyfir sig ekki
úr sporunum, því að hann verð-
ur að Ijúka aríunni fyrst. Bálið
blossar upp, og hann syngur háa
C f skelfingu sinni. Loks rýkur
hann út og hermenn hans á eftir
honum.
p’yrra atriði fjórða þáttar ger-
ist f Aliaferia-höllinni. Ber-
sýnilega hefur Manrico mistekizt
áhlaupið, er hann hugðist bjarga
fósturmóður sinni, því að nú er
hann kominn f fangelsi og bíður
dauðans. Leonora kemur inn á-
samt Ruiz, er sýnir henni turn-
inn, sem Manrico er geymdur f.
Hún biður hann að skilja sig
eftir eina og lítur mælsku augna
ráði á hringinn, sem hún ber, en
f honum er falið eitur, er hún
hyggst grípa til, ef f nauðimar
rekur. í fjarska heyrist Miserere,
bænasálmur fyrir þeim, er brátt
skulu deyja. Rödd Manricos
berst frá turninum, og Leonora
kveðst aldrei hafa elskað hann
jafnheitt og nú.
Greifinn kemur inn með mönn
um sínum og gefur þau fyrir-
mæli, að Azucena skuli brennd
á báli við sólarupprás og
Manrico hálshöggvinn. Leonora
biður elskhuga sínum griða, en
greifinn þverneitar, þar til hún
býður honum sjálfa sig sem
lausnargjald. Hann krefst þess,
að hún staðfesti það með eiði,
og er hún gerir það, lætur hann
undan. Hún tekur eitrið f laumi
og gleðst með sjálfri sér að geta
fórnað lffinu fyrir manninn, sem
hún elskar.
Oeinna atriðið gerist í turn-
^ inum sjálfum. Azucena ligg
ur deyjandi á fleti sínu, en
Manrico krýpur við hlið hennar.
Hún þolir illa þungt loftið í
prísundinni og fagnar því, að
böðlarnir muni ekki finna ann-
að en líkið, þegar þeir komi að
sækja hana. í hálfgerðu óráði
sér hún aftur hinn hryllilega
atburð, er móðir hennar var
dregin að bálkestinum og brennd
lifandi. Manrico reynir árangurs-
laust að hughreysta hana, en
smám saman færist yfir hana
mók, og loks sofnar hún.
Leonora kemur inn og biður
Manrico að flýja sem skjótast.
Hann rennir grun í sannleikann
og verður viti sínu fjær af reiði
og afbrýðisemi, en hún fyllist
örvæntingu. Eitrið reynist skjót-
virkara en hún hafði reiknað
með, og Manrico sér allt i einu,
Framh. á bls. 10
K