Vísir - 04.11.1964, Side 5

□aaBBQcaaaQaBDaaaaoaaaoDaaaaaaaaQaQC9Baai3!3BBiae<cinanaaa3nE30EKnu3m3E!nBC!DODaeiaanDaa
V í S I R . Miðvikudagur 4. nóvember 1964
' ' ' ■
utlönd í ■ pi
rútlönd £ morgun
útlönd í 'morgun
utl'önd. í morgun
aaaaaaaaaaaaaaaaDaBaaaDaaaaaaaaaaaaaaaDaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaanaaaaaaaaaDaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
Sigur frjálslyndu afíanna i Bandáríkjunum
J^yndon Johnson hefur verið
endurkjörinn forseti
Bandaríkjanna. Fyrsta ályktun,
sem menn draga af þessu er að
stefna Bandaríkjanna muni
verða óbreytt áfram. Víst er
um það, að með þessu léttir af
bandalags- og vinaþjóðum
Bandaríkjanna þeim óhug og
ótta sem þeim stafaði af hinum
frambjóðandanum, Barry Gold-
water, sem sizt fór minnkandi
við glannafengnar og tækifæris
sinnaðar yfirlýsingar hans í
kosningabaráttunni.
Svo að nú er ljóst, að kúrek
inn og barnakennarinn frá Tex
as verður áfram forseti Banda-
ríkjanna næstu fjögur árin eða
svo lengi sem heilsa hans leyfir
Þar með er þó engan veginn
sagt, að stefna hans f hinum
ýmsu þýðingarmestu málum
verði óbreytt. Eftir kosningarn
ar er aðstaða hans í embættinu
gerbreytt.
Við verðum að athuga, að á
þessu eina ári síðan Johnson
tók við völdum, hefur honum
eiginlega enginn tími verið gef
inn til að setja sitt eigið mark
á stefnu Bandaríkjastjórnar.
það liðu margir mánuðir
svo eftir dauða Kenne-
dys forseta, að Johnson stóð
í skugga hans Hann gerði lítið
annað en að framfylgja hans
stefnu. Að vísu kom það fljótt
fram, sérstaklega í innanríkis-
málum, að hann var ennþá rösk
ari og lagnari en Kennedy hafði
verið að koma málunum fram.
í utanrikismálunum er vart
hægt að segja, að hann hafi
komið með neitt nýtt, nema ef
vera skyldu viðbrögðin austur
í Indo-Kína.
Það má síðan heita, að John-
son hafi rétt verið farinn að
venjast forsetastólnum í Hvíta
húsinu þegar önnur og annarleg
sjónarmið komu til sögunnar og
fóru að takmarka athafnagetu
hans. Það var strax snemma
sl. vor, sem Goldwater kom
fram á sjónarsviðið með sína
róttæku gagnrýni. I innanríkis-
málunum taldi Johnson þá
æskilegt að láta hart mæta
hörðu og hóf framkvæmd ým-
issa stefnskrármála, sem Gold-
water var í andstöðu við. Þar
þorði hann að mæta honum. Á
utanrikismálasviðinu hefur hann
farig ' sér miklu hægar, senni-
lega af ótta við það, að þar
ætti bandariskur almenningur
erfiðara með að skilja viðhorf
in og vandamálin út um víða
veröld og að Goldwater myndi
takast að nota þau til að
blekkja kjósendurna til fylgis
við sig.
oidwater var sennilega
^ svo langt aftur úr sam-
tíð sinni, jafnvel aftur úr ríkj-
andi skilningi samlanda sinna á
félagsmálasviðinu, að hann hef
ur aldrei getað gert sér vonir
um að vinna kosninguna á því.
Sterkasta fylgið hefur hann frá
svertingjahöturunum í Suður-
ríkjunum, en þeir eru bara orðn
ir ailtof fáliðaðir, til þess að
forsetaefni geti unnið kosning-
ar á því.
Hitt var miklu hættulegra og
viðkvæmara fyrir Johnson for
seta, hvað gerðist t.d. í Indo-

Johnson
Kína? Hefði hrun orðið í Suður
Vietnam gat það haft þau á-
hrif, að almenningur fleygði sér
í fang Goldwaters. Kínverska
sprengjan var líka liættuieg, þó
hún væri lítil og ómerkileg gat
hún orðið hættuleg áróðurs-
sprengja.
K osningabaráttan var að
þessu sinni óvenjuleg,
sem hún var háð af miklu
þar
‘~öíeiri“Íjigrítú,. eh þekkzt -iþefur
í áratugi.Mlt frá þyí 'í . kosn: Goldw|ter hafðj sjéifqr.gerl.sig
QcnanaanannnnnannnannE’nanaaQDananaaaianaaaaaanaaananQDnDanDaaannranaiannanannaaaancinanEsnnnnananncnaaEaaEaaacniaaaaaQa;
ingunum 1940 hafa viðhorf
frambjóðenda beggja flokkanna
verið svo lík, að vart hefur
mátt á milli sjá muninn, þeir
hafa komið úr frjálslyndari Örm
um beggja flokka. En nú mætt-
ust andstæðurnar, hin hægri-
sinnuðu öfgaöfl náðu yfirhönd
inni í Republikanaflokknum og
hirtu til sín samstæð öfl innan
demokrataflokksins, aðallega
í Suðurríkjunum, meðan frjáls
lyndustu menn í Republikana
flokknum gátu með engu móti
sætt sig við Goldwater og
gengu í lið demokrata. Þannig
hefur þetta haft í för með sér
algerlega uppstokkun í stjórn
málum, sem sést af því, að Suð-
urríkin sem hafa jafnan fylgt
demokrötum gerast nú republik
önsk. Það er sannarlega furðu
Iegur umsnúningur að flokkur
Abrahams Lincolns skuli þann
ig vera orðinn flokkur svert
ingjahataranna í Suðurrikjun
um. Alveg með sama hætti hafa
hin þéttbýlu, gömlu landnema
fylki í Norðausturhlutanum,
sem verið hafa sterkasta virki
republikana nú snúizt við og
eru orðin hrein demokratisk.
jþað hefur margt verið talað
um það, að kosninga-
baráttan hafi verið ljöt, bæði
Johnson og Goldwater komi
minni menn út úr henni. John
son forseti hafi verð svertur
með áróðri um Jenkins-málið
og mqð þneyks'lskvikmýndinni
að minnj manni með fáránleg-
um yfirlýsingum í kjamorku-
málunum. Hann hafi jafnvel
eyðilagt svo mannorð sitt, að
úti sé um allan annan stjórn-
málaframa fyrir hann.
Þó má vera, að þetta harka-
Iega rifrildi og raunveruleg
skipting í ólíkar stefnur verði
til að hreinsa loftið. Ef til vill
verða þessar kosningar nú til
þess, að flokkarnir skiptast
hreinlega niður í hægri flokk og
frjálslyndan flokk, jafnvel þó
frjálslyndari öflin í republikana
flokknum reyni nú aftur að
grípa í taumana.
gvo mikið er víst, að að-
staðan fyrir Johnson er
nú allt önnur en áður. Fyrir
framan hann liggur nú margra
ára örugg valdaaðstaða og bak
hjarl hans er í ennþá ríkari
mæli en nokkru sinni áður, hin
frjáislyndu öfl, sem hafa unnið
sigur með honum. Hann þarf t.d.
ekki að taka eins mikið tillit
til Suðurríkjaaflanna eins og
Kennedy og það gefur vonir
um miklu örari félagsmálaþró-
un undir hans stjórn en áður
hefur tíðkazt. En það felur
líka í sér nokkra hættu, þvi að
mótspyrnan er þrátt fyrir allt
enn sterk og andstæðurnar geta
enn aukizt. Sama gildir á sviði
utanrikismála, líklegra að hann
verði miklu djarfari og gangi
, lengra en áður á móts við
;.ftÚ3sa í alþjóðamálum
Johnson sigraði —
Framh at bls. I
aði Keating með yfirburðum og
kom fram í sjónvarpi snemma
í morgun og þakkaði stuðning
og traust. Með honum var kona
hans Ethel og Averill Harriman,
fyrrverandi ríkisstjóri í New
York og nú ráðherra.
í Massachusetts var bróðir
Roberts, Edward endurkjörinn,
en í Kaliforníu beið Pierre Sal-
inger ósigur fyrir Murphy en
þeir kepptu þar um þingmanns-
sæti í öldungadeild þjóðþings-
ins fyrir Kaliforníu.
Murphy er talinn eiga sigur
sinn að þakka, að framkoma
hans í sjónvarpi vakti meira
traust en framkoma Salingers,
og ennfremur mun það hafa
haft sín áhrif, hvort sem trú-
legt kann að þykja eða ekki,
að kvikmyndir, sem Murphy lék
í forðum daga, voru sýndar i
kosningabaráttunni við miklar
vinsældir, en hvað sem þessu
líður er Murphy greinilega mað-
ur að öllu leyti Kaliforniu-
mönnum betur að skapi en
Salinger.
Johnson sigraði í Vermont,
Nýja Englandi, sem demokratar
hafa aldrei sigrað í fyrr, og
hann sigraði einnig í Maine,
þar sem demokratar sigruðu nú
í annað sinn.
En republikanar sigrpðu i j
Georgie-ríki, sem er eitt Suð-
urríkjanna, sem jafnan hefir
verið óvinnandi. demokratavígi
fram að þessu.
f kosningunum í Ohio til öld-
ungadeildar þjóðþir.gsins sigr-
aði Robert Taft sonur fyrrver-
andi leiðtoga republikanaflokks
ins.
KI. 5.30 I morgun' voru at-
kvæðatölur forsetasefna þessar:
Lyndon B. Johnson 30.926.-
967 eða 61.9%.
Barry Goldwater 19.023.485
eða 38,1%.
Var þá búið að telja 70%
greiddra atkvæða og Johnson
á undan í 44 ríkjum með 482
kjörmenn (þarf 270).
Kosningabaráttan var ó-
venjulega hörð og meiri aur
kastað en dæmi eru til í sögu
Bandaríkjanna fyrr og síðar.
í lokaræðu sinni í Texas á
mánudag sagði Johnson:
Ég skuldbind mig til þess að
verja öllum kröftum mínum til
þess að varðveita friðinn og
samtímís vernda frelsið. Ég
óska þess, að auðnast megi að
draga úr þeirri hættu, að til
kjarnorkustyrjaldar komi, og
að valdið um beitingu kjarn-
orkr."opna verði áfram í hönd-
um forsetans, og ég óska þess,
að mér auðn,st að vinna að
því að treysta og auka frelsi í
heiminum.
Goldwater kvaðst mundu —
ef hann næði kjöri — koma
fram af heiðarleika og segja
þjóðinni satt frá „því ég
fyrst stíg fæti hvíta húsið og
þar til ég fer þaðan“.
í morgun fréttist, að Johnson
forseti væri kominn til Austin,
höfuðborgar Texas, ásamt fjöl-
skyldu sinni, og mndi 'ávarpa
þjóðiná Uaðan. Hann hafði þá
ekkert sagt opinberlega um
kosningaúrslitin, en Barry
Goldwater hafði ekki snemma
í morgun játað ósigur sinn og
var sagt, að það kynnu að líða
7—8 klukkustur.dir þar til hann
gerði það. Virðist gæta nokk-
urrar furðu yfir þessari tregðu,
að því er sagt. va.r í einni frétt.
Þingkosningarnar.
1 Washington-frétt í morgun
var sagt, að þegar demokratar
voru búnir að fá 218 sæti í
deildinni og þar með meirihluta
hefðu þeir verið búnir að vinna
13 sæti frá republikönum og í
kjördæmum, sem verið var að
telja í þá voru þeir á undan í
56.
Þá hafði flokkur republikana
fengið 61 sæti, þar af unnu þeir
8 af demokrötum og á undan
I 67 kjördæmum. í Alabama
(einu Suðurríkjanna) unnu þeir
fimm sæti af demokrötum.
Góðar horfur eru á, að demo
krötum bætist að minnsta kosti
2—3 þingsæti í öldungadeild-
inni, þar sem þeir hafa nú 66
þingsæti en republikanar 34.
Kos'ið var um y3 sæta.
Þrir öldungadeildarþingmenn
hafa fallið: Keating fyrir Kenne
dy í New York, J. Glenn Beall
í Maryland fyrir Joseph Tyings
Edwin L. Mechem í New Mexi-
co fyrir Joseph M. Montoya.
Sbr. og það, sem áður var sagt
sigur Murphys í Kalifornfu og
Tafts í Ihio.
í heimaríkjum
forsetaefna.
Bæði forsetaefnin geta verið
ánægð — einkanlega Johnson
— með sigra í heimaríkjum
sínum. Fylgi Johnsons í Texas
reyndist 2:1 og sigraði enda
með yfirburðum í Dallas, þar
sem menn eru vanir að kjósa
republikana — og Barrv sigraöi
í Arizona, en með miklu minni
atkvæðamun.
Kennedy-stefnan.
f fréttaauka í London í nótt
var sagt í viðtali um kosninga-
úrslitin:
Johnson sigraði ekki vegna
þess, að hann lofaði neinu.
Hann kom fram fyrir bjóðina
sc.'.r sá, er veit, að þjððin gerir
sér grein fyrir að hann hefir
starfað og starfar áfrarn í anda
einkunnarorðanna: Við skulum
halda stefnunni — þ, e. Kenne-
dystefnunni, „Let us continue
««
I öðru útvarpsviðtali var svo
að orði komizt. að flokkur repu?
blikana — flokkur Lincolns — !
væri nú flokkur „hvítra manr.a
í blökkumannaríkjunum", en a
öðrum er bent á, að yfir 20
milljönir atkvæða, sem Gold
ater fái, sé ekki „til að for- ;
akta“, þótt • itanlega séu þar
margir úr fylkingum hvítra
manna í blökkumannaríkjunum
og margir hafi kosið Barry af
tryggð við flokkinn, en ekki
vegna þess að þeir í rauninni
aðhyllist skoðanir hans. — Þá
var bent á, að Barry Goldwater
eigi ekki sæti á næsta þjóðþingi
Bandaríkjanna.
Johnson sigraði
í Suður-Dakota.
Fréttir árdegis herma, að !
Johnson forseti eigi sigur vis-
an í Suður-Dakota, en þar hafa
demokratar sigrað aðeins tvisv-
ar áður. Suður-Dakota hefir 4
kjörmenn. — Kjörmenn eru
alls 538 og Johnscn hafði, er
þetta fréttist, fengið yfir 490
en er úrslit voru augljós í 47
ríkjum hafði hann 471.
Laust fyrir klukkan 10 eft'r
islenzkum tíma var atkvæða
tala Johnsons 37,578.821 en
Goklwaters yfir 23 miiljónir.
Nokkru f rir hádegi bars'
NTB-frétt um, að atkvæðatala
Johnsons væri 33.6 milliónir
Goldwaters 24,4 milíi. og John-
son hefði fylgdi 486 kjörmanr.a
og Barrv Goldwater 47. er
kjörmenn eru samtals 5S8.
í öldungadeiidinni eiga dem''
kratar vis 66 þingsæti, repu
blikanar 33.
Af 25 nýkiörnum ríkisstjör
um eru 18 demokratar og 7
renublikanar (áður 16 desnok’
og 9 republikanar).
sjónvaipsiækin norsku
hafa góða reynslu hér
á landi.
Þér fáið ekki betra sjón-
varp en Radionette. At-
hugið verð og greiðslu-
skilmála áður en þér
gerið kaup annars
staðar.
SMDMMI
Aðalstræti 18 . Sími 16995
□□□DDaaDaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa tatiaje.L . uaaaaaaaaaaaaaaaaaaaacaua^uci^^