Vísir - 16.01.1965, Síða 7

Vis IR
»

anúai 1965
Hann var afreksmaður og gæfumáður
Því að þúsund ár eru fyrir
þínuni augum eins og dagur-
inn í gær, þegar hann er lið-
inn, já, eins og næturvaka, —
Þannig sá fornaldarspekingurinn
ár og aldir, nei árþúsundir sóp-
ast líkt og sjónhendingu burt,
fyrir augun hins eilífa Guðs.
Fyrir honum eru jarðneskar tak-
markanir tímans ekki til Fyrir
honum, sem frá upphafslausri
eilífð var og um endalausar ei-
lífðir mun verða, eru þúsundir
ára eins og augnablikið sem
kemur og hverfur, fæðist og
deyr Hið liðna er ennþá til, hið
ókomna er nú þegar komið, á
einu og sama augnabliki skynjar
Guð þetta allt, því að- „eilífðin
hún er alein til, vor eigin tími
er villa og draumur".
Vér lifum í þessum draumi,
jarðneskir menn. Vér búum við
takmarkanir tímans og skiptum
honum í stundir, daga og ár.
Þess vegna eru oss tímamótin,
sem vér lifðum fyrir skemmstu,1
mikilvæg, Þá söng oss í eyrum
niðurinn af hrynjandi öldu
gamla ársins og hann minnti
oss á, að alda allra jarðneskra
ára hnígur og deyr.
„Hvað boðar nýárs blessuð
sól?“ spurðum vér þá og vér
spurðum þannig meðan þessi ó-
viðjafnanlegi sálmur var sung-
inn yfir börum Ólafs Thors.
Hitt bauð oss engum í grun, að
svo skammt yrði bil milli
bræðra, að innan fárra daga
kæmum vér aftur saman hér til
minningarathafnár um Thor
Thors látinn
Andlátsfregn hans var óvænt
og hún vakti hryggð hvarvetna
um landið, því að sakir hæfi-
leika, glæsimennsku og yfir-
burða á marga lund gegndi Thor
Thors skörulega miklum trúnað-
arstörfum fyrir þjóð sína, ekki
aðeins sem ambassador hennar í
Vesturheimi heldur einnig og
ekki síður sem fulltrúi henar hjá
Sameinuðu þjóðunum. Og þeim
mun meiri harm vakti fráfall
þessa mikilhæfa manns, sem
mönnum var víðsvegar um þetta
land ennþá opin und eftir andlát
bróður hans á gamlársdag. Svo
nærri lá, að bræðraminni þeirra
beggja mætti gjöra í senn, að
eliefu dagar einir urðu milli
andláts^ þeirra, en ellefu ár var
aldursmunur bræðranna.
Að sjálfsögðu er hér sá mun-
ur á, að Ólafur Thors hafði stöð
ugt verið í huga allra þeirra,
sem um þjóðmál hugsa á Is-
landi maður sem daglega var
talað um og deilt um, en ævi-
starf bróður hans var að miklu
unnið í fjarlægri álfu og á þeim
vettvangi að ýmsum gat dulizt,
hver afreksrriaður hann var. En
þegar vér hugsum um ævistarf
þeirra bræðra beggja, getum vér
naumast varizt því að hugsa:
m'ikið á þjóð vor til að missa,
meðan hún fær að harma slfka
menn.
Að sjálfsögðu hafa dagblöðin
minnzt Thors Thors ambassa-
dors með svo mörgum hætti, að
hér væri ekki ástæða til að
rekja í einstökum atriðum marg-
vísleg störf hans, en vegna þess
að mér bárust vestan um haf
þau tilmæli frú Ágústu Thors
að ég mælti hér í kirkjunni
kveðjuorðin yfir gömlum vini,
hlýt ég að minnast hans eins
og mér verður hann minnis
stæður
Thor Haraldur var mikill gæfu
maður bæði- af ytri kjörum og
innri gerð. í ritgerð um föður
sinn Iýsir hann æskuheimili sinu
fagurlega. Hann segir að þar, í
hinum stóru salarkynnum, hafi
að jafnaði ekki verið gestkvæmt
vegna þess, að foreldrar sínir
hafi sama og ekki tekið þátt í
samkvæmislífi, en að hið stóra
hús hafi iðulega verið fullt af
gestum barnanna. Við svo
frjálsa glaða æsku bjó Thor, en
foreldrarnir slepptu ekki föstu
taumhaldi og höfðu mikil áhrif
á þennan óvenju gáfaða og hug-
þekka son
Hann hóf námsferil með ó-
venjulegum glæsibrag og hann
lauk eftir óvenjuiega skamman
tíma hæsta prófi i lögfræði, sem
fram að þeim tíma hafði verið
tekið í Háskóla íslands. Jafn-
hliða námsafrekum sínum naut
hann frábærra vinsælda skóla-
félaganna. Han var mikill dreng
skaparmaður, hjálpsamur og
glaður félagi Það gat þá þegar
ekki dulizt, að hann væri maður
stórrar framtíðar.
Frá prófborðinu hér lá Ieið
hans til hagfræðináms við há-
skóla Englands og Frakklands.
Hann sneri fljótlega aftur heim,
því að verkefnin biðu. Og hann
hikaði ekki við að takast á við
þau. Kornungur fór hann í við-
skiptaerindum um Spán og
Portúgal og síðar sömu erinda
vestur um haf. Hann gerðist
framkvæmdastjóri í Kveldúlfi og
síðar í Sölufélagi ísl. Fiskfram-
leiðenda og stjórnarmaður í Eim
skipafélaginu ísafold. Öll þessi
vandasömu störf léku honum
ungum í höndum og ýmis trún-
aðarstörf önnur.
Hann tók á þessum árum þátt
í ýmisskonar félagsstarfsemi og
var jafnan í fylkingarbrjósti.
Hann var formaður norræna
stúdentamótsins, sem háð var í
sambandi við Alþingishátíðina
1930 og fjölsótt var af norræn-
um stúdentum. Hann kom þar á
allan hátt fram af svo miklum
glæsibrag, að aðdáun erlendra
og íslenzkra stúdenta vakti. Frá
unglingsárum hafði hann mikinn
áhuga á landsmálum og árið
1931 varð hann formaður Heim-
dallar. Flokksbræður höfðu
snemma haft augastað á honum
Minningarræða
sem stjórnmálamanni og þrítug-
ur varð hann alþingismaður Snæ
fellinga. Hann var bardagamað-
ur, þótt hann væri mildur í lund
og sáttfús. Ilann var drengskap
armaður og sanngjarn t garð
andstæðinga, en var jafnframt
hiklaus í baráttunni fyrir réttum
málsstað. Vegna kjarkleysis
draga sig margir frá orustuvell-
inum í hlé og taka hinn auðveld
ari kostinn. „Þeir öftustu koma
þar ósárir heim, en enginn er
ríkur af sonunum þeim“, enginn
móðir sæl af slíkum sonum. En
Thor Thors valdi ekki þann auð-
velda kost, hann var fús á að
berjast, alvörumaður, mælsku-
maður mikili, skarpur að skiln
ingi en hlýr í hjarta og hreinn
í lund Þess vegna var hans
saknað úr þingsölunum og af
vettvangi þjóðmálanna, þar sem
loft er tíðum lævi blaðið og
þeirra mana er þörf, sem hvoru
tveggja eru gæddir, gáfum og
drengskap.
Ýmsir litu svo á, þegar Thor
Thors hvarf af sjónarsviði ís-
lenzkra stjórnmála og tók skip-
un sem aðalræðismaður og síðar
sendiherra og ambassador Is-
lendinga í Bandaríkjunum, að í
rauninni væri hann að taka
að sér starf, sem vér hefðum
ekki ráð á að láta annan eins af-
reksmann og hann í, og að hann
mættum vér ekki missa frá nauð
synlegri störfum hér héima.
En nú hafa allir fyrir löngu séð,
að landi sínu óg þjóð hefir hann
verið hinn þarfasti maður og að
í stöðu hans vestra þurftum vér
einmitt að skipa mann með hæfi
leikum hans og gáfum.
Það er ekki aðeins það, að
þau hjónin frú Ágústa og Thor
Thors hafi með starfi sínu og
mikilH glæsimennsku borið
hróður Islands víða. Það hefði
verið hægt að senda héðan
fleiri falleg og gestrisin hjón.
En Thor Thors var ekki aðeins
ambassador íslands í Bandaríkj
unum og fulitrúi þjóðar sinnar
sendiherra í fleiri ríkjum vest
an hafs og löndum, — hann
var fulltrúi íslendinga hjá Sam
einuðu þjóðunum, og þar mun
hann hafa unnið sitt merkileg
asta og glæsilegasta starf.
Hvers trausts hann naut innan
þessara mikilvægu samtaka má
af því marka, hver trúnaðar
störf honum voru þar falin, og
eru ummæli U Thants um Thor
Thors látinn betri vitnisburður
en margra annarra iof.
Fyrir þetta stendur þjóðin
hans í stæstri þakkarskuld við
hann. Og þetta sættir oss við
það, að hafa séð af honum ung
um frá þeim sörfum, sem vér
vonuðum þó að hann myndi
leysa af hendi hér heima þjóð
vorri til gæfu og gengis.
23 ára gamall kvæntist hann
glæsilegri konu, Ágústu Ingólfs
dóttur læknis í Borgarnesi. í
nærfellt 40 ár hefur hamingju
sól þeirra oftast staðið hátt á
lofti. Fagurlega og skörulega
hefur frú Ágústa staðið við hlið
hans í margvíslegum vanda, ver
ið þjóð sinni til sæmdar og fjöl
skyldu sinni til gæfu á alla
lund. Vér vottum henni virðingu
og þökk og sendum hiýjan sam
úðarhug henni, sonum hennar
tveim og sex barnabörnum. í
fjölskyldu og heimili verður
sjónarsviptir að minni manni
en Thor Thors var. Það kólnar
í húsi þótt minna hverfi en
hans stóra, heita hjarta.
Thor Thors var mikill íslend
ingur. Hann fagnaði hverju
tækifæri til að vitja systkina
og vina og gamla landsins. Það
var honum heilög jörð minn-
inga og m'inja.. En vestur 1
Ameríku var líka blettur, sem
honum var heilög jörð, jörð
sem fyrir tíu árum vígðist
stórri sorg og vökvaðist heit-
um tárum ,þegar einkadóttirin
var lögð þar í moldu. Þar verða
leifar Thors iagðar eftir að lýk
ur þeirri hátíðlegu athöfn, sem
hefst í dómkirkju Washington
borgar kl. 2 í dag eftir þeirra
tíma yfir líki íslenzka ambassa
dorsins. Þar munu fyrirmenn
og fuiltrúar hvaðanæva að
minnast ísiands hlýlega vegna
þess að þeir þekktu frú Ágústu
og Thor Thors. Heill hverjum
þeim sem þannig lifir, að við
líkbörur hans er með virðingu
hugsað um ættlandið fjariæga,
sem svo vel gerði góðan og
göfugan son að heiman.
Dýrmæta þjónustu veitti
Thor Thors ættlandinu íslenzka.
Nú er annað, ójarðneskt land
að opna honum faðm og veita
honum borgararétt. Er vér horf
um þangað, sjáum vér skammt,
þvl að skyggir Skuld fyrir sjón.
En hafi vinur vor skynjað síð
ustu augnablikin að umskiptin
miklu voru að nálgast, hygg ég,
að óttalaus hafi hann gengið
þau spor á fund dóttur sinnar,
bróður og vina.
Hneigðu höfði biðjum vér
honum blessunar á ferðinni,
sem er framundan. Amen.
sr. Jóns Auðuns dómprófasts
á útfarardegi Thor Thors sendiherra
V

* -s4