Vísir - 02.06.1965, Blaðsíða 8

Q
V í S I R . Miðvikudagur 2. júní 1965.
VISIR
Utgetandi: Blaðaútgáfan VtSIR
Ritstjðrt: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axe) Thorsteinson
Fréttastjórar: Jðnas Kristjánsson
Þorsteinn ó. Thorarensen
Ritstjórnarskrifstotur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Askriftargjald er 80 kr. ð mánuði
í lausasölu 7 kr. eint. — Sími 11660 (5 Ifnur)
Prentsmiðja Vlsis - Edda h.f
Kauphækkanir
þjóðviljinn kallar það skammsýni og þrjózku hjá
atvinnurekendum, að fallast ekki möglunarlaust á
kauphækkani'r. Rök blaðsins eru einkum þau, að
„eftirsókn eftir vinnuafli sé mjög mikil, og menn leiti
beinlínis burt frá þeim vinnustöðum þar sem kaupið
sé lágt“, og þeir, sem ætla að halda mönnum í vinnu,
verði að yfirborga þeim. Þetta má rétt vera, a. m. k.
er það víst, að tilfinnanlegur skortur er á vinnuafli
í flestum greinum. En heldur ritstjóri Þjóðviljans að
kauphækkanir mundu leysa þann vanda? Ekki fjölg-
ar hinum vinnandi höndum þótt greitt sé hærra kaup,
þegar allir vinnufærir menn eru þegar í störfum.
Gerum ráð fyrir, að fallizt yrði á þá „lausn“ Þjóð-
viljans, að hækka kaupið og stytta jafnframt vinnu-
tímann, eins og líka er krafizt. Halda ritstjórar Þjóð-
viljans að yfirborganir væru þar með úr sögunni?
Atvinnurekendur vita vel, að svo yrði ekki. Þeir
KRISnÁNSSON: Á MIÐVIKUDAGSKVOLDI
•:L \L iU
in. Það er líka harla undarleg kenning hjá Þjóðvilj-
anum, að stytting vinnutímans mundi draga úr eftir-
vinnu. Staðreyndin er sú, að menn verða oft að láta
vinna í eftirvinnu störf, sem ekki þola bið og vegna
þess, að ekki er hægt að fá nógu margt fólk í dag-
vinnu. Og dettur ritstjórum Þjóðviljans í hug, að
verkamenn mundu hrinda hendinni á móti eftirvinnu,
þótt þeir fengju einhverjar kauphækkanir? íslenzkir
verkamenn eru yfirleitt vinnufúsir og neita ógjarnan
vinnu, þegar þeim býðst hún. Auk þess eru margir
þeirra gæddir svo mikilli ábyrgðartilfinningu, að þeir
telja sér skylt að leggja hönd að verki, þegar um
er að ræða störf, sem ekki má fresta.
Fáir munu láta sér detta annað í hug en að kaup
hækki eitthvað í næstu samningum. Eflaust líta flest-
ir svo á, að hjá því verði ekki komizt. Hitt er svo
annað mál, hvaða gagn verður að þvf, þegar frá
líður. Reynslan hefur sýnt okkur, nú upp undir ald-
arfjórðung, að kapphlaupið milli kaupgjalds og verð-
lags leiðir stöðugt út í æ meiri ógöngur, og meðan
svo heldur áfram verður verðbólgan aldrei stöðvuð.
Þetta virðast allir sjá og skilja. Menn játa þetta hver
fyrir öðrum í einkasamtölum og kunningjarabbi,
hvar í flokki sem þeir standa, en svo láta þeir kann-
ski sama daginn pólitíska ævinlýramenn assa sig
upp til þess að gera kröfur og samþykktir sem óhjá-
kvæmilega hljóta að leiða þjóðfélagið lengra út á
þá ógæfubraut, sem almenningur vill þó forðast.
Þjóðin er orðin alltof margklofin f hagsmuna-
hópa, sem hver um sig er dauðhræddur um að hinir
beri meira úr býtum. Á þessari öfund ög togstrejtu
ala svo kommúnistar og þeirra þjónar, og árangur-
inn er verðbólgan.
Prófsvindl kennara
Kennarar þóttu mér í gamla
daga vera ofurmannlegir. Þeir
voru ópersónulegir og stóðu ut-
an við gott og illt. í augum
skólapilts voru þeir eins og lög
in eru löghlýðnum manni.
Einmitt vegna þess er óneit-
anlega dálltið fiðrandi að lesa
greinar þær, sem gagnfræða-
skólakennarar skrifa nú hver
um annan i blöðin, — og með
heldur ófögrum lýsingum. Þessi
gömlu goð ásaka nú hverjir
aðra um „blekkingar", ,,níð“' og
„menningarfjandsemi".
r agnfræðaskólakennarar hafa
klofnað í tvo fjandsamlega
hópa háskólagengna og próf-
lausa. Hinir síðarnefndu gerðu
i fyrra byltingu í félagi gagn-
fræðaskólakennara í Reykjavík
og í Landssambandi framhalds-
skóiakennara, boluðu háskóla-
menntuðum mönnum að mestu
úr áhrifastöðum og hófu nýja
stefnu i launabaráttu félagsins.
Hinir sigruðu hafa síðan haslað
sér völl i Félagi háskólamennt-
aðra kennara.
Deilan stendur um, hvernig
meta skuli menntun og reynslu
{ kennslu. Fyrri stjórn Lands-
sambands framhaldsskólakenn-
ara (LSFK) vildi hafa þriskipt
launakerfi fyrir kennara, eitt
fyrir próflausa, annað fyrir B.A.
-prófsmenn og hið þriðja fyrir
cand. mag. Nýja stjórnin vill, að
þeir kennarar, sem voru í starfi,
þegar kjaradómur gekk í gildi
1963, hafi sömu laun og þeir
B.A.-prófsmenn sem hafa að
auki próf í uppeldisfræðum.
Ríkisstjórnin hafði raunar
leyst þetta mál fyrir ári, þegar
hún samþykkti, að framhalds-
skólakennarar, sem voru i
starfi, áður en B.A.-deildin var
stofnuð, skyldu ekki sjalda ald
urs síns, og fengju sömu laun
og B.A.-prófsmenn. Þá mundi
verða efnt til námskeiða fyrir
aðra kennara, sem gerði þeim
fært að flytjast í hærri launa-
fíokk. Utanaðkomandi manni
finnst þetta sanngjörn Iausn. En
það er sfður en svo, að próflaus
um kennurum finnist það.
Háskólamenn kalla núverandi
stefnu stjórnar LSKF menningar
fjandsamlega, sem er sterkt til
orða tekið — og einnig rétt til
orða tekið, því stefna LSFK
mundi í framkvæmd letja kenn-
ara til að afla sér þeirrar mennt
unar, sem velflestir telja nauð
synlega fyrir framhaldsskóla-
kennara.
Sjálfsagt eru til mörg dæmi
um háskólagengna menn, sem
eru óhæfir kennarar, og einnig
mörg dæmi um próflausa kenn-
ara, sem skara fram úr í
kennslu. Próf eru enginn full-
kominn mælikvarði, en próf og
sú skólaganga, sem liggur á bak
við þau, eru samt enn bezti
mælikvarðinn.
Þess vegna ætti að vera sann
gjamt að reyndum kennurum,
sem ekki hafa próf, gefist kost
ur á að sækja námskeið í fagi
sínu og í kennslufræðum, svo
þeir geti síðan sannað Á PRÓFI
getu sína og farið f hærri launa
flokk.
Tjað minnir mig á prófsvindl
skólapilta, þegar ég les til-
lögur þær, sem LSFK hefur lát-
ið gera um fyrirkomulag slíkra
námskeiða. Þar segir m. a.:
„Námskeiði þessu skal aðeins
Ijúka með vottorði forstöðu-
manns um tilskylda tímasókn
kennara . . . “. Þeir vilja sem
sagt ekki ljúka námskeiðinu
með neinu prófi, ekki einu
sinni með umsögn forstöðu-
manns námskeiðsins. Það læðist
að manni sá grunur, að nám-
skeiðið eigi áðeins að vera
skálkaskjól fyrir kennara —
þeir geti látið nægja að innrit-
ast án þess að neitt sannist um,
hvort námskeiðið hafi komið
þeim að notum, eða hvort þeir
séu færir í starfi sínu. Þarna
virðist mér vera reynt að
svindla prófið í burtu.
Slíkt námskeið verður að
sjálfsögðnu að vera alvöru nám
skeið.
Próflausir kennarar Segja um
kjaradóminn, að ekki sé sann-
gjarnt, að lög verki aftur fyrir
sig,.og því eigi próflausir kenn-
arar, sem voru í starfi 1963,
að hafa sömu laun og kennarar
með réttindum. Þessi röksemd
er röng að því leyti, að í kjara-
dómi var ekki verið að draga
próflausa menn niður i launum,
heldur öfugt; kennarar með há-
skólapróf voru dregnir upp í
launum, og þannig bundinn end-
ir á langvarandi menningar-
fjandsamlegt ranglæti, sem há-
skólagengnir kennarar höfðu
búið við.
Hér voru engin lög látin
verka aftur á bak.
]Vu er verið að endurskipu-
leggja B.A.-nám við Há-
skóla Islands og stefnt að því,
að Háskólinn taki að sér mennt
un framhaldsskólakennara í rík-
ari mæli, og virðast flestir skóla
menn telja það mikla höfuðnauð
syn. Hins vegar er staðreynd,
að aðsókn í þetta nám er ekki
mikil og þar að -auki hverfur
þorri B.A.-prófmanna til ann-
arra starfa en kennslu. Hér þarf
því fyrst og fremst peningalegt
agn til að fá menntaða kennara
í framhaldsskólana, og það er
það agn, sem núverandi stjórn
LSFK vill eyðileggja.
Raunar ætti launamunur
kennara að vera enn meiri til
þess að næg áherzla sé lögð á,
að framhaldsskólakennarar eigi
að hafa háskólapróf.
Um daginn sá ég f blaði að
það væri raunar ekki menntun,
sem kennarana vantaði, heldur
krafta. Agaleysið tröllriði gagn-
fræðaskólunum og kennaramir
þyrftu fyrst og fremst að vera
töff og harðir í slagsmálum til
þess að hafa yfirhöndina í bekkj
unum.
En er þetta agaleysi ekki með
fram vegna þess, að áratugum
saman hefur fúskið verið verð
launað í störfum kennaranna?
TVTér finnst LSFK hafa hætt
A sér út á hálan ís með því
að halda til streitu stefnu sinni
í menntunar- og launamálum
framhaldsskólakennara. En það
er gömlum skólapiltum sjónar-
spil að sjá goðin falla af stalli.
HÁSKÓLABIO:
FELULEIKUR
Bretum virðist flestum betur
lagið, að gera úr garði kvik-
myndir sem eru notalega
skemmtilegar, blandaðar háði
kímni og spennandi, án stór-
öfga. Ein slík er nú sýnd í Há-
skóiabiói, myndin Feluleikur
(HSde and Seek), sem fjallar um
mannrán, nokkuð óvanalegt að
vísa. Það er sem sagt kjarnorku
veldi austan tjalds, sem er að
reyna að krækja sér f afburða
snjallan, nngan brezkan vísinda
mann með þessu móti, — beitt
er brögðum ýmsum til þess að
lókka hann út í kafbát, er á að
flytja hann til hafnar austan
tjalds. Allt er sniðuglega út-
reiknað, en þegar ástin er ann-
arsvegar, geta allir útreikningar
brugðizt, og er það ævaforn
reynsla. Stúlkan Maggie (Janet
Munro), sem er agnið á önglin-
um, sem vísindamanninum var
ætlað að gleypa, svo að hægt
væri g. flúkka í hann og inn-
byrða í kafbátinn verður ást-
fanginn í honum og það breytir
öllu. Margt er hér með ólíkind-
um eins og vera ber í myndum
af þessu tagi. — Hinum mörgu
sem vilja létt efni en finnst lítið
til um svakalegar glæpamyndir
og bandarískar skopmyndir með
„tertukasti" og öðru slíku, mun
ágæt dægrastytting að þessari
mynd. Ian Carnichael og Janet
Munro fara með aðalhlutverkin
í myndinni. — I
lon Carnichael og Janet Munro.