Vísir - 07.12.1965, Blaðsíða 15

V í S IR . ÞriSjudagur 7. desember 1965.
75
Hvað varð af #4 » On1 m Bol toi * 1?

— hún sóaði ekki auðæfum sínum,
það var farið eftir reglunni, að
græddur er geymdur eyrir, og sjóð
ir mynduðust, borgarinnar og ein
staklinga. Ég held, að meginótti
hinna auðugu í Lewisburg hafi
verið sá, að einhver kæmist að
því hve auður þeirra var mikill
í raun og veru. Og i lok aldarinnar
byggðu menn sér stór hús við
aðalgötu borgarinnar Center Ave-
nue — stór timburÉús með turn
um og útflúri, og höfðu eina vinnu
konu eða enga. Það hefðu verið
ýkjur, að segja að íhaldssemi ríkti
í Lewisburg.
Borgin var auðug, en allir fbú-
amir voru ekki vel efnum búnir.
Að minnsta kosti ekki þeir, sem
áttu heima á bökkunum niðri við
ána, þar sem alltaf flæddi inn á
grunnhæðir húsanna og í kjallara
í vatnavöxtum æ vorin. Þar voru
margir snauðir, In svo voru líka
fjölda margir, sem komust vel af
með því að lifa sparlega. Þarna
vom nokkrar fjölskyldur, til dæmis
Harriganfjölskyldan, sem komust
yfir mikið fé, sem var eytt og sóað,
en þegar öllu var á botninn hvolft
var það ríka fólkið við Center
Avenue, sem raunverulega átti Lew
isburg, bankana og búðirnar, verk
smiðjurnar og íveruhúsin — og
næstum allt annað.
Og fólkið í útflúrshúsunum við
Center Avenue lifði þar í sinum
heimi, út af fyrir sig og þar ríkti
álíka frjálslyndi í garð hinna og I
indversku ríki gagnvart hinum „ó-
snertanlegu"
Valdamestar og auðugastar voru
fjölskyldurnar af landnemastofni,
sem ávallt höfðu þrætt brautir iðju
og sparsemi, landnemastofninum,
sem hafði erjað jörðina þar til
hún varð þeim gullnáma, en neðar
I metorða- og áhrifastiganum voru
niðjar þeirra, sem síðar komu, og
vel höfðu efnazt — og svo niðjar
hinna upphaflegu fjölskyldna, sem
gengið hafði af og heldur var litið
niður á, þótt enn væri miðborgin
þeirra vettvangur. Innan um voru
svo fjölskyldur, sem komust nokk-
um veginn af. Stofninn blandaðist,
dætur giftust sölumönnum og skrif
stofumönnum í verksmiðjum og
þannig kom nýtt blóð inn í stofn-
inn, og allt var þetta virðulegt og
gamlar hefðir í heiðri haldnar.
En það var ekki haldið rígfast
í gamlar hefðir og siðvenjur niðri
á Bökkunum — öðru nær, þar
ríkti ekki sami metnaður og þar
tóku karl og kona oft saman án
þess að bindast neinum hjúskapar-
tengslum. Menn voru ekki með nein
ar vangaveltur um neinar siðaregl-
ur, en þótt ekki væri um hjúskap
að ræða, urðu slíkar samvistir lfka
til þess að fjölskyldur mynduðust.
Stundum allt lausara í reipunum og,
sambúðin því ekki eins varanleg.
Anna var komin af fólki, sem
átti heima niðri á Bökkunum. Og
hún var hjónabandsbarn, og þótt
ekki væri áiitinu fyrir að fara, að
því er föður hennar varðaði,' varð
ekki annað með sanni sagt en að
fnóðir hennar væri heiðarleg, göð
kona og sanntrúuð kona rómversk
kaþólskrar trúar.

8.
Ég var I flokki þeirra, sem eitt
sinn voru menn með mönnum,
þeirra, sem máttu muna sinn fífil
: fegri. Fyrir marga þeirra var ekki
rúm lengur í atvinnu-viðskiptalífi,
og fannst mér sjálfum, að þeir
væru félagsiega utanveltu, og þann
ig var ástatt um Tom Harrigan.
| Foreldrar hans voru meðal þeirra,
: sem síðar komu. Faðir hans var
! duglegur ,tók að sér húsasmíði og
græddist vel fé, en eyddi því jafn
! harðan. Og innan um alla mótmæl
! endurna þarna í Lewisburg, v,ar
| slangur af írum römversk-kaþólskr
ar trúar, og það skipti engu máli
hve miklu fé þeir rökuðu saman,
þeir voru utan hrings hinna út-
völdu. Mönnum gat svo sem geðj-
azt ágætlega að mönnum eins og
| Harrigan og konu hans, en þeim
! var 'ekki boðið í veizlur í húsun-
um við Center Avenue.
Þetta vita allir, sem átt hafa
heima í borg eins og Lewisburg
— og fyrir aldarfjórðungi var það
miklu verra en 1 dag, því að á tím-
um baráttu og þrenginga á þessari
öld hafa flestir múrar 19. aldar
verið jafnaðir við jörðu.
Framhaldsskólamir voru einu
staðirnir, þar sem unglingar fólks
af öllum stéttum kynntust, en fyr-
ir kynnum voru takmörk, þar sem
hvert hverfi hafði sína framhalds-
skóla. Börn fólks f stóru húsunum
við Center Avenue stunduðu nám
í Center Avenue Grade School og
miðstéttabörnin og Tom Harrigan
í Flemington framhaldsskólanum,
Flemingstræti, en fátæku börnin á
Bökkunum, oft tötrum klædd I
skóla 10. strætis, en Tom Harrigan
og ég ólumst upp með krökkunum
á Center Avenue. Við þrjú hitt-
umst ekki fyrr en í menntaskólan-
um.
Þegar fyrsta daginn veitti ég
Önnu athygli, því að það var ekki
annað hægt en taka eftir henni.
Hún var ein af fjórum unglingum,
sem komu af Bökkunum. Flestir
unglingar þar hættu sem sé af
nauðsyn til þess að fara að vinna
eftir að hafa verið í átta bekkjum
barna- og framha'.dsskóla. Við
strákarnir þrír vorum allir stórir
eftir aldri, en við héldum ekki hóp-
inn því að tveir iðkuðu knattleik
Cbaseball) og einn körfuknattleik
— og Anna varð eins og utanveltu,
bví að bá tfðkaðist ekki að stúlk-
urnar iðkuðu íþróttir eins og nú
og gengju í íþróttafélög. Það var
eins oe bað væri hvergi pláss fyrir
Önnu Scanlon. Engin virtist eiga
samleið með henni. Hún var ein.
Fór sfnar götur — alein.
Ég held, að það sem lagðist
þyngst á hana hafi verið það, að
allir vissu, að hún var dóttir Pete
gamla Scanlons, sem var jámbraut
arhliðsvörður á vegamótum 10.
götu, þar til honum var vikið frá
starfi vegna drykkjuskapar, og
Mary Scanlon, beztu hreingerninga
konu bæjarins. í stóru, ljótu hús-
unum við Center Avenue var gert
hreint vor og haust, og alltaf þeg
ar að því kom, að hafizt var handa
um hreingerningar, voru gerð boð
eftir Mary til þess að „lofta út“,
þyo dyr. og glugga og skúra gólf.
AÍIir sóttust eftir Mary Scanlon til
þessara starfa og það voru eins
konar forréttindi gömlu fjölskyldn-
anna í bænum, að njóta starfs-
krafta hennar. Þetta var eitthvað í
áttina við að vera fordildarlegt,
þvf öllum mátti ljóst vera mikil-
vægi þeirra, sem létu Mary Scanlon
gera hreint hjá sér.
Anna vakti athygli hvar sem hún
fór. Mönnum varð tíðlitið til henn
ar á fömum vegi, vegna djarflegrar
framkomu hennar, litarhátts henn
ar og vaxtarlags, en hún var mjög
bráðþroska, og í sannleika leit hún
út sem ung Venus, fögur ásýndum
og eins og sköpuð til ásta og bam
eigna. Og þetta fór ekki fram hjá
skólapiltunum, þeir fundu það ó-
sjálfrátt, þótt þeir skildu það ekki
til fulls. Og sumir piltanna frá
Center Avenue er þeir voru orðnir
dálítið eldri, vildu óðfúsir koma
sér f mjúkinn hjá henni, en Anna
var lffsreynd þótt ung væri, hún
var alin upp á Bökkunum, og hafði
svo margt reynt og séð, og vildi
ekkert hafa saman við þá að sælda.
Þeim varð ekkert ágengt með hana.
Og þessi þrjú ár, sem Anna var
í menntaskólanum var hún á
vallt efst í sínum bekk. Hún var
ekki aðeins gáfuð, hún beitti gáf
N0 MAW IS AU ÍSLANP’ ITO!.. VOU CAH'T
ISOLATE YOUKSELF AHP EXF’ECT TO
um sínum, og vildi komast áfram,
því að henni var metnaður í brjóst
borinn, og hún vissi, að það var
hjartans ósk móður hennar, að hún
gæti búið við betri lffskjör en henn
ar hlutskipti hafði orðið í lífinu.
Margoft sá ég ánægjuroða hlaupa
í kinnar Önnu, er hún gat reiknað
á svipstundu flatarmálsfræði — og
bókstafareikningsdæmi sem bekkj
arsystkinin gátu ekki reiknað rétt.
Því var alls ekki til að dreifa, að
hún væri f meiri metum hjá kenn
urum sínum en aðrir og nyti for
réttinda þess vegna. Aðrir nemend
ur stóðu vissulega betur að vígi
til þess að koma sér inn undir hjá
þeim, stöðu foreldra sinna vegna
og hégómagirndar kennara, en
Anna með sinn fagra vöxt og litar
aft hafði sannast að segja fremur
truflandi áhrif á piltana en hitt,
og gerði það piparjúnkur þær, sem
kennslu höfðu með höndum, ekki
beint blíðar í hennar garð. í augum
beirra leit hún út eins og smábæjar
stúlka laus á kostunum, —
en framkoma hennar bar af
framkomu allra hinna stúlknanna,
og varð ekki að henni fundið. Hins
vegar varð því ekki neitað, að slík
var fegurð hennar og vaxtarlag, að
smábæjarstúlku sem svo girnileg
var gat verið hættara en öðrum,
en stolt hennar og skapferli bægði
henni frá hættum hálla brauta.
Það var sem loftið væri lævi
| blandað hringum hana og það olli
I hugarangri og beiskju, sem hún
j bældi niður. Hvers konar fálmandi
I tilraun skólapilta á hröðum þroska
i aldri vfsaði hún á bug — og hún
var stoltari en svo að þýðast nokk
urn piltanna á Bökkunum, sem
voru ágengari en hinir og hrana
legri í allri framkomu. Og ekki
felldi hún betur skap við skóla
systur sínar — næstum verr. Ein
þeirra, Mary Downing, sem var
: skapmildari og betri í sér en hinar,
bauð henni f boð á heimili sínu við
Center Avenue, en Anna neitaði
jafnan, Hvemig gat hún verið gest
ur á heimili, þar sem móðir hennar
kom vor og haust til þess að gera
hreint? Hún fór aldrei á skóladans
Ieiki. Þriðja veturinn var hún ein
mana, stolt og bitur ung stúlka.
SE3KLC
TMtZMÍS WOZFS AZE ALMOST PROPHETIC...
FOZ A STRAMSE SILENCE SUPPENLY ?ZZ-
VA7ES THE AmOS?HERE-THE QUIET THAT
USUALLY PRECE7ES A JUWSLE STORIA!
EFLIÐ
SAMBAND
ÆTTINGJA
OG VINA
ERLENDIS
VIÐ
ISLAND
SENDIÐ
ÞEIM
ÁRSÁSKRIFT
AÐ VISI
í
JÓLAGJÖF
Skólavörðustfg 45
Tökum veizlur og fundi — Cftveg-
um fslenzkan og kfnverskan veizlu
mat Kfnversku veitingasalimir
ODnir alla daga frá kl. 11. Pantanir
frá kl 10-2 og eftir kl. 6 Sfmi
21360
ASKRIFTARSIMI
1-16-61
wism
IIOPAVOGUR
Afgreiðslu VÍSIS í Kópa
vogi annast frú Birna
Karlsdóttir, sími 41168.
A.fgreiðslan skráir
nýja kaupendur og
þangað ber að snúa
sér, ef um kvartanir
er að ræða
HAFNARFJÖRÐUR
Afgreiðslu VÍSIS i
Hafnarfirði annast frú
Guðrún Ásgeirsdóttir,
sími 50641
Afgreiðslan skráii
nýja kaupendur og
þangað ber að snúa
sér, ef um kvartanir
er að ræða
AEFLAVÍK
Afgreiðslu VlSIS í Kefla \
<rík annast Georg Orms-1
aon, sími 1349.
Afgreiðslan skráir
nýja kaupendur og
þangað ber að snúa
sér, ef um kvartam?
er að ræða
Ó Tarzan þetta er afskapiega gaman, ég
vildi að við gætum verið hérna um alla
eilífð.
Ito, enginn maður er sjálfum sér nógur.
Þú getur ekki einangrað þig og búizt við
að vera hamingjusamur alla ævi jafnvel ekki
1 unaðsgarði eins og þessum .
Þessi orð Tarzans reynast nærri þvi vera
spádómsorð þvl að einkennileg þögn fellur
yfir, kyrrðin, sem venjulega dettur á fyrir
frumskógaróveður.
Bezfi oð auglýsa
í VÍSI