Vísir - 16.12.1965, Blaðsíða 8

8
VISIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VISIR
Framkvæmdastjóri: Agnar Ólafsson
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjórar: Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Ó. Thorarensen
Auglýsingastj.: Halldór Jónsson
Sölustjóri: Herbert Guðmundsson
Ritstjórn: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Askriftargjald: kr. 90,00 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 7,00 eintakið
Prentsmiðja VIsis — Edda h.f.
Stóraukning skólabygginga
í umræðunum um fjárlögin á Alþingi hefur Fram- )
sóknarflökkurinn gert ítarlegar tilraunir til þess að \
slá sig til riddara með fullyrðingum um að hörmu- i
lega illa hafi ríkisstjórnin staðið sig sig í skólabygg-
ingarmálum. Væri fé svo naumt við nögl skammtað
til skólanna að við borð lægi að ringulreið kæmist (
á uppfræðslu æskunnar í landinu. Óþarfi er að fara /
mörgum orðum um þessa stórskotaliðsbaráttu Fram- )
sóknar, heldur líta á það hverjar eru staðreyndir máls )
ins. Á fjárlögum fyrir næsta ár, sem nú hafa verið \
samþykkt, verða veittar til skólabygginga 141.5 millj. (
króna. Árið 1958, síðasta árið sem Framsóknarmenn (
stjórnuðu fjármálum þjóðarinnar, var veitt samtals /
til skólabygginga 19.8 millj. króna. Mismunurinn þá )
og nú er því rúm 121 milljón. Svo miklu meira fé er )
nú, aðeins sjö árum síðar varið til TskÖlábyggiiíjgá. \
Nú hefur verðlagsþróunin í landinu verið þannig að (
taka verður hækkaðan byggingarkostnað með í dæm- (
inu, þannig að rétt mynd fáist. Sé litið til vísitölu /
byggingarkostnaðar kemur í ljós að raunveruleg )
hækkun framlagsins til skólabygginga er um 100 )
millj. króna. Þarf svo ekki frekari orðum að fullyrð- \\
ingum Framsóknarmanna í skólamálum að eyða. y
Tollfrelsi ferðamannavöru
j viðtali sem birtist hér í Vísi í fyrradag gat Magnús )
Jónsson fjármálaráðherra þess að innan skamms yrðu \
settar fastar reglur um innflutning tollfrjáls vamings ic
ferðamanna og farmanna. Á því er ekki vanþörf. Nú /
er málum svo háttað að engar ákveðnar reglur gilda )
í þessu efni. Er það vitanlega mjög óþægilegt, bæði )
fyrir tollgæzluyfirvöldin, sem eftirlit eiga hér að hafa, \
og'einnig fyrir far- og ferðamenn, sem ekki er full (
ljóst hvar mörk hins leyfilega og óleyfilega liggja. Fyr /
ir venju hefur það ástand jafnvel skapazt að látið /
hefur verið óátalið að flutt væri inn í landið varning- )
ur, sem lög leggja þó algjört bann við að hingað )
komi. Má þar nefna ýmis matvæli og áfengt öl. Við \
setnirigu fastra reglna í þessu efni verður tvímæla- (
laust að hafa það í huga hver framkvæmdin hefur ver /
ið í þessum málum á liðnum ámm, þannig að hvorki )
farmenn né ferðamenn séu sviptir öllum þeim fríð- )
indum sem þeir hafa hingað til notið. Hins vegar er \
það líka ljóst að sjálfsagt er að koma í veg fyrir alla \
misnotkun tollfríðindanna, svo sem innflutning á (
miklu magni umræddra vara. Aðrar þjóðir hafa /
myndað sér fastar reglur um tollfrjálsan innflutning )
og munu þær reynast góður leiðarvísir og vísbending )
nú, þegar fyrir dymm stendur að koma þessum mál- \
um á fastan gmndvöll hér á landi. (\
VÍSIR . Fimmtudagur 16. desember 1965.
[■■■MaaBBBBMMBaBBaBsaHaa—bb—mwTWHiiffiBa
BÆKUR OG HÖFUNDAR
þESSA bók er hægt að lesa
í striklotu svipað og að
horfa á óleiðinlega bíómynd.
Ef til vill er það sumpart
vegna þess að sögusviðið er
sá ræmdi Keflavíkurflug-
völlur, sem á tímabili var
Klondyke ísl. þjóðlífs. Þús-
undir af þjóðinni flykktust
þangað í gullleit, ýmsir sér til
sorgar og vanza. Þar á Reykja
nesskaganum spinnast örlaga
þræðir eins og á öðrum vinnu
stöðum hérlendis. .Völlurinn'
á sér þó enga hliðstæðu í vit
und þeirra íslendinga, sem
hann þekkja af eigin raun.
Svo virðist sem höfundin-
um, Birni Bjarman, sé það
hjartans mál að skrifa sig
frá reynslu í bók sinni „I heið
inni“. Hann skrifar nokkrar
smásögur í óvægnum dúr um
atvik og kringumstæður og
andrúmsloft á „Vellinum“.
Þar kemur við sögu hitt og
þetta fólk, sem lifir 1 örvænt
ætluðum árangri. Hún er
sterk saga, óbrotin að gerð
að öðru leyti en því að höf-
undi fipast í byrjuninni ( sem
kannski er eitt mikilvægasta
atriðið). Hann byrjar söguna
með ofhlaðinni lýsingu á bið-
kytrunni þannig að það kvikn
ár ekki sem skyldi á sjálfri
sögunni. En lýsingin á sjálfri
pókerspilamennskunni er góð
— sálfræðin og mannlýsing-
ar koma fram í tilsvörum —
bessum bunnildis- töffara-
skvaldur grófyrðum Andrúms
loftið er eins og það á aö vera.
„Fjárhættuspil" er nær frá-
sagnarleikni Steinbecks og
Hemingways en allar bil-
stjóra- og brúarkarlasögur
I. G. Þ. til samans, og má
Björn Bjarman vel við una.
Þó teflir hann á æði tæpt
vað í sögunni, því að hún er
tvíþætt, en hann sleppur á
síðasta vaði frá því að sagan
fari í vaskinn, sem gefur
ar of slétt oiiis og t. d. þessl
endir á „Ráðningin“. „pegar
ég kom út í sólskinið, fannst
mér fyrst eins og ég kæmi úr
einhverri vél, einhverri risa-
vél, sem hefði hrist mig og
skekið. Allt var tómt innan í
mér, og þó að hvini í loftinu
af flugvéla- og bílays, þá var
líka eins og allt væri tómt í

Björn Bjarman: I HEIÐINNI, Heimskringla 1965
ingu og tómleika eins og í
biðsal óvissunnar. Þó gerist
ekkert stórt eins og búast
má við, en nógu átakanlegt
engu að síður.
Hvað gefur þessum sögum
líf?
Blær sektarkenndar og til-
Bjöm Bjarman
finning fyrir lágum kenndum,
sem leysast úr læðingi við
óeðlilegar kringumstæður. í
frásögn sinni er höfundur ó-
tilbúinn hvað sem öðru líður,
þótt hún farist honum mis-
jafnlega úr hendi í sumum
sögunum: Honum hættir til
að ofsegja og oflýsa og út-
skýra, en þó alls ekki meira
en títt er hér á landi um þá,
sem fást við að setja saman
smásögur - nema síður sé.
Hann virðist gera sér ljósa
hættuna af mælgi í smásögu,
því að einstaka saga er býsna
vel unnin og felld inn í þröng
an ramma, einkum þó „Fjár-
hættuspil", enda nær hún til
henni bæði tíma og rúm og
réttir hana upp í byggingu.
Jj'RÁ byrjun til enda er bók-
in endúrspeglun af óeðli
legu ástandi, þar sem „allt er
skrýtið og ókunnuglegt“ eins
og stendur í sögunni „Jóna
kemur á Völlinn“, þar sem
fólk átti bágt með „að sitja
kyrrt“ og „allt minnti á bið-
stofu“ . . . elllegar „eins og
að koma í annað land“ eins
og segir í byrjun sögunnar
„Ráðningin“, þar sem lyktin
og andrúmsloftið" var „fram-
andi“, alls staðar fólk að flýta
sér út og inn í veitingasal-
inn“.
Höfundur virðist leggja
kapp á að undirstrika þetta
„andrúmsloft“ með því að
margtaka það fram með sterk
um orðasamböndum og lík-
ingum, sem ekki eiga heima
í listformi smásögu. Það ork-
Komin er út á íslenzku barna
bókin Mary Poppins eftir ensku
skáldkonuna P. L. Travers. Þessi
bók hefur vakið feikna vinsæld
ir um allan heim. Walt Disney
hefur gert kvikmynd, sem er
byggð á Mary Poppins, og hlaut
hún Óskarsverðlaun nú í ár.
Verður myndin bráðlega sýnd
f Austurbæjarbíói. Þegar eru
komnar á markaðinn hljómplöt
ur með lögum úr kvikmyndinni
kringum mig“. Þarna hefði
mátt lýsa tómleika án þess að
þurfa að tvítaka orðið tómur
með stuttu millibili, og enn-
fremur hefði mátt lýsa véla-
fargani áh þess að nota bæði
„hrista“ og „skaka“. Þarna
vantar ísmeygileik í frásögn,
og höfundur velur ódýr-
ustu leiðina að hætti svo
margra íslenzkra höfunda:
innantóm orð, sem segja ekki
neitt og sánnfæra ekki neitt.
Þetta er eins og klaufalega
máluð mynd með ofsterkum
litum, sem eiga ekki saman
Svona kemur fyrir víða „í
heiðinni". Engu að síður tek
st Birni Bjarman að skapa
andrúmsloft „Vallarins“ í
verkið, því að hann virðist
hafa auga fyrir andhælislegu
sálarástandi — og hallæris-
legu fólki á hallærislegum tím
um— og því er bókin furðu
sönn svo langt sem hún nær.
s t g r .
og söngleiknum um Mary Popp
ins. Innan skamms eru væntan
legir íslenzkir textar við lögin.
Bókin Mary Poppins er gædd
hugarflugi og raunsæi, fjallar
um barnfóstruna Mary, sem virð
ist ekki sett neinum mannleg
um takmörkum. Hún er vfir
náttúruleg manneskja, sem töf ■
ar fram alls konar skemmtilega
og skringilega hluti fyrir börn
in.
Mary Poppins
á íslenzku
aa&-