Vísir - 23.03.1966, Qupperneq 4

a

V í S IR . Miðvikudagur 23. marz 1966
Tilraun með að eyða á-
fengi úr blóðinu með lyfí
Jónas Ámason í hlutverki Skugga-Sveins. (Vilhjálmur Einarsson
tók myndina)
Hvíta tilraunarottan á mynd-
inni er ölvuð. Væri hún allsgáð
væri það henni auðveld þraut að
ganga eftir stönginni og halda
BORGFIRÐINGAR SETJA
r.<íl
r • . I
SKUGGA-SVEIN A SVIÐ
Það má teljast til stórræða er
eitt fámennt ungmennafélag uppi
í sveit ræðst í að færa Skugga-
Svein Matthíasar Jochumssonar
upp á leiksvið en það gerði Ung-
mennafélag Reykdæla í Reykholts
dal um síðustu helgl.
Frumsýningin var haldin í félags
heimili sveitarinnar Logalandi, s.l.
laugardagskvöld fyrir fullskipuðu
húsi áhorfenda og frábærar móttök
ur. Töldu leikfróðir menn að með
sum hlutverkin hafi verið farið með
þeim ágætum að það hafi ekki öllu
betur verið gert áður, jafnvel ekki
hjá þaulvönum leikurum.
Auglýstar hafa þegar verið þrjár
sýningar á Skugga-Sveini og m. a.
hafa skólanemar í héraðinu, frá
Hvanneyri, Varmalandi, Reykholti
og Bifröst látið í ljós áhuga á því
að sækja þessar sýningar. Til mála
hefur komið að síðar verði Skugga-
Sveinn sýndur utan félagssvæðisins
e. t. v. í Reykjavík eða nágrenni.
Hlutverk Skugga-Sveins leikur
Jónas Ámason rithöfundur, sem í
vetur kennir við Reykholtsskóla.
Þótti leikur hans takast með ágæt-
jafnvægi. Það hafði hún oft-
sinnis gert. En vísindamennirnir
tveir sem sjást þama með henni
á myndinni gáfu henni að
drekka og við það förlaðist
henni jafnvægistilfinningin. Hún
steig út á stöngina en var reik-
ul í spori, missti jafnvægið og
féll niður en tókst á síðustu
stundu að krækja einni löppinni
í stöngina.
Vísindamennirnir tveir eru
Þjóðverjar að nafni dr. Rudolf
Fried (vinstra megin á mynd-
inni) og dr. Joachim Hoflmyer.
Þeir eru búsettir x Múnchen og
hafa nú um langt skeið verið að
rannsaka áhrif vínanda á heila
Framh á bls. 7.
Risavaxnnr —
Framh ' bls 8
athuganir liggi fyrir á athugun-
arstöðvum. Það þarf að koma
þeim á skömmum tíma til veð-
urstofa um allan heim. Til að
safna og dreifa veðurfregnum
hefur Alþjóöaveðurfræöistofn-
unin því uppi ráðagerðir um
nokkrar stórar fjarskipta- og
veöurfræðimiðstöövar, sem m.
a. gætu notað rafeindareikna
til þess að leita að og leiðrétta
villur í veöurskeytum og til að
velja leifturhratt út það, sem
senda á áfram til mismunandi
staða. Slíkir rafeindareiknar,
sem tengdir væru saman í mis
munandi heimshlutum, gætu og
skipzt mjög hratt á upplýsing-
um eða margfalt hraðar en unnt
er meö venjulegri fjarskipta-
tækni. Þá eru og uppi raddir
um að nota gervitungl til fjar-
skipta og gætu þau m.a. safnað
veðurathugunum frá sjálfvirk-
um veöurstöðvum á sjó og
landi og sent þær áfram til
miðstöðvanna.
Hægri umferð —
Framh. af bls 9
orðið svo að segja ómögulegt
að fá þannig útbúna vagna leng-
ur að þvf er upplýst er, og ef
kaupa ætti strætisvagna með
stýn vinstra megin og dyr á
hægri hlið, þá mundi ekki vera
hægt að nota þá f vinstri umferð
nema með kostnaðarsömum
breytinum og miklum óþægind-
um. Þannig mundi staðsetning
stýris vinstra megin í strætis-
vögnum, sem ekið væri í vinstri
handar umferð, óhjákvæmilega
gera það að verkum, að auk bif-
reiðastjóranna þyrfti aðstoðar-
menn í vagnana, en í Reykjavík
einni mundi það þýða 12 til 15
millj. kr. aukin útgjöld á ári
hjá strætisvögnunum. Við það,
að flestar þjóðir hafa nú tekið
upp hægri handar umferð, er
svo komið, að þær miða fram-
leiðslu á almenningsvögnum sín
um við þá meginreglu. Þannig
eru stærstu bifreiðasmiðjur Sví-
þjóðar þegar hættar að fram-
leiða almenningsvagna fyrir
vinstri umferð með hliðsjón af
breytingunni, sem þar verður
næsta ár, og nýjasta gerð af
Mercedes-Benz almenningsvagni
er einnig eingöngu með vinstra
stýri.
Strætisvagnarnir eru svo þýð-
ingarmikil samgöngutæki, að
þetta er eitt þeirra atriða, sem
úrslitaþýðingu hafa í þessu máli.
Kostnaöarhliöin
Innan nefndarinnar er ekki
samkomulag um það, hvernig
afla skuli fjár til þess að standa
undir kostnaði við breytingu frá
vinstri umferð til hægri umferð
ar, sbr.. fyrirvara tveggja nefnd
armanna við IV. kafla frv. Sá á-
greiningur skiptir þó ekki megin
máli, heldur er það mest um
vert, að sú ákvörðun, að fram-
kvæma breytinguna til hægri
handar umferðar, verði ekki lát
in dragast.
Með hverju ári, sem umferðar
breytingunni séinkar, hækkar
kostnaðurinn við hana.
Árið 1940 var áætlað, að breyt
ingin mundi kosta 50 þús. kr.
Árið 1956 var hún áætluð 5.6
millj. kr., og er nú gert ráð fyrir,
að kostnaðurinn nemi um 50
millj. kr.
Sviar hafa svipaða sögu að
segja. Þeir áætluðu sinn kostnað
seörhér segir:
Árið 1963
— 1946
— 1959
— 1961
— 1963
16 millj. s. kr.
27 — - —
215 — - —
325 —-----------
400 — - —
Árið 1967 er ráðgert, að kostn
aður þeirra verði um 550 millj.
s. kr.
I grg. frv. var kostnaður vegna
breytinga á vegakerfinu sjálfu
áætlaður tiltölulega lágur, miðað
við það, að umferðarbreytingin
komist á árið 1968 eins og frv.
gerir ráð fyrir. Varanleg gatna-
gerð í kaupstöðum og kauptún-
um er stöðugt að aukast, og á
næstunni mun verða hafizt
handa um mikla mannvirkjagerð
vegna umferðarinnar í höfuð-
borginni og í námunda við hana.
Verði þessar framkvæmdir all
ar þegar í upphafi skipulagðar
og undirbúnar með tilliti til
hægri handar umferðar, þá hef-
ur það engan aukakostnað í för
með sér. En verði þær á hinn
bóginn gerðar, án þess að ganga
út frá breytingunni úr vinstri í
hægri umferð, þá mundi það
stórauka kostnað við breyting-
una síðar, .og gefa tölur þær,
x sem hér að framan voru nefnd
ar, nokkra hugmynd um, hverju
sá kostnaðarauki kynni að
nema.
Að þessu leyti hníga einnig
öll rök að því, að ekki beri að
fresta því lengur að taka upp
hægri handar akstur hér á landi.
Það er talið, að aldrað fólk
með ökuréttindi muni eiga einna
erfiðast með að aðlaga sig hin
um breyttu umferðarreglum,
sem frv. gerir ráð fyrir, en að
eftir hæfilegan umþóttunartima
muni það einnig venjast brevt-
ingunni.
Með hliðsjón af þessu er það
mikilvægt, áð breytingin verði
ekki látin dragast, vegna þess
að aldursskiDting ökumanna er
ún þannig, að tala roskinna öku
manna er tiltölulega lág. En með
hverju ári, sem líður fer tala
roskinna ökumanna ört vaxandi
Að þessu öllu athuguðu mæl-
um við með samþykkt frum-
varpsins.
Loke er þess aö geta, aö f
áætlunum Alþjóöaveðurfræði-
stofnunarinnar er gert ráð fyr
ir að í veðurfræðimiðstöðvun-
um mætti nota hraðvirkustu raf
eindareikna til að gera ýmiss
konar spár og útreikninga sem
sendir yrðu til veðurstofa
hinna ýmsu landa en þar yrðu
þessi mikilvægu hjálpargögn
notuð við veðurspár fyrir við-
komandi landssvæði. í mið-
stöðvunum yrði einnig unnið
að ýmsum veðurfræöilegum
rannsóknum.
Alþjóöaveðurfræðistofnunin
vinnur nú að tillögugerð um
alþjóðlega veðurgæzlu eins og
rakið hefur verið hér að fram-
an. Má telja víst aö framundan
séu miklir þróunartímar í veð
urfræði og veöurþjónustu ef fé
fæst til að hrinda þessum áætl
unum i framkvæmd í nægjan
lega stórum stíl. Ekki má þó
gleyma því að áfram verður
þörf á að bæta og efla þá veð
urþjónustu hinna einstöku
landa, sem fyrir er. Auka þarf
venjulegar veðurathugamr,
bæta veðurspár og aðra þjón
ustustarfsemi, efla rannsóknir
og stuðla að þvi, að veðurfræði
leg þekking sé hagnýtt í sem
ríkustum mæli i atvinnulífi
þjóðarlna.