Vísir - 30.04.1966, Blaðsíða 7

VT-SI R . Laugardagur 30. apríl 1966.
íþróHir
Framh. af bls. 11
skoraði 27 stig. Guttormur skoraði
16 stig, Einar Bollason 22 stig,
Gumiar Gunnarsson 10 stig, Hjört-
þeirra, tók fjöldamörg fráköst og
ur Hjartarson 8 stig og átti skín-
andi góðan leik, Kolbeinn 7 stig,
Sigurður Öm og Þorsteinn 2 hvor.
Stigin fyrir ÍR skoruðu Hólm-
steinn 22 og var langbezti maður-
inn í liði þeirra, Sigurður 18,
Tómas 8, Skúii 7, Jón Jónsson 5
og Edward 1 stig.
Dómarar voru þeir Guðjón
Magnússon og Ingi Gunnarsson
og dæmdu vel. Hefðu þeir þó oft
mátt beita 5-sek. reglunni á ÍR-
liðið.
Lokastaðan í 1. deild íslands-
mótsins í körfuknattleik er
þcssi:
KR 8 8 0 701:459
IR 8 5 3 556:517
ÁRMANN 8 5 3 526:550
KFR 8 2 6 613:680
ÚTVARPINU SKIPT í 3 DEILDIR
Stöður frumkvæmdastjóru hljóðvarps og fjórmóla auglýstar lausor
Ákveðið hefur verið að skipta
Ríkisútvarpinu í hljóðvarpsdeild
sjónvarpsdeild og fjármáladeild.
Fyrir hverri deild verður fram-
kvæmdastjóri til aðstoðar út-
varpsstjóra, og hafa stöður
tveggja þessara framkvæmda-
stjóra verið auglýstar lausar til
umsóknar.
I frétt Menntamálaráðuneytis
ins um þetta efni segir:
„Þegar sjónvarpið tekur til
starfa, verður starfsemi Ríkis-
útvarpsins enn umfangsmeiri en
nú er. Hefur því verið talið
æskilegt að gera nokkra breyt-
ingu á skipulagi stofnunarinnar.
Meginbreytingin er sú, að Rík-
isútvarpinu er skipt i þrjár deild
ir: Hljóðvarpsdeild, sjónvarps-
deild og fjármáladeild. Útvarps-
stjóra til aðstoðar verður fram-
kvæmdastjóri fyrir hverri ofan
greindra deilda.
Meðal verkefna framkvæmda-
stjóra hljóðvarps- og sjónvarps-
deildar er að hafa umsjón með
undirbúningi og framkvæmd
dagskrár hljóðvarpsins og sjón-
varpsins undir yfirumsjón út-
varpsstjóra og útvarpsráðs. í
hvorri deildinni um sig starfa
dagskrárstjórar að tilteknum
þáttum dagskrárinnar. Meðal
verkefna framkvæmdastjóra
fjármáladeildar er umsjón með
IKF
8 0 8 403:613
Íslandsglíimm
fer fram
8. mat
Íslandsglíman 1966 verður háð í
Reykjavík sunnudaginn 8. maí n. k.
Glímudeild Ármanns sér um fram-
kvæmd mótsins að þessu sinni.
Þátttökutilkynningar þurfa að ber-
ast til formanns Glímudeildar Ár-
manns, Harðar Gunnarssonar,
pósthólf 104, Reykjavík, skriflega
fyrir I. maí n. k.
fjármálum allra deilda Ríkisút-
varpsins undir yfirstjóm út-
varpsstjóra.
Starf núverandi skrifstQfu-
stjóra sjónvarpsdeildar breytist
í framkvæmdastjórastarf. Starf
núverandi skrifstofustjóra Rík-
isútvarpsins verður lagt niður
um leið og störf framkvæmda-
stjóra hljóðvarpsdeildar og fjár
máladeildar verða stofnuð, en
þau hafa nú verið auglýst laus
til umsóknar.“
//
Dúfnaveislan" komin
út í bókarformi
Leikritið „Dúfnaveislan“ eftir
Halldór Laxness er komið út í
bókarformi hjá Helgafelli og kom
í bókabúðir í gærmorgun.
Halldór Laxness sagði á fundi
með blaðamönnum í fyrradag að
hann hefði skrifað söguna „Dúfna-
veislan“ fyrir tveimur árum og
heföi þá haft í huga að skrifa leikrit
sem fjallaði m. a. um það atriði,
sem fram kemur í sögunni. Sér
hefði þó ekki unnizt tími til að
byrja á leikritinu fyrr en á liðnu
sumri og hefði ætlun hans verið
að skrifa leikritið allt í einu. Úr
því hefði ekki getað oröið. Þegar
2. þáttur var nær búinn hefði hann
farið utan og dvalizt þar 6 vikur,
en komið að því loknu heim og lok-
ið 2. þætti, 3. þætti og hluta 4.
þáttar, en þá haldið utan aftur og
komiö heim um jólin og lokið viö
leikritið f janúar.
„Þetta eru ekki beztu skilyrðin
til að semja skáldverk“, sagði Lax-
ness — en það tókst og leikritið
veröur frumsýnt hjá Leikfélagi
Reykjavíkur í kvöld.
Aðspurður um efni eða boðskap
leikritsins, sagði Laxness að það,
sem hann hefði að segja um þaö,
væri komið í leikritið — hann hefði
engu við það að bæta. Nú væri það
blaöanna og almennings að gera sér
grein fyrir hvað þeir væru að sjá.
Þaö hefði sýnt sig að hver liti sín-
um augum á silfrið — og átti hér
víst við Prjónastofuna — og höf-
undar væru alltaf þakklátir þegar
allir syngju ekki sama sönginn og
allir kysstu ekki alla — eða öfugt.
Áhugi á verkinu væri bezta
kompliment sem rithöfundar gætu
fengið.
Um munin á „Prjónastofan
Sólin“ og „Dúfnaveislan sagðist
Laxness í fljótu bragöi geta sagt:
„Prjónastofan er meiri á breiddina
■— Dúfnaveislan á dýptina".
Thor greiði Kristmanni
fimm þúsund krónur
I gær var kveöinn upp í borgar-
dómi dómur í máli Kristmanns
Guðmundssonar rithöfundar á hend
ur Th.or Vilhjálmssyni rithöfundi.
Eru niðurstööur dómsins þær að
Thor er skyldur ger aö greiða Krist
manni 5000 krónur í bætur. Jafn-
framt var hann dæmdur til þess
að greiöa 2 þús. króna sekt til
ríkissjóðs að viölögðu sex daga
varðhaldi til vara verði sektin ekki
greidd innan fjögurra vikna. Þá
var Thor gert að greiða 2 þús.
krónur í birtingarkostnað dómsins
og kr. 2500 í málskostnað.
Hafa málaferli þessi vakið all-
mikla athygli, en tilefni málshöfð
unarinnar er grein, sem Thor Vil-
hjálmsson skrifaði £ Birting árið
1963.
Fræðsluþáttur Garðyrkjufélags íslands:
Staldrað við steinbeð
JJvergi í garðinum get ég eytt
jafnmörgum ánægjustund-
um og unað jafnvel og við stein
beöið. Fjölbreytni þess og fín-
leiki jurtanna, sífelldur breyti-
leiki I útliti, eftir þv£ sem sum-
arið líður, er stöðug uppspretta
aödáunar og nýrra uppgötvana.
Eftir ys og önn dagsins, er jafn-
vægi og ró steinbeðsins eins
og svaladrykkur þyrstum vegfar
anda.
Steinbeðiö er sá hluti garðs-
ins sem mér finnst aö viö 'ís-
lendingar ættum að leggja sér-
staka alúð við. Kemur þar margt
til. Ekki hvað sizt það, að land-
ið okkar blesað, mætti vel kalla
eitt allsherjar steinbeð í garði
náttúrunnar og margar okkar
íslenzku jurta eru ágætlega til
þess fallnar að rækta þajr í stein
beði. Auk þess eru flestar stein
hæðajurtir lágvaxnar og þola því
vel okkar stormasömu veðráttu
án stuðnings eða annarra t.i'tær-
inga. Það væri því kannski
ekki úr vegi að fara nokkrum
oröum um gerö steinbeða og
gróður í þeim.
Lega beðsins við sól er mjög
mikilvæg. Flestar steinhæða-
jurtir eru fjallajurtir, sem eru
vanar sterku sólskini. Halli mót
suðri eoa suð-austri er beztur,
þó ekki sé það nauðsyn, enda
ekki alltaf hægt að koma því
við. Það mun láta nærri að beö
sem hefur ca. 25° halla til norö
urs, njóti þriðjungi minni sólar
en lárétt beð, og um helmingi
minni en beð með sama fiaha
til suðurs. Þar sem lóöir eru
mjög brattar, er afar þægilegt
að koma fyrir steinbeöum, en á
flötum lóðum getur þaö orðið
erfiðara að koma þeim þannig
fyrir að þau verði ekki eins og
einhvers konar upphlaöin leiöi.
Helzt er að staðsetja þau í horni
lóöar eða meðfram lóðarmörk-
um og fremri mörk þeirra mega
ekki vera of reglulegá sett,
gjarna með stórum steinum út
úr, til að brjóta línurnar og til
að tylla sér á síðar meir og
njóta árangursins. Yfirleitt gild
ir það alltaf, þegar komið er
fyrir steinum í steinbeð, að þá
verður að setja þannig að sem
eölilegast sé, helzt þannig að
ekki sé augljóst að mannshönd-
in hafi þar nærri komiö. Þetta
er að vísu oft hægara sagt en
gert, en þó er það staöreynd,
að því minna sem sést af þínum
handaverkum á beðinu, því
betra.
Sé beðið byggt upp af jafn-
sléttu, og raunar alltaf ef jarð
vegur er þungur og leirkenndur
er gott aö setja frárennslislag
undir það, t.d. 15 cm. lag af fín-
geröri rauðamöl eða grófum
sandi. Þetta er víða ,mikilvægt
því flestar steinhæðajurtir þola
alls ekki vatnssósa jarðveg og
þurfa þvi gott frárennsli, enda
er mikill hluta þeirra fjallajurt
ir, sem vaxa í grýttum skr'ð-
um og klettasprungum þar sem
vatn stendur ekki lengi við.
Ofan á þetta frárennslislag er
svo sett sjálft jarövegslag beðs-
ins minnst 15—20 cm. þykkt og
þannig samsett:
iy2 hluti leirblandin garömold
1 hluti mómold, vel möluð
iy2 hluti grófur sandur eða
fíngerð rauðamöl.
1 þetta lag, eða jafnvel að
nokkru leyti áður en þaö er sett
er komið fyrir yfirborðsstein-
um beðsins, sem eiga að vera að
hálfu, eða meir, í kafi í jarð-
veginum og liggja sem allra
eðlilegast.
Þá kemur sú spurning, hvaöa
grjót sé heppilegast að nota í
steinbeðið. Því er fljótsvarað af
minni hálfu. Holtagrjótið okk-
ar er tvímælalaust bezta stein-
hæöagrjót sem völ er á. Það er
lifandi, þ.e.a.s. vaxið skófum og
mosa. Það er hlutlaust, mjúkir
litir þess og form stinga ekki í
stúf við línur og liti gróöursins
Og þar að auki er það víða það
grjót sem hendi er næst. Brim-
bariö grjót og hraunbruni er oft
notað í garða, en er, að mínu viti
ekki nærri eins gott og holta-
grjótið. Hvergi í náttúrunni sést
Steinbeð byggt upp af jafnsléttu
þetta grjót vafið gróöri. Þaö er
„sterilt“ dautt, og því framand
legt innan um gróðurinn. Að
vísu geta þessir steinar vertö
fallegir út af fyrir sig, en þetr
mega ekki ofbjóða beðinu með
steinsvip sínum, því þó þetta
sé kallaö steinbeö, eiga þaö þó
að vera jurtirnar sem skipa önd-
vegið.
Nú tíðkast það allmikið aö
ganga svo frá lóðarjöðrum og
stöllum að síþekja þá með stór
um hraunhellum. Þetta er ágæt
lausn á gömlu vandamáli, stör-
um snjallari en grasfláarnir
frægu, sem mikiö hafa veriö not
aöir hér, bæði í einkagöröum og
almenningsgöröum, en sem eru
erfiðir í hiröingu og sparkast all
ir sundur þar sem börn eru á
ferli. Á milli hellnanna koma
fram holur þar sem planta má
ýmsum plöntum, bæði svokö'I-
uöum púðaplöntum, og ýmsurn
lágum eða jarðlægum runnum,
Svona steinbeð, ef beð skyldi
kalla, þurfa mjög lítillar hirð-
ingar við, aðeins þarf að gæta
þess að illgresi nái ekki að fest.a
rætur milli hellnanna. Það er þó
ekki nema fyrst í stað sem þess
þarf vandlega að gæta, síðai
loka púðaplönturnar alveg þess
um leiðum og fylla hverja
smugu sjálfar.
Þá vil ég aðeins nefna stein-
hleöslur t. d. í stöllum, þar sem
lóöir eru brattar, og á lóöamörk-
um. Þessar hleöslur má hæglega
útbúa sem eins konar steinbeö.
Æskilegt er þá að reyna að bæta
eithvaö jarðveginn á bak við
hleðsluna, en ekki er þó þörf á
að blanda hann mikið sandi, því
þarna er ekki hætt á að vatn
setjist að. Gæta verður þess að
hafa hæfilegan fláa á veggnum
og láta steinana hallast innávið
svo regnvatn geti náð inn 1
hleösluna til jurtanna. Bezt er
aö að geta plantaö í vegginn
jafnóðum og hann er hlaöinn, en
þar sem þess er ekki kostur
verður að skilja eftir holur í
hleðsluna, sem hægt er að
planta í síðar
í næstu grein mun ég svo
taka lítiMega til athugunar
nokkrar þær jurtir sem steinbeð
in byggja.
Ólafur Bjöm Guðmundsson.