Vísir - 17.05.1966, Qupperneq 6

6
VlSIR . Þriöjudagur 17. maí 1968.
Ræða borgarstjóra —
Framh. af bls 9
Hælið á Amarholti, þar sem
ýmsir þeir samborgarar okkar
dveljast, sem um lengri eða
skemmri tíma eiga ekki samleið
með öðrum, hefur verið stækkað
og myndarlegt starfsmannahús
byggt.
Húsnæðismál
Fátt er mikilvægara til að efla
heilbrigði manna en gott hús-
næði og hefur borgin sjálf byggt
300 íbúðir til sölu og leigu, eink
um til þess að útrýma heilsu-
sþillandi húsnæði. Hefur tölu-
vert áunnizt í þeim efnum, t.d.
em herskálaíbúðir nú 28 í stað
170 slfkra íbúða fyrir 4 árum.
Hér er þó enn mikið verk að
vinna til úrbóta og því er það
ánægjulegt, að tekizt hefur sam
vinna ríkis, borgar og verka-
lýðsfélaga að byggja ódýrar í-
búðir í stómm stíl, sem leigðar
verða og seldar með sérstaklega
góðum kjömm. En auk þátttöku
f þeirri byggingarstarfsemi hef
ur borgarstjóm Reykjavíkur
samþykkt að byggja 25 fbúöir á
ári fyrir aldrað fólk og lána til
byggingar 3-400 íbúða allt að
100 þús. kr. og er sérstaklega
gert ráð fyrir að ungt fólk
njðti góös þar góös af.
Tilgangur
Allar þessar framkvæmdir,
sem ég hef hér gert að umtals-
efni og ýmsar aðrar, sem ekki
gefst tfmi til að ræöa sérstakl.
elns og t.d. ný slökkvistöð,
bamaheimilin og leikvellir, sem
aðrir taka hér til meðferðar, eru
ekki takmark f sjálfu sér hedlur
er í þær ráðist vegna þess gagns
sem þær .gera borgarbúum,
vegna þess að þær mynda um
gerð um líf og starf Reykvík-
inga og skapa skilyrði fyrir ör-
yggi borgarbúa og betra og feg
urra mannlífi.
Fjárhagsgrundvöllur
Þegar á það er litiö, að fram
kvæmdir borgarsjóðs og fyrir-
tækja hans hafa vaxiö svo, að
þær hafa tvöfaldazt að magni
til frá árinu 1961 til ársins
1965, þá er eðlilegt að spurt sé,
hvort þessar miklu framkvæmd
ir hafi ekki leitt til þess, að á-
lögur á borgarbúa hafi þyngzt.
Árið 1961 vom álögð útsvör
einstaklinga 10.6% af framtöld
um nettótekjum þeirra, en árið
1965 var þessi hlutfallstala
10.1% og eru eignarútsvör með-
talin.
Gjöldum, sem borgarfyrirtæki
taka fyrir þjónustu sína, hefur
verið haldið niðri svo sem unnt
er.
Heimilistaxti Rafmagnsveitu,
sem fyrirtækið sjálft fær f sinn
hlut, hefur aðeins hækkað t.d.
um 21% frá árslokum 1961 til
1965, en með söluskatti og jöfn.
gjaldi er heildarhækkunin 40%.
Hitaveitutaxtar hafa hækkað
á sama tíma um 23% og 28.5%
með söluskatti, en hvor tveggja
hækkunin er mun minni en
hækkun launa á sama tfma.
Engar framkvæmdir koma að
tilætluðu gagni, ef fjárfesting
til þeirra ofbýður gjaldgetu
borgarbúa og því er ánægjulegt,
— þótt mörgum þyki raunar
alltaf skattar og opinber gjöld
of há, — að gjöld til borgarinn
ar og fyrirtækja hennar eru hlut
fallslega lægri núna en fyrir 4
árum, þrátt fyrir stórauknar
framkvæmdir.
Til framkvæmda fara nú einn
ig nær 40% af heildartekjum
borgarsjóðs f stað rúmlega 30%
fyrir fjórum árum, og rekstrar
kostnaður hefur lækkað sam-
svarandi.
Hlutfallsleg lækkun rekstrar-
kostnaðar er þvi athyglisverðari
sem ýmsar nýjar stofnanir hafa
tekið til starfa á ýmsum svið-
um, þjónusta verið aukin og lög
boðin gjöld einnig hækkað.
Á þessu ári er samkv. úrtaks
athugunum á framtölum útlit
fyrir, að auk þess sem persónu
og barnafrádráttur hækka og
útsvarsstigar breytast skv. vísi
tölu, verði hægt að gefa a. m. k.
jafnháan ef ekki hærri afslátt
af útsvörum en í fyrra.
Framkvæmda- og fjáröflunar
áætlun Reykjavíkurborgar
næstu 4 árin er við það miðuð,
að raunveruleg útsvarsbyrði
borgarbúa aukist ekki í framtíð
inni, þrátt fyrir auknar fram-
kvæmdir.
Að vísu er ekki gert ráð fyrir
jafnmikilli aukningu fram-
kvæmda á næstu árum og verið
hefur, — enda hefði ég fremur
búizt við, nú við kosningam-
ar, að gagnrýnt hefði verið, hve
framkvæmdir borgarinnar hafa
verið miklar, — í stað þess að
þær séu of íitlar, eins og mál-
svarar minnihlutans láta í veðri
vaka.
Á tímum vinnuaflsskorts er
það skylda hins opinbera að
gæta þess svo sem unnt er að
taka ekki vinnuafl frá framleiðsl
unni. Því verður ekki á móti
mælt, að auknar framkvæmdir
borgarinnar hafa tekið til sín
aukið vinnuafl, en engan veginn
í hlutfalli við magnaukningu
framkvæmda.
Kemur þar til aukin vélvæð-
ing, — útboð á byggingarfram-
kvæmdum og gatna- og holræsa
gerð, sem einnig hefur orðið til
þess að fjármagn borgarbúa hef
ur nýtzt sífellt betur.
Og vfst er það svo, — að
borgarbúar sjálfir greiða úr eig
in vasa fyrir það, sem gert er,
— að borgarfélagið er alveg
eins og hvert heimili, — þar
sem æskilegt væri að búa betur
um heimilismenn á margan hátt,
en öll fjárfesting hlýtur samt
að takmarkast af fjárhagsgetu
heimilisins, borgarbúa sjálfra og
atvinnuvega þeirra.
En þótt framkvæmdir og fjár
festing skipti miklu máli, varð-
ar þó meiru, að það innra starf,
sem unnið er í stofnunum borg
arfélagsins og með tilstyrk
þess við menntir og listir, hvort
heldur er í stjómarskrifstofum,
iöggæzlu eða slökkviliði, skól-
um eða bamaheimilum, spitöl-
um, heilsuhælum eða samkomu
stöðum, sé til þess fallið að
leiða hvem einstakan okkar
borgarbúa til aukins þroska og
styrks f lifsbaráttunni, svo að
hver um sig fái notið sannra
lífsverömæta.
Félagsmál hljóta þannig i fjöl
býli að vera vaxandi þáttur i
1 starfsemi borgarinnar til þess að
styrkja einstaklinginn, ábyrgð
artilfinningu og persónuleika
hans,
„því dáð hvers eins er öllum
góð„
hans auðna félagsgæfa.“
Góðir Reykvíkingar. Við,
sem borið höfum ábyrgð á
stjóm borgarinnar sl. kjörtima
bil, biðjum ykkur að kynna yð-
ur málefni borgarinnar, hvaö
hefur áunnizt og hvað er fram
undan. Nú er það yðar að dæma
og velja.
Annars vegar stendur valið
um styrkan, samhentan meiri
hiuta sjálfstæðismanna í borg-
arstjórn og hins vegar sundr-
ung og upplausn ef margir
flokkar, innbyrðis sundurþykk
ir, ná meirihluta.
Við skulum lyfta borgarmál
unum yfir tímabundinn flokks
pólitískan ágreining og láta ekki
gömul flokksbönd koma í veg
fyrir það, að við kjósum þá til
forustu, sem við treystum bezt.
Við skulum helga heill og ham
ingju Reykjavikur atkvæði okk
ar á kjördegi og gegna þannig
skyldu okkar sem fbúar í höf
uðborg lslands.
llmræður —
Framhald af bls. 1.
nýir gæzluvellir og yrðu þeir stað-
settir við Sæviðarsund og f hinu
nýja ÁrbæjarhverfL Einnig vék frú
Auður að enn fleiri málum sem
komið hefði verið f framkvæmd
á sl. kjörtímabili og sagði að lok-
um að kjörorðið væri: Reykjavík,
borg framkvæmda og farsældar.
Gunnar Helgason (S) sagði að
framfarir hefðu verið örari á sfð-
ustu árum en nokkru sinni fyrr og
hefðu þær hvergi verið örari hér
á landi en í Reykjavfk, um þetta
gætu borgaramir bezt dæmt sjálf-
ir enda væri þetta almennt viður-
kennt, meira að segja af andstæð-
ingum borgarstjómarmeirihlutans
sem segðu að hér í Reykjavík væri
gott að búa en samt heimtuðu þeir
betri borg.
Fyrir þessar kosningar eins og
aðrar hefðu andstæðingar Sjálf-
stæðisflokksins snúið sér til launa-
fólks um stuðninj en um leið og
kosningamar væru úti sneru þeir
frá þvf. Þróunin væri því að stöð-
ugt fleiri og fleiri launþegar fýlktu
sér undir stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins, sjálfstæðismenn hefðu átt
mikinn þátt í þeim baráttuaðferð-
um sem teknar hefðu verið upp
innan verkalýðshreyfingarinnar við
undanfama tvenna kjarasamninga
og þessu hefðu launþegar tekið
eftir.
Þessar nýju baráttuaðferðir
launastéttanna hefðu borið góðan
árangur eins og opinberar tölur
sýndu, og alrangar væm fullyrðing
ar framsóknarm. og kommúnista
um að hagur láglaunafólks hefði
farið versnandi á síðustu árum.
Fyrsta verk vinstri stjómarinnar
hefði til dæmis verið að binda allt
kaup og er versnað hefðu horfum-
ar í kaupgjaldsmálunum hefði hún
verið fljót að hlaupa á brott frá
öllu saman. Síðan sagði Gunnar
Helgason að með aukinni hagræð-
ingu mætti auka enn kaupmátt
tímakaupsins og að því yrði að
stefna. Þá sagði hann að andstaða
framsóknarmanna og kommúnista
gegn fyrirhugaðri byggingu ál-
bræðslu væri ekki vegna þess að
þessir flokkar bæru hag verkalýðs-
ins svo mjög fyrir brjósti. Þannig
mætti spyrja, hver hefði varað
meir við óheillaþróun verðbólgunn-
ar en einmitt Sjálfstæðisflokkur-
inn og hvaða flokkur hefði unnið
ákafar gegn lausn verðbólguvand-
ans en einmitt Framsóknarflokkur-
inn. Einnig mætti spyrja hvort v.-
stjómin hefði ekki einmitt farið frá
völdum vegna þess hve mjög hún
hefði aukið ogmagnaðverðbólguna.
Af öllu þessu mætti sjá að afskipti
framsóknarmanna og kommúnista
af málefnum verkalýðsins hefðu
síður en svo reynzt heillarik.
Óskar Hallgrfmsson (A) sagði að
Sjálfstæðisflokkurinn hefði farið
með stjóm borgarinnar síðustu
áratugi og hefði honum farizt
margt vel úr hendi við stjóm
hennar og þá hefði Alþýðuflokkur-
inn ekki hikað við að taka afstöðu
með stjóm Sjálfstæðisflokksins í
hvert skipti, heldur hefði hann lát-
ið málefnin ráða og mundi hann
einnig hafa það svo á komandi
kjörtímabili. Síðan sagði ræðumað-
ur að á síðasta kjörtímabili hefðu
þrjú mál borið h^st: Aðalskipulag-
ið. hitaveituframkvæmdir og gatna-
gerð og hefði verið lvft Grettistaki
í þessun, framkvæmdum og bæri
að bakka borgarstjóra fyrir stuðn-
ing hans við þessi máL Síðan sagði
ræðumaður að húsnæðismálin
væm meginvandamál Reykjavíkur-
borgar f dag og væri þar skjótra
úrbóta þörf. Hér væri ekki um
einkavandamál þeirra að ræða sem
við þessi vandamál ættu að striða
heldur væri hér um vandamál allra
landsbúa að ræða og svo væri
skoðun Alþýðuflokksins. Þá sagði
hann að um 300 íbúðir hefði skort
til að fullnægja eftirspurninni og
vera í samræmi við þær áætlanir
sem gerðar hefðu verið f þessu
sambandi.
Þá vék ræðum. að þeim úrbótum
sem hann taldi nauðsynlegar varð-
andi stjóm borgarinnar og vildi
hann láta skipta borgarstjóminni
í nefndir, sem ynnu að vissum
efnum innan sjálfrar borgarstjóm-
arinnar.
Jóhanna Sigurðardóttir (A) vék
máli sínu fyrst og fremst til unga
fólksins og þá þess unga fólks sem
kýs nú f fyrsta sinn á sunnudaginn
kemur. Talaði hún mikið um hús-
næðismálin og sagði að brýnna úr-
bóta væri þörf f þeim, einkum varð
andi húsnæðisvandamál unga fólks
ins.
Þá sagði hún að Alþýðuflokkur-
inn hefði verið sá flokkur sem helzt
hefði barizt fyrir auknum trygg-
ingum, almannatryggingum en það
hefði verið eitt helzta hagsmuna-
mál flokksins.
Einar Ágústsson (F) sagði að
samþykkt heildarskipulags Reykja-
víkur hefði verið stórt spor í rétta
átt varðandi þróun borgarinnar og
vonandi væri að vel hefði til tek-
izt varðandi það. Þá sagði ræðu
maður að það væri ekki uppörvandi
fyrir stjóm Sjálfstæðisflokksins á
borgarmálunum að eftir fjörutíu
ára stjóm flokksins á málefnum
borgarinnar væri enn mikill hluti
gatna borgarinnar eitt forarsvað ef
einhver rigning yrði. Þá sagði Ein-
ar að Framsóknarflokkurinn mundi
leggja á það rika áherzlu að lokið
yrði við bvggingu Sundahafnar á
næstu ámm, og væri hénnar mikil
þörf til að bæta úr þörf fyrir flutn-
inga að og frá borginni. Þá vék
ræðumaður að lóðaúthlutn og
íbúðabyggingum í borginni. Sagði
hann það varla heilbrigða þróim
varðandi þessi mál að fjöldi fólks
yrði að flytja burt úr borginni
vegna mikillar þarfar á íbúðum og
einnig vegna mikillar vöntunar á
lóðum, en Einar sagði að mikill
fjöldi fólks og væru margir at-
vinnurekendur þar á meðal hefðu
orðið að flytja í nálæg byggðarlög
og væri þar einkum um að ræða
Garðahrepp. Ekki hefði verið hægt
fyrir þetta fólk að fá lóðir í borg-
arlandinu, hvorki fyrir íbúðarhús
eða atvinnufyrirtæki.
Guðmundur Vigfússon (K) sagði
að fjöratíu ára stjóm Sjálfstæðis-
flokksins hefði ekki skilið kall hins
nýja tfma varðandi framkvæmdir
borgarinnar. Ekki hefði verið tekið
til við skipulagsmál borgarinnar
fyrr en eftir langa og mikla baráttu
Alþýðubandalagsins fyrir því.
Þá sagði Guðmundur að stjóm
Sjálfstæðisflokksins hefði að yfir-
lögðu ráði ráðizt að Bæjarútgerð-
inni og þessi stærsta togaraútgerð
landsins væri nú ekki svipur hjá
sjón miðað við það sem hún hefði
verið á sínum blómatíma. Togarar
útgerðarinnar hefðu verið seldir fyr
ir brotajámsverð til annarra landa.
Siðan vék hann að stjóm fjármála
borgarinnar og sagði að nú á slð-
ustu áram hefðu skuldir borgar-
sjóðs stóraukizt, einnig hefði hlutur
stórfyrirtækja í útsvöram borgar-
innar minnkað að miklum mun. Það
væri aðuséð að launþegar borguðu
mikinn hluta útsvara til borgarinn-
ar.
Bárður Daníelson (A) sagði
að engin borgarstjóm hefði
haft rýmri fjárráð en sú sem nú
væri að hverfa frá stjómvöld-
um, og væri því lítil ástæða fyrir
stjóm Sjálfstæðisflokksins að
hreykja sér af framkvæmdum sem
framkvæmdar hefðu verið, borgar-
búar hefðu svo sannarlega fengið
að borga fyrir þær. Þó væri rétt
að geta þess sem vel hefði verið
gert. Aðalskipulagið sem nýlega
hefði verið samþykkt væri mjög
þarft verk og bæri því að þakka
borgarstjóra fyrir þátt hans í þessu
máli, en þetta aðalskipulag kæmi
þvf miður allt of seint. Sfðan vék
hann að ýmsum þáttum aðalskipu-
lagsins og fann ræðumaður margt
að því, m. a. varðandi byggingu ráð
hússins við Tjömina.
Sigríður Thorhicíus (F) sagði
að það ' væri eitt atriði
sem menn yrðu að muna að
væri mikilvægasta skylda þeirra
sem ynnu að framkvæmdum á veg-
um borgarinnar, það væri skyldan
við manninn. Margar framkvæmd-
ir væru hálfkláraðar á vegum borg
arinnar og orsökuöu það að böm
væru innan um vinnutæki og slíka
hluti og væri það ekki gott því að
um leið hefði lítið eða ekki neitt
verið gert tii að sjá þessum böm-
um fyrir samastað. Það væri ekki
ætlun borgarstjórnarmeirihlutans
að auka fjárveitingar til bygginga
bamaheimila þvert á móti.
Herbergi til leigu
4 Hverfisgötu 16 A
Stúlka óskast
við afgreiðslustörf. Einnig kona við uppþvott
í eldhúsi.
SÆLA CAFÉ Brautarholti 22.
Konur óskast
Kona vön bakstri óskast strax. Einnig kona
sem vill vinna tvo tíma á kvöldin. Sími 35133
og 50528.
Hrafnista DAS
Stúlka óskast
í sveit. Má hafa með sér barn. Frí ferð í einka-
bíl. Uppl. í síma 16585.