Vísir - 29.05.1967, Blaðsíða 6

5
VISIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VÍSER
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Krisíjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1, símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Tfingötu 7
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 100.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
„Lánsfjárhöftin"
IJndanfarin ár hefur sparifé stóraukizt í bönkum og
sparisjóðum landsins og er það engin tilviljun. Vext-
ir hafa verið hærri en á flestum öðrum tímabilum og
hefur það hvatt menn til að leggja fé á vöxtu. Áður
voru vextir svo lágir, að verðbólgan gerði mun bet-
ur en að éta þá upp og því vildu fáir leggja fé á banka-
bók. Undanfarin ár hafa vextir hins vegar verið hærri
en verðbólguvextinum nemur og hefur þannig verið
tryggður grundvöllur heilbrigðrar sparif jármyndunar.
Hin mikla sparifjáraukning hefur gert bönkunum
kleift að stórauka útlán sín. Fer því fjarri að þetta
sparifé hafi verið grafið í kjallara Seðlabankans. Út- )
lán bankanna hafa raunar aukizt um nokkur hundruð \
milljónir króna fram yfir innlánsaukninguna. Hvaða
áhrif hefur þá myndun gjaldeyrisvarasjóðsins haft ?
Áhrif hans og hinnar traustu efnahagsstjómar hér
á landi að undanförnu eru þau, að erlendar lánastofn-
anir telja enga áhættu að lána framkvæmdafé til ís-
lands. Þegar vinstristjórnin skildi við á sínum tíma,
naut landið einskis lánstrausts erlendis og dyr allra
iánastofnana vom lokaðar. Með þessum hætti hefur i(
gjaldeyrisvarasjóðurinn leitt til stóraukinna útlána.
Athyglisvert er, að útlán beinast nú í mun ríkara
mæli en áður til grundvallaratvinnuvega þjóðarinnar.
Því veldur ný skipan lánamála, sem ríkisstjórnin hef-
ur unnið ótrauðlega að. Hún hefur átt fmmkvæði að
setningu laga um stofnlánasjóði sjávarútvegs og fisk-
iðnaðar, landbúnaðar, verzlunar og iðnaðar, og tryggt
fjáröflunarleiðir sjóðanna. Þá hefur hún einnig átt
fmmkvæði að setningu laga um, að lausaskuldum
sjávarútvegs og fiskiðnaðar, landbúnaðar og iðnaðar
verði breytt í löng og föst lán. Lánasjóðakerfi atvinnu-
veganna er nú svo miklum mun sterkara en áður hef-
ur þekkzt, að ekki er á neinn hátt hægt að bera það
saman. Síðasta þróunin í þessum efnum er, að hag-
ræðingarlánadeildir em famar að ryðja sér til rúms.
En þar með er ekki öll sagan sögð. Stofnaður hef-
ur verið Framkvæmdasjóður til þess að veita fé til
lánasjóða atvinnuveganna, þar á meðal erlendu láns-
fé. Þá hefur verið stofnaður Atvinnujöfnunarsjóður,
sem verður brátt meðal öflugustu lánasjóða landsins.
Hann á að styðja atvinnurekstur úti á landsbyggð-
inni og stuðla að jafnvægi í byggð landsins.
Stjórnarandstæðingar gráta yfir hverjum eyri, sem
rennur til Seðlabankans. Hér að framan hefur verið
greint frá því, að gjaldeyrisvarasjóðurinn stendur að
baki nokkmm hluta útlánaaukningar undanfarinna
ára. Ennfremur endurkaupir Seðlabankinn afurða-
víxla atvinnuveganna og hann leggur einnig fé til
framkvæmdaáætlunarinnar um uppbyggingu at-
vinnuveganna. Því fé er svo sannarlega vel varið, sem
rennur úr bankakerfinu til Seðlabankans.
Þetta er nú sannleikurinn um „lánsfjárhöftin“, sem
stjómarandstaðan talar um.
V1 S IR . jjlánudagur 29. maí 1967.
Portúgal hefir fengið „lykil-
aðstöðu“ í varnakerfi NATO
Mikilvægi Portfigals í vam-
arkerfl NorBur-Atlantshafs-
bandalagsins hefir stórum auk-
izt eftir að de Gaulle hrakti
NATO frá Frakklandi.
Hefir að undanfðmu verið
mikið um þetta skrifað og í
yfirlitsgrein I Norðurlandaiblaði
var svo að orði komizt í undir-
fyrirsögn, að „Portfigál heföi nú
lykilaðstöðu í vamarkerfi
NATO“. Og í Beja, sem er lít-
ill bær í suðurtiluta Portúgal, er
nfi verið að koma upp mikilli
flugstöð, sem aðallega verð-
ur mönnuð Vestur-Þjððverjum.
Þessi bær á sér langa sögu.
Hann var stofnaður 50 árum
fyrir Kristsburð, þar em bygg-
ingar f Mára-stíl og Mára-tum
gnæfir þar yfir allt og úr turn-
inum sést til fjallanna á mörk-
um Spánar og Portúgal.
Ef nfi er gengið þar um göt-
ur, heyrist oft mælt á þýzka
tungu, mikið er af þýzkum bók-
um og tímaritum I bókabflöum.
Þama em að vísu ekki nema
innan við 300 þýzkarar, en hm-
an margra mánaða verða þeir
orðnir 3000 og eftir 3 mlsseri
sennilega 5000. — Og þetta em
ekki ferðamenn, heldur flug-
menn, vélamenn og tæknilegir
sérfræðingar. Þvl að unnið er
a8 undiiböningi flugstððvarinn-
ar, en það verður ekki fyrr en
eftir tvö ár, sem hön verður
orðinn einn af „homsteinum
vamarkerfi8ins“.
Spánverjar era sagifir lítt
hrifnir af þessum áformum og
hafa lýst áhyggjum sínum, þar '
sem vamarsvæðið, sem stjóm-
að verður frá Beja (Iberland
Command) nær raunveralega til
spánskra stranda og siglinga-
leiða til Kanaríeyjanna. Og Spán
verjar hafa kvartað yfir að ekki
var ráðgazt við þá, því að —
þótt Spánn sé ekki f NATO, hafi
hann vamarsamkomulag við
Bandaríldn. En raunar var rsett
um það áður en ákvörðunin var
tekin um Beja, að hafa þessa
herstjómarstöð f Gibraltar —
og ekki hefðu Spánverjar verið
hrifnari af þvL — a.
FÍJini sblá ð~ _k j osenda
Auðveldara að eignast húsnæði?
® Enn eru ekki til nægar íbúðir á
íslandi, þótt ört sé byggt. En þró-
unin er hraðfara í þá átt. Nærri
10.000 ibúðir hafa verið byggðar
1960—1966. Hafa á þessum tíma
verið byggðar íbúðir fyrir 40.000
manns eða 17.000 manns um-
' fram fólksfjölgun. í fyrra og í ár
eru byggðar hvort ár 500 íbúðir
umfram áætlun.
0 Fjárfesting í íbúðum hefur 1960
—1966 numið 23% af allri fjár-
festingu í landinu.
0 í Reykjavík er á örfáum árum
verið að ganga frá lóðum fyrir
íbúðir undir 20.000 manns.
0 Lánveitingar Húsnæðismála-
stjómar hafa verið stórauknar á
viðreisnartímanum. Nema há-
markslán nú 340.000 krónum á í-
búð, og er miklu nær því, að
hægt sé að fullnægja eftirspum,
en var á vinstristjórnartíman-
um, þegar hámarkslán vom að-
eins 100.000 krónur á ibúð.
0 Lífeyrissjóðir hafa eflzt mjög og
hafa stórhækkað lánveitingar
sínar.
0 Efnalitlir meðlimir verkalýðsfé*-
laga geta nú fengið allt að 75.000
fcróna viðbótarlán hjá Húsnæðis-
málastjóm. 450.000 krónur eru
lánaðar út á íbúðir í verkamanna
bústöðunum. Framkvæmda-
nefnd byggingaáæthinar vinnur
nú að byggingu 1250 íbúða fyrir
láglaunafólk.
0 Rannsókn hefur leitt í ljós, að
með eðlilegum byggingarkostn-
aði kostar 3 herbergja íbúð 700
þúsund krónur og 4 herbergja í-
búð 850 þúsund krónur. Húsnæð-
ismálastjórnarlánið nemur nærri
50% af byggingarkostnaði 3
herbergja íbúðarinnar og 40% af
byggingarkostnaði 4 herbergja í-
búðarinnar.
0 Viðreisnarstjómin endurlífgaði
Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins, sem hefur m. a. það
hlutverk að vinna að lækkun
byggíngarkostnaðar. Húsnæðir,
málastjórn, Framkvæmdanefnd
byggingaáætlunar og sérstöf’
nefnd vinna einnig að lækkun
hans.