Vísir - 27.09.1967, Page 2

VI SI R . Miðvikudagur 27. september 1967.
Jón Ásgeirsson tekur við þolprófun-
inni fyrir ÍBR
Heldur áfram þar sem frá var horfib
athugunum Benedikts heitins Jakohssonar
Á undanförnum árum
hefur íþróttabandalag
Reykjavíkur gefið öllum
aðildarfélögum sínum
kost á því, að láta mæla
þjálfunarástand íþrótta-
manna sinna, þeim að
kostnaðarlausu. Mæling
ar þessar annaðist Bene
dikt heitinn Jakobsson,
íþróttakennari, og voru
þær framkvæmdar í í-
þróttahúsi Háskólans.
Þaö var árið 1956, aö fyrst
kom til umræðu að hefja slíkar
mælingar, en þær voru þá all-
mikið notaöar í nágrannalönd-
um okkar. ÁriÖ 1957 fór svo
Benedikt Jakobsson til Norður-
landanna á vegum ÍBR, stjómar
íþróttavallanna og menntamála-
ráðs, til þess að kynna sér þetta.
Fyrstu mælingarnar voru gerðar
haustið 1958T þá voru gerð 21
próf. Árið eftir voru mældir 210
einstaklingar og 1960 voru þeir
320. Síðan hefur svipaður fjöldi
verið prófaður árlega. — Auk
íþróttamanna hafa ýmsir starfs-
hópar og einstaklingar látið
mæla líkamlegt ástand sitt (af-
kastagetu).
Ekki ætti að þurfa að fara
mörgum orðum um gildi þrek-
mælinganna fyrir íþróttamenn,
en samt virðist, því miður, sem
þeim hafi ekki verið nægur
gaumur gefinn. Líklegast er að
svo sé, vegna þess, að menn
hafa ekki almennt gert sér ljóst
í hverju mælipgar þessar eru
fólgnar. Virðast margir álíta, að
að ekki sé mark á þeim takandi.
en sú skoöun stafar oftast af
þekkingarleysi og einnig af þvi,
að viðkomandi treystir sér ekki
í prófið, er hrædd(ur) um að
falla.
Að sjálfsögðu er einstök mæl
ing á þjálfunarástandi einstakl
ings ekki einhlít sönnun, hvork
fyrir getu né getuleysi hans, ým
islegt annað hefur áhrif á hæfn
einstaklingsins í iþróttum, s. s
meðfæddir eiginleikar og áskap
aðir (æfðir), skilningur á íþrótt-
inni, áhugi o. fl. Einstök mæling
gefur hins vegar allgóða hug
mynd um þjálfunarstig (kondi
sjon) og „eyðslu" einstaklings
ins.
Niðurstaða mælinganna gefur
haldgóðar upplýsingar um starf-
semi hjartans, blóðrásarinnar og
öndunarfæranna, bæöi í hvíld
og við ákveðna vinnu (álag), þ.
e. „gang“ líkamans og hversu
aflgjafi (súrefni) hans og „mót-
or“ (áðumefnd líffæri) nýtast
— Vel þjálfaður maður reynir
minna á sig við ákveðið erfiði,
en illa þjálfaður, hjarta hins fyrr
nefnda þarf ekki að slá eins ört
til þess að fullnægja blóð- og
súrefnisþörfinni, — það pumpar
meira blóðmagni í hverju slagi.
viðkomandi „eyðir litlu“.
Mælingarnar eru framkvæmd-
ar með þar til gerðu hjóli, MON-
ARK „ergometer" (ergo = starf,
vinna, álag). Viðkomandi er lát-
inn hjóla í ákveðinn tíma og er
hjólið stillt þannig, að álagið er
ákveðið. Þegar hjólað er eftir
taktmæli, þannig að vitað er,
hvað viðkomandi fer marga
hringi á mínútu, t. d. 50 hringi.
þá er álagið 300 metrar á mfn-
útu, þvf hver hringur flytur á-
kveðinn punkt á felgu hjólsins
um 6 metra. Fyrstu 3—4 mfn-
úturnar verður hjartslátturinn
hraðari, en verður svo jafn eftir
5—6 mínútur. Þá er athugað,
hve langan tfma hjartað þarf
til þess að slá 30 sinnum. Við
fyrsta próf líða t. d. 12.2 sek., en
þegar viðkomandi er prófaóður
á ný eftir ákveðinn tíma, þá líða
e. t. v. 13.0 sek. Hjartað slær
sem sé ekki eins ört, þó jafn
mikið sé á það lagt og súrefnis-
þörfin því jafnmikil. Þjálfunar-
stigið er br x
Þetta gefur að sjálfsögðu vis-
bendingu um þjálfunarstig að
nokkru leyti, en eðlilegast er að
kanna starfsemi hjartans miðað
við líkamsþyngd, því augljóst er
að maður, sem vegur 80 kg þarf
sterkari „mótor" en annar, sem
aöeins vegur 50 kg. Þetta er
hægt að finna með einföldum
útreikningum, og er þá tekið til-
lit til aldurs. Þannig finnst á-
kveðin tala, sem kölluð er þjálf-
unartala (kondisjontal). í fyrra
dæminu, sem tilfært er hér aö
ofan, var tíminn 12,2 sek. fyrir
30 hjartaslög. Sé viðkomandi 71
kg að þyngd og 25 ára, þá fær
hann töluna 45, en í síðara dæm-
inu hækkar hún í 51, sem þýðir
51 milligram af súrefni á hvert
kg líkamsþyngdarinnar, þjálfun-
artalan er hærri, likamlegt at-
gjörvi betra.
Enda þótt tölur þessar séu
nákvæmar, þá er óraunhæft aö
miöa einn einstakling við annan,
nema vitað sé að báðir séu eins
á sig komnir líkamlega, og er þá
nauðsynlegt að vita hver er
hámarkspúls beggja. — Sé hins
vegar sami einstaklingur próf-
p ' s S->^.-.y^.ss-A.s.v ASAS sA s _s
aöur með nokkru millibili, þá er
unnt að fylgjast með því, hvort
honum fer fram, hvort þjálfunar
stig hans er betra eða verra. Er
augljóst að það er afar mikils-
vert fyrir alla íþróttamenn aö
geta fylgzt með á þennan hátt,
og ekki er það síður nauðsyn-
legt fyrir þjálfarana að vita,
hvort æfingar þær, og þjálfunar-
aðferðir yfirleitt. sem þeir nota,
eru við hæfi.
Hægt er að sanna með tölum,
að þau landslið, sem áherzlu
hafa lagt á þrekþjálfun um
lengri tíma, og reglubundnar
þrekmælingar, hafa náð beztum
árangri. Hins vegar kemur í
ljós við athugun á niðurstöðum
prófa undanfarinna ára, að yfir-
leitt er þjálfunarstig íþrótta-
manna langt fyrir neðan meðal-
lag, og það er ómótmælanleg
staðreynd, að þol- og þrekæf-
ingar hafa setið á hakanum, og
gera enn. Meðan svo er getum
viö ekki búizt við því, aö ís-
lenzkir íþróttamenn standi sig
vel í keppni við aðrar þjóðir.
Þegar FH vann Helsingör 27:25
Danirnir bjuggust við
auðveldum sigri
Kaupmannahöfn, 23. 9.
Við lékum í Belsingör f gær
við Helsingör I.F., sem kom í
boði K.R. til íslands 1958, en þá
léku með Helsingör frægir kapp
ar, svo sem Per Teilmann, Steen
Pedersen og Bent Mortensen,
markvörður, en þetta var uppi-
Sundæfingar
í vefur
Vetraræfingar sundfélaganna i
Reykjavík i Sundhöll Reykjavíkur
'iefjast 2. október n.k.
Verður niðurröðun æfinganna
•'.em hér segir:
Sundæfingar:
mánudaga: Í.R. og Ægir
þriðjudaga: K.R. og Ármann
miðvikudaga: Í.R. og Ægir
fimmtudaga: K.R. og Ármann
föstudaga: Öll félögin (keppnisfl.)
’undknattleiksæfingar:
mánudaga og miðvikudaga:
Í.R. og Ármann
þriðjudaga og fimmtudaga:
K.R. og Ægir.
S. R. R.
staða danska landsliðsins í
mörg ár.
Sá eini sem nú er eftir af þess-
um gömlu köppum er Bent í mark
inu, Per er orðinn framkvæmda-
stjóri glæsilegs íþróttahúss í Hels-
ingör og er þjálfari landsliðsins, en
hann tók við af Steen Pedersen.
Helsingör IF vann utanhússmótið
fyrir 2 vikum og (fundum við vel,
að bæði almenningur og forustu-
menn liðsins álitu að við yrðum
léttir andstæðingar fyrir liðið, en
þessi leikur var aðeins góð upp-
hitún fyrir HIF fyrir hraðkeppnis-
mót, sem á að halda á morgun, með
þátttöku Svía og V-Þjóðverja. Það
fór nú samt svo að við unnum með
27:25 og var það sætur sigur, þvf
að mínu áliti hefðum við átt að
geta gert betur í fyrri leikjum okk-
ar. Þetta var eflaust bezta liðið sem
við lékum við í þessari ferð og jafn-
astir leikmenn, þó þeir væru ekki
eins hraðir og þeir í Fredericia.
Eins og í öllum fyrri leikjunum
okkar voru hröðu upphlaupin hjá
Dönunum okkur hættulegust og
skoruðu þeir 7 mörk af 14 í fyrri
hálfleik úr hröðum upphlaupum og
komust þeir mest yfir í fyrri hálf-
leik 14:10, en okkur tókst að
minnka bilið í 14:12 rétt fyrir hálf-
leik, en við komumst yfir 3:1 og
siðan ekki söguna meir fyrr en á
síðustu mínútunum. Við byrjuðum
seinni hálfleik vel og náðum að
jafna 16:16, en þá tóku Danirnir
sprett og komust i 16:19 og var
þá komið fram í miðjan hálfleik.
En þá fór FH-vélin í gang og var
skorað úr hverju upphlaupinu af
öðru, aðallega gegnumbrotum og
varð jafnt 22:22, 24:24 og 25:25, en
þá náðum við hröðu upphlaupi er
við komumst inn í sendingu og
gerði það út um leikinn.
Þetta var harður leikur og ekki
beint fallegur og var einn maður
úr hvoru liði rekinn út af, og hefðu
mátt vera fleiri. Danirnir voru fast-
ir fyrir og hefur þeim eflaust fund-
izt minnk. í ósigrinum og ekki
verið ánægðir .neð útkomuna.
Sóknin hjá okkur var betri helm
ingur liðsins og okkur gekk líka
ágætlega í vörninni þegar við vor-
um heima, en ég get ímyndað mér
að Danirnir hafi skorað yfir helm-
ing af mörkunum í öllum leikjunum
úr hröðum upphlaupum og má ég
segja, að hraðinn sé okkar veikasta
hlið, og hefðum við unnið alla leik-
ina með miklum yfirburðum e. við
hefðum kunnað að passa okkur.
FH-liðið átti jafnan leik og komust
allir á marka' -tann. Birgir B. var
nú aftur með eftir meiðslin á fæti
og átti góðan leik, bæði með skot
og gegnumbrot, og eins f vörninni.
Þetta var síðasti leikurinn i ferð
inni og erum við ánægðir með út-
komuna og hafa komið fram ýmis
atriði, sem betur mættu fara, og
j verðum við fyrst og fremst að bæta
! við hraðann í framliðinu ef við eig-
i um að fylgjast með, bvi eins og
oft áður hefur komið f Ijós höfum
i við fullt eins góðar skyttur og
| hvaða lið sem er.
Kveðja heim frá hópnu. >
Kristófer.
Auglýsíð í Vísi
Landskeppnií sundi
við íra næsfa sumai
Sundsamband íslands hefur nú
samiö við frska sundsambandið um
2 landskeppnir milli írlands og Is
lands, fer sú fyrri fram í Belfast
6. og 7. júlí 1968 en sú síðari hér
heima í nýju Laugardalslauginni á
árinu 1969.
Keppt verður í 7 greinum kvenna
og 8 greinum karla og þátttakend
•ir 2 frá hvorri þjóð í hverri grein
Verður þetta 4. landskeppni íslend
inga í sundi.
I ár eru þessar tvær þjóðir mjög
svipaðar að styrkleika, en i sund
íþróttinni eru framfarirnar svó hrað
ar, að styrkleikahlutföllin geta
breytzt mikið á einu ári, er það
vonandi að sú breyting verði okk-
ur til góös.