Vísir - 06.01.1968, Blaðsíða 9

V1SIR. Laugardagur 6. janúar 1968.
■£JM ÁRAMÓT gera menn upp reikningana, tap og gróða,
miða uppgjörið gjarnan við árin á undan og spá fram
um næsta ár.
Seinasta ár var á ýmsan hátt sögulegt fyrir höfuðat-
vinnugrein Islendinga, sjávarútveginn. Miklir erfiðleikar
steðjuðu að. Vetrarvertíðin gekk vonum verr, síldveið-
arnar fóru mikið til fram á fjarlægum miðum allt að 800
mOur frá landi og hefði sennilega orðið algjört síldar-
leysisár, ef sfldarflotinn hefði ekki verið byggður upp svo
sem gert hefur verið seinustu þrjú —fjögur árin. — Mikið
verðfall varð á sjávarafurðum okkar á erlendum markaði
og rýrði það mjög hlut útgerðar og fiskvinnslu.
Þessi fjarlægð síldarmiðanna krefst nýrra úrlausna.
Gerðar voru tilraunir með saltsíldarflutninga, meðal ann-
ars á vegum Sfldarútvegsnefndar, og þýkir ýmsum sem
þær tilraunir hefði mátt gera fyrr. Nýtt fiskirannsókna-
skip og hið fyrsta í eigu íslendinga kom til landsins á
árinu, og undirbúningur að smíði fullkomins hafrannsókna-
skips komst á nokkurn rekspöl, en smiði þess verður
væntanlega lokið 1969.
Ársaflinn 340 þúsund
lestum minni en í fyrra.
Vísir ræddi lítillega við Má
Elísson, fiskimálastjóra, iaust
eftir áramótin um sjávarútveg-
inn á árinu sem leið og fram-
tiðarhorfur.
— Fiskifélagið hefur tekið
saman, lauslega, tölur yfir afla
ársins og er hann nokkru minni
en árið á undan en þá var
metár í fiskveiðum íslendinga.
Áætlaður fiskafli íslendinga
er sem hér segir (afli ársins á
undan í sviga):
Síld 470 þús. lestir (770)
Loðna 97 — — (125)
Þorskafli báta
260 - — (279)
Þorskafli togara
70 — — ( 60)
Krabbadýr (rækja og humar)
4 — — (rúml. 5 þús.)
(Til hægöarauka eru allar fiski-
tegundir aörar en sfld, loðna og
krabbadýr flokkaöar undir
þorskafla.)
Heildaraflinn á árinu er þvi
um 900 þúsund lestir, en var
árið á undan 1240 þúsund lestir.
Áriö 1965 var heildaraflinn
1199 þúsund lestir, 1964: 973
þúsund lestir, en síðasta ár er
er fjórða mesta aflaár í sögu
fiskveiða okkar. Árið 1963
| veiddust hér aðeins 785 þús-
und lestir.
Fiskiskipastóllinn hef-
ur vaxið um 8 þúsund
tonn.
Þess ber þó að gæta þegar
borið er saman aflamagn síð-
ustu ára, að fiskiskipastóll
landsmanna hefur vaxið mjög
seinustu ár, er hann við þessi
áramót að tölu rúmlega, öllu
stærri en í fyrra. Samkvæmt
þessari auknu stærö fiskiskipa
flotans jafnframt aukinni tækni
við veiðarnar, hefði seinasta ár
því ekki átt að skila minni afla
en árin áöur, enda þótt þau
væru hagstæð hvað veðurfar og
fiskigengd snertir,
Fiskimálastjóri taldi einkum
tvær ástæður til þessa samdrátt
ar í fiskveiðunum í ár. Gæfta-
leysi og fjarlægð síldarinnar frá
landinu í sumar. Vetrarvertíöin
var óvenju ógæftasöm og það
háði síldveiðunur.i mjög hve
síldin gekk seint á miðin úti fyr
ir Áustfjörðum, auk þess sem
ógæftir hömiuðu veiðunum í
haust.eftir að síldin var komin
nær landinu.
Útvegsmenn eru hikandi við að láta báta sina fara á netaveiðar f vetur. Þeir bfða nú bundnir við
bryggjur, — eftir fiskverðinu.

• VIÐTAL
DAGSINS
Hins vegar kvaðst fiskimála-
stjóri ekki telja ástæðu til að
óttast fiskileysi fiskgengd væri
ekki minni í sjónum en undan-
farin ár.
Um verðmæti fiskaflans á ár
inu mun nokkru erfiðara að
segja. Fiskimálastjóri taldi út-
flutningsverömæti fiskaflans
síðasta ár liltölulega minni en i
fyr.. .einkum síldaraflans. Þar
kemur til hið geigvænlega verð
fall sem oröið hefur á erlend-
um mörkuðum. Síldarverðið var
því miklu minna í ár en áð-
ur. Hins vegar hélzt þorskverð
til bátaflotans stöðugt á árinu.
Óvissar markaðshorfur.
Við spurðum fiskimálastjóra
Verksmiðjutogarar Þjóðverja og Breta og auknar fiskveiðar A-
Evrópulanda hafa þrengt að fiskmarkaði okkar, sagði IVIár Elis-
son, fiskimálastjóri í viötali vig Vísi.
hvort óhætt væri að líta á mark
aðshorfurnar nú með hógværri
bjartsýni.
— Ég er ekki mjög bjartsýnn
á markaðshorfurnar eins og þær
eru nú. Eins og menn muna
gjörbreyttist markaðshagur okk
ar í Bandaríkjunum, þegar
páfi afnam bann kaþólsku
kirkjunnar viö kjötneyzlu á
föstudögum. Það tekur tíma að
aðlagast þesum breyttu högum.
Nú er ekki lengur neinn ,,fisk-
dagur“ eins og föstudagurinn
var, en fisksalan miðaöist mjög
mikið við þennan eina dag, ail
ur undirbúningur, auglýsingar
og annað. Starfsmenn okkar þar
vestra hafa sagt að fisksölu-
málin krefjist algjörrar endur-
skipulagningar af þessum sök
urn og það tekur tíma.
I öðru lagi þrengir það að
fiskmarkaði okkar, hve Bretar
og Þjóðverjar hafa aukið sínar
fiskveiðar með hinum stóru
verksmiðjutogurum. Þessi skip
er að vísu rekin með tapi, en
þau skila miklum afla á land.
I þriöja lagi hafa viðskipta-
lönd okkar í A-Evrópu, svo
sem Pólverjar. A-Þjóðverjar og
Rússar stóraukið fiskveiðar
sínar auk þess sem fleiri þjóð-
ir, svo sem eins og Suður-
Ameríkulör.din eru komin inn
á freðfiskmarkaðinn.
— Til dæmis má nefna að
sala á freðfiski til Rússlands er
nú í alnjörri óvissu bæði hvað
snertir magn og verð.
Framliðnrmarkaðshorfur hvað
snertir freðfisk .ru þvi mjög
óvissa: og gefa ekki ástæðu til
bjartsýni.
Hins vegar var hagstæður
markaður fyrir saltfisk á árinu.
einkum fyrir stóran saltfisk,
vertíðarfisk. Það eru ekki líkur á
að það ástand breytist.
Allt er enn í óvissu meö
skreiðarsölu, einkum lægri
gæðaflokka, vegna óeiröanna í
Nígeríu, sem hefur jafna keypt
mikinn hluta af þessari vöru.
— Verður ekki reynt að
draga úr netaveiöinni vegna
þessa ,eða settar um hana
s angari reglur?
— Það eru til reglur um tak-
markaðarf netafjölda, en ég ótt-
ast hins vegar að þeim reglum
hafi ekki veriö hlýtt á stund-
um. Hvort reglunum verður
fylgt betur eftir í vetur, veit ég
ekki. Hins vegar býst ég við
að útgerðarmenn og skipstjórar
séu hikandi við að gera út á
netaveiöar. Aö minnsta kosti má
reikna með því aö skipstjórar
reyni að stilla netafjöldanum
i hóf og draga þeim mun oftar.
Þetta ástand, sem skapazt hefur
'”g: i óeirðanna í Nígeríu verð
ur kannski til þess að við för-
um aö keppast við að bæta
vöru okkar.
Höfuðnauðsyn að finna
ráð til þess að salta síld
af fjarlægum miðum.
— Hvernig teljiö þér mark-
aðshorfur síldarafuröanna?
— Það viröist svo sem ein-
hver hækkun sé á mjölverð-
inu og lýsisverð hefur verið
stöð"gra nú um s.keið en áður
Það var þö ekki fyrr en seint á
árinu að lýsiö náði þvi verði,
s :m samningar um síldarverö-
ið miðuðust við í sumar, það er
er v/ð Má Elisson,
fiskimálastjóra um
sjávarútveginn á
árinu /967
um 50 pund þannig að verksmj
umar hafa mikinn hluta síldar
vertíöarinnar orðið að taka á
sig mikið np af þeim sökum.
Hins vegar hK’tur síldveiö-
in í framtíðinni að miöast viö
betri nýtingu aflans Saltsíldin
gefur að jafnaði um 10% af
gjaldeyristekjum þjóðarinnar og
ef ekki verður unnt að salta síld
með einhverjum ráðum hlýtur
sá tekjuliður að hverfa þar eð
bræðslusíldin gefur miklu minna
af sér miðað við saltsildina.
,g tel þ” 5 höfuðnauðsyn að
"*hu_,a sem fvrst, hvaða ráðu’"
viö eigum að beita til þess að
sai síld næsta sumar. Fiski-
frt gar álíta að síldin muni
haga sér næsti sumar lfkt því.
sem hún gerði í sumar.
Liggja ekki fyrir niðurstöður
af sí'darflut^inaatilraunum Héð
ir í haust?
— ’ ær virðast gefa jákvæða
niðurstöðu hvað viövíkur fs-
aöri síld. 'ns vegar væri athug
andi að flytja hana í stærri skip
um. Margir útvegsmenn hafa í
h- rrniu að láta salta síldina
ir bo’rö ! skipum sinum. Vel
mætti hugsa sér að flutninga-
skin vrði haft á m'ðunum til
þess að taKa vtð saltaðri sitd
úr veiðiskipunum og flytja til
lands, lfkt og bræðslusíldin
hefur veriö flutt af miðunum.