Vísir - 08.04.1968, Qupperneq 7

V1SIR . Mánudagur 8. april 1968.
ÞAÐ ER VOR í NORSKU LEIKHÚSI
— Spjallað við Snorre Tindberg
leiktjaldamálara
VEÐ FÁUM OKKUR kaffisopa hjá Kristínu ráðskonu í Iðnó,
sitjum við glugga, sem snýr út að Tjöminni. Þar eigrar fólk
um hellulagða bakkana og sleikir sólskinið. Það er sólbráð
í bænum, — vor í nánd.
Cnorre Tindberg starfar við
annað stærsta leikhús Oslo
borgar, „Det Norske Theatret“
og þar hefur hann teiknað leik-
mvndir f fjölmargar sýningar.
Hingað; kom hann til þess að
vinna tjöldin i sýningu Leikfé-
lagsins á Heddu Gabler Ibsens.
Það er kannski upphaf að tradi
sjón við uppfærslu þessa merka
leikhússverks hér á landi að þar
komi jafnan landi Ibsens til
skjalanna. — Þegar leikurinn
var fyrst settur á svið hjá Leik-
félaginu 1942 var hér á ferð
norska leikkonan Gerd Grieg,
sem þá stjómaði uppfærslunni
og lék sjálf aðalhlutverkið.
Annars er Snorre Tindberg ís-
lenzkrar móðurættar.
— Ég hef hitt fjölda ættingja
héma, segir hann. Það er á-
kaflega einkennilegt að hitta
þannig f fyrsta sinn fólk, sem
maður hefur heyrt svo mikið
talað um. Móðurætt mín er frá
Isafirði og mig langaði mikið
til þess að fljúga þangað til
þess að sjá þessa „átthaga"
mína, en ég þorði það ekki. hélt
kannski að ég yrði þá veður-
tepptur þar alla páskana.
Á meðan við bíðum eftir kaff
inu spjöllum við lítilsháttar um
leikhúslífið í Oslo.
— Við emm að sýna Villiönd
ina eftir Ibsen á Det Norska
Theatret, segir Tindberg, en svo
er það venjan að taka upp létt-
ara hjal með vorinu. Ýfirleitt
hafa þá verið sýndir söngleikir,
svo sem West Side Story, The
King and I og nú á að fara að
setja upp Fiddler on the Roof
með Lasse Klæst í aðalhlut-
verki.
Þessi söngleikur hefur notið
mikilla vinsælda, sem kunnugt
er og þetta makalausa lag: „If
I were a rich man“ heyrir fólk
svo til daglega ...
— Það hefur mikið verið tal-
að um fjárhagsörðugleika
norsku leikhúsanna seinni ár-
in?
— Það hefur verið hálfgerð
leikhúskreppa í Noregi undan-
gengin ár. Sjónvarpið dró mjög
úr aðsókn, fyrst eftir að það
kom til sögunnar.------Hins veg
ar hafa styrkir verið auknir til
leikhúsanna í Oslo. Okkar leik-
hús og Þjóðleikhúsið fá styrki
frá ríki og borg. Það hefur ver-
ið komið nýju skipulagi á þessa
aðstoð við leikhúsin, — tekið til
lit til sætanýtingar. Þetta hefur
gefið þeim aukið svigrúm. Nú
dugir ekki að sýna eingöngu
„kassastykki." — Þau geta leyft
sér meira víðfemi fyrir bragðið.
— Það er eins og nýjum fersk-
um stormi hafi verið hleypt inn
í leikhúsin. — Við getum sagt
að það sé vof í norsku leikhúsi,
segir Tindberg oé lítur út um
gluggann, þar sem vorið er byrj
að að þíða ísinn af Tjöminni.
— Svo kemur kaffið frá Krist-
ínu.
— Það hefur talsvert verið
gert af þvf hjá okkur að fara
leikferðir út um land, ekki ein-
ungis á sumrin, heldur einnig á
vetuma. — — Við höfum feng-
ið til okkar ungan og ákaflega
ötulann leikhússtjóra, Thormod
Skagestad. Hann kemur reynd-
ar frá sjónvarpinu. svo að það
er ekki einvörðungu leikhúsinu
til skaða segir Tindberg og hlær
glettnum hlátri.
— Ráðið þið leikhússtjóra ta
langs tíma?
— Það er að mörgu leyti ekki
æskilegt að leikhússtjórar sitji
Iengi í senn. Það er að vísu til-
viljun, en leikhússtjóraskipti
hafa gengið eins og alda yfir
norsk leikhús að undanfömu. —
Það eru komnir eða eru að
koma nýir menn, ungir menn,
að mörgum helztu leikhúsunum:
Leikhúsinu í Þrándheimi, Þjóð-
leikhúsinu í Bergen, Nýja leik-
húsinu og loks Þjóðleikhúsinu 1
Oslo.
— Em ekki sérstakir fjár-
málaforstjórar við stærri leik-
húsin?
— Jú. Yfirleitt eru sérstakir
forstjórar við hliðina á hinum
UMFERÐARNEFND
REYKJAVIKUR
LÖGREGLAN [
REYKJAViK
9 9 '
Olvaðir ökumann lítilsvirða
líf og heilsu samborgaranna
eiginlega leikhússtjóra, sem sjá
um fjármálin, en þarna verður
að vera mjög góð samvinna á
mil'li — að sjálfsögðu hvorki
óhóf né of mikill spamaður.
Mér finnst þeir vera mjög hag
sýnir hérna hjá Leikfélaginu.
Það er ekki auðvelt að spara,
þannig að það verði ekki til
skaða fyrir listina. Þeir kunna
það.
— Rekið þið leikskóla við
Det Norske Theatret?
— Nei. — Það er aöeins einn
rfkisleikskóli í Oslo. Þar hefur
einnig verið tekið upp nám-
skeið fyrir aðra starfsmenn leik
húsa, þá sem vinna á bak við
tjöldin. Það virðist vera mjög
gagnlegt. Þessir starfskraftar
dreifast svo á leikhúsin.
— Hafið þið nemendur við
leiktjaldagerð á Det Norske .. ?
— Við höfum aðstoðarmenn,
já... Ég byrjaði til dæmis að
vinna með Ame Valentin, kunn
um leiktjaldamálara, áður en
ég hóf Ieiktjaldagerð upp á eig-
in spýtur.
— Finnst þér aðstaðan hér
á sviðinu í Iðnó ekki í þrengsta
lagi?
— Það er minna en ég á að
venjast. Sviðið í Det Norske
Theatret er öllu stærra. Hins
vegar er okkar hús ekki byggt
sem leikhús upphaflega. — En
við höfum ágætan tækniútbún-
að, ljósabúnað og annað slíkt.
Ég er mjög gáttaöur á Stein-
þóri, hvernig honum tekst að
nýta þetta litla sviðsrúm.
Manni verður á að hugsa: „Hafa
þeir tekið einn vegginn úr hús-
inu, eða hvað.“ Ég var mjög
hrifinn af tjöldunum í Indíána-
leik. Mér þótti skemmtilegt aö
sjá það stykki, en það var ein-
mitt sýnt í okkar leikhúsi í
fyrra.
— Og þér gerðuð tjöldin?
— Já, ég gerði tjöldin.
— Þér gætuð kannski hugsað
yður að vinna meira með ís-
lenzkum leikhúsmönnum.
— Já, ég vona að þetta verði
ekki síöasta skiptið sem ég kem
hingað. Þetta er auk þess engin
vegalengd orðin. Tveggja tíma
flug.
— Það var mjög ánægjulegt
að vinna með þeim Leikfélags-
mönnum. Það er eitthvað ferskt
við þetta Ieikhús — og þaö virð
ist ráða yfir mjög mikilii fiöl-
hæfni. — Ég var mjög hrifinn
af þessari uppfærslu á Heddu
Gabler. Stórkostleg sýning.
— Ég hef aðeins hitt þá
Svein Einarsson og Steinþór
áður, segir Tindberg, þegar við
spyrjum, hvernig þessi íslands-
för sé til komin. Það var á
Vasaráðstefnunni í fyrra, en það
var raunar ekki gert út um
þessa íslandsför mína þá. Hins
vegar ræddum við þá um nýja
norska barnakómedíu „Tare-
mare-by“, sem ég held að Leik-
félagið hafi áhuga á. — Það
eru persónurnar allar fiskar,
virðulegar fiskafrúr, settlegir
fiskaherrar og æringjar. Mjög
skrautleg sýning.
— Mynduð þér ef til vill gera
tjöldin við þá sýningu.
— Nei, það hefur ekkert kom
ið til tals. Aftur á móti vildi ég
gjarnan koma hingað aftur bráð
lega. Það er bara svo erfitt aö
finna tíma, sem hentar báðum,
þegar ég er bundinn við mína
leiktjaldaiöju heima. Það getur
reynzt erfitt að finna smugu
milli annatímanna.
— Svo eru það ættingjarnir?
— Já, það er ánægjulegt að
heilsa upp á þá. Við ætlum nú
í kvöld að halda eitt allsherjar
fjölskyldusamkvæmi, segir Tind
berg og kímir enn einu sinn á
meðan við súpum seinasta kaffi
dropann úr bollunum.
/írið 1967 færöi lögreglan í
Reykjavík 607 ökumenn til
blóðrannsóknar, langflestra þeirra
vegna gruns um ölvun við akstur.
Aukning frá árinu 1966 var um
6.3,%, en það ár var 571 maður
færður til blóðrannsóknar vegna
slíkra tilfellá. í hvorki meira né
minna en 102 umferðaróhöppum á
götum Reykjavíkurborgar á sl. ári
voru viðkomandi ökumenn grunað
ir um ölvun við akstur, og 1 lang
flestum tilfellum var ölvun öku-
manna bein orsök árekstranna og
slysanna sem af þeim hlutust. —
Hafði slíkum tilfellum þá fjölgað
um rúm 30% frá árinu áður, er
þau voru 78 talsins.
Varla fer á milli mála, að ölvun
við akstur er eitt allra alvarleg-
asta brotið gegn umferðarlögun-
um. Ökumenn, sem gera sig seka
um slík brot, stefna vitandi vits
lífi og heilsu sinni og annarra veg-
farenda í stórkostlega hættu, eins
og dæmin sýna. Mörg mjög alvar-
leg umferðarslys hafa átt að orsök
sinni ölvun ökumanns, og ölvun
við akstur hefur jafnvel orsakað
banaslys.
1 umferðarlögunum er skýrt tek
iö fram, að sé vínandamagn í blóði
ökum. 0,50 0/00—1,20 0/00 eða sé
ökum. undir áhrifum áfengis,
þrátt fyrir að vinandamagnið sé
minna, þá geti sá ökumaður ekki
stjórnað ökutæki örugglega. Sá
sem þannig er ástatt um, má ekkl
aka eða reyna að aka vélknúnu
ökutæki. Ef vínandamagn í blóði
ökumanns nemur 1,20 0/00 eða
meira, telst hann óhæfur til að
stjórna vélknúnu ökutæki.
Við athugun á skýrslum lögregl
unnar í Reykjavík kemur fram, aö
nokkuð algengt er, að ökumenn
séu ölvaðir við akstur síðdegis á
föstudögum á leið úr vinnu. Aö
öðru leyti er algengast að öku-
• menn séu stöðvaðir undir áhrifum
i áfengis við akstur að næturlagi og
! þá einkum um helgar.
j Þegar ökumaöur er tekinn af lög
! reglu, grunaður um ölvun við akst
i ur, er hann færður til blóðrannsókn
i ar. Leiði niðurstöður hennar i ljós
| að vínandamagnið hafi verið ofan
j við mörk þau, sem umferðarlög
| setja, er ökumaðurinn sviptur öku-
leyfi um óákveðinn tíma. Málið er
síðan sent til Sakadómaraembætt-
isins, sem tekur afstöðu til þess,
hve lengi viðkomandi ökumaður
skuli sviptur ökuleyfi.
Lengd ökuleyfissviptingar er háð
ýmsum atriðum, svo sem áfengis-
magni í blóði, hvort um ítrekað
brot er að ræða, eöa hvort tjón
hefur hlotizt af akstrinum o.fl.
Leiði blóðrannsókn aftur á móti
í ljós að vínandamagnið í blóði
ökumannsins hafi ekki verið ofan
við þau mörk, sem umferðarlög-
!
’ • ..............................''•"••••<•-.--•• -
-•;-:••'■■.■ - ■ ■
Áfengi, samfara stjórn ökutækis, hefur oft hörmulegar af-
leiðingar.
in segja til um, er viðkomandi öku
manni skrifað bréf, þar sem til-
kynnt er, að af hálfu lögreglustjóra
verði ekki aðhafzt frekar í málinu.
Það hlýtur aö vera þjóðfélagsleg
skylda borgaranna að koma í veg
fyrir ölvun við akstur, jafnframt
því sem það er vöm vegfarenda
gegn þeim sökudólgum, sem gera
sig seka um slíkt ábyrgðarleysi, og
lítilsviröa þar með líf og heilsu
vegfarenda.