Vísir - 19.08.1968, Qupperneq 9

>3
í SIR . Mánudagur 19. ágúst 1968.
• Einkaviðtal Vísis, Þráinn Bertelsson ræðir við Sir Alec Guinness:
□ Hver þekkir hann ekki, mann hinna þúsund
andlita, sem þekktur er í flestum þjóðlöndum
fyrir þann óborganlega hæfileika að geta með list
sinni fengið fólk til að gleyma um stund hversdags-
leikanum og hverfa ævintýrinu á vit? Hver þekkir
ekki brezka leikarann, Sir Alec Guinness? Hann
hefur horfið af hvíta tjaldinu í bili og eyðir nú ásamt
konu sinni, Lady Guinness, fáeinum sumarleyfis-
dögum til að kynnast íslandi og íslendingum, ferð-
ast um, skoða nýja staði og gleyma um stund skark-
ala stórborganna.

TXann kemur á móti okkur í
anddyri Hótel Sögu, iágvax
inn gráhærður maður, heils-
ar vingjarnlega. Inni á Mímisbar
er kyrrlátt og viö tyllum okkur
þar við borð.
„Er þetta apparat í gangi?“
segir hann og gefur segulband-
inu hornauga um leið og hann
kveikir sér í sígarettu — brezkri
Rothman‘s með síu. „Það er allt
í lagi, ég er tilbúinn."
Og hann bíður spurninganna
og fitlar við Reykjavlkurkort og
feröamannabækling um Iandið,
„Island í hnotskurn".
„Mig Iangar til að vita hvem
ig þér hafi' eytt tíma yðar síð-
an þér komuð til íslands.“
„Jahá. Enn hef ég varla haft
tækifæri til að gera mikið, nema
skoða Reykjavík lítið eitt. Kon-
ert komið mér á óvart. En ég
verð að segja að mér finnst
loftiö hérna dásamlegt, þar er
svo ferskt, og lánið hefur leikið
við okkur hvað veðrinu við-
víkur. Við gerðum ráð fyrir
góðu veðri, en það hefur verið
jafnvel ennþá betra en við þorð
um að vona.“
„Það er alltaf gaman að heyra
landi og þjóð hælt —en hafið
þér rekizt á eitthvað, sem betur
mætti fara?“
Og Sir Alec hlær og ekur
sér í sætinu: „Þér viljið fá mig
til aö segja eitthvað ljótt um
landið. „Nei ætli ég láti það
ekki ógert. Hvernig ætti ég
að geta þaö eftir aðeins eins
dags dvöl. Ég vona að ég geti
það heldur ekki þegar ég fer.“

Sir Alec Guinness spókar sig í reykvísku góðviðri.
//
Ég kaupi mér sjosiakk, ef því er að skipta
/✓
una langaði t>' að komast í búð
ir til að kaupa eitt og annað,
eins og þykkar fslenzkar lopa-
peysur. Við höfum verið að und
irbúa ferö norður á land, leigt
okkur bíl o.s.frv. og svo hef ég
verið á stjái með myndavélina
mína. — Þetta er allt og sumt.
Við byrjuðum jú á því að fara í
gönguferð til að sjá hvar við er
um niðurkomin. Ég er venju-
lega mjög ratvís og fljótur að
átta mig á umhverfinu — auk
þess er ekki erfitt að rata
héma.“
„Haf þ'r oröið var við, að
fólk hafi verið að gefa ykkur
auga á götunum?"
„Tja, ég veit ekki, nei, ég
held varla.“
„Þér hafið ef til vill komið
hingað í þeirri von, að þér fengj
uð að vera i friði, þar sem eng-
inn bæri kennsl á yður?“
„Nei ekki er það beinlínis á-
stæöan. En ég verð að segja, að
mér finnst þægilegt að vekja
litla athygli. Það eru margir
staðir, þar sem erfitt mundi
vera að eyða sumarleyfinu. I
Feneyjum til dæmis kemst mað-
ur ekki hænufet án þess að heill
herskari sé á hælunum á manni.
Sama gildir um Róm. Þess
vegna hef ég ákveðið að fara
aldrei framar til Feneyja, þar
gerir fólk það að hreinni plágu
fyrir mann, að eyða fríinu sínu
þar. Hér er aftur á móti indælt
að vera.“
„Hafið þér tekið eftir ein-
hverju sérstöku við landið
hérna?“
„N-ei, landið er ákaflega svip
að því, sem ég hafði gert mér
1 hugarhmd. Ég þekki fólk, sem
hefur verið h-r — annaðhvort í
frii eða þá á stríðsárunum. Ég
hef líka lesið eitt og annað um
landið, svo að ennþá hefur ekk-
■ Hvers vegna verður
maður yfirleitt
nokkuð?
I bili er nóg komið af spjalli
um land og þjóð, og komið að
hinni óumflýjanlegu spurningu:
„Hvers vegna völduð þér að
gera leiklistina að ævistarfi yð-
ar?“
„Þessu er erfitt að -svara.
Hvernig svarar maður þvf, hvers
vegna maður verður nokkuð yfir
höfuð? Mig langaði alltaf til að
verða leikari. Frá því um fjórtán
ára var ég mér vel meðvitandi
um þessa löngun mfna, en nú
þegar ég lít um 3x1, sé ég aö
fyrir þann tíma, frá þvf ég var
um sjö ára — áður en ég hafði
hugmynd um, að ég gæti unniö
fyrir mér á þennan hátt — hef-
ur leiklistin verið hluti af mér.“
„Síðan þér lukuð við „Trúð-
ana“ á sfðasta ári, hafið þér
eingöngu komið fram á leik-
sviði."
„Sfðustu fimmtán mánuði hef
ég eingöngu starfað í leikhúsum
— ekki leikið f kvikmyndum."
„Ýmsir leikarar, eins og t.d.
írinn Peter OToole, sem fyrst
og fremst eru þekktir fyrir kvik-
myndaleik, kjósa að koma fram
á leiksviði milli kvikn,ynda. Á
það sama við um yður?“
„Ég er fyrst og fremst leik-
sviðsleikari. Ég hef verið leikari
í 34 ár, og ég hef næstum allt-
af leikið á sviöi. Samtals hef
ég aöeins komið fram f um 25
kvikmyndurn, ég lék ekki í þeim
fyrr en eftir stríöið. Ég var í
brezka sjóhemum á stríðsárun-
um, og eftir þ:.ð hafði ég hug á
því að vinna mér inn peninga á
fljótan hátt tækifærið bauðst,
og eftir það var ég hálfpartinn
fastur í kvikmyndum í nokkur
ár, en ég lét næstum aldrei ár
lfða án þess að koma fram á leik
sviði, í London, New York eða
Kanada, stundum Cti á landi —
en fyrst og fremst f Lundúnum
því að ég er innfæddur Lundúna
búi og þar u mfn eðlilegu heim
kynni.“
„Það er sagður tæknilegur
munur á þvf að leika á sviöi
fyrir framan áhorfendur og
leika fyrir framan kvikmynda-
vél hvaö viljió þér segja um
þennan mun?“
„Ég veit ekki nékvæmlega í
hverju hann liggur. Auðvitað
er. ýmis tækniatriði ólfk, en
hvað lciklistinni viðkemur, þá
hefur hún verið til f yfir 3000
ár, og hún er grundvöllurinn. Ef
maður hefur tök á henni getur
maður komið fram f sjónvarpi
og kvikmyndum — en það er
ekki ’->ar með sagt, „ð sjónvarps
eða kvikmyndaleikari geti kom
ið fram á leiksviði. því að ef til
vill hefur hann ekki þá rödd,
sem leikhússleikari þarf að hafa,
eða uppfyllir ekki einhver önn
ur nauðsvnleg skilyrði.
Þegar öllu er á botninn hvolft,
tek ég Ieikhúsiö fram yfir, ég
hef gaman af sjálfum leiknum
í kvikmyndum, en mér hund-
leiðist að þurfa að bfða lon og
don meðan verið er að ganga
frá einhverjum tækniatriöum.
Maður fær heldur ekki nógar
æfingar — að minnsta kosti
fæ é7 ekki nóg af þeim. Sumum
leikurum fellur undirbúnings-
leysiö, en ég vil vera vel undir
búinn fyrir allt sem ég geri."
■ Gjaldeyrisreglur
Bretaveldis
Þér sögðuð áðan, að þér hefð
uð fyrst heyrt um fsland frá
kunningjum yðar — kannski ein
hverjum, sem leseudur mundu
kannast við? Til dæmis hefur
skáldið W. H. Auden skrifað
fræga bók um Island."
„Auðvitað hef ég lesið bók
Audens, „Letters from Iceland",
en :g er hræddur um, að hún
sé ákaflega úrelt núna. Hún er
mjög skemmtileg, en hún mundi
vera úrelt frá sjónarmiði ferða-
langsins. — En núna kemur
tilgreina eitt harla þýöingar-
mikið atriði, þar sem eru hinar
heimskulegu gjaldeyrisreglur
okkar i Bretlandi, en það er
bannað að fara með meira en
fimmtfu sterlingspund til landa
sem eru utan brezka samveldis
ins — að íslandi einu undan-
skildu. Hér má maður eyða eins
og maður vill. Þetta vissi ég
ekki fyrr en f fyrra. Þegar félag
hér skrifaði mér og spuröi,
hvort ég væri tilleiðanlegur að
koman hingað og lesa upp. —
Það gat ég ekki þá því að ég
var að leika í leikriti f Lundún-
um. Þetta minnti mig á hinn
bóginn á, að auövelt væri að
koma til íslands, ef tækifæri
gæfist til ferðalaga."
„Hvernig munduð þér taka
þvi, ef .þér væruð beðnir um að
lesa upp hér á landi?"
Hann hugsar sig um, strýkur
hendinni um enr.i sér og fiskar
sígarettu úr pakkanum: ,Tja —
ég mundi ógjaman gera bað
núna í fríinu mínu — en mér
lízt mjög vel á hugmyndina.
Sjáið þér til — ekki svo að
skilja, að ég sé mjög fróður
um það — en það fer mjög
gott orð af íslenzka leikhúsinu
í okkar hópi, og manni finnst
mikið til bess koma. að f svona
stóru lanái með svona fáa
fbúa skúli þjóðléikhús yfirleitt
vera til. Það gildir sama um
ykkar leikhús og Þjóöleikhúsiö i
Helsinki. Þessi leikhús koma
manni þægilega á óvart. — Ég
fékk afskaplega hrífpndi bréf frá
íslenzkum leikurum, þegar ég
kom. Ég var mjög snortinn.
Þetta var ósköp látlaust bréf.
Þeir buðu mig velkominn og
inntu eftir því, hvort þeir gætu
á nokkurn hátt verið mér innan
handar. Svona nokkuð hefur
hvergi k mið fyrir mig, þar sem
ég hef verið.“
B Um fjármál og
leikáhuga
„Margir frægir leikarar hafa
lýst því yfir, að þeir eigi ekki
aðra ósk heitari en að hætta
að leika. Omar Sharif, Marlon
Brando, Paul Newman, svo
að dæmi séu nefnd. Hafið þér
hug á að setjast í helgan stein
við fyrsta tækifæri?"
„Ég elska starf mitt — og
hata það líka. Oft þegar sýn-
i. er að ljúka á einhverju
leikriti, eða begar upptöku
myndar er að ljúka, segi ég við
sjálfan mig, að ef einhver læt-
ur mig hafa stóra peninga-
summu, | ' hætti ég að vinna,
en ég veit að ég meina það ekki
— því að hvað annað ætti ég
að gera? Þetta er ævistarf mitt
tii einhvers eöa einskis unnið.
Sú staðreynd, að ég hef átt
vissri velgengni aö fagna gerir
það að verkum. að mér finnst
dálítið illkvittnislegt að segja
upp úr þurru: Þetta vildi ég
aldrei. Þetta hefur verið vel
borgail, en nú er ég hættur. —
En það eru samt vissir daear.
þegar méi finns eins og eg
muni aldrei vilja leika framar
10. síða
rr •.