Vísir - 12.12.1968, Qupperneq 8

ool
V í SIR . Fimmtudagur 12. desember 1968.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aöalstræti 8. Sími 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 145.00 á mánuði innanlands
í lausasölu kr. 10.00 eintakið V
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
5 °Jo kjarabót sjómanna
Kjör sjómanna hafa rýrnað verulega undanfarin
misseri, aðallega vegna aflabrests. Það eru ekki nema
tvö-þrjú ár síðan sjómenn voru meðal allra tekju-
hæstu stétta. Nú er öldin önnur. Og þar við bætist,
að margir sjómenn bera enn þunga skattbyrði frá
velgengnisárunum. Umskiptin til hins verra eru því
meiri í kjörum sjómanna en nokkurrar annarrar stétt-
ar. Það er eðlilegt, að sjómenn séu ekki ánægðir með
þessa þróun mála.
Það er hins vegar misskilningur, að efnahagsað-
gerðir ríkisstjórnarinnar í vetur rýri kjör sjómanna
miðað við aðrar stéttir. Því er þveröfugt farið. Frum-
varp ríkisstjórnarinnar um ráðstafanir vegna sjávar-
útvegsins er ekki nema ein hlið gengislækkunarmáls-
ins. Það verður að líta á gengislækkunina og hliðar-
ráðstafanirnar ý einu, ef sanngjarn samanburður á
að nást.
Annars vegar hækkar gengislækkunin sjálf verð-
mæti sjávarafurða um 55% í íslenzkum krónum og
bætir kjör sjómanna í sama mæli, ef gert er ráð fyrir,
að fiskverð til útvegsmanna og sjómanna hækki úm
sama hlutfall. Hins vegar gerir frumvarpið ráð fyrir,
að 27—37% af óskiptu aflaverðmæti verði notað til
stuðnings útgerðinni, og rýrna kjör sjómanna sem
svarar því.
Nú veit enginn, um hvaða fiskverð verður samið
í þetta sinn. En ekki virðist ósanngjarnt, að 55% verð-
hækkun sjávarafurða skiptist hlutfallslega milli fisk-
vinnslustöðvanna annars vegar og sjómanna og út-
vegsmanna hins vegar, svo að hinir síðarnefndu fái
einnig um 55% hækkun á sinn hluta verðmætisins.
Ef þannig er gert ráð fyrir, að sjómenn og útvegs-
menn haldi óbreyttu hlutfalli af verði sjávarafurða,
er auðvelt að sjá, að í heild bæta efnahagsaðgerðirn-
ar kjör sjómanna um a. m. k. 5% í fyrstu umferð. Þeir
hafa sem sé 5% betri kjör en þeir hefðu haft, ef ekki
hefði verið gripið til ráðstafananna, gengislækkunar
og hliðarráðstafana.
Svo ber að sjálfsögðu að líta á, að miklar verð-
hækkanir munu eiga sér stað hé'r á landi næstu mán-
iði og munu smám saman hækka vísitölu framfærslu-
kostnaðar um 17% eða því sem næst. Þetta jafngildir
að sjálfsögðu kjararýrnun og hún kemur jafnt niður
á sjómönnum sem öðrum landsmönnum.
NiðurstaJa þessara hugleiðinga er því sú, að ráðstaf-
animar í efnahagsmálum hafa í fyrstu umferð bætt
kjör sjómanna um 5% miðað við óbreytt aflamagn
og fiskverðshlutfall. Þegar dýrtíðin fer að segja til
sín, rýrna kjö'r þeirra eins og annarra. í heild munu
kjör þeirra rýrna minna en annarra stétta, vegna þessa
5% forskots, sem þeir hafa nú fengið.
Það er svo staðreynd, að aflabresturinn hefur vald-
ið sjómönnum gífurlegu tekjutapi. .Þessar hugleiðing-
ar draga ekkert úr viðurkenningu á því.

Kvislingamir þrír: Alois Indra, Vasil Bilak ogDrahomir Kolder.
Varpað nýju Ijósi á það.
sem gerðist þegar Rússar
réðust inn I Tékkóslóvakíu
jY/fargt hefir verið á huldu um
hvað raunverulega gerðist,
þegar þeir Dubcek, flokksleiö-
toginn í Tékkóslóvakíu, og
Cernik forsætisráðherra, voru
fluttir nauðugir til Moskvu, en
hið kunna blað Sunday Times
kveðst hafa fengið um þetta
ýtarlegri fréttir en áður hafa
verið birtar er sanni tvöfeldni
og hrottaskap sovétmanna enn
betur en áður. Heimildir blaðs-
Svoboda forseti - hótaði aö
skjóta sig með skammbyssu,
sem var gjöf frá Stalin.
ins eru frá mönnum, sem hafa
náin tengsl við stjóm landsins.
Hér fer á eftir úrdráttur úr
því, sem SUNDAY TIMES
birti, og er frásögnin á köflum
allmjög stytt.
Klukkan 9 að kveldi þann 20.
ágúst háttaði Alexander Dub-
cek yngsta son sinn. Þeir voru
einir heima vegna þess, aö kona
Dubceks og eldri synirnir voru
að heiman í sumarleyfi. Þetta
var klukkustundu áður en hefj-
ast átti fundur forsætisnefndar
miöstjómarinnar. Það var fyrir
þennan fund, sem Dubcek ját-
aði í viðtali við vin, hve^aö sér
væri lagt úr öllum áttum og
einkanlega frá Sovétríkjunum,
en hann fullvissað vin sinn um
að hann mundi koma heiðarlega
fram, því að þannig hefði hann
ávallt starfað og lifað.
Fundurinn hófst kl. 10 og
hugir manna í uppnámi. Sov-
ézkt lið var komið að landa-
mærunum og áróðursvél Var-
sjárbandalagsins var keyrð af
fullum krafti gegn Dubcek og
. stjörninni. Tveir menn í forsæt-
isnefndinni höfðu fullan trúnað
sovétleiðtoganna og vissu, að
innrás var yfirvofandi, — þeir
Alois Indra og Drahomir Kold-
er, og þeir áttu að réttlæta inn-
rásina með ásökunum á hendur
Dubcek fyrir að hafa hvatt til
„gagnbyltingar" og leggja til,
að leitaö yrði „hjálpar" Varsjár--
bandalagsins.
Þessi málaleitan átti að koma
fram á fundinum á sömu mín-
útu og liöið færi yfir landa-
mærin — rétt fyrir miðnætti.
En þetta misheppnaðist vegna
þess aö sovézka herstjórnin og
tékkneskir samstarfsmenn
gleymdu tímamismuninum —
tveimur klukkustundum — á
Prag- og Moskvutíma —' sam-
ræmdu ekki tímann á úrunum
sínum. Og innrásarherirnir
fóru yfir landamærin á mið-
nætti á Moskvutíma, þegar for-
sætisfundurinn í Prag var ný-
byrjaður kl. 10 (22) að Prag-
tíma.
Og kl, 22.30 — nærri einni
og hálfri klukkustundu áður en
Indra og Kolder áttu að biðja
um hjálpina var hringt í
flokksbygginguna. Það var for-
seti herforingjaráðsins, sem
tilkynnti innrásina. Indra og
Kolder fengu ekki tækifæri til
aö biðja um „hjálpina".
En það voru aðrir, sem ekki
gleymdu tímamismuninum, og
þeirra meöal var Viliam Salgo-
vik, varainnanríkisráöherra,
yfirmaður upplýsingamála.
Hann kom á flugvöllinn í Prag
kl. 22 (miðnætti Moskvutíma)
og neyddi starfsliðið til að
kveikja á lendingarljósunum
vegna komu sovézkra flug-
véla. Og starfsmenn sovézka
ambassadorsins Chervonenkos,
höfðu ekki gleymt tímamis-
muninum og voru þarna til
þes að fagna fyrstu sovézku
flugvélinni. Blekkt var með
því að tilkynna, að þetta
væri „Moskvu-Parísarflug-
ferðin" og lendingar væri
þörf vegna bilunar . 1.. en,
eftir /áeinar mínútur voru 20
bryndrekar á leið frá flugvell-
inum til flokksbyggingarinnar
í Prag og fremst svört bifreiö
af Volgugerö, bifreið ambassa-
dorsins (greinin innifelur vitn-
isburð bílstjóra Volgubifreiðar-
innar iim þetta) .. fallhlífa-
hermennirnir þustu inn I flokks-
bygginguna, fundarsalinn, og
einkaherbergi Dubceks, sem í
þessum svifum var nýbúinn aö
fá staðfestingu á innrásinni frá
Dzhur landvamaráðherra. Dub-
cek stóð með símatólið í hend-
inni, það var hrifsað af honum,
og lífvörður hans afvopnaður.
Dubcek fékk að minnsta kosti
eitt högg á enní yfir auga. í
éömu svifum gerðist atvik í
fundarsalnum, sem hafði á sér
blæ bæði harmleiks og skops.
Smirkovski fyllti vasa sína af
molasykri og sagði: „Ég veit,
að þegar það byrjar svona get-
ur það komiö sér vel aö hafa
þetta.“
Dubcek, Smirkovsky þingfor-
seti og Cernik forsætisráðherra
voru síðan teknir og hent inn í
brynvarðan flutningabíl. Ekið
var til flugvallarins. Verka-
menn veittu því athygli, að
Cernik haföi sár á annarri
hendi.
Fallhlífahermennimir á
flugvellinum komu fram við
hina handteknu menn eins og
væru þeir venjulegir glæpa-,
menn, æptu aö þeim, ýttu þeim
áfram. Á þessu augnabliki
brjálseminnar, þegar þeir
gátu ekki vitað, hvað
næst gerðist, tókust hinir hand-
teknu í hendur, og sögðust ekki
láta aðskilja sig nema þeir
væm beittir valdi Sovézkur
herdeildarforingi æpti að'þ'eim.
Svo voru þeir bundnir á hönd-
um og látnir upp í flugvél.
Það eru margar útgáfur af
því hvernig þeir voru fluttir til
Moskvu. Það er m. a. sagt, aö
flugvélin hafi haft' viðkomu í
Llov eða Mukachevo (Ukra-
inu), þar sem þeir voru fluttir
í • skála leynilögreglunnar og
„fagnað" með þessum orðum: /
„Þeir sem við klófestum,
sleppa, ekki auðveldléga. Meiri
menn en þið hafa fallið hér.“
1 Llov var reynt að fá þá til '
aö , „játa glæpi sína“ meö
heimatilbúnum fréttum ,um, að
nýir leiðtogar væru teknir við
í Prag, en þeir neituðu að undir-
rita neitt.
Síðar, i Moskvu, var þeim skip^
að að undirrita skjal til þess aös.
lýsa innrásina í Tékkóslóvakíu
löglega. Þeir neituðu allir sem
einn. Þeim var svr.ó kyH<m"r '
sem átti að vera af tékkneskj’
fólki á hnjánum þiðjandi sov
ézka hermenn að koma á regh'
í landinu.
Meðan á öllu þessu stc'
höfðu þeir aldrei fengiö ?'
mennilegan mat og fengu ekk
fyrr en tékkneski ambassadc
inn fékk að senda þeim mat ö'
sendiráðinu.
Meöan á þessu stóð hafö-
Svoboda forsetí fallizt á, vegna
þþss hve fast var lagt að hon-
um af sovétleiðtogum, að fara
til Moskvu.
»-> 7- sfða.

æsssc