Vísir - 28.12.1968, Síða 10

10

V1SIR . Laugardagur 28. desember 1968,
Hans herradómur Hinrik Hubert
Frehen í biskupsbústaðnum
(annan dag jóla): „Heilög María
er móöir alira kristinna manna“.
Herra biskup hefur látiö greypa
þessi einkunnarorö í skjaldar-
merki sitt: PERSEVERANTES
CUM MARIA MATRE (aö vera
staöfastur undir handleiðslu
Móöur Maríu).
Andii mildinnar -
®—V 9. siðu
lendinginn van Rossum kardí-
nála, sem kemur mikiö við sögu
kaþólsku kirkjunnar á íslandi
í sambandi við það, að hann
helgaði Kristskirkju í Landa-
koti og vígði hinn þýzka
síra Meulenberg inn í biskups-
embættið, fyrstan kaþólskra
manna með biskupshlutverk á
íslandi síðan fyrir siðabót, en
þá var kirkjan hér ekki sér-
stakt biskupsdæmi fremur en í
tíð herra Jóhannesar Gunnars-
sonar Hólabiskups. Hér var
ekki stofnað sjálfstætt nýtt
biskupsdæmi fyrr en með til-
komu og útnefningu hans herra-
dóms Hinriks biskups nú í vet-
ur. ísland og kirkjan hér voru
ofarlega á baugi í Hollandi um
þær mundir sem þessir atburðir,
vígsla Landakotskirkju og herra
Meulenbergs áttu sér stað. Þessi
van Rossum kardínáli var for-
seti heims-trúboðshreyfingar
kirkjunnar í Róm, og hann var
frægt mikilmenni í Hollandi,
„þrunginn dínamískri lífsorku“,
maöur, sem gerði mikið og vann
mikið. Van Rossum fylgdist
alltaf vel með íslandi og undir-
bjó jarðveginn ásamt með öör-
um með guðs handleiðslu.
Menntunarferill herra biskups
Hinriks er í stuttu máli þessi:
Kaþólskur menntaskóli (undir-
búningsskóli fyrir æöri presta-
skóla) í Schimmert, þar sem
m. a. var lögð áherzla á strangt
tungumálanám. og svo tók hinn
eiginlegi prestaskóli við í
öirschot, þar sem heimspeki og
guðfræði voru þyngst á metun-
um. Að loknu námi í prestaskól-
anum lagði biskup leið sína til
Leuven, sem er háskólabær, og
eftir fjögur ár í viðbót
við prestsnámið tók hann dokt-
orspróf. Eftir þaö tók hann há-
skólakennslu og stundaði hana
þrettán ár samfleytt, þar af sex
ár ritningargreinar og sjö ár
guðfræði og kennisetningar.
Samfara ritningakennslunni hélt
hann áfram að nema ótrúleg-
ustu tungumál, svo sem eins og
aramaísku, sem var mál inn-
fæddra í tíð Krists í Landinu
helga (það er semitískt mál),
einnig Babýloníumál og kopt-
ísku, sem hvort tveggja var hon
um nauðsyn vegna rannsóknar
á heilögum ritningargreinum.
Ofan á allt hafði hann lært
latnesku, er hann hefur kennt,
og grísku út í hörgul eins og
vera bar. Af nýju málunum talar
herra biskupinn og skrifar jöfn-
um höndum frönsku, þýzku
ítölsku, ensku og hollenzku og
af hinum Evrópumálunum kann
hann prýöilega að því er sagt er:
spönsku, portúgölsku, sænsku,
dönsku. Kirkjan er alþjóðleg
stofnun og því verða prestamir
að læra hinar margvíslegustu
tungur.
þegar herra biskup Hinrik
hætti akademískri kennslu,
en þá voru 17 ár, síðan hann
brautskráðist úr prestaskólan-
um, hóf hann prestskap fyrir
alvöru, þá er hann 41 árs gam-
all. Hann veitti forstöðu Maríu-
hreyfingu í Leuven, og hann
ritstýrir þaðan tímariti, sem
kemur út bæði á frönsku og
flæmsku og hefur mikla út-
breiðslu, 220 þúsund lesendur.
Þetta tímarit heitir Middelares
en Koningin (eða á frönsku:
Médiatrice et Reine), sem þýðir
lauslega Tengiliður og drottn-
ing. María Guðs Móðir er hugs-
uð sem tengiliður milli Krists og
manna“.
Og undanfarin þrjú ár hefur
herra biskup veriö heimilisfast-
ur í Róm og gegnt þar mikil-
vægu embætti við útbreiðslu-
stöð reglu sinnar, unz nú að
hann er hingað sendur.
„Herra biskup — teljið þér
hollenzk þjóðerniseinkenni
koma kirkjunni að gagni eða
vera til sálfræöilegrar hindrun-
ar þegar þau koma til móts við
íslenzk þjóöareinkenni (hér hafa
starfað og starfa margir hol-
lenzkir prestar?"
„Ég er t.a. m. ekki Hollend-
ingur, þótt ég sé alinn upp í
Hollandi. Ég er alþjóðlegur eins
og kirkjan, en sennilega hef ég
erft geðslagið frá möður minni,
sem var belgísk". Andlit hans
ljómar af gamansemi.
„Hafið þér, yðar herrádóm-
ur, nokkuð að segja að svo
stöddu um, hvaö þér hyggizt
fyrir í embættismennsku yðar,
í því sem er brýnasta nauðsyn-
in?“
„Ekki ennþá“, segir herra
biskup, „ég mun gera áætlun
um tilhögun vinnu minnar.“
„Hvemig ætlið þér að mæta
íslenzkum skilyrðum og aöstæð-
um?“
„Með áköfum góðleik og fyr-
irgefningaranda og þolgæðum.
Ég mun reyna að kynna mér
Iand og þjóð frá rótum, grafast
fyrir um rætur íslenzkrar þjóð-
menningar, svo að hún falli að
kirkjunnar sið, minnugur kirkj-
unnar og ástar á Kristi".
„Hvað um mótmælendur, sem
eru í svo miklum meirihluta og
andstæðir eru kirkjunni?"
,,Ég mun einfaldlega hafa sam
vinnu viö þá. Sú samvinna virð-
ist mér einföld og sjálfsögð. Ég
hygg, að mótmælendur skynji
hið sama. Þeir em opnar sálir.
Vér munum reyna að meta hin
raunverulegu verðmæti hvorrar
kirkju ú't af fyrir sig án þess
að leggja áherzlu á hið gagn-
stæða ... allt í friðar þágu“.
Annar dagur jóla er dagur
Heilags Stefáns, sem varð fyrst
ur píslarvottanna til þess að
vera vitni að trúnni á Krist,
enda fyrstur til að deyja fyr-
ir þá sök.
Veður þann dag var mildara
en það hafði verið undanfarið,
bjart og gullinn himinn.
Annir hans herradóms Hin-
riks biskups eru þegar hafnar.
Á morgun fer hann til Stykkis-
hólms í vísítasíu. Á næstunni
hyggst hann fara um landið á
afskekkta staði, þar sem býr
kaþólskt fólk, og huga að sál-
um kirkjunnar.
s t g r
Geiitiferðin —
»-> 1. síðu.
vegna núningsins við andrúms-
loftiö.
Síðan kom geimfariö í Ijós,
þar sem það sveif til jarðar í
fallhlíf sinni og lenti á hafinu
1260 sjómílum suðvestur af
Hawaii, en það er ein nákvæm-
asta lending í sögu banda-
rískra geimferða.
Apollo 8 lenti með um 27 km
hraða í sjónum tæpa fimm
i kílómetra frá „Yorktown“ og
þar um borö heyrðist í fjar-
skiptatækjunum, hvar geimfar-
amir þrír ræddust við.
Og fréttin, sem beðið hafði
verið eftir, var send út: „Banda-
ríska geimfarið „Apollo-8“ er
giftusamlega lent á Kyrrahafi.
Geimfarinn James Lovell hefur
tilkynnt að allt sé í lukkunnar
velstandi um borð."
Þyrilvængjur héldu þegar í
stað á vettvang að geimfarinu,
þar sem það vaggaðist á öldun-
um. Ekki var hafizt handa við,
að ná geimförunum úr hylkinu
fyrr en ljóst var orðið af degi.
Þá stukku froskmenn út úr
þyrilvængjunum til þess að
koma fyrir flotholtum á Ap-
0II0-8, sem var óstööugur á
sjónum, og flotholtin vom sett
til að fyrirbyggja aö geimhylk-
ið gæti steypt stömpum og sokk
ið er það hafði verið opnað.
Klukkan fimm að íslenzkum
tíma voru geimfararnir þrír síð
an fluttir um borð í „York-
town“ Þeir voru fyrst teknir
um borð f þyrluna „Recovery
ni“. Geimhylkið yfirgáfu þeir
eftir tign, Borman, foringi far-
arinnar, fyrstur, þá Lovell og
síöastur Anders, sem er yngstur
þeirra félaga.
Klukkan tuttugu mínútur yfir
| fimm stóðu geimfararnir loks á
j þiljum skipsins, en þar hafði ver
ið lagður rauður dregill þeim til
1 heiðurs. Skipverjamir hylltu þá
j ákaft, og geimfaramir virtust
i vera f essinu sínu.
Skipherrann á „Yorktown"
1 bauð geimfarana velkomna, og
Borman svaraöi fyrir þeirra
1 hönd og sagði, aö þeir væm
vissulega ánægðir yfir því að
vera komnir aftur niður á jörö-
ma
Eftir móttökuathöfnina
snæddu geimfararnir morgun-
verð, sem búinn var til úr
beikoni og eggjum, sem þeim
þótti kærkomin tilbreyting frá
pillunum, sem þeir nærðust á í
ferðinni.
Að Ioknum morgunverði
héldu þeir í læknisskoöun, og
þvi næst r. .'.du þeir í síma við
.Tohnson forseta Bandaríkjanna.
T dag munu þeir fljúga til
Hawaii og þaðan til Houston til
fjölskyldna sinna, sem þeir yfir-
gáfu áður en þeir lögöu upp í
hina miklu ferð sína að morgni
21. desembers.
Ferð Apollo-8 hófst á sunnu-
dag 21. des. kl. 12:51 að íslenzk-
um tíma, en þá var geimförun-
um Borman, Lovell og Anders u
skotið á loft í ApoIlo-8 hylkinuj
með eldflaug af gerðinni Satúm- ®
us 5, stærstu eldflaug, sem gerð *
hefur verið. 0
Klukkan átta á sunnudags- ■»
kvöld var fyrsta sjónvarpsmynd
in send frá geimfarinu, og >
geimfararnir tilkynntu að allt
léki í lyndi, þrátt fyrir að Bor- ®
man og Lovell hefðu fundið i
fyrir einhverjum minniháttar ,
óþægindum snemma í feröinni.
Á mánudag hélt ferðin áfram
samkvæmt áætlun, án þess að !
nokkuð sérstakt bæri við. *
Á þriðjudag kl. 9:48 hvarí»
Apollo-8 bak viö mánann ogB
aðgerðirnar til að koma geim-J
skipinu á braut umhverfis hann s
hófust Kl. 9.59 hafði það tekiztj
og Apollo var á sporbraut sinni. •
KI. 12:31 var tekið á mótiÍ
fyrstu myndunum af tunglinu. ®
Kl. 14:40 var annarri hringferð-*
inni lokið og Apollo sveif í 113 2
km hæð yfir yfirborði tungls- ®
ins. Kl. 01:35 var aftur tekið við.
beinni sjónvarpssendingu frá*
geimskipinu. Kl. 06:10 voru
hreyflar eldflaugarinnar ræstir
til að koma geimfarinu út fyrir
lofthjúp tunglsins og kl. 06.14
var það búið og gert og ferðin
aftur til jarðar hafin.
Kl. 17:39 var Apollo-8 kominn
þar sem þyngdarleysisins gætir,
og hraðinn fór vaxandi.
Á fimmtudag hélt geimfariö
stefnu sinni og kl. 20:51 kom
síðasta sjónvarpssendingin frá
því.
Föstudaginn 27. desembar var
stefnan nákvæmlega rétt, þann-
ig að ekki þurfti að leiðrétta
hana eins og þó hafði verið bú-
izt við. Forráðamenn Geimferöa
stofnunarinnar lýstu því þá yfir,
að þeir væru ákaflega ánægðir
með geimferðina fram að þessu
og bjartsýnir mjög um árangur.
Kl. 15:37 kom Apollo-8 síöan
inn í gufuhvolf jarðar eins og
glóandi vígahnöttur og kl. 15:51,
nákvæmlega eftir áætlun lenti
geimfarið aðeins fjóra og hálfan
kílómetra frá bandaríska flug-
vélamóðurskipinu „Yorktown“,
sem beið eftir að geimfaramir
lentu — og þar með var hinni >
sögulegu ferð lokið. I
Hallgrímskirkja.
Messa kl. 11. Dr. Jakob Jónsson.
Laugarneskirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 10 fyrir há-
degi. Séra Garðar Svavarsson.
Grensásprestakall.
Barnaguðsþjónusta í Breiöagerðis-
skóla kl. 10.30. Felix Ólafsson.
Neskirkja.
Messa kl. 11. Séra Páll Þorleifs-
son.
Dómkirkjan.
Barnaguðsþjónusta kl. 11. Séra
Óskar J. Þorláksson.
Hafnarfjarðarkirkja.
Jólasöngur á sunnudagskvöld kl
8.30. Strokkvartett og organisti
kirkjunnar flytja jólatónlist.
Kirkjukórarnir syngja jólasálma
með almennri þáttt. kirkjugesta
Sóknarprestur les jólaguðspjöllin
og þjónar fyrir altari. Garðar
Þorsteinsson.
Fundarfrelsi —*
m—> i síðu
pólitískar ofsóknir", eins og
þeir komust að orði í viðræð-
um við lögregluna.
Stjórnarskrárákvæðið, sem
vitnað var þarna í, er úr 74. gr.
stjórnarskrárinnar, sem hljóðar
orðrétt þannig: „Rétt eiga menn
á að safnast saman vopnlausir.
Lögreglustjórninni er heimilt að
vera viö almennar samkomur.
Banna má mannfundi undir ber-
um himni, þegar uggVáent þykir,
að af þeim leiði óspektir".
f „Stjórnskipun íslands",
kennslubók, sem laganemar viö
Háskóla íslands lesa við laga-
nám sitt, kemst Ólafur Jóhannes
son, prófessor í lögum, þannig
aö orði í kafla, er nefnist Fund-
arfrelsi: „Þrátt fyrir ákvæði 74.
greinar stjómarskrárinnar gæti
lögreglan lagt bann við því, að
fundur væri haldinn á götum
úti, eöa á strætum, eða annars
staöar, þar sem hann truflaði
umferð, enda þótt ekki væri
hægt að segja, að af honum
stafaði óspektahætta“.
Engin ákvörðun enn um mál-
sókn gegn mófmælamönnum
• Engin ákvörðun hefur enn ver-
ið tekin um það, hvort höfðað verði
mál á hendur einhverra mótmæl-
endanna fyrir þátt þeirra I óspekt-
um undanfarið ár, en það liggur á
valdi embættis saksóknara ríkisins,
sem nýlega hafa borizt skýrslur
af rannsóknum Sakadóms Reykja-
víkur í nokkrum málum, sem risið
hafa upp fyrir mótmælaaðgerðir
Æskulýðsfylkingarmanna og fleiri.
Síðustu aðgerðimar, sem sak-
sóknara hafa borizt skýrslur um,
voru ólætin i Háskólabíói, þegar
eggjum var kastað í bandaríska og
kanadíska hljómlistarmenn, er þar
héldu tónleika. Bíða nú þessi mál
frekari afgreiöslu og ákvörðunar
saksóknaraembættisins.
Rannsókn á síðustu óeirðunum,
21. des. við Austurvöll og Þor-
Iáksmessu við Lækjartorg, er ekki
lokið og hafa engar skýrslur borizt
um þau atvik enn til saksóknara.
Atvinnumálanefnd-
i
t
I ir vfða um land?
■ Viðræðufundur Alþýðusam-
bandsins og Vinnuveitenda-
sambandsins átti að fara fram
milli jóia og nýárs, en var frest
að. Búizt er við, að fundur verði
haldinn fljótlega upp úr ára-
mótum, að sögn Björgvins Sig-
urðssonar, framkvæmdastjóra
Vinnuveitendasambandsins.
Til þessa hafa kjaramálin ekki
verið rædd á fundum atvinnurek-
enda og ASÍ, en atvinnuástandið
hefur verið á dagskrá. Kvað Björg-
vin hugmyndir hafa venö um
stofnun atvinnumálanefnda víðs
vegar um land til þess að bæta
úr skák í þeim efnum. Hugmyndir
rikisstjómarinnar hefðu verið til
umræöu.
Óvíst er, hvenær fundur verður
milli aðilanna þriggja, ASÍ, vinnu
veitenda og rikisstjðrnarinnar. Mun
í ráöi, að viðsemjendur á vinnu-
markaðinum óskj sameiginlega eft-
ir fundi með ríkisstjóm, eftir að
þeir hafa fjallað um málin sín í
milli.

■■............... .. I
I