Alþýðublaðið - 12.08.1966, Qupperneq 7

KASTLJÓS
Deilur rikis og kirkfu í Póllandi hafa
harSnað til muna síðan Wyszynski
kardináli hótaði að Ijóstra upp um áætl-
anir stjórnarinnar um að „gera Pólland
aó guðlausu iandi^.
„Svarta jómfrúin” fór sigurför
um Pólland. Fremst á myndinni
sést VVyszynski kardínáli.
„TRÚARBRAGÐAFRELSI er
ekKi til í Póllandi, hvaS svo sem
fcommúnistar halda' frani á sinn
löðurmannlega hátt.. Við höfum
afjað okkur sönnunargagna, sem
sýna, að gerðar hafa verið áætl-
anir um að gera Póllland að guð-
lausu samfélagi, og við munum
áður en langt um líður gera öll-
um grein fyrir þessum áætlunum."
Þetta sagði yfirmaður kaþólsku
kirkjunnar í Póllandi, Stefan Wys
zynski kardináli í ræðu, sem hann
hélt fyrir nokkrum dögum til 5
þúsund manna, sem safnast höfðu
saman í smábænum Jizefow, um
25 km. frá Varsjá.
Ræðan var svar við ummælum,
er pójski kommúnistaleiðfoginn
Wladyslaw Gomulka lét falla í
þinginu 21. júlí. Gomulka sagði
þá, að deila ríkis og kirkju í Pól-
landi snerist ekki um trúarbrögð
— það hefði aldrei hvarflað að
pólsku stjórninni að berjast gegn
kirkju og trúarbrögðum.
En ræða kardinálans boðar einn
ig, að þrátt fyrir allt verður hert
á þessari baráttu á næstunni.
Wyszynsky sagði enn fremur í
ræðu sinni:
— Við heyrum því sífellt haldið
fram, að kirkjan sé úrelt og hvað
| eftir annað er kveðinn upp dauða
dómur yfir henni. En daglega sjá
um við í þúsundum trúaðra and-
lita, að kirkjan mun ekki hverfa -
þrátt fyrir tilraunirnar til að gera
Hin miklu bátíðahöld fyrir framan helgidóm „Svörtu jómfrú
arinnar" í Czestochowa.
Pólland að trúlausu iandi. Við höf
um komizt yfir þessar áætlanir
og munum bráðlega leggja þær
fram.
□ ÞÚSTJND ÁRA AFMÆLI.
Deila kommúnisma og kaþólskr
ar trúar, ríkis og kirkju, hefur
náð nýjum og hættulegum há-
punkti í Póllandi í sumar, þar
sem bæði pólska ríkið og pólska
kirkjan hafa samtímis haldið upp
á 1000 ára afmæli sitt — hvor á
sinn máta.
Deilan hefur að töluverðu leyti
verið barátta tveggja manna,
Gomulka og Wyszynskis kardi-,
nála, sem er svo harðskeyttur, að
jafnvel stuðningsmönnum hans
finnst nóg um þá. Á undanförn
um mánuðum hafa þeir keppzt
um að afla sér vinsælda og álits
með öllum tiltækum ráðum, og
hefur þessi barátta leitt til nokk-
urs konar trúarbragðastyrjaldar,
sem virðist munu harðna í nán-
ustu framtið.
Ekki er vitað með vissu hvort
Wyszynski hefur í raun og veru
komizt yfir sannanir um ný af-
skipti af málefnum kirkjunnar,
en það er ekki ósennilegt.
í þessu sambándi minnast njenn
hinnar svokölluðu „Moravvski-
skýrslu",' en hana samdi hin svo-
kallaða IV. deiid pólska innanrík-
isráðuneytisiris ■ og hafði hún að
geyma nákvæmar lýsingar á að-
ferðum þeim, sem beita skvldi í
baráttunni gégn kirkjunni
Skýrsla þessj kom fram i dagsliós
ið fvrir tveimur árum, begar
starfsrnaður ráðunevtisins
gleymdi henni í veitingahúsi.
p. HEIMSÓKNUM AFT VCT.
Ríki og ftokkur í Póúandi hafa
að undanförnu lact mikið kapo á
að bera til baka fullyrðingar um
fiandsamleaa afstöðu í garð kirki
unnar í síðustu viku var svnd í
pólska sjónvarpinu kvikjnyhd sem
lýsti ævi Jóhannesar páfa XXIII.
og daginn eftir var lagður horn-
steinn að mjnnismerki um þennan
„framtíðarpáfa” í Breslau þrátt
fyrir mótmæli yfirstjórnar kirkj-
unnar.
Hátíðahöldin í sambandi við
1000 ára afmæli kaþólsku kirkj-
unnar í Póllandi hafa sýnt fram
á hin miklu áhrif kirkjunnar livar
v etna í landinu enda þótt ekkert
yrði úr einum mikilvægasta lið
hátíðahaldanna.
Ætlunin var, að Páll páfi kæmi
til Póllands og væri viðstaddur
hápunkt hátíðahaldanna í Czesta-
cowa, þar sem „Svarta jómfrúin",
mesti helgidómur Pólverja, er
geymd. En þótt samkomulag hefði
tekizt í aðalatriðum með embadt
ismönnum páfa og pólsku stjórn-
inni um heimsóknina varð að af-
lýsa heimsókninni — og sömu
sögu var að segja um heimsóknir
hundruð kaþólskra preláta hvað-
anæva að úr heiminum, er boðað-
ar höfðu verið.
Pólska ríkið taldi sig þar með
hafa komið í veg fyrir, að þúsuhd
ára afmælið yrði sýning á styntw
leika og lífsþrótti kaþólsku kir4.it
unnar í Póllandi — en í raun
veru höfðu ráðstafanir stjórnarjnn
• • • ;rT
ar þveröfug áhnf.
□ ÓEIRÐIR.
Niðurstaðan varð sú, að hátíöa
höldin voru meira notuð til mót^
mæla gegn stjórninni en ella- og
setti fjandskapur í garð stiórnao
innar blæ sinn á hátíðahöldins
AIls staðar, þar sem eftirmyndir
af „Svörtu jómfrúnni" voru sýnd
ar drifu kaþélskir menn að þús-
undum saman, alls' ‘ staðar þar
sem Wyszynski talaði öx maœi-
f.iöldinn í tugir þúsunda. Mard-
oft tóku lögreglan og L:ö?-
yggisyfirvöldin í taumária,
kröfust bess að skrúðgansran nfeð
,,jómfrúna“ sneiddi hjá aðalgötiíin
og færi um fáeinar göt.ur og’áo
iómfrúrmvndin yrði hulin, í mörg
um bæium kom til át.aka með ]ög
reglunni og mannfjöldanum, og
Franiliald á 10. sfihí
GOMV^KAi Segist ekkert eiga sökótt við kirkjiýja. • j
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 12. ágúst 1966