Dagur - 08.10.1997, Blaðsíða 4

í heimalandi sínu
stjóma kmversk
stjómvöld afhörku og
miskunnarleysi, og
þverbrjóta mannrétt-
indi á þegnum sínum.
Hb?rgþSrs-
SKRIFAR
Ógnarstjórnin telur sig greini-
lega getað stjórnað vestrænum
stjórnmálamönnum á svipaðan
hátt, með hótunum, boðum og
bönnum. Og stjórnmálamenn á
Vesturlöndum hafa lengst af
brugðist við Iíkt og hlýðnir
skólastrákar. Þeir kyssa á vönd-
inn.
Nú hefur forsætisráðherra
landsins, Davíð Oddsson, komið
íslenskum stjórnvöldum úr
stuttbuxunum. Hann hefur sam-
þykkt að eiga fund með varafor-
seta Taívan. Kínverskir ráða-
menn hafa brugðist við með því
að tilkynna forsætisráðherra að
hann verði að taka afleiðingum
gjörða sinna. Valdahlutföllin í
því sjónarspili sem kaliað hefur
verið „vinsamleg samskipti þjóð-
anna“ ættu nú að vera öllum
ljós.
Ólík viðbrögð Davíðs og
Halldórs
Davíð Oddsson á hrós skilið íyr-
ir gjörð sína. Þótt íslendingar
treysti sér ekki til að viðurkenna
sjáífstæði Taívan þá hljóta þeir,
sem smáþjóð, að hafa samúð
með baráttu íbúanna. Fundur
varaforseta Taívan og forsætis-
ráðherra Islands getur ekki verið
annað en staðfesting þess, þótt
ekki þyki heppilegt að viður-
kenna það opinberlega.
A sama tíma og forsætisráð-
STEFÁNJÓN
HAFSTEIN
SKRIFAR
Sigurhæðir. Varla er hægt að
hugsa sér meira viðeigandi nafn
á húsi Matthíasar Jocumssonar.
Því húsi hefur nú verið fengið
nýtt hlutverk á Akureyri: Erlingi
Sigurðarsyni frá Grænavatni
verið falið að blása í það lífsanda
bókmenntanna. Flestar listir
eiga hús, en bókmenntunum
nægir einvera höfundar heima
hjá sér eða í öðru skjóli. Leik-
hús. Tónlistarhús. Gallerí. Bók-
menntirnar þurfa bara skemmur
tii að geyma bækur. En nú
stendur til að Sigurhæðir verði
bókmenntahús. Þar verður að-
staða fyrir skáld til að skrifa og
unnendur að koma að njóta.
„Hvar er sá íslenski stjórnmálamaður sem þor/r að ganga fram fyrir skjöldu og lýsa þvíyfir að íslendingar eigi að efla samskiptin við Taívan og ihuga alvarlega að taka upp stjórn-
málasamband við þjóðina istað þess að stunda daður og dekur við fjöldamorðingjana í Peking?"
herra sýnir sjálfstæði og djörf-
ung, sem ætti að skapa honum
virðingu meðal allra siðaðra
manna, er utanríkisráðherra
landsins mæddur og miður sín
vegna viðbragða kínverskra
stjórnvalda. Undanlátsemi, sein-
læti og úrræðaleysi einkenna
málflutning hans. Honum finnst
staðan óþægileg. Svo óþægileg
að hann hefur átt í erfiðleikum
með að taka sér í munn nafn
eða stöðu gestsins. Hann talar
niður til hans, nefnir hann
„manninn," „þennan mann“ og
„einstaklinginrí'. Er Framsókn-
arflokkurinn flokkur dóna eða
eru leiðtogar hans einfaldlega
öllum stundum seinheppnir í
orðavali?
Hugsjónaleysi kontórista
Á sínum tíma studdu Islending-
ar sjálfstæðisbaráttu Eystrsalts-
ríkjanna svo eftir var tekið. Þar
var barist við rússneska björn-
inn. Davíð Oddsson hefur ögrað
stjórnvöldum í Kína, en er þó
enn full varfærinn. Hvar er sá
íslenski stjómmálamaður sem
þorir að ganga fram fyrir skjöldu
og lýsa því yfir að Islendingar
eigi að efla samskiptin við Taív-
an og íhuga alvarlega að taka
upp stjórnmálasamband við
þjóðina í stað þess að stunda
daður og dekur við fjöldamorð-
ingjana í Peking? Agætu lesend-
ur, ég fullyrði að sá stjórnmála-
maður fínnst ekki.
Flesta daga hafa íslenskir
stjórnmálamenn samvisku- og
hugsjónaleysi kontóristans. Þeir
viðurkenna vald en taka sér ekki
vald. Þess vegna vinna þeir
sjaldnast önnur verk en þau sem
sjálfsögð þykja. Þeir vilja ekki
beijast af ótta við að tapa. Þeir
hafa enga trú á því að hægt sé
að breyta heiminum til hins
betra. Og jafnvel þótt þeir teldu
það mögulegt myndu þeir senni-
lega ekki nenna því. Islenskir
stjórnmálamenn eru nefnilega
svo Iatir. Og skelfíng hugsjóna-
lausir.
Samskiptin við Kína snúast
um krónur og aura. Markaði
sem hugsanlega munu einhvern
tímann verða að raunveruleika
og gætu kannski skilað gróða.
Menn hafa ekki veigrað sér við
því að selja samvisku sína fyrir
silfurpeninga. En það er vissu-
lega áleitin spurning hvort ekki
sé skárra að tapa nokkrum krón-
um fremur en glata ærunni.
Mennmgarvaktm
Erlingur lagði á það áherslu á
fyrsta kvöldi að menn mættu
koma þarna og leyfa sér að
njóta, þyrftu ekki nauðsynlega
að setja sig í stellingar og rýna.
Fyrsta kvöldið
Erlingur sá sjálfur um dagskrána
fyrsta kvöldið. Þarna voru
mættir góðborgarar á Akureyri
og sátu í stássstofu skáldsins í
hring eins og á miðilsfundi,
undir gamalli ljósakrónu sem
varpaði dauflegri birtu á vegg-
fóður, kolaofn og aðra dýrð frá
upphafi aldarinnar. Erlingur á
smóking og fór með Ijóð. Þetta
var allt einstaklega vel við hæfi.
Hann byrjaði á Gretti gamla
mannsins og hélt áfram um
lendur ljóða sem nálgast haustið
frá ýmsum hliðum. Þetta var fín
dagskrá og Erlingur tengdi á
miíli af mikilli Iist, og vel var
valið. Sem sagt, ekkert að gera
nema lygna aftur augum og
njóta. Þegar bókmenntakynn-
ingar haustsins heíjast legg ég
til að þær verði færðar úr bóka-
búðunum inn í Sigurhæðir.
Ljóðsendlar?
Ekki þarf að koma á óvart að
verðlaunaskáldið Erlingur sé
sæmilega heima í perlum bók-
menntanna. En þarna flutti
hann hvert ljóðið á fætur öðru
af munni fram, og rabbaði á
milli, hátíðlegur en óformlegur,
persónulegur en af fullri virð-
ingu við fjarstadda höfunda.
Þetta var lítil en stórbrotin dag-
skrá. Og það var þá sem ég
hugsaði með mér að mikil synd
og skömm væri að því að það
eina sem maður gæti fengið sent
heim í stofu væri veraldarvafstur
í formi pizzu, nektardansmeyja
eða álíka. Hvers vegna ekki
ljóðadagskrá? Nóg er af fjölfróð-
um sagnaþulum sem geta
spunnið svona dagskrár eins og
Erlingur um kvöldið. Og gætu
boðið upp á fjölbreyttan matseð-
il: „Ljóð um haustið", „þættir af
einkennilegum mönnum", „ljóð
um börn“, „þjóðlegur fróðleikur
og kvæði um galdra“. Vinir gætu
slegið saman í Ijóðsendil, pantað
heim og hlustað á með kvöld-
kaffinu. Hvers vegna ekki? Eg
bíð eftirvæntingarfullur eftir því
að heimsendingarþjónustan
heíjist. Og þá verður svarað i
pöntunarsímann: „Ljóð fyrir fólk
gott kvöld. Hvað má ég bjóða?“
Og maður svarar: „Eg ætla að fá
eina stóra og góða með mörgum
bragðtegundum, um vorið.“