Dagur - 13.12.1997, Blaðsíða 1

LAUGARDAGUR 13. DESEMBER - 237. TOLUBLAÐ 1997
Björgunarsveit Slysavarnafé-
lagsins tókst að ná 12 mönn-
um af hvalbak togarans á
land og síðan upp þverhnípt
Látrabjargið við eins erfið
skilyrði og hugsast geta. Þrír
skipverja komust ekki á
hvalbakinn og drukknuðu
áður en björgunarmenn
komu á vettvang.
Frækílegasta afrek
slys vamar s ögiumar
Fyrir TÍU ÁRUM, á þeim tíma árs
sem sólargangur er skemmstur,
safnaðist hópur slysavarnarmanna
saman á brún Geldingarskorardals,
þar sem farið var á handvað niður á
Flaugarnef og síðan sigið 90 metra
niður í fjöru þegar skipbrotsmönn-
um var Dhoon var bjargað 40 árum
áður. Þarna voru saman komnir fé-
lagar úr björgunvarsveit SVFI á Pat-
reksfiðri, ásamt þeim öldnu kemp-
um Asgeiri vitaverði á Látrum, Ola
á Geitagili og Bjarna frá Hænuvík,
en þeir höfðu háð harða baráttu
þarna á árum áður. Þarna fór fram
falleg og látlaus minningarathöfn.
Fagurgjörðum aðventukransi var
komið fyrir á brún bjargsins. Hann
minnir á árstímann og er einnig
táknrænn fyrir björgunarstólinn. Þá
voru tendruð 12 kertaljós, er minna
á skipsbrotsmennina er bjargað var
af Dhoon og þar hjá lagðar þijár fal-
lega skreyttar grenigreinar til minn-
ingar um þá skipveija er létust við
strand togarans.
Félagarnir taka ofan höfuðfötin,
fara með bæn og syngja saman fyrs-
ta erindið úr sálminum Á hendur
fel þú honum, undir forsöng aldurs-
forsetans Ásgeirs á Látrum. Það á
vel við á þessari stundu, þegar
minnst er þessa fræga affeks og for-
veranna er það unnu. Að þessari at-
höfn lokinni sigru tveir félagar úr
björgunarsveitinni, Barði Sæ-
mundsson og Omar Unnarsson,
niður á Flaugarnef, þar sem þeir
komu aðventukransinum fyrir,
kveiktu kertaljósin og lögðu á sillu
grenigreinarnar þijár.
Áður en haldið var heim var kom-
ið á framfæri jólakveðjunni frá Al-
bert Wallbank háseta á Dhoon og
konu hans frá Fleetwood.
Þessa lýsingu á látlausri athöfn
sem fram fór á Látrabjargi skrifaði
Hannes Þ. Hafstein, sem lengi var í
forystusveit slysavarnarmanna, í Ár-
bók SVFÍ 1988.
Þá var minnst eins sögulegasta og
erfiðasta björgunarafreks á Islandi,
sem sögur greina frá. Nú eru 50 ár
liðin frá þeim atburðum, sem hinir
eldri minnast með hrollkenndu
stolti, en þeir yngri hafa kannski
heyrt minnst á sem ævintýris með
góðum endi. En góðar heimildir eru
til af björgunarafrekinu við Látra-
bjarg, sem unnið var um miðjan
jólamánuðinn fyrir 50 árum. Kvik-
mynd Óskars Gíslasonar sýnir vel
þær afleitu aðstæður sem við var að
glíma, og síðan hefur Steinar J.
Lúðvíksson gert atburðum góð skil í
hinu mikla verki sínu, Þrautgóðir á
raunastund. Blöð og útvarp fylgdust
með atburðum og greinargóðar
skýrslur Slysavarnarfélagsins segja
sína sögu.
En samt sem áður mun nútíma-
mönnum reynast erfitt að setja sig í
spor þeirra manna og kvenna sem
börðust við höfuðskepnunar í öllu
sínu veldi við frumstæðar aðstæður
og takmarkaðan tækjakost, til að
freista þess að bjarga lífi manna,
sem það eitt var vitað um að voru
hjálpar þurfi. Og fá dæmi munu um
að svo margir björgunarmenn hafi
lagt eigið líf að veði og þegar áhöfn-
inni af Dhoon var bjargað úr ham-
förum hafróts og upp á brún Látra-
bjargs fyrir réttri hálfri öld síðan.
Félagar slysvarnardeildarinnar á Patreksfirði tendra Ijós á Flaugarnefi, þegar björg-
unarafreksins við Látrabjarg var minnst fyrir 10 árum.