Dagur - 24.09.1998, Page 2

2 -FIMMTUDAGUR 24.SEPTEMBER 1998

FRÉTTIR
Þjóðfélagslegur kostnaður af vatnstjónum er gríðarlega mikill og í mjög mörgum tilfellum er það ekki mjög flókið mál að koma í
veg fyrir þessi tjón.
Vatnstjón í húsum
kosta milljarö á ári
Skemmdir vegna vatns í
íbúðarhúsum kosta lands-
menn um einn milljarð
króna á hverju ári. Al-
gengara en áður að lagnir
séu settar utan á veggi
eins og tíðkast erlendis.
„Það er talið að vatnstjón í húsum
kosti þjóðfélagið kringum einn milljarð
á ári og að sú tala hafi verið nokkuð
stöðug í nokkur ár,“ sagði Daníel Haf-
steinsson hjá Sambandi íslenskra
tryggingafél aga.
Daníel segir að við útreikning á
tjónsupphæðinni hafi verið gengið úr
frá að þeir sem ekki tryggja verði fyrir
álíka vatnstjónum og þeir sem tryggja
hús sín og innbú hjá tryggingafélögun-
um. Daníel segir það ekki spurningu
að það ætti að vera hægt að draga veru-
lega úr þessum tjónum, enda eftir
miklu að slægjast.
Mest í baðherliergjuin
Þótt vatnstjón geti átt sér margvíslegar
orsakir segir Daníel Iagnir í baðher-
bergjum og að þeim stærsta tjónavald-
inn. Markmiðið sé að fá fólk til að
hætta að leggja lagnirnar inni í veggj-
unum, þannig að þær séu alltaf að-
gengilegar. Pakkningar í vatnslásum
hafi t.d. bara ákveðinn líftíma, en
vandinn sé sá að langalgengast sé að
menn múri inn baðkerin. Enginn að-
gangur sé þá að vatnslásnum og sjaldn-
ast neitt gert fyrr en hann byrjar að
Ieka - sem oft komi fram allt annars
staðar en í baðherberginu, jafnvel í
annarri íbúð.
Daníel segir menn á síðustu árum
orðna mun opnari fyrir þvf að Ieggja
sýnilegar lagnir, eins og tíðkist víðast í
öðrum Iöndum.
Fúskarar iun á milli
Nýlega var fullyrt í fréttum að fúsk
væri orsökin fyrir milljónatjóni í nýju
fjölbýlishúsi í Reykjavík. Er slfkt
kannski algeng ástæðaí
„Auðvitað kemur slíkt fyrir,“ segir
Daníel. Alltaf séu fúskarar inn á milli.
Það sé t.d. afar áríðandi, þegar nýjar
lausnir koma í greininni, að menn Iæri
þá ný vinnubrögð en treysti ekki á að
þeir hafi þetta allt í blóðinu. Fyrir þá
sem endilega vilji hafa öll rör inni í
veggjum sé t.d. „rör í rör“ ein Iausnin.
En fari menn ekki á námskeið til þess
að iæra aðferðirnar við Iagningu þeirra,
geti þessi nýja lausn bara skapað nýja
tegund vandamála. - HEI
FRÉTTA VIÐ TALIÐ
Prófkjörsskjálftinn magnast
stöðugt hjá sjálfstæðismönn-
um á Reykjanesi. Nú heyrist að
KR klíkan sé búin að fhma sér
verðugan fulltrúa í prófkjörinu
sem framundan er. Sá heitir Óli
Bjöm Kárason og er ritstjóri
Viðskiptablaðsins. Óli Björn
hefur ekki verið rnj ög ábcrandi í
flokkspólitísku lífi sjálfstæðismanna upp á
síðkastið en því meira hefur borið á honum í
tengslum við Viðskiptablaðið. Það segja KR ing-
amir í pottinum að sé gott mál...
Óli Björn Kára-
son.
í pottinum hafa menn verið að
ræða um ummæli Jóns Krist
jánssonar formanns fjárlaga-
nefndar sem höfð voru eftir
honum í fréttaskýringu um
kosningakerfið hér í blaðinu í
vikunni. Þar sagði Jón að í kjör-
dæmancfndinni hafi nefndar-
rnenn einkum verið að reikna
alla gömlu flokkana inn á þing og skipti þá engu
þótt allaballar og kratar væra búinr að lýsa með
sér til sameiningar. Taldi Jón það merkilegt að
þeir skyldu þá ekki reikna út frá sameinuðum
flokki. Stjómmálaskýrendur í pottinum segja
þetta dæmi um hve litla trú innanbúðanncnn
sjálfir hafi haft á sameiningu flokka sinna alveg
fram á elleftu stundu...
Jón Kristjáns-
son.
Frá Sauðárkróki hárust þær
fréttir til pottvcrja að Páll Pét-
ursson þætti hafa styrkt stöðu
sína í Skagafirði með því að
skipa Bjöm Sigurbjömsson sem
framkvæmdastjóra málefna
fatlaðraíReykjavík. Pállsemer
úr Húnavatnssýslu er talinn
hafa skorað prik með þvi að sýna Reykjavíkur-
valdinu í tvo heimana. í pottinum heyrist hka að
reykvískir framsóknarmenn séu ekki eins hrifn-
ir - raunar mjög h'tið hrifnirl...
Páll Pétursson.
Sigurður
Gizurarson
hrl.
Með tilvísan til réttlætis
hefiir Sigurður Giiurarson
farið fram á endurupptöku
„Þjóðlífsmáls“ sem nýlega
var aftur dregið fram í dags-
Jjósið.
Þeim sem stefnt er fyrir
dóm er vissara að mæta
„Ég hef fyrir hönd Davíðs Kristjánssonar á
Selfossi beðið um endurupptöku á máli sem
dómur gekk í árið 1991. Fyrirtæki Ulfars
Natanielssonar eignaðist þessa kröfu - lík-
lega keypt hana með afföllum - og reyndi að
innheimta hana á sínum tíma, án árangurs.
Nú hefur krafan verið dregin fram aftur og
beðið um Ijárnám. Upphaflega var krafan á
bilinu 4-5 þús. kr. en fjárnámsbeiðnin
hljóðar upp á töluvert á annað hundrað þús-
und, að ég held. En fulltrúi sýslumanns skar
hana niður í rösklega 50 þús. kr.“
- Er heiðni um endnrupptöku ekki þýð-
ingarlaus að óbreyttum lögum?
„Ég geri ráð fyrir, ef endurupptaka verður
leyfð, að verði hægt að halda uppi vörnum
og benda á að þessi krafa hefur enga stoð í
raunveruleikanum og þess vegna eigi að
sýkna í málinu. Dómurinn gekk á þann veg
sem hann gerði, vegna þess að sá sem stefnt
var mætti ekki. Dómarinn dæmdi því eftir
þeim framlögðum gögnum, sem í raun voru
engin. Viðurkenning á að stefndi hefði
stofnað til þessarar skuldar lá hvergi fyrir,
heldur bara tilbúinn reikningur frá Þjóðlífi.
Þetta var svokölluð áskorunarstefna, sem
síðan er bara stimpluð ef stefndi mætir ekki
og er þar með orðin dómur. Það var enginn
málflutningur og engar varnir.“
- E/ Hæstiréttur samþykkli endurupp-
töku mætti þá ekki húast við flóði beiðna
um endurupptökur svipaðra mála?
„Hugsanlegra nokkurra, ég veit ekki hvað
margra. Þetta Þjóðlífsmál er mjög sérstakt
og alveg vitað að kröfurnar hafa enga stoð.
En í öðrum málum þar sem ekki er mætt
þar hafa kröfurnar oft stoð. Hæstiréttur,
sem veitir þessi leyfi, hann tekur afstöðu til
þess í hverju tilviki þegar beðið er um end-
urupptöku."
- Áttu von á að málaleitan þinni verði
vel tekið?
„Maður vonar það, en getur ekki fullyrt
neitt. Það er Hæstiréttur sem hefur valdið.“
- Væri þetta ekki hálfgildis viðurkenn-
ing á fyrri mistökum?
„Hæstiréttur viðurkennir engin mistök
með endurupptöku, því það var undirréttur
sem dæmdi. Þegar ekki er mætt er heldur
ekkert óeðlilegt að dómur falli á þennan
veg, vegna þess að dómarinn lendir í þeirri
stöðu að meta gögnin. Og yfirleitt þegar um
áskrift að blaði er að ræða þá gerist það nú
oft með þeim hætti að það er hringt og far-
ið að senda blaðið og síðan rukka fyrir það.
En ef f hart fer þá getur útgefandi blaðsins
þurft að sanna það að það hafi verið beðið
um áskrift - og geti hann það ekki þá getur
hann tapað slíku máli.“
- Er það algengt að svona fari með lág-
ar kröfur, kannski áskrift að blöðum eða
bókaklúbbum, sem enda jafnvel í fjár-
námum upp á tugi þúsunda eða meira?
„Ég býst við því að það sé æði algengt."
- Þannig að fólki er vissara að passa sig?
„Já, það verður að passa sig. En stundum
gerir fólk það ekki vegna þess að því finnst
það svo fráleitt að það geti orðið skuldbund-
ið. En þeim sem stefnt er fyrir dóm er viss-
ara að mæta.“ - HEI