Dagur - 19.12.1998, Blaðsíða 19

T^m-
LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1998 - 35
LÍFIÐ í LANDINU
L.
Jólastemmning. Sérstakt verkefni stendur
núyfir á Akureyri, sem hófst meö því að
þjófstarta jólunum uppúr miðjum nóvember.
Þar er starfrækt sérstakt jólaland, þar sem
Garri Pólsson bæjarstjóri ræður ríkjum.
Einnig eru þar sölubúðir, þar sem meðal
annars stúlkurnar sem sjást á þessari mynd
starfa. Hvað heitir þetta jólaland?
Efniiegur. Þessi ungi og efnilegi sundmað-
ur, sem hér sést á mynd, náði fantagóðum
árangri í Sheffield á Engiandi um liðna helgi.
Hvaða árangur var það sem hann náði og
hvað heitir þessi ungi maður?
Flóttafólkið. Sagt var ítarlega frá högum og
kjörum júgóslavneska flóttafólksins, sem býr
á Blönduósi, í Degi um iiðna helgi - meðai
annars jólahaldi þess. Eftirhvaða trúar-
brögðum lifir þetta fólk og hvenær er jóla-
dagurþess?
Kjarasamningarnir. Mynd þessi var tekin
snemma árs 1990 þegar undirritaðir voru
kjarasamningar, sem taldir hafa markað
mikil tímamót í íslensku efnahagslífi. Hver
voru þau og hvað hafa þessir kjara-
samningar verið kallaðir?
Verðlaunahafar. íslensku bókamenntaverð-
launin voru afhent á dögunum og meðal
verðlaunahafa voru þau Thor Vilhjálmsson
og Auður Jónsdóttir, en þau eru lengst tii
vinstri á þessari mynd. Hvað heitir bókin
sem Thor sendir frá sér að þessu sinni og
hvað heitir bók Auðar, sem er hin fyrsta
sem hún sendir frá sér?
1. Hverjar eru þær ár sem
að stofni til mynda Hólsá
í Rangárþingi þar sem
hún rennur fram tii sjáv-
ar?
2. Æskulýðsfrömuðurinn
Friðrik Friðriksson stofn-
aði KFUIVI á íslandi árið
1899. Hvaða knatt-
spyrnufélag í Reykjavík
var síðar stofnað af meiði
þess félags og hvaða
karlakór?
3. Hvað heitir leiðin sem
farin er frá Ferstiklu og yfir í Skorradal?
4. Hvaða sveitarfélag var íyrr á árinu lagt til
Dalabyggðar, þrátt fyrir að það sé áfram í
Snæfellsnes- og Hnappadalssýslu.
5. Hvað heitir verkalýðsfélagið á Isafirði, en
það hefur löngum verið móðurskip kraft-
mikillar verkalýðsbaráttu Vestfirðinga?
6. Hvaða eldfjall Iandsins gaus í tvígang árið
1362?
7. Hvar á landinu er bærinn Strandseljar?
8. Hvar á Iandinu er Haganesvík?
9. Hann var fæddur í Meðallandi í Vestur-
Skaftafellsýslu en alinn á Borgarfirði
eystra. Ungur fór hann til mennta og bjó í
Reykjavík upp frá Jní, en hann varð
þekktasti listmálari Islendinga fyrr og síð-
ar og var svipmikill persónuleiki í borgar-
lífinu. Hver var hann?
10. Hvar á Norðurlandi er Djúpidalur?
LAND OG
ÞJÓD
Sigurður Bogi
Sævarsson
skrifar
Svör:
•uinpuisi
-gi3§]3j\j bxj yjBjnisaA i ‘jByiBfjBÍÁg
uinjopjB jb uuia i3 injBpidnfQ 'OJ
'JBA
-IEÍ}] UOSSUI3A§ SSUUBlJpf 13 Uin
}inds 13 J3i[ ui3s uuimpBuiBjsiq ‘g
nu
pSojjB Ssajb jæu i3 ui3s ‘gi3§in
iropou pnpunjs inpp iBtj ib/\ \ib<J
inglOU Uinjpfjj I 13 >JIAS3UB§BJ-J §
•SJBpB§nBQ IUUIUI piA 13 QBc[
‘dnfpiBpiBfjBSJ piA ni3 IBÍjSSpUBIJS 'l
liníjgfBjæio ‘9
ipiIJBsj
B pI§BJ3JSpXjB>JI3A IlliatJ inpjBa '£
•imjpijsrspiÁis i uui
-uuEmnjsXs iipun suispjBABpmæA>j
-mEij njjBij jb iiiÁaij §o njsÁssjBp
-BddBujj §o -sjjsjæug i bisa oc| uui
-inddsitj isj3i mBijy -BiJsijpBiBjBm
-S§BJ3J ipOqpjBA paíu ‘lBp§§XqBJBQ
jij mp§Bj iib nssscj b iiáj inddsiqiE
-pUBJJSJB§pqg IBA IBQæjBnqj BU§3y\ -p
•SJBq^BJQ •£
JOqBJIEJJ pq B§3J
-jEqddn mss ‘inpæiqjspj uuuoq
-bjib\i §o injByý pi^BjpjnuiÁdsjjByj •£
'B§UBy
-iiJY í uui piuum injsq B§UBy
-iijsAy qb iijj3 BSjojq ippq ibcJ ua
‘B§UBy-iijsÁg §o -iijy ms ib iBSSsq ' J
injippsuof iBpny
qoq 13 Bqqnj snBjuiofjg §o mnBijs i
Bjnc[un§ioj\[ ipisq sioqj^ B§BpjBq§ •
UIJJBSIBppfti
IipBJJBq PJI3A IISSScJ IB§UlUmBS
-EiBÍq bjbjj 'mnujs miscj i ib§ui
-jdlAS B§njBIB BI§IBm IJ1J3 ‘lJl]S§Bq
-buj3 nqsusjsi i Bqi3j§npgjs b Bmoq
pB jsqoj mnssscj mn§uiuuiBSEiBfq j «
•iBuu nfqipjiBpBu nijj j3i
nqsu§ mn§uiuu3>j §o mnqoq iijp
bjij ipcj U3 IBnUBf ’i uuiq 13 iso
-npugjg b BuuBABjso§nf in§BpB[pf •
ipunsqBq Bijsm QOZ
i iJBjsismndoiAgj piBA mss ‘issscj
uuiinqid iptaq uosiBuiy uiq •
•uuijodinpiofj •
Fluguveiðar að vetri (98)
Arbók stang-
veiðimaima
Guðmundur Guðjónsson stang-
veiðibfaðamaður af Mogganum
heldur uppteknum hætti og gefur
út árbók um stangveiði. Famir eru
tveir hringir um Iandið og raktar
aflatölur með stuttum einkunnum
úr veiðivötnum og ám, fyrst taidar
laxveiðiár og síðan silungsvötn.
Einnig eru kaflar með sögum og
þættir af Armönnum og Stang-
veiðifélagi Reykjavíkur, auk kafla á
ensku með ágripi bókarinnar. Hér
er sem sagt stiklað á stóru um
sumt af þvf helsta sem varðar stangveið-
ina.
I.axinn um landið
I bókarkaflanum um laxveiðar er fátt
nýtt, en til skila haldið því sem fram hef-
ur komið um ágætis veiði víða. Vissulega
örlar á tortryggni lesanda: „blómstraði"
Sogið? Það var vissulega ekki jafn slæmt
og undanfarin ár, en tæpast hægt að lýsa
yfir ánægju með stöðu mála þar.
Jafn ákafur og duglegur og Guðmundur
er gegnir nokkurri furðu að hann skuli
sjaldnast gera grein fyrir afla á stangar-
dag, heldur láta sér lynda gömlu tugguna
um heildarveiði miðað við eitt ár á und-
an. Spurningarnar sem ætti að fá svarað
við hvetja á eru þesar: Hversu margar
stangir, í hve marga daga, hvað kostar
leyfið? Eða: „Hvað kostar hver Iax?“
Þá er ágætt að gera grein fyrir nýjum
veiðihúsum, en
þetta er ágrips-
kennt mjög og
nægir ekki þeim
sem vilja kanna
nýjar slóðir. Sá
sem spyr sjálfan
sig: „kemst ég í
þessa á næsta
sumar og á
hvaða kjörum
og með hvaða
viðurgerningi?"
fær ekld svör.
Arbókin yrði
betri með að
þróast yfir í
sjálfstætt og
óháð Jijónusturit.
Siliingurinn
Kaflinn um silungsveiðina er upplýsandi
og skemmtilegur. Sérstaklega er gaman
að lesa hve víða er hægt að komast í góða
veiði - hve margt maður á eftir óuppgötv-
að!
Guðmundur hefur verið með ratsjána í
gangi og safnað frásögum úr ýmsum átt-
um. Hér nýtur sín betur fróðleiksfýsn
höfundar en í fyrri kafla því hann fær
ekki þennan hefðbundna stuðning úr
veiðihúsum, heldur verður að hlera radd-
ir veiðimanna sjálfra. Margt áhugavert
kemur þarna fram í knöppu máli.
Sögur
Kaflinn veiðisögur er ágripskenndur eins
og bókinni er í raun ætlað að vera í heild.
En öruggt má telja að mörgum veiði-
manni finnist gaman að blaða í gegnum
þessar sögur, sem sumar eru reyndar með
miklum ólíkindum, eins og vera ber.
Guðmundur er ekkert hræddur við að
láta í ljós ýmsar skoðanir og þannig
kynda undir umræðu og skerpa athygli
Iesenda. Honum finnst mikið um það
„óeðli'1 að veiða og sleppa. Hann er Iíka
gagnrýninn á maðkahollin. En er ekki full
mikið tekið upp í sig að kalla „veitt og
sleppt" „óeðli“? Sjálfur veiddi ég færri
laxa síðasta sumar en oft áður (tvo!) og
sleppti báðum (í kistu) enda tel ég að
Laxá í Aðaldal veiti ekkert af öllu sínu liði
þessi árin. Ég sleppti Iíka mikilli
silungaljöld ofar í sömu á, enda
búinn að fá svo margar sælkera-
máltíðir uppúr henni að nægði
mér, vinum og ættingjum. Er það
óeðli þótt nægur fiskur hafi verið
í ánni, meiri en oftast áður? Jú,
ég misreiknaði mig aðeins og á nú
engan fisk í frysti á jólaföstu -
sem mun rýra gildi jólaboðsins -
en veit að næsta sumar bíða þess-
ir fiskar eftir mér, enn stærri og
skemmtilegri en í ár.
Fjöldi stangveiddra laxa á Islandi var
40 þúsund í ár. Vill einhver giska á brott-
kastið úr frystikistum landsmanna í vor?
Elliðaámar
Guðmundur rekur sérstaklega vandræða-
ástandið í Elliðaánum, þar sem menn
hafa nú verulegar áhyggjur af minnkandi
veiði. Höfundur endurbirtir blaðagreinar
um málefni ánna og vekur með því sér-
staka athygli á þeim ósköpum sem við
blasa. Það er vel til fundið að taka Elliða-
árnar útúr núna og benda rækilega á það
hrun sem orðið hefur. Lang líklegasta
skýringin á minnkandi afla er „streita" á
Iífkerfið vegna nábýlis við borgina. Hér
verða borgaryfirvöld að koma myndarlega
til skjalanna. Vissulega er nú yfirstand-
andi mikil rannsókn sem vonandi mun
leiða í Ijós hið raunverulega ástand ánna.
A sama tíma gætir - með réttu - vaxandi
óþreyju veiði-
manna sem unna
hinni einu sönnu
„perlu“ borgarinn-
ar. Þeir spyrja
hvort tími sé kom-
inn til að breyta
fyrirkomulagi og
vernda árnar með
öðrum hætti en nú
er. Full ástæða er
til að skora á borg-
arstjóra að taka
mál Elliðaánna
sérstaklega upp á
sína arma á þessu
kjörtímabili. Það er
ágætt að opna árnar
á fyrsta degi, en virða þær enn meira alla
aðra daga ársins, sýna ást og umhyggju.
Það sama á við borgarfulltrúana sem
þiggja boð Rafveitunnar um að renna fyr-
ir laxinn; þeirra ábyrgð er Iíka að sjá til
þess að hann fái lifað í sambýli við menn
og bifreiðar. Það er eðlileg krafa að lax-
inn, þessi samborgari Reykvíkinga, fái að
Iifa á sjálfbæran hátt eins og frá örófi
alda. Meiri seiðasleppingar eru ekki
lausn fyrir hnignandi stofn.
Spurning til þeirra sem gagnrýna „veitt
og sleppt“: Höfum við ekki einmitt dæmi-
gerðar aðstæður í Elliðaánum sem kalla á
að „veitt og sleppt“ sé skylda? Mjög er
gengið á stofn sem við vitum ekki ná-
kvæmlega hvernig hægt er að endurreisa.
Allt bendir til að því fleiri laxar sem
hrygni næstu árin, því fleiri komist á legg
til að ganga upp aftur. Nú virðist liggja
beint við að hætta maðkaveiðum í ánum
og setja á þröngan kvóta fyrir þá sem vilja
fá í soðið. Einn lax á mann verði hámark.
Oðrum sleppt.
Veiðimenn geta endalaust þrasað yfir
stjórnvöldum og virkjuninni í ánni, og
hafa margt til síns máls. En hvers vegna
bjóðast þeir ekki til að setja drápsgleði
sinni hömlur, og það strax?
Þannig kveikir árbókin ýmsar vanga-
veltur og verður örugglega fóður mörgum
veiðimanni. Hún er óvenju vel mynd-
skreytt og frágangur betri en oft áður -
ágæt sem slík.
FLUGUR
Stefán Jón
Hafstein
skrifar
*
**:. V. ■■ i
fri -M. , M ý*' --rf 'i L , X JP 4 . ' « | 1

„Guð minn góður" varð víst einhverjum að orði þegar
fréttist að náðst hefði mynd af maðkahollinu í Mið-
fjarðará.