Dagur - 12.05.1999, Blaðsíða 9

8- MIOVIKUDAGUR 12. MAÍ 1999

MIÐVIKUDAGUR 12. MAÍ 19 99 - 9
FRÉTTASKÝRING
Ð^ur
Engin leiö til baka
SIGURDÓR
SIGURDORS-
SON
SKRIFAR
Forystufólk Samfylk-
mgariunar virðist
vera sammála um að
næsta skrefið sé að
hefja ímdirbiinmg að
flokksstofnim. Jóhann
Ársælsson alþingis-
maður segir enga leið
til haka í gegnum
gðmlu fiokkana.
Niðurstöður alþingiskosninganna
voru ákveðin vonbrigði fyrir Sam-
fylkinguna. Þar á bæ höfðu menn
vonast til að að fara yfir 30% í
fylgi. Það tókst ekki og ýmsar
kenningar á lofti um ástæðurnar,
sem allir eru sammála um að séu
fleiri en ein og fleiri en tvær. Þar
sem um samfylkingu fjögurra
flokka er að ræða hljóta að vakna
upp spurningar um hvað nú taki
við. Þeir eru til sem óttast að
Samfylkingin liðist í sundur en
aðrir segja að kosningaúrslitin
verði bara til þess að herða menn
upp til að gera bestur næst.
Allt samfylkingarfólk sem Dag-
ur hefur rætt við segir að næsta
skrefið hljóti að vera að breyta
Samfylkingunni úr kosninga-
bandalagi í formlegan stjórn-
málaflokk. Það sem menn greinir
á um í þvf sambandi er hvort
stofna eigi flokkinn strax í haust
eða á næsta ári. Margir telja að
undirbúningur að stofnun stjórn-
málaflokks, og að Ieggja niður
flokkana fjóra sem að Samfylk-
ingunni standa, sé meiri en hægt
sé að Ijúka á nokkrum sumar-
mánuðum. Sighvatur Björgvins-
son telur að stefna eigi að flokks-
stofnun haustið 2000 en Agúst
Einarsson vill stefna á flokks-
stofnun strax í haust.
Jóhann Arsælsson, þingmaður
Samfylkingarinnar á Vesturlandi,
segir að það sé engin leið til baka
ef einhverjir hugsi á þann veg.
Hann segir að til að mynda fyrir
alþýðubandalagsfólk hafi VG lok-
að því að Alþýðubandalagið verði
endurreist. Hann segir því að
hefjast eigi handa strax við að
undirbúa flokksstofnun. Þess
vegna hafa flokkarnir, sem að
Samfylkingunni standa á Vestur-
Iandi, þegar boðað til samráðs-
fundar um helgina til þess að
ræða það mál. Þar verði lagðar
fram tillögur sem fólk getí síðan
skoðað í ró og næði í sumar.
Markmiðin náðust ekki
„Þau markmið sem við ætluðum
okkur að ná í kosningunum náð-
ust ekki. Við ætluðum að ná í það
minnsta 30% atkvæða, það tókst
ekki og menn verða að horfast í
augu við það,“ segir Agúst Einars-
son, fyrrum alþingismaður, sem
var alveg við það að ná kjöri fyrir
Samfylkinguna á Reykjanesi, en
féll að lokum.
Hann segir að þegar kosninga-
baráttan hófst, fyrir tveimur og
hálfum mánuði, hafi verið mögu-
leiki á að fá 35% fylgi. Það hafi
ekki náðst og forystumenn A-
flokkanna verði að bera ábyrgð á
því. Hann segir ennfremur að
þótt Samfylkingin sé orðin næst-
stærsti flokkurinn og að það séu
kölluð tímamót, og menn ánægð-
ir með það, þá hafi Iegið fyrir all-
an tímann að með því að þessir
fjórir flokkar byðu fram sameigin-
lega yrðu það næststærsta stjórn-
málaaflið. Það sé eins og menn
séu að fagna því að Samfylkingin
liðaðist ekki í sundur meðan á
kosningabaráttunni stóð.
„Það er engin ástæða til að
reyna að bera höfuðið hærra en
tilefni er til en menn verða að
vinna sig út úr þeirri stöðu sem
upp er komin. Þess vegna tel ég
nauðsynlegt að strax í haust verði
stofnaður stjórnmálaflokkur. Eg
tel rangt að bíða. Þetta snýst ekki
bara um þingkosningarnar heldur
líka kosningar til sveitarstjórna.
Það eru til bæjarmálafélög viðs-
vegar um landið og menn vantar
flokkslegt umhverfi ef menn ætla
að starfa saman áfram sem ég tel
að eigi að gera. Við stofnun hins
nýja flokks mun veljast ný forysta
og það koma kosningar eftir 3 ár
tií sveitarstjórna og 4 ár aftur til
þings. Ég reikna með að við verð-
um í stjórnarandstöðu næsta
kjörtímabil,“ segir Agúst.
Hann var spurður hvort hann
teldi það hafa verið mistök að
stofna ekki flokkinn fyrir kosn-
ingar?
„Nei, ég held að það hafi ekki
verið hægt að gera þetta öðru vísi
en gert var. Eg tel að það hafi ekki
verið hægt að leggja meira á stöð-
una en að fara fram með kosn-
ingabandalag að þessu sinni. All-
ur ferillinn var erfiður og hann
leiddi til klofnings í Alþýðu-
bandalaginu. Eg er sannfærður
um að það hefði ekki verið hægt
að stofna flokk fyrir kosningar.
Það var heldur ekki hægt að gera
skýrari málamiðlanir í ýmsum
málum en gert var. Eg held að
menn hafi gert allt rétt nema
hvað mönnum urðu mislagðar
hendur í sjálfri kosningabarátt-
unni. Að hluta til var þar um
skipulagsatriði að ræða. Það Iá
ekki nógu ljóst fyrir hvar ákvörð-
unarvaldið lá í allri kosningabar-
áttunni og upplýsingastreymi og
samráð var ekki nægjanlega gott.
Það var talað of óskýrt um of
mörg mál. Menn lentu í vörn og
héldu sig ekki alltaf við það mál-
efnalega upplegg sem var tilbúið.
Það eru því margar ástæður fyrir
því að þetta gekk ekki eins vel og
við höfðum vonast éftir,“ segir
Agúst Einarsson.
Flokksstofnim haustið 2000
„Næst á dagskránni hlýtur að
vera að skipuleggja þingflokkinn
og kjósa honum stjórn. Síðan að
hefjast handa um að búa til form-
lega stjórnmálahreyfingu. Menn
tala um að það eigi að gera strax í
haust. Því er ég ekki sammála, ég
tel það ekki ganga upp. Astæðan
er einföld, það þarf að fara með
flokksmenn þessara fjögurra
flokka inn í hinn nýja flokk, Sam-
fylkinguna. Það gera menn ekki
með því að boða til stofnfundar
nýs flokks í haust og skilja bara
félagasamtökin, sem fyrir eru,
eftir rétt eins og þau séu sjálf-
dauð,“ segir Sighvatur Björgvins-

*****<
Frá kosningavöku Samfylkingarinnar í Reykjavík um helgina.
mm,
son, formaður Alþýðuflokksins og
guðfaðir Samfylkingarinnar.
Hann segir að það séu tvær að-
ferðir til við að stofna nýjan flokk
og leggja niður gömlu flokksfé-
lögin. Aðra kallar Sighvatur nei-
kvæða aðferð sem felist í því að
kalla saman flokksþing flokltanna
og leggja þá niður. Hin sem hann
kallar jákvæða aðferð sé í því fólg-
in að fá félög flokkanna til ' að
leggja sig inn í nýjan flokk Sam-
fylkingarinnar.
„Það tekur hins vegar nokkurn
tíma. Það þarf að halda fundi í
flokksfélögunum, kjördæmisráð-
um og kalla flokksþingin saman
til að framkvæma þetta. Þetta
verður ekki gert í sumar. Menn fá
ekki fólk á fundi yfir hásumarið.
Þess vegna tel ég eðlilegt að
menn stíli á að gera þetta haustið
2000. Þá er hægt að nota næsta
vetur til að hafa það samráð við
fólk sem við þurfum að gera og til
alls annars undirbúnings," segir
Sighvatur.
Hann viðurkennir ekki að eitt-
hvað hafi farið úrskeiðis í kosn-
ingabaráttunni. Hins vegar segir
Sighvatur að svo virðist sem fólk
hafi ekki enn upplifað Samfylk-
inguna sem samstæða hreyfingu
heldur fólk úr sitt hvorri áttinni
sem á eftir að sýna fram á að það
geti unnið saman. Þetta sé höfuð-
skýringin á því að verr fór en von-
ast var til.
Styrkja stoðimar
„Eg held að það sé samdóma álit
þeirra sem komið hafa nærri
starfi Samfylkingarinnar að nú
þegar eigi að hefjast handa við að
styrkja stoðir hreyfingarinnar og
byggja okkur upp skipulagslega,
sem vantaði í þessari kosninga-
baráttu. Það vantar að hreyfingin
sé formlega skipulögð. Það er því
verkefni sem bíður okkar að
koma því skipulagi á og stefna að
flokksstofnun. Eg vonast til að
gengið verði í það hið allra fyrsta.
Við höfum aldeilis ekki gefist upp
við ætlunarverk okkar þótt þessar
kosningar hafi ekki farið eins og
bjartsýnustu menn voru að vona.
Við erum enn jafn sannfærð og
fyrr um að hér þurfi að vera öflug
hreyfing fé 1 agshyggjufólks,“ segir
Bryndís Hlöðversdóttir alþingis-
maður.
Hún segir að vinstrimenn hafi
átt þess kost að þessu sinni að
kjósa framboð sem væri um eða
undir 30%. Þess vegna muni
menn halda áfram að styrkja
stoðirnar og byggja samtökin upp
fyrir næstu lotu.
Ymsir hafa haft orð á því að
Samfylkingin eigi ekki að fara í
ríkisstjórn að þessu sinni, heldur
vera í stjórnarandstöðu næstu
fjögur árin meðan verið er að
byggja nýjan flokk upp. Bryndís
var innt álits á þessu?
„Eg er ekki sammála þessu. Við
getum ekkert skotist undan þeirri
ábyrgð að setjast í ríkisstjórn ef
möguleiki á því stæði til boða. Við
megum ekki gleyma því að við
erum hreyfing sem 30% lands-
manna kusu. Það væri þM óá-
byrgt af okkur að segja að við vilj-
um ekki fara í rfkisstjórn vegna
þess að við ætlum að fara að gera
eitthvað annað næstu 4 árin.
Stjórnarmyndunarviðræður eru í
ákveðnu ferli nú og stjórnarflokk-
arnir að tala saman eins og eðlilegt
má telja, en ég útiloka það alls
ekki að fara í ríkisstjórn ef tæki-
færi býðst og málefnasamningur
næst,“ segir Bryndís Hlöðversdótt-
ir.
Engin leið til baka
„Eg hef fullmótaðar skoðanir á því
hvernig framhaldið á að vera hjá
okkur í Samfylkingunni. Það verð-
ur ekki snúið til baka eftir þessar
kosningar. Það er ekki fær leið aft-
ur í gegnum gömlu flokkana, alla
vega eldu í gegnum Alþýðubanda-
lagið, því stofnun VG lokaði þeirri
leið endanlega að mínu viti. Þess
vegna tel ég að menn verði að
ræða það í fullri alvöru nú strax að
loknum kosningum, að stofna nýj-
an stjórnmálaflokk. Við hér á Vest-
urlandi erum búin áð ákveða að
halda samráðsfund á laugardaginn
kemur til þess einmitt að ræða
þetta mál,“ segir Jóhann Ársæls-
son alþingismaður.
Hann bendir á, í þessu sam-
bandi, að samfylkingarfólk á Vest-
urlandi hafi frá upphafi verið
skrefinu á undan í öllu sem við
kemur þeirri samvinnu sem felst í
Samfylkingunni. Samstarf A-
flokkanna á Vesturlandi á sér
lengri sögu en víðast annars staðar
í gegnum bæjar- og sveitarstjórn-
ir. Þess vegna sé það bara í takt við
annað að Vestlendingar verði fyrst-
ir til að boða til fundar um fram-
hald Samfylkingarinnar. Jóhann
segir að þetta mikla starf hafi
áreiðanlega átt sinn þátt í að Vest-
urlandskjördæmi er eina kjördæm-
ið þar sem Samfylkingin vinnur
mann, í þeirri varnarbaráttu sem
kosningabaráttan var hjá Samfylk-
ingunni.
„Eg tel að næsta skrefið sé því
að skoða það vandlega með hvað
hætti best verður staðið að flokks-
stofnun. Við hér á Vesturlandi vilj-
um ræða þetta strax áður en fólk
fer almennt í frí frá pólitíkinni svo
það geti þá hujgsað málið í sumar,“
segir Jóhann Arsælsson.
Sigbjörn Gunnarsson: Kjósendum ofbauð atburðarásin og þeim ofbauð að niðurstöður prófkjörsins væru ekki
virtar. Lýðræðið var fótum troðið. Hér sést Sigurður Þór Salvarsson frá RÚVAK ræða við Sigbjörn eftir
prófkjörssigurinn.
Það mun aldrei
gróa imt heilt
Sigbjðm Guimarsson
segir lítið fylgi Sam-
fylkingar ekki koma á
óvart, enda hafi kjós-
endum ofboðið. Hann
telur stjómarandstöð-
una hafa farið iHa út
úr kosningunum,
enda ekki nógu vel
unnið.
Sigbjörn Gunnarsson sem varð í
efsta sæti Samfylkingarinnar á
Norðurlandi eystra samkvæmt
prófkjöri, segir að aldrei muni
gróa um heilt milli sín og ákveð-
inna manna í Samfylkingunni. I
fyrsta skipti frá því að Sigbjörn
sagði sig frá fýrsta sætinu og dró
sig í hlé, m.a. vegna meintra of-
sókna og ávirðinga tengdum ( jár-
hagserfiðleikum, gerir hann upp
sín mál hér í Degi:
- Iiafði vandræðagangurinn við
uppstillinguna dhrif á kjörsókn
og kjörfylgi Samfylkingar á Norð-
urlandi eystra þar sern hún varð
töluvert minni en annars staðar á
landsvísu?
„Já, hún hafði bæði áhrif á
kjörsókn og niðurstöðu Samfylk-
ingarinnar. Reyndar höfðu þessi
Ieiðindi hér áhrif á fylgi Samfylk-
ingarinnar á landsvísu. Kjósend-
um ofbauð atburðarásin og þeim
ofbauð að niðurstöður prófkjörs-
ins væru ekki virtar. Lýðræðið
var fótum troðið og frambjóð-
endur Samfylkingarinnar víða
um land voru stöðugt á þetta
minntir.“
- Kom þá lítið kjörfylgi Sam-
fylkingarinnar á Norðurlandi
eystra þér ekki á óvart?
„Nei, í sjálfu sér ekki. Eg vissi
að Framsókn var að tapa, ég vissi
að Streingrímur var í gífurlegri
sókn.“
- Telurðu viðhúið að allmargir
hafi snúist yfir á væng Stein-
gríms, sem annars hefðu koSjð
Samfylkinguna?
„Já, á því leikur ekki vafi. Það
fólk sem kosið hefur þessa A-
flokka um langt skeið, því hugn-
ast mörgu hverju ekki að kjósa
Sjálfstæðisflokk og Framsóknar-
flokk. Þá var enginn annar kost-
ur en Steingrímur."
„GaUinn við A-flokk-
ana er að það eru svo
óskaplega margar
prímadoimur iirnan-
borðs.“
- Ef þú hefðir orðið þingmaður
nú, hefðirðu talið eðlilegt að
Sjálfstæðisflokkur og Framsókn
mynduðu áframhaldandi stjóm?
„Já, fullkomlega eðlilegt.
Stjórnin stendur keik eftir.
Stjórnarandstaðan fer á hinn
bóginn í heildina illa út úr þess-
um kosningum."
- Sumir henda á að Samfylk-
ingin sé ekki reiðubúin til aðfara
í stjóm?
„Hún á eftir að slípa sín mál
að miklu leyti eins og kom fram
í kosningabaráttunni sem að
mínu mati var veik. Síðan hefur
það nú verið gallinn við A-flokk-
ana um langt skeið að það eru
svo óskaplega margar príma-
donnur innanborðs."
- Deilt hefur verið á forystu-
hæfileika Margrétar Frímanns-
dóttur. Telurðu einhvern annan
hafa orðið sterkari í forysluhlut-
■ verkinu ?
„Nei, í sjálfu sér ekki, en eins
og ég sagði áðan þá eru þarna
margar prímadonnur og það hef-
ur löngum verið þannig í A-
flokkunum, að menn hafa átt
erfitt með að una félögunum að
ná einhverjum árangri. Sá er
helsti veikleiki A-flokkanna að
menn hafa unnið i því að níða
skóinn hver af öðrum í stað þess
að standa saman. Við þekkjum
þetta allt úr báðum þessum
flokkum."
- Muntu heita kröftum þt'nutn í
Santfylkingu framtíðarinnar?
„Eg á í sjálfu sér eftir að meta
það, en ég átta mig ekki á því í
augnablikinu. Ég veit ekki hvað
gerist hér í kjördæminu, en það
grær ekki um heilt milli mín og
manna sem komu að þessu máli
mínu.“
- Áttu þá við leiðtoga Samfylk-
ingar á landsvísu eða ertu aðeins
að tala um Norðurland?
„Eg á við fjórðunginn. Eg á.
fullt af vinum í Samfylkingunni
út um allt land og fullt af vinum
í öllum flokkum. Eg er pólitískur
eftir sem áður og mun reyna að
beita mér í pólitískum málum.
Hvar og hvernig ég mun gera
það, mun koma í ljós.“
- Það er sem sagt ekkert sem
segir okkur að þú sért hættur op-
inherum afskiptum af stjómmál-
((
um.
„Nei, ég held ég geti það ekki.
Eg er bara með þetta í blóðinu."
- BÞ