Dagur - 12.06.1999, Blaðsíða 8

8- LAVGARDAGUR 12. JÚNÍ 1999
FRÉTTASKÝRING
rD^tr
Við stondum frammi
íyrir gerbreyttum
heimi í ferðamáluu-
um. Okkar möguleik-
ar liggja að verulegu
leyti í þessum miklu
breytingum, segir
Magnús Oddssou
ferðamálastjóri.
Fyrir nokkrum árum var ætíð sagt
í sumarbyrjun að nú færi ferða-
mannatímabilið í hönd. Það segja
menn á Islandi ekki lengur.
Ferðamannatímabilið stendur
orðið nær allt árið að sögn Magn-
úsar Oddssonar ferðamálastjóra.
Sú tilraun ferðaþjónustumanna
hér á landi til að fá erlenda ferða-
menn til að heimsækja Island á
öðrum tímum en yfir hásumarið
tókst. Tölur sýna þetta best því
árið 1993 komu 157.926 erlend-
ir ferðamenn til Islands. Arið
1997 voru þeir 201.654. í fyrra,
árið 1998, komu 232.219 erlend-
ir ferðamenn til landsins. I ár er
gert ráð fyrir að þeir fari yfir 250
þúsund. Magnús Oddsson segir
að á næsta ári muni í fyrsta sinn í
sögunni koma til landsins fleiri
erlendir ferðamenn en íbúar
landsins eru, ef allt gengur eftir.
Ferðamannaþjónustan er hrað-
vaxandi atvinnugrein hér á landi.
Það sést auðvitað gleggst á þeirri
aukningu ferðamanna sem fyrr
var nefnd. Arið 1993 námu tekjur
af erlendum ferðamönnum 15,7
milljörðum króna. I fyrra námu
tekjurnar 26,3 milljörðum króna
og höfðu þá aukist um 4 milljarða
frá árinu áður. Hér er því ekki um
neitt smáræði að ræða. Það sem
skiptir hér sköpum er að tekist
hefur að fá ferðamenn til að
koma til Iandsins yfir vetrarmán-
uðina.
Það er stór hópur fólks um allt
land sem hefur atvinnu sína af
ferðaþjónustu. Rútufyrirtækin,
hótelin, gistiheimilin, bændagist-
ingin og ferðaþjónusta bænda yf-
irleitt. Hvers konar þjóðlegt
handverk sem selt er ferðamönn-
um sem minjagripir, sem og ýms-
ir aðrir minjagripir. Leigubílstjór-
ar, veitingahús, verslanir, já yfir-
leitt öll veitinga- og þjónustufyrir-
tæki landsins njóta góðs af ferða-
þjónustunni.
Borgarferðir
„Það sem mest hefur breyst varð-
andi ferðamannaþjónustuna á
undanförnum árum er að menn
hafa lagt mesta áherslu á að ná
ferðamönnum til landsins yfir allt
árið en ekki bara yfir sumarið,11
segir Magnús Oddsson ferða-
málastjóri. „Það liggur svo gríðar-
leg fjárfesting í hótelum, rútum
og öðru sem snertir ferðamanna-
þjónustuna að það er lífsspurs-
mál að auka nýtinguna frá því
sem verið hefur. Sem dæmi um
hvað þetta hefur gengið vel má
nefna að í fyrra gerðist það í
fyrsta skipti að meira en helming-
ur erlendra ferðamanna kom á
öðrum tímum til landsins en yfir
sumarmánuðina þijá. Það þýðir
að um 117 þúsund gestir, eða um
helmingur þeirra sem komu til
landsins á árinu, komu á mánuð-
unum níu utan sumarsins. Fyrir
10 árum síðan var skipting 60%
yfir sumarið en 40% alla hina
mánuðina."
Allir Islendingar kannast við
borgarferðirnar sem farnar eru
frá Islandi á haustin. London,
Glasgow, Edinborg og fleiri borg-
ir fyllast af búðarþyrstum Islend-
ingum á haustin. Nú er það orðið
svo að Islendingum hefur tekist
að gera Reykjavík að eftirsóttri
borg fyrir sambærilegar borgar-
ferðir yfir vetrarmánuðina og
bresku borgirnar eru fyrir Islend-
inga á haustin.
„Borgarferðir eru ekki bara ís-
lenskt fyrirbæri," segir Magnús
Oddsson. „Það er breytt ferða-
munstur um allan heim. Okkur
hefur tekist að gera Reykjavík eft-
irsótta borg fyrir þá sem vilja fara
svona borgarferðir. Fyrir svo sem
25 árum síðan var það þannig að
fólk fór í 3ja til 4ra vikna sumar-
frí. Ekki bara Islendingar heldur
allir sem rétt eiga á orlofi. Islend-
ingar fóru þá gjarnan í 3 eða 4
vikur til Spánar. Þetta er breytt.
Nú er það svo að fólk fer í stuttar
borgarferðir að hausti, jafnvel í
skíðaferð yfir veturinn, knatt-
spyrnuferð til ýmissa staða í Evr-
ópu og svo kannski stutta ferð á
sólarströnd yfir sumarið. Fólk
skiptir fríinu sínu niður. Þessi
þróun á sér stað um alla veröld-
ina. í stað þess að fara í eina
langa orlofsferð fer fólk í margar
styttri ferðir og ekki endilega
bundnar við sumarfrí.“
Forskot í samgöngum
Magnús segir að um leið og fór
að örla á þessari breyttu ferða-
mennsku hafi menn brugðist við
með því að bjóða borgarferðir til
Islands og koma Reykjavík inn í
þetta nýja ferðamunstur. Það hef-
ur tekist. Magnús segir að næsta
skrefið sé að fá fólkið til að fara
enn frekar en nú er út frá Reykja-
vík yfir veturinn. Hann segir að
það sé erfitt en ekki óleysanlegt
verkefní. Menn velti vöngum yfir
því um þessar mundir með hvað
hætti eigi að fá ferðamenn til að
fara víðar um yfir veturinn.
Síðan eru það fundir og ráð-
stefnur, sérstaklega á haustin og
vorin. Magnús segir að það færist
mjög í vöxt að félög og fyrirtæki
haldi fundi eða ráðstefnur hér á
landi.
„Við höfum ákveðið forskot yfir
marga í sambandi við ferðaþjón-
ustuna en það eru samgöngurnar.
Það er ein spurning sem ég fæ oft
frá erlendum blaðamönnum og
hún pirrar mig mikið en það er
þegar þeir spyrja hvernig sé að
búa svona einangrað. Þarna er
um algera vanþekkingu að ræða.
Við erum með betri samgöngur
við Evrópu og Ameríku heldur en
nokkurt annað 270 þúsund
manna þjóðfélag í veröldinni. Við
getum farið yfir heiminn allan og
menn munu ekki finna 270 þús-
und manna borg í nokkru landi
með betri samgöngur við um-
heiminn. Við njótum þess for-
skots sem samgöngurnar eru.
Vegna tengiflugsins milli Evrópu
og Ameríku erum við með sama
fcrðafjölda í febrúar og júní milli
Islands og annarra Ianda. Meðal
annars vegna þessara tíðu ferða
getum boðið fundi og eða ráð-
stefnur hvort sem er í einn dag,
tvo daga eða fimm daga, svo
dæmi sé tekið. Ef samgönguþátt-
urinn væri ekki jafn góður og
hann er værum við í sömu að-
stöðu og nágrannar okkar í Fær-
eyjum og á Grænlandi að fá ekki
ferðamenn til landsins nema yfir
hásumarið," segir Magnús.
Hann segir að hér á Iandi sé
komin ágætis aðstaða fyrir minni
ráðstefnur og fundi. Enn sem
komið er vanti aðstöðuna til að
taka á móti verulega stórum al-
þjóðlegum ráðstefnum. Þess
vegna m.a. sé svo mikið rætt um
nauðsyn þess að reisa hér ráð-
stefnumiðstöð.
Viðdvöl ferðamanna
I vetur er Ieið birtust niðurstöður
rannsókna um hvar erlendir
ferðamenn stoppuðu á Ieið sinni
um landið. Þá kom í Ijós að á
ákveðnum landsvæðum stoppa
ferðamenn sáralítið en ákveðin
svæði og ákveðnir staðir á land-
inu dragi þá flesta til sín. Norð-
vestursvæði landsins kom verst út
í könnuninni. Magnús Oddsson
bendir á varðandi þetta atriði að
það sé í sjálfu sér ekkert náttúru-
lögmál að þetta eigi að koma jafnt
út á öllu landinu. Fjarri því.
„Þess vegna var ég mjög ósáttur
við þegar menn voru að bera
landsvæðin saman í þessum efn-
um og töluðu um að eitthvað hafi
farið úrskeiðis á þeim svæðum
sem lakast komu út. Það þarf alls
ekki að vera að neitt sé að hjá
þeim. Forsendur eru auðvitað
misjafnar til að byggja í þessari
atvinnugrein eins og öðrum. Það
er ekki Iandað jafn miklum
þorskafla í öllum höfnum lands-
ins. Hins vegar skal ég viður-
kenna að mér finnst að Norðvest-
ursvæðið hafi verið verulega mik-
ið lægra en ég tel að það ætti að
geta verið. Þessi svæði hafa alla
möguleika til að fá til sín fleiri er-
lenda ferðamenn en þeim hefur
tekist síðustu árin, þótt þau hafi
ekki Mývatnssvæði, Gullfoss og
Geysi eða aðrar náttúruperlur
Magnús Oddsson: Það sem mest hefur breyst varðandi ferðamannaþjón-
ustuna á undanförnum árum er að menn hafa lagt mesta áherslu á að ná
ferðamönnum til landsins yfir allt árið en ekki bara yfir sumarið.