Dagur - 31.12.1999, Blaðsíða 4

Á R A M ÓTA Á VA R P ^ 20 - FÖSTUDAGUR 23. DESEMBER 1999

X^wr
Ar sem seint gleymist
„Við sem höfum tekið höndum saman um að tryggja með tilurð Vinstrihreyfíngarinnar - græns framboðs að til verði í íslenskum stjórnmáium þróttmikil rödd
vinstristefnu, róttækrar jafnaðarstefnu og umhverfisverndar munum ieggja okkur öll fram um að reynast trúir og kraftmikiir málsvarar þeirra hugsjóna, sjónar-
miða og gilda sem það felur í sér.“
Árið sem senn
kveður hefur
verið viðburðar-
ríkt a.m.k. fyrir
okkur mörg hver
sem störfum á
hinum pólitíska
vettvangi. Utan-
aðkomandi gæti
reynst erfitt að
trúa að allt það
hafi f raun og veru gerst á einu
ári sem gerst hefur.
Vika var liðin af febrúarmán-
uði sl. þegar á fimmta hundrað
manns komu saman í Reykjavík
til stofnfundar Vinstrihreyfing-
arinnar - græns framboðs. Und-
irbúningur undir flokksstofnun
hafði þá aðeins staðið í nokkra
mánuði. Á Alþingi varð til þing-
flokkur óháðra í september
1998. I október og nóvember
var unnið mikið undirbúnings-
starf sem fjallað var um á fjöl-
mennri ráðstefnu í byrjun des-
ember. Þaðan í frá og fram að
áðurnefndum stofnfundi var
unnið sleitulaust. Stofnfundur-
inn afgreiddi vandaða stefnuyf-
irlýsingu fyrir hina nýju hreyf-
ingu, setti henni lög, kaus
stjórn og fjallaði um drög að
viðamikilli Málefnahandbók,
sem var gefin út skömmu síðar.
Síðan tóku verkefnin við hvert
á fætur öðru; að undirbúa og
ganga frá framboðum í öllum
kjördæmum landsins og halda
rakleitt inn í snarpa kosninga-
baráttu sem lauk með alþingis-
kosningunum laugardaginn 8.
maí sl.
Flestir eru hygg ég sammála
um að góður árangur Vinstri-
hreyfingarinnar - græns fram-
boðs hafi verið það sem einna
mest kom á óvart í þessum
kosningum. 9,1% fylgi á lands-
vísu og 6 manna þingflokkur
var staðreynd sem menn urðu
að taka gilda þó ýmsum gengi
og hafi reyndar síðan gengið
misjafnlega að lifa með þeim
pólitíska veruleika.
Ég sé á þessum tímamótum
enn og aftur ástæðu til að
þakka kjósendum stuðning og
traust í alþingiskosningunum
sl. vor. Ekki er síður ánægjulegt
að þróun mála hefur áfram ver-
ið Vinstrihreyfingunni - grænu
framboði hagstæð. Nánast hver
einasta skoðanakönnun hefur
mælt stuðning okkar með þjóð-
inni vaxandi frá því sem var í
alþingiskosningunum. Nú síð-
ast hafa tvær kannanir með
stuttu millibili sýnt að rúmlega
18-20% þeirra sem afstöðu taka
styðja Vinstrihreyfinguna
grænt framboð, sem þar með
mælist endurtekið næststærsta
stjórnmálaafl Iandsins. Að sjálf-
sögðu ber ætíð að taka skoð-
anakönnunum með fyrirvara og
margt tilfallandi og tímabundið
getur haft áhrif á útkomu
flokka í könnunum. Vinstri-
hreyfingin - grænt framboð
mun því halda sínu striki og
ekki láta meðbyrinn rugla sig í
ríminu, frekar en'svo til algert
fylgisleysi samkvæmt skoðana-
könnunum dróg úr okkur
kjarkinn í byrjun.
Það sem er sérstakt við út-
komu Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs, allt frá því
fylgi fór fyrst að mælast á síð-
ustu mánuðum sl. árs, er
hversu jöfn og stöðug fylgisauk-
ingin hefur verið. Það er til
marks um áframhaldandi þróun
þar. sep^.við höfupr styrþ^oljkar
stöðu og fest okkur í sessi sem
framtíðarstjórnmálahreyfing í
landinu. I mínum huga var
aldrei efi á að jarðvegur væri
fyrir hendi fyrir öflugan, rót-
tækan og umhverfissinnaðan
flokk, en stjórnmálin eru nú
einu sinni þannig að þar er
ekkert sjálfgefið og aldrei á vís-
an að róa. Þá var sterk útkoma
okkar í alþingiskosningunum í
sjálfu sér ávísun á vaxandi
brautargengi í framhaldinu.
Einfaldlega vegna þess að úr-
slitin eyddu þeirri óvissu sem
uppi hafði verið um að við
næðum settu marki. Það höfum
við nú gert og eigum vaska og
kraftmikla baráttusveit á þingi.
Þá hefur flokkurinn tekið
ákvörðun um að hefja þegar
undirbúning að þáttöku okkar í
sveitarstjórnarmálum og verður
það eitt af okkar meginverkefn-
um næstu misseri. Loks má
nefna að Vinstrihreyfingin -
grænt framboð hélt vel heppn-
aðan og kraftmikinn landsfund
á Akureyri í októbermánuði sl.
Þar sýndum við bæði að við
erum orðin þroskuð og vel
skipulögð stjórnmálahreyfing
og að hægt er að gera fundi
áhugaverða og lifandi á fleiri
vegu en þann að efna þar til
ágreinings og illinda. IVlikiI
samstaða og eindrægni ein-
kenndi fundinn og síðast en
ekki síst voru að sjálfsögðu af
okkar hálfu fólgin í því ákveðin
skilahoð að halda slíkan fund á
landsbyggðinni.
Helmingaskiptin áfram
Ef lit'íð 'eri(íil stjöfnfnáíánfla á
ún ‘ölfeínóöjtj ■fnAxnelii inmid
landsvísu þá fór það svo í raun
og veru að frágengið var bak við
tjöldin að ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokks og Framsóknarflokks,
helmingaskiptastjórn þeirra,
hélt áfram í óbreyttu formi fyrir
utan hvað ráðherrum var fjölg-
að um tvo. Það leiddi til þess
að þrátt fyrir allnokkurt fylgis-
tap fjölgaði ráðherrum Fram-
sóknarflokksins svo nú situr
hálfur þingflokkurinn í ríkis-
stjórn og hinn helmingurinn
skráir sig á biðlista eftir ráð-
herrastólum. Stjórnarmyndun-
arviðræðurnar voru sýndar-
mennska, ég hef kallað þær
lengstu viðræður um ekki neitt
sem sögur fara af. Að ýmsu
leyti mætti líka ríkisstjórnin
þreytt og kraftlítil til leiks og
hefur strítt við talsverðan mót-
byr síðan. Sérstaklega á það við
um Framsóknarflokkinn sem
tók þá örlagaríku ákvörðun að
framlengja stjórnarsamstarf við
Sjálfstæðisflokkinn og ber þess
nú öll merki að vera að festast í
gamalkunnu hlutverki meðreið-
arsveina Sjálfstæðisflokksins
sem gjarnan gjalda fyrir slíkt
samstarf. Um margt minnir
herleiðing Framsóknarflokksins
á vegferð Alþýðuflokksins í við-
reisnarstjórninni sálugu. Eins
og kunnugt er þá var það sam-
starf hársbreidd frá því að
ganga af Alþýðuflokknum dauð-
um á fyrrihluta áttunda áratug-
arins.
Þegar betur er að gáð er á
hinn hóginn fullkomlega rök-
rétt og skiljanlegt að Framsókn-
arflokkurinn vilji starfa mcð
myndafræðilega og pólitískt
eiga þeir nánast að öllu leyti
orðið saman þannig að yfirleitt
má ekki á milli sjá hvor flokkur-
inn sé trúrri þeirri nýfrjáls-
hyggju og markaðsvæðingar-^
stefnu sem fylgt hefur verið í
ríkisstjórnum Davíðs Oddsson-
ar. Á köflum hefur Framsóknar-
flokkurinn jafnvel birst okkur
hægra megin við Sjálfstæðis-
flokkinn og reynst einbeittari í
einkavæðingarmarkmiðum sín-
um heldur en sjálft íhaldið. Að-
eins að einu leyti sker Fram-
sóknarflokkurinn sig úr frá
Sjálfstæðisflokknum og það er
að Framsóknarflokkurinn er
orðinn mun Evrópusinnaðri.
Þar á Framsókn orðið meiri
samleið með þeim hluta Sam-
fylkingarkratanna sem Iengst
vilja ganga og afdráttarlausast
úttala sig um vilja sinn til nálg-
unar við Evrópusambandið.
Ríkisstjórn í vaxandi andbyr
Margt bendir nú tif að mesti
byrinn sé úr seglum ríkisstjórn-
arinnar. Kemur þar m.a. til að
hið margrómaða góðæri sem
ríkisstjórnarflokkarnir gylhu
mjög fyrir þjóðinni lyrir kosn-
ingar helur reynst að ýmsu leyti
ótraustara í sessi en menn vildu
þá viðurkenna og ýmis hæltu-
merki sjást í okkar efnahags-
málum um þessar rnundir. Má
þar nefna annars vegar ýmis of-
þenslumerki á suðvesturhorni
Iandsins, talsverða verðbólgu
eða milli 5-6%, en alvarlegastur
Að hinu Ieytinu eru svo dekkri
horfur a.m.k. í mörgum grein-
um okkar höfuðatvinnuvegar
sjávarútvegsins. Þar er þrengra
í búi og versnandi afkoma eink-
um hjá þeim fyrirtækjum sem
háð eru veiðum og vinnslu upp-
sjávarfiskjar.
Ríkisstjórnin á ekki aðeins á
brattann að sækja vegna breyt-
inga í ytri skilyrðum og/eða
mistaka í hagstjórn sem að
sjálfsögðu hljóta að skrifast að
verulegu leyti á hennar reikn-
ing. Hún á einnig mjög á bratt-
ann að sækja gagnvart almenn-
ingsálitinu í ýmsum umdeildum
málum sem verið er að þröngva
fram. Ber þar fyrst að telja
framgöngu iðnaðar- og um-
hverfisráðherra í virkjunar- og
stóriðjumálum og forneskjuleg-
ar áherslur á því sviði. Einnig á
einkavæðingarbrölt ríkisstjórn-
arinnar mun minna upp á pall-
borðið heldur en menn vilja
vera láta. Sfðast en ekki síst er
það sjálf framganga ríkisstjórn-
arinnar og viðhorf forystu-
manna stjórnarflokkanna til
valdsins sem greinilega eru að
mynda breikkandi gjá milli
þeirra og almennings. Þjóðin
hefur það á tilfinningunni að
litlu máli skipti hvaða viðhorf
almenningur hefur til hlut-
anna. Þegar einu sinni sé búið
að kjósa og flokkarnir hafi
tryggt völd sín næstu Ijögur
árin sé augljóslega enginn
áhugi á því að fara þannig mcð
þau að í sæmilegri sátt sé við
þjóðína í landinu. Þetta ;er
áhyggjuefni ekki aðeins vegna
þeirra m'israðntí1 'ákvárðaná'íiém;
■ifit»rtö(jllttt DOO:?’mti ’imocl
er þó til lengri tíma litið við-
skíptahallinn sem nú er ár eftir
Sjálftllíæðiáflokknúríli'Fl ínHiiig-i i ár;'hátt'i'á' Ijðrðír'tú^' miIÍjtírð'á1.'
i 'i'jz fjtiod ‘óo amirl irrl'járjv I ,1)lö ftivn rrirti-rtnimjv