Dagur - Tíminn Akureyri - 11.02.1997, Qupperneq 4

16 - Þriðjudagur 11. febrúar 1997
Pigur-®mmm
UMBÚÐALAUST
Týndur Finnur
Erlingsson
að er velþekkt staðreynd
að þráhyggja og afneitun
haldast iðulega í hendur
og gera það að verkum að
manneskja sem haldin er
hvorutveggja nógu lengi tapar
áttum. Nú á Finnur Ingólfsson
iðnarráðherra íslands við þetta
að glúna. Þráhyggja hans er sú
að ætla að reisa sjálfum sér
minnisvarða í Hvalfirði og neita
algjörlega að
viðurkenna að
þjóðin er alfar-
ið á móti hon-
um. En þetta er
kannski ekkert
nýtt í íslenskri
pólitík. Hið
nýja er ef til vill
að Finnur og
félagar hans í
þráhyggjunni
(sem greinilega
er jafnsterkur
kjarni Fram-
sóknarflokksins
og frjálshyggj-
an er í Sjálf-
stæðisflokkn-
um) ætla að sussa á þjóðina
með því að segja að mótmæli
gegn stóriðju hafi ávallt verið
byggð á barnalegri tilfinninga-
semi, æsifréttamennsku og al-
mennri hysteríu. Nú vill svo til
að hugtakið ættjarðarást er
ekki oft í umræðu á íslandi. Ef
til vill vegna þess að við höfum
ekki svo oft þurft að verja land
okkar fyrir innrásarher. En síð-
ustu vikur og mánuði hefur
þessi sammannlega tilfínning
farið að gera vart við sig í
brjóstum almennings á íslandi,
og ekki síst íbúum Hvalfjarðar,
enda er sá eldurinn heitastur
sem á sjálfum brennur. Ættjarð-
arást er göfug tilflnning og að-
dáun og virðing fyrir náttúr-
unni sömuleiðis. Að upplifa
náttúruna er fyrst og fremst til-
finningaleg upplifun. Það er því
nákvæmlega ekkert óeðlilegt
við það, Finnur og félagar, þó
mótmæli fólks séu byggð á til-
finningalegum rökum fyrst og
fremst, sérstaklega mótmæli
fólks hvers heimahérað, með
öllu því sem þar er, er í útrým-
ingarhættu. En nú vill svo
skemmtilega til að það fyrir-
finnast peningaleg rök fyrir því
að álver í Hvalfirði, stærra
járnblendi, magnesíumverk-
smiðja og hvað þetta nú allt
heitir, skiptir okkur ekki máli
efnahagslega frekar en kríu-
skítur á steini. 16.151 milljóna
króna tekjur á ári af áli og kísil
eru aurar sem sitja hreint ekki
eftir í landinu og skapa sáralitla
velferð, engin
ný atvinnutæki-
færi og ekki
neitt sem á er
byggjandi.
Hinsvegar höf-
um við tölur
uppá 18.685
milljónir sem
ferðamanna-
iðnaðurinn
skilar í þjóðar-
búið. Það eru
alvöru pening-
ar sem renna
beint úr vasa
hins erlenda
ferðamanns í
peningakassa
íslensks ferðaþjónustuaðila;
peningar sem vinna gagn á
stundinni, dreifast hratt um
byggðir landsins og skila hagn-
aði mn leið. Álkrónan, sem
kannski einhverjir muna eftir,
er í rauninni afar táknrænn
hlutur fyrir þær tekjur sem
stóriðja skilar landinu í raun;
þær eru litlar og léttvægar. Það
eru engin rök að segja að allt
umstangið „í kringum byggingu
álvers" sé eitthvað sem ráði
úrslitum. Það er einsog hvert
annað bull og einkennandi af
vörum skammsýns stjórnmála-
manns sem haldinn er minnis-
merkjaþráhyggjunni einsog for-
veri hans Jón Sigurðsson fyrr-
verandi iðnaðarráðherra sem
þurfti að flýja land eftir að
minnismerkið molnaði í hönd-
um hans. Stóriðja er ekki efna-
hagslegt úrræði þeirra tíma
sem við lifum nú á. Stóriðja er
lausn fortíðarinnar. Núið og
framtíðin krefjast annarra
leiða. Álver í Hvalfirði er í besta
falli lausn á minnismerkjaár-
áttu Finns Ingólfssonar. Það er
líka hrein og klár heimska, og
gott betur en það; það er
móðgun við þjóð sem er bæði
læs og skrifandi, Finnur, að
segja að álverið borgi 40%
hærri laun en aðrir í þessu
landi og því sé allt til þess vinn-
andi að fá annað álver svo
ennþá fleiri menn og konur geti
verið á þrískiptum vöktum all-
an sólarhringinn í drullu og
skít og fengið 40% hærri laun
en aðrir. Ég unrú starfsmönn-
um álversins þess af heilum
hug að hafa 40% hærri laun en
við hin sem þurfum ekki að
vera í bláum samfestingum alla
daga, í vinnuumhverfi sem gæti
verið byggt á lýsingum Dantes,
með eyrnahlífar og augnhlífar
og drullug uppfyrir haus og
lungun hrímuð af óskráðum eit-
urefnum. Þeir mættu hafa 60%
hærri laun en aðrir í þessu
landi bara í verðlaun fyrir að
halda heilsu við þessar aðstæð-
ur. En á meðan Finnur er týnd-
ur í minnismerkjaþráhyggjunni
þá eru rök ráðherra iðnaðar-
mála á Islandi í dag síst gæfu-
legri en þau rök sem hann og
stuðningsmenn hans eru að út-
hrópa sem tilfinningasemi. Þeg-
ar upp er staðið þá eru tilfinn-
ingar einsog virðing, aðdáun
og lotning fyrir náttúrunni það
sem við teljum einn sterkasta
þráðinn í okkar þjóðarsál. En
svo eru þeir til á meðal okkar
sem telja að okkur sé betur
borgið með því að hætta slíkri
móðursýki, krjúpa frekar í duft-
ið og kyssa tærnar á álgreifum
heimsins sem munu færa okkur
efnhagslega velsæld í kerjavís
ef við aðeins kremjum þetta ei-
lífðar smáblóm sem okkur hef-
ur verið treyst fyrir og föllum
fram og tilbiðjum þá í staðinn.
Álkrónan, sem
kannski einhverjir
muna eftir, er í
rauninni afar
táknrænn hlutur fyrir
þær tekjur sem
stóriðja skilar landinu
í raun, þær eru litlar
og léttvægar.

BOGG!
TÖKST/bU
B#JÓST/9S*V£>OA/
„Ég unni starfsmönnum álversins þess af heilum hug að hafa 40% hærri
laun en við hin sem þurfum ekki að vera í bláum samfestingum alla daga,
í vinnuumhverfi sem gæti verið byggt á lýsingum Dantes, með eyrnahlífar
og augnhlífar og drullug uppfyrir haus og lungun hrímuð af óskráðum eit-
urefnum," segir m.a. í grein Friðriks Erlingssonar.
GARRI
Tillaga Björns
Aheimasíðu sinni
upplýsir mennta-
málaráðherra net-
tengda landsmenn um auð-
veldustu leiðirnar í samein-
ingu vinstri manna. Þessar
merku tillögur mennta-
málaráðherra koma í fram-
hjáhlaupi með hugleiðing-
um hans um fjölmiðlun í
landinu. Björn
leggur til að
þeim feðgum í
Frjálsri fjölmiöl-
un, Sveini R. Eyj-
ólfssyni og Eyj-
ólfi Sveinssyni,
verði falið að
ganga frá þess-
ari sameiningu í
ljósi þes að þeir
hafi manna
mesta reynslu í
að púsla saman hinum
ýmsu vinstri- og miðjubrot-
um á sviði blaðaútgáfu.
Orðrétt skrifar Björn á
Internetinu: „Ef til vill ættu
vinstri menn eða jafnaðar-
menn að fela þeim feðgum í
Frjálsri fjölmiölun að taka
að sér að sameina flokkana,
þeir hafa orðið mikla
reynslu af því að fella
vinstri brotin saman í við-
leitni til að tryggja þeim
framhaldslíf."
Blöð og pólitík
Garri efast ekki xun að ef
feðgarnir fengju pólitískt
umboð til þess að sameina
jafnaðarmenn myndi skrið-
ur komast á málið, en því
miður er óvíst hvort jafnað-
armönnum stendur slíkt til
boða auk þess sem þeir telji
sig sjálfsagt einfæra um að
landa þessu máli sjálfir. Þeir
feðgar hafa enn ekki gefið
sig út fyrir að vera sérfræð-
ingar í vinstri pólitík þó þeir
kunni margt fyrir sér í
blaðaútgáfu og taki á þeim
forsendum llokksblöðin í
fóstur og umbreyti þeim í
lífvænlegri fyrirbæri.
Engu að síður er ljóst að
hvað úr hverju fer að safn-
ast upp heilmikil þekking á
hugsunarhætti og sálarlífi
félagshyggjumanna hjá
Frjálsri fjölmiðlun eftir að
hafa fyrst tekið Tímann og
síðan Alþýðublaðið í fóstur
og gefið þau út á þeirra eig-
in pólitísku forsendum. Og
svo virðist sem félags-
hyggjumenn
treysti eigendum
Frjálsrar fjöl-
miðlunar vel fyr-
ir útgáfukompl-
exum sínum, -
miklu betur en
þeir treysta hver
öðrum - enda
myndu menn
annars varla
sækja svona í að
komast undir
þeirra verndarvæng. Meira
að segja Friðrik Þór á Viku-
blaðinu virtist í viðtali í
morgunútvarpinu í gær vel
geta séð fyrir sér að Alþýðu-
bandalagið færi þessa sömu
leið og Tíminn og Alþýðu-
blaðið.
Allar forsendur
Það er því greinilegt að hjá
Frjálsri fjölmiölun eru að
skapast ýmsar þær grund-
vallar forsendur, t.d. nauð-
synlegt sérþekking og trún-
aðartraust til að taka að sér
verkeni af því tagi sem
Björn Bjarnason er að
leggja til að Frjáls fjölmiöl-
un verði fengin til að vinna.
Hinu er þó ekki að neita að
það er heldur snautleg nið-
urstaða fyrir félagshyggju-
öflin þegar menn eru farnir
að ræða um það í gamni og
alvöru hvort framgangur
sameiningar jafnaðar-
manna sé kannski þegar allt
kemur til alls undir því
kominn að landskunnir
sjálfsæðismenn miðli mál-
um og leiði sameiningar-
starfið.
Garri.