Dagur - Tíminn Akureyri - 06.09.1997, Side 11

íOttgur-Œímírat
Laugardagur 6. september 1997 - 23

Löng
matreiðsluhefð
í Grikklandi
Grísk matarhefö er
undir sterkum
áhrifum fráfortíð
Grikklands en hefur
jafnframt eigin stíl.
Arabísk, tyrknesk og ítölsk
áhrif eru ríkjandi í
grískri matarhefð og er
grískur matur einfaldur, litríkur
og ber sterkan bragðkeim.
Grikkir eiga sér langa og góða
matreiðsluhefð og hafa skapað
sér stfl í matargerðinni sem lít-
ið hefur breyst í tímans rás.
Lítið um unnin
matvæli
Einkenni grískrar matargerðar
eru svipuð þeim sem gerist í
öðrum löndum við Miðjarðar-
hafið. Lítið er um unnin mat-
væh og dýrafitu og mikið bygg-
ist á því sem framleitt er
heimafyrir.
Kjötmeti er ekki jafn mikið
notað í Grikklandi og annars
staðar í Evrópu enda hefur
gjarnan verið htið á það sem
n.k. munaðarvöru. Það er aðal-
lega kjöt af sauðfé og geitiun
sem hefur verið notað í matar-
gerðina og þá af mikilli hug-
myndaauðgi. Fuglakjöt er
einnig notað. Allt kjöt er eldað
hægt og lengi þannig að það
verður vel meyrt.
Fiskur gegnir mikilvægu
hlutverki í grískri matargerð.
Vinsælt er að glóða fisk en hann
er mikið eldaður og soðinn í
tómatsósum. Fiskisúpur eru
einnig vinsælar.
Ólífur mikilvægasti
ávöxturinn
Grænmeti skiptir miklu máh í
matreiðslunni og það er ekki
eingöngu meðlæti heldur mikið
notað sem uppistaða í sjálf-
stæða rétti. Margar tegundir
grænmetis vaxa í Grikklandi og
eru mikið notaðar. Baunir af
ýmsu tagi tilheyra grískri mat-
argerð og þá gjarnan þurrkað-
ar. Úr þeim er gert mauk eða
ídýfa, þær notaðar í salöt og
samsett þriggja bauna salat.
Ávextir eru mikilvægir og
sérstaklega sítrusávextir. Þeir
eru góðir bragðbætar í súpur og
sósur, deig og kökur. Mikilvæg-
asti ávöxturinn er þó ólífan og
óh'futréð og grískar ólífur fyrir-
finnast í öhum stærðum og
gerðum. Ólífuoh'an geftn- líka
grískri matargerð sérstakt
bragð sem er mjög einkennandi.
Mikið notað af
brauði og
mj ólkurafurðum
Pasta er hluti af þeim hráefnum
sem notuð eru til eldamennsku
þó það hafi ekki sömu rætur í
matarhefðinni og á Ítalíu.
Brauðgerð lærðu Grikkir af
Egyptum og hefur hún verið
viðloðandi aUar götur síðan og
íjölbreytt úrval brauða fæst í
hverju bakarfl. Hrísgrjón eru
ræktuð í Grikklandi og notuð
bæði með sætum og ósætum
réttum. Sætir réttir eru hafðir
við sérstök tækifæri og þá drýp-
ur Uka sýróp eða hunang af
sætabrauðinu.
Mjólk er ekki mikið notuð til
drykkjar og er það arfur frá Uð-
inni tíð þegar hún geymdist Ula.
Hins vegar eru það geymslu-
þolnari afurðir eins og ostur og
jógúrt sem komu í staðinn og
hafa haldið sínum hlut. Jógúrt-
ið er þykkara en gengur og ger-
ist hér á landi og eingöngu er
notuð hrein jógúrt til matar-
gerðar. Fetaosturinn er hvað
þekktastur úr grískri matar-
gerð. Hann er mest notaður í
salöt en einnig í soðnar kökur. í
staðinn fyrir hann er hægt að
nota kotasælu. Einnig er það
parmesanostur og annar sterk-
ur ostur sem er notaðiu-. Smjör
er ekki mikið notað því ólívu-
olían kemur í stað þess.
Tómatar í Grikklandi eru
sætari en þekkjast hér á landi.
Oft er betra að nota niðursoðna
tómata en þá fersku og stund-
um getur þurft að sykra þá ör-
U'tið tfl að laða fram rétt bragð.
Uppskriftir að góðum grísk-
um réttum eru á næstu síðu.
hbg
nif)
ií Lei
eimilis-
homið
Góður fiskréttur
Rauðspretta í
Hollanaaise sósu
Rauðsprettuflökin eru rúUuð
upp, sítrónusafa dreypt yfir og
smá smjörklípu, áður en þeim
er rúllað upp. Raðað í eldfast
mót og látið í ofn við 225° í 15
mín. HoUandaise sósan er búin
til eins og segir til á pakkanum,
notið smjör í sósuna, það gerir
hana betri. Sósunni heUt yfir
fiskinn í forminu, rífið ost yfir,
og hafið þetta í ofninum í aðrar
15 mín.
Sunnudags
„ dessertinn “
250 g sveskjur, lagðar í bleyti
yfir nótt
4 dl vatn
2 msk. sykur
Safi úr 'A sítrónu
6 matarlímsblöð
2'/2 dl rjómi (1 peli)
1 poki muldar makkarónukökur
Sveskjurnar lagðar í bleyti yfir
nótt. Vatnið síað frá. Soðnar í 4
dl af vatni með 2 msk. sykur.
Soðið í ca. 5 mín. Sveskjurnar
teknar upp úr vatninu, saxaðar
gróft og raðað í hringform.
Bætið sítrónusafanum saman
við vatnið sem sveskjurnar voru
soðnar í. Matarlímsblöðin, sem
hafa verið lögð í bleyti, tekin
upp úr vatninu og leyst upp í
volgu vatninu af sveskjunum.
Hellt yfir í formið og látið bíða í
kæUskáp, minnst 172-2 klst.
Borið fram með þeyttum rjóma
blönduðum muldum makka-
rónukökunum. Skreytt með ap-
pelsínusneiðum.
Heimatilbúið
„majónes“
3 eggjarauður
'/2 tsk. salt, örl. pipar
1 msk. edik
4 dl matarolía (t.d. olífuolía)
Eggjarauðurnar hrærðar vel
saman með saltinu. Ediki bætt
út í. Þá byrjum við á að láta
olíuna út í - í dropavís - þar tU
majonesið fer að þéttast, þá má
fara að láta olíuna út í - 1 msk.
í einu og hræra alltaf vel á
milU. Bragðað til með salti og
pipar. Þetta á að verða ca 'h 1.
majónes - sem hægt er að
geyma lengi í kæUskáp.
Sunnudagskakan
3 egg
125 g möndlur
125 g sykur
Rifið hýði utan af 1 sítrónu
3 msk. rúsínur
5-6 epli
Eldfast mót er smurt vel. Eggin
og sykurinn hrært saman, muld-
um möndlum bætt út í og rifna
sítrónuhýðinu sömuleiðis. Eplin
eru skræld, kjamar teknir úr.
Deigið sett á smurða mótið, rú-
sínunum stráð yfir. Eplin skorin í
þunna báta, sem svo er raðað
þétt ofan á deigið. Kakan bökuð
neðarlega í ofninum við ca. 185° í
ca 30 ím'n. Möndluspónum stráð
yfir kökuna, þegar ca. 5 mín eru
eftir af bökunartúnanum. Kakan
er sérlega góð volg með köldum
þeyttimi rjóma eða ís.
Kókosmjölskökur
2 egg þeytt vel saman með 175
g sykri. Blandið 240 g kókos-
mjöU saman við. Deigið sett á
bökunarpappírsklædda plötu,
með tveim teskeiðum, í smá
tappa. Bakað við 175° í ca 8-10
mín. íljótlegt og gott.
Pastasalat
200 g pastaskrúfur
Vatn, salt
2 msk. olía
300 g rœkjur
150 g majónes
IV2 dl chilisósa
Pastað er soðið, vatnið síað vel
frá í sigti. Majonesið og chiU-
sósan hrærð saman í stórri
skál, bragðað tU. Rækjunum og
pastanu blandað saman við.
Nokkrum stórum rækjum stráð
yfir til skrauts.
Góðar brauðbollur bornar með.
1 Notið aUtaf bökunarpappír
í formin þegar bakaðar eru
skúífu- eða formkökur. Þá
festast þær ekki í forminu.
2. Það ætti aUtaf að hræra
upp í hcimalöguðum ís 1-
2 sinnum eftir að hann er
settur í frysti.
3. Gott er að setja nokkra
dropa af matarolíu á hend-
urnar þegar við hnoðum
gerdeig, þá kh'strast deigið
ekki við hendurnar.