Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.01.1997, Page 11

iDagur-ÍEimiim
PJÓÐMÁL
Laugardagur 25. janúar 1997 -11
Konur og starfsmenntim
Þórun H
Sveinbjörnsdóttir
formaður Sóknar
skrifar
s
Itilefni af 90 ára afmæli
Kvenréttindafélags íslands
hef ég verið beðin að segja
aðeins frá þeim áhrifum sem
starfmenntun á vegum Starfs-
mannafélagsins Sóknar hefur
haft á stöðu kvenna á vinnu-
markaðinum. Pað var á árun-
um 1974-75 sem nefnd á veg-
um Sóknar undirbjó starfsnám
með því að kynna sér m.a. það
sem væri að gerast á Norður-
löndunum og einnig hér heima.
Nefndin varð sammála um að
koma á starfsnámi í samráði
við vinnuveitendur. í’að var svo
árið 1976 að fyrsta kjarnanám-
skeið í umönnun var haldið í
þáverandi Sjúkraliðaskóla.
Námið var vel skipulagt og
komust færri að en vildu. Pað
var haft nokkuð þungt og lauk
Fjárfesting í starfs-
menntun hefur m.a.
skilað sér í því að
starfsfólk stoppar
lengur í starfsgrein-
inni og er ánægðara
í vinnunni.
því með prófl. Reynsla kvenn-
anna var góð og voru þær
ánægðar að fá þetta tækifæri.
En tveimur árum síðar fluttist
námið til Námsflokka Reykja-
víkur og hefur verið þar síðan í
farsælum höndum Guðrúnar
Halldórsdóttur. Uppbygging
námsins jókst smátt og smátt
og fékk næsta starfsgrein nám-
skeið 1979 en það voru leik-
skólastarfsmenn. Stuttu síðar
var ákveðið að íjölga námskeið-
unum og urðu þá til svokölluð
- auknir möguleikar á vinnumarkaði
Valgreinanámskeið. Þau voru
fyrst 50 kennslustunda löng en
voru lengd í 70 stundir síðar.
Frá þessum árum hefur stöðugt
verið bætt við námskeiðsteg-
undum og hafa nú allar starfs-
greinar Sóknar rétt til að sækja
í allt 230 kennslustunda starfs-
nám. Þessum áfanga hefur ver-
ið náð með þrotlausri baráttu
og óbilandi trú á að þetta væri
rétta leiðin til aukinna starfs-
möguleika og jafnframt betri
launa. Fjárfesting í starfs-
menntun hefur m.a. skilað sér í
því að starfsfólk stoppar lengur
í starfsgreininni og er ánægð-
ara í vinnunni. Þá er einnig
önnur hhð á þessu starfsnámi
sem vert er að gefa gaum. Við
þá hvatningu sem starfsnám er
hefur það orðið til þess að fjöld-
inn allur hefur haldið áfram
námi þá bæði í frístundanámi
og einnig í auknu námi. Þannig
hefur hvatinn orðið til að efla
sjálfsmat einstaklingsins þannig
að trú og kjarkur hafa skapast
til að takast á við frekara nám.
Mjög margir starfsmenn á leik-
skólum hafa komið inn til starfa
í nokkur ár og síðan farið
áfram í leikskólakennaranám.
Svipaða sögu er að segja um
þroskaþjálfanám og sjúkraliða-
nám en oft helgast námsvalið af
því sem efst er á baugi
varðandi starfsör-
yggi hverju
sinni en það
er eitt af
þeim
vanda-
mál-
Mynd: GS
um sem konur í ófaglærðum
störfum þurfa hvað mest að
búa við. Starfsöryggi þeirra er
minna en almennt gerist á
vinnumarkaðnum. Starfsöryggi
þeirra eykst þó verulega við
aukna starfsmenntun en enn
frekar ef mn framhaldsnám er
að ræða þar sem sumar starfs-
stéttir hafa forgang til starfa
mnfram aðrar. Launa-
möguleikar starfs-
manna sem taka
starfsnám
geta batnað
glk verulega
þar sem
námið
er
4 bundið
r' í kjara-
samn-
inga
og gef-
ur
hvert
nám-
skeið
ákveðna
launahækk-
un. Þetta kerfi
höfum við talið vera
konum sérstak-
lega til framdrátt-
ar og gefa þeim
aukna möguleika
á vinnumarkaði.
Starfsnámið geta
starfsmennirnir
flutt með sér á
milli vinnustaða í sömu
eða skyldri starfsgrein vítt
og breytt um landið. Frá
því er gengið í velflestum samn-
ingum. Það má nefna sem gott
dæmi um hve mikils virði
starfsnámið er að þeir starfs-
menn Heimaþjónustu sem lokið
hafa öllum námskeiðum hafa
haldist mun betur í starfi og
fyrir þeim er borin mun meiri
virðing bæði af þeirra yfir-
mönnum og skjólstæðingum. Þá
hefur þessi starfsstétt verið að
öðlast hægt og sígandi betri
stöðu á flestum sviðum. Þessi
starfsgrein á eftir að vaxa
vegna ijölgunar aldraðra og
einnig vegna þess hve fljótt
sjúkrahúsin útskrifa fólk. Því er
brýnt að gott starfsnám standi
þeim sem og öðrum til boða því
miklar kröfur eru gerðar til
þessara starfsmanna oft langt
umfram það sem sanngjarnt
getur talist hvað þá að það sé
launað sem skyldi. Starfsnám
er því gott tæki konum til fram-
dráttar bæði í launum og starfi.
Að störfum á saumastofu á Hvammstanga
Getur keðjan verið
sterkari en veikasti
hlekkurinn?
Ágæti ráðherra.
Styrkur stjórnvaldsákvarðana
kom mér í hug í gærkveldi þeg-
ar þú sagðir í Dagsljóssþætti
Sjónvarpsins að stjórnvöld
hefðu fylgt laga- og reglu-
ákvæðum við umhverfismat og
aðrar aðgerðir vegna mögulegs
álvers á Grundartanga.
Hafa stjórnvöld ekki leynt
fyrir almenningi veigamiklum
þáttum málsins, svo sem fram-
leiðslukostnaði rafmagnsins (í
stofnkostnaði og rekstrarkostn-
aði), sem opinberir íslenskir að-
Opið bréf til Guðmundar
Bjarnasonar umhverfisráðherra:
ilar þurfa að afhenda, verði af
samningum, og hverjar verði
tekjur af rafmagnssölunni og
aðrar tekjur, svo sem af tollum
og sköttum, meðal annars í
samanburði við aðra fjárfest-
ingarmöguleika? Ég óttast að
mengunarmálum álversins
verði illa sinnt. Ekki síður eftir
að iðnaðarráðherrann upplýsti
á Arnarhóli síðastliðinn laugar-
dag, að hann ráðgerði að skipa
vinnuhóp til að mæla og hafa
eftirlit með mengun álversins.
Auðvitað er ég líka forvitinn
að sjá gögn og greinargerðir
sem íslensk stjórnvöld hafa afl-
að sér um það hvernig mögu-
legur rekstur Grundartangaál-
versins samrýmist þjóðréttar-
legum skuldbindingum íslands,
t.d. Ríósamningum. Hvaða
fræðimenn á sviði alþjóðaréttar
hafa gefið álit? Er mögulegt að
íslendingar geti aukið verulega
mengun hér á landi vegna þess
að búnaður í álverið verður að
einhverju leyti gamall frá
Þýskalandi? Geta íslendingar
smokrað sér fram hjá mengun-
armörkum með því að rækta
skóg? Er hér með óskað upplýs-
inga um þetta og raunar eftir
öllum gögnum og upplýsingum
fyrir almenning, sem Umhverf-
isráðuneytið hefur og varðar
Grundartangaálverið og mögu-
lega mengun þess.
Við mat á stjórnvaldsaðgerð-
um mega menn ekki gleyma
hvar þeir eru staddir. Ég minni
á að opinberlega hefur oft verið
sagt frá athugunarverðum
meintum lögbrotum æðstu
embættismanna lýðveldisins,
sem ekki eru rannsökuð. Við
þurfum ekki að fara langt, ekki
lengra en að ráðuneytisstjóra í
Iðnaðarráðuneytinu, þeim sem
nú sinnir kynningarmálum.
Ýmsir aðrir opinberir starfs-
menn hafa sætt ásökunum af
opinberri hálfu um meint lög-
brot, en ekki er vikið að brest-
um þess kerfis, sem lögskylt er
að fjalla um lögbrotin. Skuggi
lögbrota og aðgerðarleysis rétt-
arkerfisins fellur á lögbundið
sjálfstæði og óhlutdrægni ís-
lenskra embættismanna grund-
vallaratriði allra stjórnvalds-
ákvarðana.