Dagur - Tíminn Reykjavík - 24.05.1997, Blaðsíða 8

8 - Laugardagur 24. maí 1997
|Dagur-‘2Imrám
ÞJÓÐMÁL
íDttgur- ®ímtmt
Útgáfufélag: Dagsprent hf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein
Aðstoðarritstjóri: Birgir Guðmundsson
Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson
Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavík og Þverholti 14, Reykjavík
Símar: 460 6100 og 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði
Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað
Prentun: Dagsprent hf./lsafoldarprentsmiðja
Grænt númer: 800 70 80
Fax auglýsingadeildar: 460 6161 - Fax ritstjórnar: 460 6171
Bráður vandi
í fyrsta lagi
Váleg tíðindi berast þessa dagana um ástand geð-
heilbrigðismála barna og unglinga á íslandi. Fullyrt
er að hundruð barna séu veglaus og án meðferðar.
íslenska velferðarkerílð getur einfaldlega ekki boð-
ið upp á úrræði fyrir þessi börn og bráðatilfelli
lenda á biðlistum. Samkvæmt ítarlegri umíjöllum
hér í Degi-Tímanum á þessu máli í vikunni er ljóst
að vandinn er margþættur og flókinn. Aldrei þessu
vant virðast þó fæstir skilgreina vandann sem fjár-
hagsvanda eingöngu, sem hægt sé að leysa með því
að slaka á sparnaði í heilbrigðiskerfmu.
í öðru lagi
Þvert á móti hefur heilbrigðisráðherra leitast við
að beina fjármagni til barna- og unglingageðdeild-
arinnar á Dalbraut án þess að séð hafi högg á
vatni að því er virðist. Ráherra segir það hafa
valdið nokkrum vonbrigðum, en bendir á að Qöl-
margt annað sé í gangi til að taka á málinu, enda
sé vandinn að verulegu leyti skipulagslegur og
kalli á mikla endurskoðun og samþættingu milli
stofnana og ráðuneyta. Geðheilbrigðisvandi barna
og unglinga er að verulegu leyti sprottinn af hröð-
um breytingum á aðstæðum fólks í þjóðfélaginu al-
mennt. Velferðarkerfið hefur ekki náð að breytast
í takt við þessa þróun og í því liggur vandinn.
J
í þriðja lagi
Bflafloti landsmanna hefur tekið miklum stakka-
skiptum á örfáum árum eða áratugum. Fáar ef
nokkrar þjóðir eiga flottari bfla en við. Engum
dytti í hug að bjóða glæsijeppunum með „sur-
round" hljómtækjunum upp á vegakerfi sem mið-
aðist við bflaflotann fyrir 25 árum. En af hverju
bjóðum við börnum og unglingum með geðrænan
vanda upp á úrræðakerfi sem miðast við löngu
liðna tíð? Það er ánægjulegt að heilbrigðisráð-
herra skuli vera meðvitaður um vandann, en hér
þarf að slá í klárinn og láta verkin tala.
Birgir Guðmundsson.
\___________________________________________________/

Sp
Utó
Þarf að endurmeta kennslu í stærðfræði,
í ljósi niðurstaðna samræmdra prófa?
Guðmundur Birkir
Þorkelsson
skólameistari
á Húsavík
Þetta stærðfræðipróf,
sem hefur verið svo
mjög umdeilt, það
var ágætt að öðru leyti en
því að vera alltof langt.
Kennsla í stærðfræði, sem
og öðrum greinum, þarf
að vera í sífelldri gagn-
rýnni skoðun. Mesti vandi
grunnskólans á íslandi er
skortur á sérmenntuðum
kennurum í elstu árgöng-
unum. Þá liggur vandinn
einnig í samfélagsgerð-
inni, þar sem heimanám
á ekki upp á pallborðið.
Tryggvi
Gíslason
skólameistari
Menntaskólans
á Akureyri
Já, en ekki einungis í
ljósi niðurstaðna á
samræmdum prófum.
Ekki sfður vegna allra
þeirra breytinga sem orðið
hafa á tækni og menntun
undanfarin ár.
Guðmundur Heiðar
Frímannsson
forstööum.
kennaradeildar
Háskólans á Ak
Það er ljóst að endur-
skoða þarf kennslu,
bæði í stærðfræði og
náttúruvísindum. Nú þeg-
ar er hafið átak í endur-
menntun starfandi kenn-
ara í þessum greinum, og
á því þarf að verða fram-
hald.
Margrét
Frímannsdóttir
formaður
Alþýðubandalagsins
Það er erfitt að svara
því hvort endurmeta
þurfi kennsluna.
Hins vegar þarf að skoða
það og tryggja að prófin
séu ekki svona mismun-
andi að þyngd milli ára,
einsog verið hefur. Alltaf
er matsatriði hvert hlutfall
skólaeinkunnar og prófa á
að vera, og ég tel að jafn-
vel eigi skólaeinkunnin að
vega þyngra vegna þess
að kennari veit yfirleitt
manna best hvar viðkom-
andi nemandi er staddur í
getu.
Sviðahausar?
„Þeir sögðu ljóst að mannsheil-
inn breytti rafsegulbylgjum
símanna í hita en orkan frá
bylgjunum væri þó langt frá því
að vera hættuleg heilsu
manna.“
- Morgunblaðið greinir frá finnskri
rannsókn á farsímum. Spurningin er
hvort farsíminn framleiði sviðahausa.
Rannsóknin er gerð af framleiðendum
símanna. Traustvekjandi?
Alkarnir drjúgir
„Áttatíu prósent af því magni
sem er drukkið drekka alkóhói-
istar,“
- segir Guðbjörn Björnsson, læknir SÁÁ,
í viðtali við Alþýðublaðið. Um 290
manns eru nú á biðlista eftir að komast
á Vog.
Sighvatur Blair
„Það dugar skammt þó að Sig-
hvatur haldi að hann hafi ætt-
arnafnið Blair,“
- segir Jón Kristjánsson, formaður fjár-
laganefndar, í grein í Degi-Tfmanum í
gær. Hvata fannst hann hafa unnið
kosningarnar í Bretlandi og setti fram
10-liða stefnuskrá - sem hann gleymdi
að ræða við Margréti Frímannsdóttur
yfirmann sinn.
Morgunstund gefur gull í mund
„ÉG vil byrja á því að óska ís-
lensku landsliðsmönnunum til
hamingju með að hafa fengið
mig til að vakna klukkan sex að
morgni í fyrsta skipti,“
- segir handbolta- og fótboltadómarinn
frægi, Magnús Vignir Pétursson, í DV í
gær.
FYRIBSÖGN DAGSINS:
í helvíti brennur enginn logi
heitar...
- Illugi Jökulsson er athyglisverður sem
fyrr í Degi-Tímanum. Hann varar við að
fólk leiti til fjölmiðla til að ná fram per-
sónulegum hefndnum.
Bakdyr Evrópu
s
slendingarnir hafa setið að sameig-
inlegum markaði í Evrópu um skeið
með samningi Evrópusamfélagsins
og EFTA. Á sínum tíma reiknaði tölu-
glöggur hálskólarektor að ávinningur
landsmanna af markaðnum yrði sem
nemur áskrift af dagblaði á hvern ís-
lending. Enn sem komið er hefur ábat-
inn ekki farið fram úr þessu íturvaxna
blaðburðarbarni í krónum og aurum.
Evrópustjórnendur í Brussel hafa
hinsvegar sent landsmönnum ýmsar
ábendingar um nýja Evrópustaðla um
bæði vinnutíma barna og gúmmí-
smokka. Ávinningurinn er hins vegar
fólginn í áminningum frá Brussel þegar
íslensk stjórnvöld vilja halda áfram að
brjóta endalapst á þegnum sínum.
En íslendingar hafa einblínt of lengi
á íjárhagslega þáttinn frá Brussel og
gleymt þeim mannlega. Hið þríeina
frelsi gerir ekki bara ráð fyrir hömlu-
lausu flóði á peningum og varningi,
heldur líka fólki. Ríkisborgarar landa á
Evrópumarkaði hafa frjálsan aðgang að
öðrum löndum samningsins, gæðum og
gögnum.
Allar helstu þjóðir Evrópu héldu ný-
lendur á sínum tíma og halda sumar
enn. Meira að segja Lettland átti tvær
nýlendur á sínu blómaskeiði og er önn-
ur þeirra eyjan Tobago í Karíbahafi. Ný-
lenduherrar Evrópu fleyttu rjómann af
þessum löndum og reistu hallir og sí-
vala turna. Þeir súpa nú seyðið af þeim
húsbyggingum. íbúar frá nýlendunum
og öðrum samveldislöndum hafa margir
þegnrétt á höfuðbólinu. Nú bankar
þetta fólk upp á í
helstu borgum Evr-
ópu og spyr hvort
herraþjóðin muni
ekki eftir sér? Flug-
hafnir álfunnar eru
þétt setnar af nýbú-
um sem vilja nú
rukka aldagamalt
meðlag í vanskilum.
Hreiðra svo um sig og sína í stærri borg-
um og setja svip á miðborgirnar.
Umtalsverð hreyfing er þannig komin
á breska heimsveldið með indverskar
þjóðir í broddi fylkingar. Samanlagt eru
Indverjar ljölmennari en Kínverjar, en
England heldur minna en ísland að flat-
armáli. Alsírbúar og Indókínverjar
ásamt eyjarskeggjum úr Karíbahafi (jöl-
menna til Frakklands og auka kjörfylgi
mönsjúr La Penn með hverri bátsferð.
Allar nýlendur Þjóðverja voru hins veg-
ar teknar af þeim eftir fyrra veraldar-
stríð og skipt á milli sigurvegaranna.
Þýskir hafa bætt sér skaðann með inn-
fluttum Júgóslövum og Tyrkjum á
vinnumarkaðinn.
íslendingum kann að þykja vanga-
veltur um Indverja og
Alsírbúa langsótt um-
ræðuefni í byrjun
Skerplu en svo er
ekki. Réttindi ný-
Iendubúa í löndum
gömlu nýlenduherr-
anna gilda líka á ís-
landi eftir göngu
landsins á Evrópu-
markað. Bakdyr Evrópu standa galopn-
ar á flugstöð Leifs Eiríkssonar.
Austur Evrópa fær smám saman fulla
aðild að Evrópusamfélaginu í áföngum
og þegar er löngu ákveðið hvaða lönd
eru í fyrsta hópnum. í fyllingu tímans
verður Rússland sjálfsagt leiðandi afl á
Evrópumarkaðnum með öllum sínum
þjóðum og þjóðarbrotum sem ná yfir
tólf tímabelti á norðuhveli jarðar.
íslendingar hafa í orði skipst í tvo
hópa varðandi aðkomufólk. Sumir segj-
ast kæra sig kollótta um innflytjendur
og nýbúa um leið og aðrir leyfa sér að
efast. Mál af þessum toga hafa löngum
verið mestu feimnismál íslendinga og
talað um þau í háifum hljóðum eða hálf-
kæringi.
Landsmenn hafa að mestu verið laus-
ir við kvíðann og öryggisleysið sem fylg-
ir óttanum við samkeppni um atvinnu
og mat og húsnæði við innflutt fólk.
Flestir ibúar landsins eru af sama bergi
brotnir þó síðari árin hafi fjölgað hérna
fólki af íjarlægum uppruna. Þróun Evr-
ópu verður ekki stöðvuð og þegar örlar
á andúð á vinnumarkaði landsins á
langt að komnu fólki.
íslendingarnir munu ekki frekar en
aðrar þjóðir sleppa við átök í landi sínu
vegna aðkomufólks á markaði atvinnu
og hjúskapar og annarra landsins gæða.
Þjóðfélagið verður að búa sig undir að
ræða þann vanda og fyrsta skrefið er að
taka á þeim fyrir opnum tjöldum.
Ásgeir Hannes.
CLigei’t
Mwtneð