Dagur - Tíminn Reykjavík - 24.05.1997, Blaðsíða 10

10- Laugardagur 24. maí 1997

ÍDitijur-®mtrrm
Er ávana- og vímuefnaneysla
unglinga vandi okkar ailra?
• /
Rannsókn þessi var gerð sem hluti af lokaverkefni við heilbrigðisdeiid Háskólans á Akureyri. Rannsakendur voru
Ellen Óskarsdóttir, Guðrún Þóra Björnsdóttir, Ragnhildur Reynisdóttir, Rannveig Birna Hansen og Rut Tryggva-
dóttir. Mynd: JHF
Sagt er að æskan sé það
dýrmætasta sem þjóðin
á og að henni verði að
hlúa. Það er ekki auðvelt að
vera unglingur því á skömm-
um tíma tekur hann út mikinn
iíkams-, vrtsmuna- og félags-
þroska ásamt því að sjálfs-
mynd hans þróast. Á þessum
árum er margt sem glepur og
eru ávana- og vímuefni meðal
þess.
Neysla unglinga á
Akureyri
í rannsókn sem gerð var í mars
1997 á ávana- og vímuefna-
neyslu unglinga í 8.-10. bekk í
grunnskólum á Akureyri og
tengdri fræðslu komu ýmsar at-
hyglisverðar niðurstöður í ljós.
Gríðarleg aukning er á áfengis-
neyslu milli árganga en um
16% áttundu bekkinga hafa
neytt áfengis á móti tæplega
70% í 10. bekk. Gagnrýni kom
fram á spurninguna „Hefur þú
drukkið áfengi?“, sumum
fannst ekki rétt að segja að þeir
Viðtalstímar
bæjarfulltrúa
Mánudaginn 26. maí 1997 kl. 20-
22 verða bæjarfulltrúarnir Gísli
Bragi Hjartarson og Þórarinn B.
Jónsson til viðtals á skrifstofu
bæjarstjóra að Geislagötu 9, 2.
hæð.
Bæjarfulltrúarnir munu svara
símaviðtölum eftir því sem að-
stæður leyfa.
Síminn er 462 1000.
sem hefðu einu sinni prófað að
smakka áfengi væru neytendur.
Þetta þykir okkur rannsakend-
um bera vott um það umburð-
arlyndi sem áfengisneyslu ung-
linga er sýnd. Til að svara þess-
ari gagnrýni skoðuðum við hve
stórt hlutfall nemenda sem
sagðist hafa drukkið, drakk oft-
ar en einu sinni á ári. Þar kom í
ljós að um 65% nemenda í 8.
bekk höfðu neytt áfengis oftar
en einu sinni og um 90% tíundu
bekkinga. Því má segja að mjög
í Ijós kom að nem-
endur vilja fá fræðslu
frá foreldrum, Tóbak-
svarnaráði, óvirkum
áfengissjúklingi,
SÁÁ, fyrrverandi
fíkniefnaneytanda og
Jafningjafræðslu
framhaldsskólanna.
Dekurbíll
til sölu
Til sölu hvítur Subaru
Legacy, árg. 90, ekinn
aðeins 60 þís.
Einn eigandi frá upphafi.
Verð 980 þúsnd.
Uppl. í síma 566 8511
og 897 0900.
lítill hluti láti sér nægja að
smakka áfengi einu sinni.
Svipaða aukningu mátti sjá
þegar neysla á tóbaki var skoð-
uð. Nær helmingur nemenda
sagðist hafa byrjað að reykja 13
ára eða yngri og sama má segja
um þá sem höfðu drukkið
áfengi. Þegar nemendur voru
spurðir að því hvernig þeir út-
veguðu sér tóbak og áfengi
hafði stærstur hluti þeirra
keypt tóbak sjálfír og fengið
áfengi frá 16- 20 ára kunningj-
um. Hvað varðar tóbak er ekki
hægt annað en að leiða hugann
að þeim lögum sem eru í land-
inu og banna sölu tóbaks til
einstaklinga undir 18 ára aldri.
Af þessum niðurstöðum má sjá
að lögunum er ekki framfylgt.
f þessum spurningalista var
spurt um aðra ávana- og vímu-
efnaneyslu og kom sniff, neysla
á hassi/marijúana og neysla á
svefn-/róandi töflum okkur
mest á óvart. Af þeim sem svör-
uðu spurningunni höfðu rúm-
lega 10% sniffað og 7% prófað
hass/marijúana og svefn-/ró-
andi töflur. Þessi staðreynd vek-
ur okkur til umhugsunar um
það hvort fræðsla um þessi efni
hafi gleymst og hvar nemendur
nái í svefn-/róandi töflurnar. í
Þar sem fræðsla er
einungis einn þáttur
forvarna þarf fleira
að koma til ef fyrir-
byggja á ávana- og
vímuefnaneyslu
unglinga.
fræðsluherferð sem farin var til
að kynna rannsóknarniðurstöð-
ur spurðum við nemendur hvar
þeim dytti í hug að hægt væri
að ná í svefn-/róandi töflur og
sögðu þeir að auðvelt væri að
nálgast þessi lyf í skápnum hjá
pabba og mömmu eða afa og
ömmu. Því finnst okkur brýnt
að vekja athygli á þessari
neyslu og hvetja foreldra og
aðra forráðamenn að þekkja
verkun þeirra lyfla sem þeir
eiga í fórum sínum og varðveita
þau með hana í huga.
Fræðsla og forvarnir
Nær undantekningalaust hafa
þeir nemendur sem neyta ann-
ara ávana- og vímuefna neytt
áfengis og tóbaks. Því má segja
að áfengis- og tóbaksneysla sé
undanfari annarar vímuefna-
neyslu. Forvarnir ættu þess
vegna fyrst og fremst að beinast
að þessum þáttum. Þar sem
fræðsla er einn þáttur forvarna
spurðum við m.a. að því hvaðan
nemendur vildu fá fræðslu. í
ljós kom að nemendur vilja fá
fræðslu frá foreldrum, Tóbaks-
varnaráði, óvirkum áfengis-
sjúklingi, SÁÁ, fyrrverandi
fíkniefnaneytanda og Jafningja-
fræðslu framhaldsskólanna.
Áberandi var að stór hluti nem-
enda vildi fræðslu frá foreldrum
og þykir okkur það sýna hve
mikilvægir foreldrar eru börn-
um sínum. En að hverju ættu
foreldrar að huga, til að geta
veitt þessa fræðslu? Okkar hug-
myndir eru að foreldrar kynni
sér efnið, ákveði reglur, myndi
sér skoðun á því hvernig reynt
skuli að fyrirbyggja vandann og
taka á honum ef hann skýtur
upp kollinum. Ef foreldrar tala
ekki um ávana- og vímuefna-
neyslu við barnið sitt þá gerir
það einhver annar og spurning-
in er sú hvort foreldrar treysti
þeim aðilum!
Þar sem börn og unglingar
verja stærstum hluta dagsins
innan veggja skólans og læra
þar samskipti við annað fólk
finnst okkur hann hentugur
vettvangur fyrir forvarnastarf.
Þar sem fræðsla er einungis
einn þáttur forvarna þarf fleira
að koma til ef fyrirbyggja á
ávana- og vímuefnaneyslu ung-
linga. Okkar tillaga er sú að
strax á fyrstu skólaárunum séu
börn hvött til ákvarðanatöku,
rökhugsunar og að tjá tilfinn-
ingar sínar. Þetta teljum við
geta orðið til þess að sjálfsmynd
þeirra eflist og þau verði betur í
stakk búin til að takast á við líf-
ið og tilveruna og þar á meðal
ávana- og vímuefni.
IsC
Hafralækjarskóli í
Aðaldal auglýsir eftir
skólastjóra
Hafralækjarskóli er grunnskóli og er staðsett-
ur í Aðaldal um það bil 20 km frá Húsavík og
um 70 km frá Akureyri. Skólinn býr við góða
aðstöðu til náms og kennslu.
Skólinn er einsetinn heimanakstursskóli með um það
bil 110 nemendur úr 4 sveitarfélögum þar sem sam-
kennsla árganga er umtalsverð. Skólinn hefur nýlokið
þátttöku í 2ja ára þróunarverkefninu „Aukin gæði
náms“. Áhersla á list- og verkgreinar þó einkum tóniist
eru helstu einkenni skólastarfsins. Innan veggja skól-
ans er rekinn tónlistarskóli með sameiginlega stunda-
skrá aðstöðu og búnað. Við skólann er rekin sérdeild,
sem þjónar meðferðarheimilinu í Árbót.
Umsóknarfrestur er til 20. júní nk.
Nánari upplýsgar gefa Sigmar Ólafsson, skólastjóri í
síma 464 3580-81 og Dagur Jóhannesson, oddviti í
síma 464 3510-20.
FJARMALARAÐUNEYTIÐ
Starfskraft
vantar
í mötuneyti vegna sumarleyfa. Einhver kunnátta í
matargerð æskileg.
Upplýsingar í síma 560 9008 eftir kl. 13.30 frá mánu-
deginum 26. þ.m.
Fjármálaráðuneytið.