Dagur - Tíminn - 19.10.1996, Blaðsíða 3

|Da0ur-'®mtmn
Laugardagur 19. október 1996 - III
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
HAGYRÐINGAR
FÓLK í ÆTTUM
Spoonriver
Dauflegt og svekkjandi þykir mér þetta;
það átti að vera hér hamfarastand!
En dagarnir líða og lítið aðfrétta
af leiðindabið on ðe Spúnriversand.
Kúgun hér og kúgun þar
Konur eru ýmsu vanar;
frá Afganistan heyrum við
að íslamstrúartalíbanar
taki þœr í karphúsið.
Aungvar kjósa kvennalistann
né klœðast þar í bíkiní.
Stelpur úti í Afganistan
eru heimskra stráka þý.
Stelpna bíður tár og sviti,
af talíbönum þjakaðar.
Það mun dragast von úr viti
að verði kona biskup þar.
Búi
Langholtskirkj a
Er Langholtskirkja laus við tjón
og leyst úr fjötrum sorgar,
þó Davíð hafi Drottins þjón
dœmt til Lúxemborgar?
Haust
Ríkisstjórnin hagsœld heftir,
heimilanna eflir jag.
Þetta skánar eflaust eftir
okkar hinsta lífsins dag.
Pétur Stefánsson
Landsfundur
Ekkert var umbunað snótum.
Ekki var blakað við kvótum.
Þar gerðist ei neitt,
nema aðeins það eitt,
að Davíð skaut digurri rótum.
Kristján Árnason, Skálá
Góðar hættur
Lífið fátt mér Ijœr í hag,
lúinn þrátt ég glími.
Koma máttu um miðjan dag,
mikli háttatími.
Vísa þessi er endurbirt, þar sem hún var rangfeðruð í þætt-
inum. En hún er eftir Gísla Ólafsson frá Eiríksstöðum.
UM HVERN ER SPURT?
1. Þrjú ár voru frá lýðveldistökunni þegar hún fæddist. Allir
landsmenn þekktu rödd afa hennar, sem var vel þekktur fyr-
ir kenningar og góðlátlegar kímnisögur voru sagðar af hon-
um. Hann tók þátt í frægum stjórnmálaslag, tapaði og var
ekki orðaður við önnur pólitísk afskipti fyrr eða síðar. Faðir
hennar var vel þekktur söngmaður.
2. Var ílugfreyja á yngri árum, auk annarra starfa hjá fyrir-
tækjum og stofnunum. Starfaði hjá Jafnréttisráði og fór að
hafa afskipti af stjórnmálum. Hún var aðstoðarmaður ráð-
herra um nokkurra ára skeið. Sá staríi hafði mikil áhrif á
einkalíf hennar. Gegndi ýmsum trúnaðarstörfum í sambandi
við norrænt samstarf.
3. Tók virkan þátt í sveitarstjórnarmálum í upphafi níunda
áratugarins og hefur haslað sér völl á því sviði og gegnir nú
æðstu trúnaðarstörfum fyrir bæjarfélag sitt. Hún er róttæk í
skoðunum og fer ekki troðnar slóðir forfeðra sinna í pólitík-
inni. Hún er gift einum þekktasta stjórnmálamanni samtím-
ans.
uue)si|-u juAj nu Bo QiBe|epueqngAc(|v
juA) ujofisjeBjoq j jnpe )es unjgno qsnjjjB 60 JljqeuJi) iac| e euis esjeui pjA jgæq
np|j>|s neq * 16-8861 ujnunje e ‘ejjaqpeje|euie)uuauj ‘jeuossjsao sjbabas jnpeui
-jepojspe pjeA 60 euue|eujuj0l)s 6uæA u)suia e npo)s euiuisus jas sjoj urupno
iuAssj|36sv ijioBsv jijAj
jpede) uujjnjssjd 'm>|o|jjeu>|osujejj 60 i>|>|0|)sipæ)S)|e[s )B zs6) úinun6Újuso>|
-ejssjoj j uiejj uuipoq jba uiss ‘s)sejdn[>|j!>|ujpp jeuossuop euje[g jnuos jba
uubh uinjpæjqjsoj peui i6ua| 60 |sa 6uos uiss ‘uoseuje[g )sn6y jba jeuusq
Jipej 'jeujo[)Sje6joq íjosjoj ‘j!Hppsjsn6y unjpr. j js um js jjnds uiss ueuo»
:jbas
Fjölgáfaðir og
skemmtilegir
Synir Jóns skálds: Þorvaldur og Skúli sitja, Þórður og Sigurður standa.
lands.
Skúli kvæntist Theodóru skáld-
konu, sem vann sér heiðurssess í
bókmenntunum. Sjálfur var hann
aðsópsmikill stjórnmálamaður og
umdeildur. Meðal barna þeirra
voru læknarnir Guðmundur og
Katrín. Skúli læknir er hans sonur
og var kvæntur Drífu Viðar lista-
konu og þeirra sonur er Einar,
læknir og vínsmakkari. Þrándur
Thoroddsen, kvikmyndamaður
með meiru, er sonur Guðmundar
læknis. Sigurður Thoroddsen
verkfræðingur var sonur Skúla og
meðal barna hans eru Dagur Sig-
urðarson skáld og Halldóra mynd-
listarkona, sem er gift Eggerti
Þorleifssyni leikara. Einn sona
Skúla og Theodóru var Jón, sem
lést af slysförum Iangt um aldur
fram, en hann var við nám í
Kaupmannahöfn. Hann var talinn
með efnilegustu skáldum síns
tíma, frumlegur og andríkur.
Hann varð mörgum harmdauði.
Meðal barna Sigurðar Thor-
oddsen, sonar Jóns skálds, var
Gunnar Thoroddsen, prófessor og
ráðherra. Gunnar var búinn
mörgum af bestu kostum ættar
sinnar: Ijölmenntaður, fágaður og
listrænn. En sagt er að Thorodd-
senar eigi erfitt með að ná á topp-
inn, þótt þeir hljóti annars góðan
frama. Það þótti sannast á Gunn-
ari, er hann beið lægri hlut í for-
setakosningum. En eftir það tókst
honum samt að verða forsætisráð-
herra. Gunnar var kvæntur Völu,
dóttur Ásgeirs Ásgeirssonar for-
seta. Móðir hennar var Dóra, dótt-
ir Þórhalls biskups, og eru þarna
samankomnar miklar ættir, sem
sjá má.
Hér er aðeins tæpt á örfáum
nöfnum úr þeim mikla frændgarði
sem Thoroddsenar eru, og eins og
sjá má eru þar engir meðalmenn
á ferð, þótt ekki sé minnst á
margt stórmennið í ættinni.
OÓ
Mikið mannval er komið af
Jóni Thoroddsen, skáldi
og sýslumanni. Sjálfur var
hann hinn merkasti maður og
skrifaði Mann og konu og Pilt og
stúlku, sem oftast eru taldar
fyrstu íslensku skáldsögunar. Þær
eru enn í dag taldar meðal vinsæl-
ustu bóka sem ritaðar hafa verið
á íslensku og jafnframt meðal
ágætustu leikbókmennta okkar.
En afkomandi Jóns, Emil Thor-
oddsen, sem ílestar listir léku í
hendi, samdi leikritsgerðirnar. En
það orð leikur á Thoroddsenum
að þeir séu íjölhæfir með afbrigð-
um og listrænir og skemmtilegir,
en kannski ekki eins stefnufastir
og æskilegt væri og nýtast því góð-
ar gáfur þeirra og ijölþætt mennt-
un misjafnlega. En þeir setja
sannarlega svip sinn á íslenska
þjóðfélagið.
Jón Thoroddsen, sýslumaður
og skáld, fæddist 1819 og dó
1868. Faðir
hans var Þórð-
ur Þóroddsson
á Reykhólum.
Það er Þór-
oddsson sem
varð að Thor-
oddsen úti í
Kaupmanna-
höfn og það
nafn ber
frændgarður-
inn enn. Móðir
Jóns var Krist-
ín Þorvalds-
dóttir, alþingis-
manns í
Ilrappsey.
Synir þeirra
urðu allir
landsfrægir
menn og margir aíkomendur
þeirra aðsópsmiklir. Synirnir voru
Skúli, sýslumaður og alþingismað-
ur; Þórður, læknir og bankamað-
ur; Sigurður, fyrsti landsverkfræð-
ingurinn og yfirkennari; og Þor-
valdur, sá mikli landkönnuður ís-
Gunnar Thorodd-
sen ráðherra.
Katrín Thorodd-
sen læknir.
Jón Thoroddsen skáld.
Sigurður Thoroddsen
verkfræðingur.