Dagur - Tíminn - 23.11.1996, Blaðsíða 2

Laugardagur 23. nóvember 1996 - II

iDagur-^Iínrtmt
.
BHaEBWPlwfii
Freyja Jónsdóttir
skrifar
Þar sem nú er Suðurgata
8 stóð áður bær sem
nefndur var Loftsstaðir.
Þar bjó um 1880 Jón Jónsson
frá Loftsstöðum í Flóa með
fjölskyldu sinni og var bærinn
og túnið í kringum hann nefnt
eftir æskuheimili hans. Það
kom þó stundum fyrir að bær-
inn var kallaður „Halldóru-
bær“ og þá kenndur við konu
Jóns, Halldóru Teitsdóttur. Þau
hjón, Halldóra og Jón, bjuggu
um tíma á Jófríðarstöðum í
Hafnarfirði og mun þau hafa
byggt sér þar bæ. Árið 1886 er
talið að Franz Siemsen hafi
byggt hús sem enn stendur og
var við Suðurgötu 8. Hann var
þriðji sýslumaður Gullbringu-
og Kjósarsýslu, ineð búsetu í
Hafnarfirði, og fyrsti sýslu-
maðurinn þar sem bjó í sínu
eigin húsnæði.
Árum saman gekk þetta
hús undir heitinu Sýslumanns-
húsið. Fyrir nokkrum árum
var það ílutt yfir götuna, þegar
það þurfti að víkja fyrir bygg-
ingu nýs safnaðarheimilis og
er nú Suðurgata 11. í húsinu
er núna útibú frá Tónlistar-
skóla Hafnarfjarðar.
Samkvæmt manntali frá
1890 búa í Sýslumannshúsinu:
Franz Siemsen, húsbóndi og
sýslumaður, 35 ára; Þórunn
Siemsen, kona hans, 24 ára;
og börn þeirra: Árni, 2 ára, og
Sigríður, á fyrsta ári. Enn
fremur eru á heimilinu; Guð-
mundur Helgason, 17 ára,
sýsluskrifari; María Gunn-
laugsdóttir, 31 árs, vinnukona,
fædd í Miklaholtssókn, og Vig-
dís Pálsdóttir, 20 ára, vinnu-
kona, fædd í Borgarsókn.
Franz Siemsen var fæddur
14. október 1855, sonur Ed-
vards Siemsen, kaupmanns í
Reykjavík, og konu hans Sig-
ríðar Þorsteinsdóttur. Móður-
afi hans var Þorsteinn Bjarna-
son, lögregluþjónn í Reykjavík.
Franz Siemsen tók próf í lög-
fræði frá Kaupmannahafnar-
háskóla 1881. í ágúst 1886
fékk hann Gullbringu- og Kjós-
arsýslu, en áður hafði hann
verið settur málflutningsmað-
ur í Landsyfirdómi á annað ár.
Kona hans var Þórunn Árna-
dóttir, hún var dóttir Árna
Thorsteinssonar landfógeta.
Börn þeirra voru: Árni, Sig-
ríður, Soffía og Theodór.
Næsti sýslumaður Gull-
bringu- og Kjósarsýslu var Páll
Einarsson, sem ílutti í húsið
um 1899 og bjó þar til ársins
1908, á meðan hann gegndi
sýslumannsembættinu. Hann
var sonur Einars Guðmunds-
sonar, bónda á Hrauni í Fljót-
um, og konu hans Kristínar
Pálsdóttur frá Viðvík í Skaga-
firði. Kona Páls var Sigríður
Árnadóttir Thorsteinssonar.
Hún lést 29. janúar 1905.
Seinni kona Páls var Sigríður
Franzdóttir Siemsen sýslu-
manns í Hafnarílrði, sem bjó
áður í húsinu.
Páll Einarsson var sýslu-
maður í Barðastrandarsýslu á
árunum 1893 til 1899, borgar-
stjóri í Reykjavík frá 1908 til
1914, síðan sýslumaður Ey-
Sýslumannshúsið stendur enn við Suðurgötu, en nú er það númer 8 og er á uppsteyptum kjallara. Upphaf-
lega stóð húsið handan götunnar.
Sýslumannshúsið
í Hafnarfirði
firðinga og bæjarfógeti á Ak-
ureyri til 1919, og hæstarétt-
ardómari til 1935. Hann lést
17. desember 1954. Páll Ein-
arsson og Sigríður Franzdóttir,
kona hans, bjuggu lengi á
Vesturgötu 38 í Reykjavík.
Árið 1902 áttu heima í
Sýslumannshúsinu; Páll Ein-
arsson sýslumaður, Sigríður
Árnadóttir, kona hans; börn
þeirra: Árni og Kristín, ásamt
fósturdótturinni Sigrúnu Ei-
ríksdóttur. Þá voru á heimilinu
vinnukonurnar Ingileif Sigurð-
ardóttir Bachmann, fædd 1877
á Vatnseyri við Patreksfjörð,
og Arnleif Guðmundsdóttir,
fædd 1877 í Hvammssókn.
Árið 1893 sólaði þetta fólk sig undir Hamrinum í Hafnarfirði. Fremst sit-
ur Franz Siemsen sýslumaður ásamt Þórunni konu sinni. Börn þeirra
eru Soffía, Árni Theodór og Sigríður. Maðurinn með hattinn er Jóhann-
es Jóhannesson sýslumaður.
Þessi mynd af húsinu er tekin
nærri aldamótum, þegar vandað-
ar girðingar og falleg hlið settu
svip sinn á bústaði betri borgara.
Einnig var á heimilinu Árni
Þorbergur Þorsteinsson, fædd-
ur 1885 á Tröð á Álftanesi.
Árni þessi lærði trésmíði, en
stundaði kvikmyndahússrekst-
ur í mörg ár.
Magnús Sigurðsson bjó í
nokkra mánuði í húsinu árið
1908; hann var næstur á eftir
Páli Einarssyni. Magnús var
bæjarstjóri í Hafnarfirði og
sýslumaður Gullbringu- og
Kjósarsýslu fyrri hluta ársins
1908 og síðan bankastjóri ís-
landsbanka. Kona hans var Á-
stríður, dóttir Magnúsar
Stephensen landshöfðingja;
hún lést 25. aprfl 1933. Seinni
kona Magnúsar Sigurðssonar
var Margrét Stefánsdóttir frá
Stóra-Knarrarnesi á Vatns-
leysuströnd.
Jón Hermannsson frá Velli í
Rangárvallasýslu var með
embætti sýslumanns seinni
hluta ársins 1908 og bjó þann
tíma í húsinu. Næstur kom í
húsið Magnús Jónsson, som
var skipaður sýslumaður Gull-
bringu- og Kjósarsýslu og bæj-
arstjóri í Ilafnarfirði 20. des-
ember 1908 og gegndi því
embætti til ársins 1934. Ilann
var fæddur 27. desember
1865, sonur Jóns Haliuórsson-
ar á Laugabóli í Nauteyrar-
hreppi og Guðrúnar Þórðar-
dóttur. Eftir lögfræðipróf var
Magnús settur sýslumaður í
Vestmannaeyjum í tvö ár. Síð-
an vann hann hjá bæjarfóget-
anum í Reykjavík og stundaði
málafærslustörf þar til hann
fór til Hafnarijarðar. Magnús
þótti ákaflega duglegur og
gekk í hvaða störf sem var.
Hann stundaði búskap ásamt
sýslumannsstörfunum, eins og
fyrirrennarar hans gerðu.
Hann þótti ganga hraustlega
að allri vinnu og til þess var
tekið hvað hann var góður
sláttumaður. Eftir að hann
flutti úr húsinu var það tekið
undir skrifstofur og lögreglu-
stöð.
Á fyrstu tugum aldarinnar
ferðuðust sýslumenn á hestum
og áttu þá margir hverjir
nokkra gæðinga. Sýslumenn
Gullbringu- og Kjósarsýslu
heyjuðu túnið við Sýslumanns-
húsið til fóðurs handa hestum
sínum. Til þess var tekið hvað
Páll Einarsson átti fallega
gæðinga. Það hefur lika komið
sér vel, því svæði sýslumanna í
Gullbringu- og Kjósarsýslu var
stórt og mikið yfirferðar.
í brunamati frá 12. október
1945 kemur fram að búið er
að byggja við húsið, tveggja
hæða hús úr steinsteypu sem
er innangengt í frá gamla hús-
inu. Viðbyggingin var notuð
fyrir fangageymslu, lögreglu-
varðstofu og dómsal. Þarna
voru átta fangaklefar og í
mörg ár var Stígur Sæland þar
fangavörður. Kona Stígs var
Sigríður Sæland; hún var ljós-
móðir og stundaði Ijósmóður-
störf í Hafnarfirði í mörg ár og
þótti lánsöm í starfi.
í sýslumannshúsinu voru
sýsluskrifstofur og íbúð á efri
hæðinni. í þeirri ibúð bjó Guð-
mundur Breiðdal húsvörður,
sem einnig vann við innheimtu
fyrir sýslumannsembættið.
Sýslumannshúsið var byggt af
bindingi, múruðum með múr-
steinum, og byggt að danskri
fyrirmynd. Það var með stór-
um kvistum á þakhæð. í mörg
ár hafði Sveinn Björnsson, yf-
irrannsóknarlögreglumaður
og listmálari, skrifstofu sína í
herberginu með suðurkvistin-
um. Þaðan var mikið og gott
útsýni yfir höfnina. Sýslu-
mannsembættið var þarna til
húsa til ársins 1967, er það
fiutti á Strandgötu og síðan í
Bæjarhraun.
Eftir að sýsluskrifstofurnar
fóru úr húsinu kom þangað
Bifreiðaeftirlit ríkisins og var
til ársins 1984.
Þegar húsið var ílutt yfir
götuna var það sett á háan
steinkjallara, en að öðru leyti
heldur það sínu upprunalega
útliti, nema búið er að járn-
klæða það. Áður var það með
timburklæðningu á veggjum
og járni á þaki.
I kjallara hússins eru tvær
litlar íbúðir.
Heiraildir frá Þjóðskjalasafni og
Skjalasafni Hafnarfjarðar.