Dagblaðið Vísir - DV - 02.07.1983, Blaðsíða 10

10
DV. LAUGARDAGUR 2. JtJLl 1963.
Tvö ævmtýri f rá Kína
•
i
»
!
!
!
!
!
I
!
!
I
!
Ævintýri eru misjöfn aö eðli og uppbyggingu. Einkenni þeirra og frá-
sagnarstíll ræöst einkum af því til hvaöa þjóðlanda þau eiga rætur sínar,
að rekja.
Islendingar hafa löngum lifaö sig inn í ævintýri. Þar hefur aöallega
verið um evrópskar sögur að ræöa, svo sem frá hinum Norðurlöndun-
um.
Við höfum hins vegar lítt kannað ævintýraheim f jarlægra landa. Það
hlýtur að teljast miður því að þar er ekki síður að finna frábær gullkom
en í þjóðlöndum sem okkur standa nær.
Hér fyrir neðan getur að líta tvö stutt ævintýri frá Kína. Þau virðast
kannski skrítin við fyrsta lestur en eru ekki fráleitari í sjálfu sér en þau
evrópsku ævintýri sem við þekkjum best.
Týnúa hlukkan
Litla bændaþorpiö Mokan-sehan er
uppi í fjöllum. Þaö er mörg þúsund
ára gamalt.
Aður en þorpið myndaðist stóð þar
Búddahof Zenpresta. Prestamir
lifðu einföldu lífi í þessu afskekkta
héraði. Þeir báðust fyrir, íhuguðu og
uppfylltu skyldur trúarlegrar þjón-
ustu samviskusamlega. En í í fjöll-
unum í kring var að finna auðæfi,
auðæfi af þessum heimi. Menn fundu
þar gull, silfur og jám. Gróðamenn
og lukkuriddarar leituðu þangaö.
Hjarta mannsins er hallt undir gull-
ið.
Einn prestanna, klausturábótinn
hagnýtti sér málmgrýtið. 1 birgða-
skemmum hofsins hrúgaðist það
upp. Menn Búdda uröu vel efnaðir.
En gullið spillti sálum þeirra. Til að
byrja með ræktu þeir vel prestlegar
skyldur sínar, en smám saman höll-
uðust þeir æ meir að heimsins lysti-
semdum.
„Við skulum láta steypa klukku,”
bauð ábótinn, „klukku úr skíra
gulli.”
Prestamir vom famir að finna til
sín. Og klukkan þeirra var fegursta
klukkan í Kínaveldi öllu. Eins og
hljómur að handan bámst tónar
hennar yfir landið. Brátt spurðist
það, að hljómurinn hefði lækninga-
mátt. Blindir sáu, lamir gengu,
snauöir urðu ríkir. Pílagrímar
tíðkuðu komur sínar þangaö. Kaup-
sýslumenn settust að hjá hofinu. Og
smám saman óx Mokan-sehan fiskur
umhrygg.
Klukkan hringdi, kallaði á trúaða
og guðleysingja, peningar fylltu vasa
íbúa þorpsins og fjárhirslur presta
Búddahofsins. Þar sem afskekkta
fjallaklaustrið hafði verið eitt um
hituna, var nú risinn verslunar- og
skemmtistaður með hrísgrjóna- og
ávaxtabúðum, gistihúsum, minja-
gripabúðum, alifuglasláturhf«um og
pílagrímaskýlum. Fólkið í Mokan-
sehan varð feitt á vangann og hof-
prestamir söfiiuðuístm.
Einn morgun kom munkur
þjótandi til ábótans: „Háæruverðugi
herra,” stundi hann, „klukkan er
horfin!”
Ábótinn skundaöi til hofsins.
Klukkan var á bak og burt. Mikill
felmtur greip prestana og aðra
trúaða. Hver hafði náð þungu klukk-
unni niður og flutt á braut án þess að
prestamir, sem héldu vörð um hana,
yrðuvarirvið?
Ábótinn hóf rækilega rannsókn.
Klukkan skipti öllu. Enginn vissi
neitt. Prestarnir tóku aftur að leggja
aukna rækt við bænir og íhuganir.
Ekkert dugði til. Þá sendi ábótinn
leitarflokka af stað. Eftir nokkurra
daga leit fundu þeir týndu klukkuna
á afviknum staö í f jöllunum. Það var
gáta hvemig hún hafði komist
þangað. Grunur, orörómur og alls-
konar sögur voru á sveimi. Með æmu
erfiöi komu menn klukkunni aftur inn
I klaustrið. Þakkarbæn steig til him-
ins. Innan skamms höfðu menn öllu
gleymt. Klukkan hélt áfram að
lækna og ríkir urðu enn ríkari. Og
prestarnir lifðu aftur lífi sínu í hóg-
lifL
En ekki leið á löngu þar til klukkan
hvarf aftur. Og í þetta sinn fannst
hún á öörum stað. Enn hvarf hún í
þriðja skiptið þrátt fyrir að ábótinn
léti halda strangan vörð um hana.
Þegar morgnaöi var hún á bak og
burt.
Ábótinn sökkti sér niður í hugleið-
ingar allan daginn. Þá hélt hann ráð-
stefnu með prestum sínum. Gull-
klukkan fannst að vísu og var komið
fyrir á sínum staö. En mundi ekki
hvarfið endurtaka sig og hún týnast
að fullu og öUu? Zenprestamir stóðu
uppi ráðalausir.
Aðlokumbauðábótinn: „Viðgröf-
um klukkuna, svo að hvarfið endur-
takisigekki!”
Með fyllstu leynd lét ábótínn grafa
gröf. I hana var klukkan lögð og
síðan mokaö yfir. Og nóttina eftir
voru gullgrafaramir teknir af lífi, að
skipun ábótans, svo að öruggt væri
að þeir gætu ekki sagt frá klukkunnL
Skömmu seinna komu gulígrafár-
amir tómhentir frá fjallinu. „GulUð
er horfið,” sögðu þeir. „Guðirnir
hafa fjariægt það og refsa með því
Zenprestunum og íbúum þorpsins.
Guðleysið og glæpimir hafa vakið
reiði þeirra.”
Nú báru ferðir pílagrímanna til
Mokan-sehan engan árangur. Undra-
kraftur klukkunnar var þrotinn, auð-
æfi jarðarinnar orðin aö engu.
Zenprestamir bjuggu við sárafátækt
og hurfu að lokum úr hofinu. Grasið
greri yfir það. Einveran færðist yfir
f jaUaþorpiö. Riku mennirnir og þorri
annarra yfirgáfu Mokan-sehan.
Minjagripabúðimar og gistihúsin
grotnuðuniður.
Þeir fáu sem eftir urðu létu sig
dreyma undrið. Borgarstjórinn um-
fram aðra, sem ekki gat gleymt því
að þetta ríka bæjarfélag hafði breyst
í bláfátækt þorp. Eftir aö hafa hikað í
nokkur ár ákvað hann að láta steypa
nýja klukku.
„Við viljum,” sagði hann á fjöl-
mennu þingi, „steypa klukku úr
silfri. Hún mun vinna kraftaverk,
sennUega ekki eins mikU og guU-
klukkan, en hún mun koma okkur aö
gagnL”
SUfurklukkan var hengd upp í
hrörlegum hoftuminum. PHagríma-
ferðimar hófust aö nýju. En klukkan
vann engin undraverk. Aðstreymi
gesta dvinaði. Dag nokkurn varð eld-
ur laus í hofinu. Enginn vissi um upp-
tök hans. Klukkan bráðnaði og ekk-
ert varð eftir af henni. Silfrið síaðist
niöur í jöröina svo að þess sáust eng-
in merki.
Enn vUdu þorpsbúar ekki gefast
upp. Þeir reistu nýtt hof. Þegar
verkamennirnir komu tU námunnar
að afla sttfurs í nýju klukkuna kom-
ust þeir að raun um að náman var
tóm. Allt silfur var horfiö þaðan.
Þeir létu sér því nægja jám. Borgar-
stjórinn lét steypa klukku úr jámi.
Það segir sig sjálft að tónninn var
ekki eins fagur og í silfurklukkunni,
miklu daufari. Hljómurinnkom held-
ur engu undraverðu af stað. En
menn höfðu smám saman vanist því
að verða lítUþægari en áður. Þeir
hugsuöu nú minna um tímanlega
hamingju sina en heiU sálarinnar.
Járnklukkan kallaði þá ttt sjálfspróf-
unar. Fólkið í Mokan-sehan játaði að
mikUvægara væri aö lifa góðu og
grandvöru lífi og öðlast síðar með
því rétt tU eilífs algleymis.
Járnklukkan vinnur sitt verk enn í
dag. Og fólk lifir í þeirri trú að ein-
hvem tíma komi að því að hún með
hringingunni muni láta gullklukkuna
rísa upp úr gryfjunni og bráðinn
málmur silf urklukkunnar muni aftur
komaíljós.
En þangað ttt hafa íbúamir í þorp-
inu sætt sig við einveruna. Þeir
gengu tU starfa bændafólksins í
fjallakyrrðinni og gerðu sig ánægða
meðþað.
En dag einn flykktist fólk inn í hér-
aðið.MeðbrauldogbramUkom þaö
með kerrur, burðardýr og handverk-
færi. Fólkið ruddist inn í skóginn,
feUdi tré og byggði hús. Ibúarnir í
Mokan-sehan horfðu á þetta allt með
vanþóknun. Aðkomumennirnir lögðu
vegi, grófu brunna, byggðu götur og
virki.
Ibúumþorpsinsofbauð: „Hvaðeru
þessir djöflar að vUja hingað?”
spurðu þeir hver annan.
Og einn þeirra gekk til aðkomu-
manna og spurði þá., Jíeisarinn hef-
ur boðið það að landinu skuU lok-
að,” sögðu þeir. „Við byggjum vegi
og eftir þeim koma hermennimir til
þess að hafa hemU á ótryggumþegn-
um.”
Fólkið í Mokan-sehan trúði þessu
ekki. Og því gengu þorpsbúar á fund
öldungsins í Mokan-sehan. Menn
hneigðu sig virðulega fyrir honum.
„TU hvers eru þessir ókunnugu
menn hingaö komnir?” spurðu þeir
hann.
„Þeir eru að leita að guUklukk-
unni,” svaraði öldungurinn. „Ekki
er það gott,” sagði fólkið mæðulega.
Einn úr hópnum tók tU máls: „Við
verðum að koma í veg f yrir það! ”
öldungurinn hristi höfuðið. „Lofið
þeim að grafa,” svaraði hann.
„Meðan klukkan enn hékk uppi urðu
fátækir rUdr og sjúkir heilbrigöir.
Guðimir vom hliðhollir Mokan-
sehan. Þegar aðkomumennirnir
finna klukkuna mun hún aftur gera
kraftaverk. Hún kallar hamingju
yfir menn. öldungarnir sem vom
uppi á undan mér sögðu að Kina biði
mikil blómaöld jafnskjótt og gull-
klukkunni skyti upp í Mokan-sehan.
Viljið þið standa í vegi fyrir því? ”
Það vildu íbúarnir ekki. Þögulir
sneru þeir aftur inn í þorpið. En aUt
tU þessa dags hefur enginn fundið
klukkuna.