Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.1983, Blaðsíða 12

12
DV. FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER1983.
Útgáfuféiag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjdmarformaöurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóriogútgáfustjóri: HÖRDUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoöarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA12—14.SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla,áskriftir,smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11.SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA12. P rentun:
Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áksriftarverð á mánuði 230 kr. Verð í lausasölu 20 kr.
Helgarblaö22kr.
Vélrængrimmd
Hin vélræna grimmd sovézka kerfisins kom greinilega í
ljós á fimmtudaginn. Þá voru 269 manns myrtir um borð í
farþegaþotu á þann hátt að sovézk stríðsþota „eyddi”
henni með eldflaug.
Þetta einstæða fjöldamorð verður ekki skilið, nema
menn átti sig á kerfinu, sem liggur að baki. Þetta kerfi er
ekki neitt venjulegt þjóðskipulag, heldur öflug stríðsvél
með innilokunaræði.
Nógur tími var fyrir sovézku morðingjana að átta sig á,
að skotmarkið var farþegaþota, en ekki njósnaþota, enda
komu þeir svo nálægt, að þeir gátu séð það með berum
augum.
Innilokunaræði stríðsvélarinnar er svo algert, að hún
reynir aö hneppa í varðhald alla þá íbúa ríkisins, sem
ekki hafa nákvæmlega sömu skoðun og valdhafarnir á
hverjumtíma.
Friðarsinnar eru teknir fastir, af því að stjórnin og
flokkurinn eru einfær um að stunda friðarstefnu. Friðar-
sinnar eru aðeins nothæfir á Vesturlöndum, en ekki í
sæluríki friðarins.
Innilokunaræði stríðsvélarinnar er svo algert, að þeir
eru hreinlega taldir geðveikir, sem ekki hafa nákvæm-
lega sömu skoðun og valdhafarnir á hverjum tíma.
Slíkir menn eru settir á geðveikrahæli, þar sem dælt er
í þá eiturlyfjum til að brjóta þá andlega. Hvar sem finnst
ögn af sjálfstæðri hugsun, þá skal henni eytt eins og
farþegaþotunni.
Hin vélræna grimmd stríðsvélarinnar kemur einnig
greinilega í ljós í tregðu sovézkra stjórnvalda við að
hleypa fólki úr landi og leyfa fjölskyldum að sameinast. I
kerfinu örlar hvergi á mannúð.
Jafnskjótt og einhver biður um að fá að flytjast af landi
brott, er hann rekinn úr starfi og neitað um vinnu. Um
leið eru hafnar ofsóknir gegn honum og hans nánustu.
Morðið á 269 manns var ekki einkaframtak geðveiks
stríðsmanns. Sovézki morðinginn fór nákvæmlega eftir
fyrirmælum af jörðu niðri. Fyrst var honum sagt að miða
og síðan að skjóta. Þetta var endurtekið þrisvar sinnum.
Það er kerfið sjálft, sem er sjúkt, en ekki fjölda-
morðinginn einn, sem fór bara eftir fyrirmælum. Það er
sovézka stríðsvélin, sem þolir engin nágrannaríki án þess
að kúga þau.
Þannig hefur vélræn stríðsvélin lagt undir sig Austur-
Evrópu og er nú að leggja undir sig Afganistan. Hún
skilur ekkert nema valdið nakið. Og hún hefur kláða í
gikkfingrinum.
I hvert skipti, sem friðarsinni opnar munninn á Vestur-
löndum, lítur Sovétstjórnin á það sem enn eina sönnun
þess, að Vesturlönd muni bogna og játast undir valdið,
bara ef hún hafi meira úthald og gefi hvergi eftir.
Friðarhreyfingin á Vesturlöndum styrkir þá forlagatrú
stríðsvélarinnar, aö hún muni sigra heiminn, svo sem
segir í biblíu Leníns. 269 manns í þotu skipta engu máli í
svo víðfeðmri hugsjón.
Eitt einkenna innilokunaróðu stríðsvélarinnar er að
undirrita alls konar samninga við önnur ríki án þess að
taka meira mark á slíku en eigin stjórnarskrá. Þannig
undirritaði hún mannréttindaákvæði Helsinki-samnings-
ins.
Hin illræmda leyniþjónusta Sovétríkjanna er um það
bil að taka öll völd í stríðsvélinni. Höfundur innrásarinn-
ar í Ungverjaland og geðveikrahæla fyrir andófsmenn er
kominn í æðsta valdasess. Það er sjálfur Andrópof.
Fjöldamoröið á fimmtudaginn er bara eitt dæmi af
mörgum um hina vélrænu grimmd stríðsvélar með inni-
lokunaræði. Jónas Kristjánsson.
Hvernig má bæta verkalýöshreyf inguna?
Fjármálabáknið
er of mikið
Eg held aö ekki sé of langt gengið,
þótt staöhæft sé aö verkalýðshreyf-
ingin sé oröin allstórt fjármálalegt
bákn í samfélaginu. Til hægöarauka
má skipta fjármálaveldinu í þrennt.
I fyrsta lagi höfum viö fjármál félag-
anna sjálfra og hina ýmsu sjóöi
þeirra. Þessi fjármál byggjast á fé-
lagsgjöldum félagsmannanna. I ööru
lagi eru sjóöir sem einu nafni má
kalla „afkomusjóöi”, en í þeim hópi
er sjúkrasjóðir einstakra félaga,
fjármagnaðir af félagsgjöldum, —
lífeyrissjóöir sem fjármagnaöir eru
af launafólki og atvinnurekendum,
og loks atvinnuleysistryggingarsjóö-
ir. I þriöja lagi er svo um að ræða at-
vinnurekstur stofnana eöa fyrir-
tækja sem verkalýöshreyfingin á aö-
ildað.
Vald og spilling
Fjármálabákninu fylgir mikiö
vald og sérstök tegund af valdi. Og
því fylgir líka óhjákvæmilega
ástand, sem margir telja aö kalli á
spillingu. Það er þegar einstaklingar
fara aö hafa möguleika til að nota
þessi fjármálavöld sjálfum sér, vild-
arvinum sínum, flokkssystkinum
o.fl. til framdráttar. Auövitaö eru
allir á móti slíkri spiilingu, nema þá
þeir sem flæktir eru í hana. Besta
ráðið tii að fyrirbyggja hana er aö
losa sig viö þær aðstæöur sem geta
skapað hana. Auk þess er mikiö
vafamál aö réttlætanlegt sé að
verkalýöshreyfingin sé fjármála-
bákn sem þar meö fer aö hafa hags-
muni af ríkjandi kerfi og viðhaldi
þess og fer aö beita sömu aðferðum
og drottnarar kerfisins. Er þetta
ekki andstætt tiigangi og hlutverki
verkalýðshreyfingarinnar?
Félagsgjöld
Flest félögin innheimta félagsgjöld
af félagsmönnum sem prósentu af
launum og er þá atvinnurekendum
falið aö innheimta þau. Auk þess
hafa flest félögin lítilsháttar viðbót-
argjald, og eru engir fullgildir fé-
lagsmenn meö kosningarétti, at-
kvæðisrétti, rétti til sjúkrabóta
o.s.frv. nema þeir greiðiþessa viöbót
sem nemur tíðast ekki nema litlu
broti af heildarupphæðinni sem viö-
komandi borgar til félagsins.
Þetta tvöfalda kerfi er fáránlegt og
ætti aö leggjast af. Aukagjaldiö ætti
að minu viti aðeins aö vera fyrir þá
sem óskuöu eftir því að halda áfram
aö vera félagsmenn án þess aö vera í
vinnu sem fellur undir félagiö. Þetta
gæti t.d. átt viö konur sem fara út af
vinnumarkaðnum um stundarsakir
Guðmundur
Sæmundsson
vegna barnauppeldis eöa annarra
fjölskylduaöstæðna. Auk þess gæti
það verið ágætis hvati tii átaka fyrir
félagiö aö þeir sem vinna skv. lægsta
taxta félagsins greiði aðeins auka-
gjaldið.
Skylduaðild?
Ymsir hafa barist gegn svonefndri
„skylduaöild” aö verkalýðsfélögun-
um á þeirri forsendu aö hún sé skerð-
ing á mannréttindum og félagafrelsi.
Ég er ekki sammála þessum rödd-
um, þótt ég skilji vel óánægju fólks
yfir því aö vera skyldaö til aö vera í
máttlausum flokksstýrðum félögum.
En ég tel þó að launafólki sé nokkur
vörn í því aö halda þessari reglu. Ef
hún yröi af lögö tæki ekkert annað við
en lögmál frumskógarins, þar sem
sífellt er troöiö á þeim sem minna
mega sín. Ég lít því á félagsaöild að
verkalýðsfélögum á svipaöan hátt og
aðild aö samfélaginu. Við getum ekki
sagt okkur úr samfélagi Islendinga
— nema flytja burt af landinu. En
hinum óánægðu vil ég benda á leið:
— aö gerast virkir í félaginu sínu og
reyna að breyta því til batnaöar.
Afkomusjóðirnir leggist nið-
ur
Eg tel ákaflega óheppilegt aö
hreyfingin sé aö vasast í aö deila út
peningum til fólks. Slíkt býöur alltaf
upp á spillingu, þar sem verst lætur,
en óánægju og tortryggni þar sem
betur er. Félögin og hreyfingin ættu
því aö losa sig viö allt sh'kt, sem auk
þess er búiö að gefa þeim þann svip
að þau séu stofnanir fremur en fé-
lagasamtök fólks. Handhægast,
ódýrast, eðlilegast og hagkvæmast
yröi aö leggja alla afkomusjóöina
undir Tryggingastofnun ríkissins,
þar sem svipuð starfsemi fer nú
þegar fram. Meö því móti væri þaö á
einni hendi að tryggja fólki lífeyri
vegna aldurs, sjúkleika, atvinnu-
leysis og annars sem því tengist.
Sjálfsagt væri að láta atvinnurek-
endur áfram fjármagna sinn hlut í
þessu, en að ööru leyti yröi að inn-
heimta fé til þess meö almennri
skattheimtu.
Það hlutverk lífeyrissjóöanna aö
lána fé til húsbygginga mundi þá
sjálfkrafa færast undir Húsnæðis-
stofnun ríkisins, sem um leið yrði að
eflastórlega.
Burt með bisnessinn!
Þá komum viö aö rekstri fyrir-
tækja sem verkalýðshreyfingin á aö-
ild aö. Hér kennir ýmissa grasa. Ym-
is verkalýðsfélög eiga hluti í einstök-
um atvinnufyrirtækjum úti um allt
land. Verkalýöshreyfingin í heild eöa
stórir hlutar hennar eiga síðan aöild
aö stórum fyrirtækjum, og ber þar
hæst tvö milljónafyrirtæki, Alþýöu-
bankann og Samvinnuferðir—Land-
sýn. Þessum atvinnurekstri tel ég
samtökum vinnandi fólks ekki sæm-
andi að taka þátt í. Þaö samræmist
alls ekki tilgangi þeirra. Eg tel aö
hreyfingin eigi aö draga sig út úr
rekstri svona fyrirtækja. Veröi þaö
til þess aö þau hverfi, þá veröur að
hafa það. Það er annarra en verka-
lýðshreyfingarinnar að hafa áhyggj-
ur af því. Og ég hef ekki heyrt fólk
kvarta um þaö að hér væru t.d. of fá-
ir bankar eða of fáar ferðaskrifstof-
ur.
Rétt er aö nefna aö hreyfingin og
einstök félög standa einnig aö rekstri
sem sjálfsagt er aö halda áfram.
Rekstri sem er henni og félögum
hennar mjög svo viökomandi. Þar á
ég t.d. viö rekstur orlofsheimila, fé-
lagsmálaskóla, listasafns, feröa-
sjóöa, fræðslusjóða og fleira í þeim
dúr.
Lokaorð
Þetta er síðasta greinin í þessum
greinaflokki mínum. Nú er spurning-
in: Eru þetta aðeins háleitar og
óraunsæjar hugmyndir, sem aidrei
geta náð fram aö ganga vegna and-
stöðu þeirra sem öllu ráöa? Ef ég
svaraði þessari spumingu játandi,
heföi mér varla fundist taka því aö
skrifa þennan greinaflokk. Ritdóm-
arar flokksblaöanna héldu því fram í
ritdómum sínum um bókina mína „Ö
þaö er dýrlegt aö drottna” aö ég mál-
aði skrattann svo kolsvartan á vegg-
inn aö þar væri enga von aö finna.
Þetta var auðvitað útúrsnúningur
eins og svo margt annað í umfjöllun
þeirra. Leiöimar til að ná fram um-
bótum era til. Eg hef reynt sumar
þeirra. Þið hafiö reynt aðrar. Mestu
skiptir þó aö viö gerum eitthvað,
prófum okkur áfram og reynum að
finna þær baráttuaðferðir sem henta
á hverjum staö og hverjum tíma og
þeim einstaklingum sem taka þátt í
baráttunni.
Góöir lesendur. Eg hef nú dregiö
saman á einn staö skoðanir mínar og
annarra og þær hugmyndir og tillög-
ur til úrbóta sem ég er hrifnastur af.
Þiö hafiö aörar jafngóöar skoðanir
og hugmyndir, og ykkar framlag
jafnmikilvægt og mitt. En orö eru til
alls fyrst. Eg skrifaöi þessar greinar
til aö reyna aö ýta undir umræður
meöal alls launafólks um hagsmuna-
mál sín. Vonandi sprettur upp úr um-
ræöunni vilji til umbóta og breyt-
inga, því aö verkalýðshreyfingin er
aö koöna niður og veröa okkur
gagnslaus. Sá vilji þarf að breytast í
baráttu, og þá efast ég ekki um aö
árangurinn veröur umtalsveröur.
Guðmundur Sæmundsson,
Akureyri.