Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.1986, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 1986.
Frjáist.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLIVIIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÖSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Rítstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Vér landráðamenn
Eftir nokkra deyfð á undanförnum árum hefur dag-
blaðið Tíminn í ritstjórnargrein mótmælt þeirri stefnu,
að leyfður verði innflutningur þeirra landbúnaðaraf-
urða, sem nú er bannað að flytja inn. Röksemdafærslan
er sem fyrr ekki upp á marga físka.
Til marks um rénandi reisn Tímans er, að blaðið seg-
ir ofangreinda stefnu vera landráðastefnu. Slík fullyrð-
ing er oft ábending um, að hinn orðhvati sé kominn í
rökþrot eða að hugsun hans sé ekki mikilla sæva. Hvort
tveggja gildir um nafnlausan leiðarahöfund Tímans.
Að stefna að innflutningsfrelsi er ekki sama og að
stefna að ósjálfstæði. Við getum ekki hætt að vera sjálf-
um okkur nóg í matvælaframleiðslu, einfaldlega af því
að við erum ekki sjálfum okkur nóg í matvælafram-
leiðslu. Við flytjum inn flestar okkar nauðsynjar.
Umræðuefnið er ekki sjálfsmennskan, heldur hvort
halda skuli áfram að vernda tvær mjög svo afmarkaðar
búgreinar, sauðfjárrækt og nautgriparækt, sem fá að
einoka innlenda markaðinn, þótt þær ráði svo sem eng-
um úrslitum 1 matvælaöryggi þjóðarinnar.
Raunar búa íslendingar við þjóða mest öryggi í að-
gangi að matvælum. Það stafar ekki af kjötfjalli eða
smjörfjalli, heldur af því að geymslur fiskvinnsluhús-
anna eru fullar af matvælum, sem bíða útflutnings. Þar
eigum við nóg af ódýrum mat á örlagastundu.
Afurðir sjávarútvegs geta á neyðarstundu hæglega
komið í stað afurða sauðfjár og nautgripa. Hitt er svo
erfiðara að leysa, hvernig við eigum að komast yfir
ávexti, grænmeti, korn og aðra búvöru, sem engum
dettur í hug að framleiða hér á kostnað neytenda.
Að stefna að innflutningsfrelsi er ekki heldur sama
og að stefna að ósjálfstæði, sem sagt er mundu felast í
kaupum á svokölluðum niðurgreiddum búvörum frá
útlöndum. Fríverzlunarhyggj an vill, að við öðlumst
frelsi til að kaupa sem ódýrasta vöru, - í þessu sem öðru.
Heimsmarkaðsverði á búvöru er stjórnað annars veg-
ar af nokkrum sérhæfðum afkastalöndum og hins vegar
af varanlegri og vaxandi offramleiðslu. Afkastalöndin
geta þolað lága verðið, en önnur lönd, til dæmis í Evr-
ópu, greiða niður sína framleiðslu- fyrir heimsku sakir.
Við eigum ekki að framleiða dýr smjör- og kjötfjöll,
heldur aðstoða aðra við að losna við ódýr fjöll af slíku
tagi. Skiptir þá litlu, hvort við skiptum við afkasta-
miklu löndin, sem ekki greiða niður vöru sína, eða
eitthvert niðurgreiðslulandið í Evrópu.
í eðli viðskipta er fólgið að reyna að græða á þeim.
Við reynum að selja vörur á borð við sjávarafurðir, sem
við höfum aðstöðu og þekkingu til að framleiða, og
kaupa í staðinn vöru, sem aðrir hafa aðstöðu og þekk-
ingu til að bjóða okkur við vægu verði.
Þær þjóðir, sem mesta áherzlu leggja á slík viðskipti
og græða mest, eru sjálfstæðar, en ekki hinar, sem líta
á sig sem safngripi í minjasafni hefðbundins landbúnað-
ar, svo sem leiðarahöfundur Tímans gerir. Efnalegt
sjálfstæði leiðir til annarra tegunda sjálfstæðis.
Efnalegt sjálfstæði, sem fylgir í kjölfar skynsamlegra
viðskipta við erlendar þjóðir, er ekki keypt með afnámi
íslenzkrar tungu eða stuðningi við svokallaða aronsku
í varnarmálum, þótt leiðarahöfundur Tímans haldi því
fram, trúr lágkúru sinni allt á leiðarenda.
Fríverzlunarsinnar verða áfram kallaðir landráða-
menn af ómerkingum Tímans. En fríverzlunin sigrar
og mun almennt verða talin þjóðhollasta stefnan.
Jónas Kristjánsson
„Auðvitað er gaman að eignast ný leikföng,...“
Við eram
tækjagalnir
Einar Einarsson vinur minn er
búinn að kaupa sér bílasíma fyrir
rúmar 100 þúsund krónur. Fyrirtæk-
ið greiddi helming kostnaðarins á
móti honum.
Einar vinur minn ekur daglega
nokkra kílómetra til og frá vinnu.
Stundum fer hann með fjölskylduna
á bílnum í sumarfríið. Tvisvar í viku
fer hann út í bæ til að ræða við við-
skiptavini en að öðru leyti vinnur
Einar á bak við skrifborðið.
Einar vinur minn hefur ekkert með
bílasíma að gera. En ég reyni ekki
að segja honum það. Einar er nefhi-
lega tækjagalinn eins og svo margir
aðrir karlmenn.
Þægilegur í sumarbústaðinn
Einar vinur minn er einn af þess-
um skrifstofumönnum sem er búinn
að fá sig fullsaddan af síhringjandi
síma allan daginn i vinnunni. Samt
fékk hann sér bílasíma. Hvers
vegna?
Ef það þarf nauðsynlega að ná í
mig, segir Einar. Ná í þig hvenær?
spyr ég. Þegar ég er úti í bæ, segir
Einar. Klukkutíma í senn, tvisvar í
viku, hvái ég. Tja, það er líka gott
að vera ekki sambandslaus þegar
maður fer í sumarhús starfsmanna-
félagsins í heila viku, segir Einar.
Segir Einar, sem er þeirri stundu
fegnastur að geta komist í frí frá
öllu saman.
Einar er fómarlamb. Nei, ekki
fómarlamb „óprúttinna kaupa-
héðna,“ heldur eigin leikfangafysn-
ar. Karlmenn hafa almennt mikinn
áhuga á tækjum og tólum, líkt og
flestar konur hafa áhuga á að fa sér
ný föt reglulega.
Aðeins það flottasta
Miðað við aðrar Evrópuþjóðir
virðast íslendingar fremstir í flokki
tækjavæðingarinnar. Bílaeign hér
er sú mesta á Norðurlöndunum, mið-
að við fólksfjölda.
Það em ekki ódým bílamir sem
seljast aðallega. Mest seldi bíllinn
er fjórhjóladrifinn Subaru sem kost-
ar um 550 þúsund krónur.
Rosknir og ráðsettir menn láta sér
ekki nægja minna en öflugar stereo-
græjur í bílinn til að geta heyrt
sæmilega í fréttunum. Og þeir sem
alltaf þykjast vera að flýta sér þurfa
að sjálfsögðu radarvara. Hinir for-
vitnu fá sér svo að auki „skanner"
til að geta fylgst með athöfnum lög-
reglu, slökkviliðs og sjúkraliðs.
Upplýsingar um myndbandstækja-
eign landsmanna em ekki til áreið-
anlegar. Ýmsar kannanir benda þó
til þess að allt að helmingur heimila
í landinu eigi myndbandstæki. Eitt
slíkt tæki kostar um það bil ein
venjuleg mánaðarlaun.
Kjállariiin
Ólafur
Hauksson
ritstjóri og útgefandi
hjá Sam-útgáfunni
Á flestum heimilum em til mynda-
vélar. Þeir sem þekkja muninn á
ljósopi og hraða láta sér ekki nægja
annað en fín tegundarheiti á borð
við Canon, Nikon, Pentax eða Min-
olta, og helst nokkrar linsur. Og svo
virðist fjöldi heimila vera búinn að
eignast nýjustu gerð myndavéla,
þessar alsjálfvirku fyrir 35 mm film-
ur. Þær kosta frá átta þúsund
krónum stykkið.
Fótanudd og Ijósálfar
Fræg em dæmin um fótanudd-
tækin og htlu ljósálfana þegar
minnst er á tækjaóða íslendinga.
Fullyrt var að ein jólin hafi landinn
keypt 20 þúsund fótanuddtæki, sem
síðan þá hafa safhað ryki. Næstu jól
á eflir var það litli Ijósálfúrinn sem
fékk að hanga í þúsundatali á jóla-
bókunum. Nú hangir hann inni í
skáp og lætur sér leiðast.
Þrátt fyrir gríðarlega sölu á Soda
Stream tækjum hefur gosdrykkja-
sala ekkert minnkað. Ef vel er leitað
finnst Soda Stream tæki innst í eld-
hússkápnum á allt að öðm hverju
heimih.
Heimilistölvur og símtæki
Aftur em karlmenn fremstir í
flokki þegar kemur að tölvukaupum.
Þeir em á öllum aldri sem hafa að
minnsta kosti gefið sjálfum sér í jóla-
gjöf heimilistölvu til að leika sér
með. Minnsti hluti þeirra hefur not-
að tölvuna til ritvinnslu, gagna-
grunnsvinnslu eða þvíumlíks. Víða
hvílir tölvan sig nú inni í „dóta-
skáp“.
Þegar liðkaðist um símtækjamark-
aðinn og símar fóm að fást í stór-
mörkuðum urðu flestir að reyna
nýju tæknina. Svo komust þeir að
því að litlu og nettu símamir vom
óþægilegir í notkun, svo þeir fengu
hvíld. Og nágrannamir gátu hlustað
í útvarpstækjunum sínum á það sem
sagt var í smygluðu fjarstýrðu sím-
tækin, þannig að þau fengu líka
hvíld.
Innan veggja fyrirtækja fær leik-
fangafysn karlmanna fyrst að njóta
sín. Nú, rétt rúmu ári eftir að fyrstu
stafrænu (digital) símstöðvamar
vom teknar í notkun, er búið að
endumýja símkerfi í fjöldanum af
fyrirtækjum. Þar em komnar nýjar
símgræjur með alls konar „fídus-
um“. Og ekki má gleyma sjálfVeljur-
unum, eða þá fjarstýrðu símsvömn-
um. Toppurinn er hins vegar
„friðþjófúr“, lítið kalltæki sem pípar
á menn, hvar sem þeir em staddir,
ef það er síminn til þeirra.
Áuðvitað er gaman að eignast ný
leikföng, sérstaklega þegar þau
koma líka að einhveiju gagni. Það
er alveg eins og að fá sér nýja flík.
Sú hugsun verður hins vegar áleit-
in hvort þörfin fyrir ný og ný leik-
föng bendi ekki til leiða og skorts á
lífefyllingu. Væri ekki nær að
minnka hraðann, minnka yfirvinn-
una sem þarf að vinna til að kaupa
tækin og gefa sér í staðinn tíma til
að finna ánægju í þvi að rækta fjöl-
skyldu- og vinabönd, sýna náungan-
um tillitssemi og njóta lífcins án
hjálpartækja.
Ef svo fer sem horfir verður fjórði
hver bíll kominn með eitt hundrað
þúsund króna bílasíma innan tíðar
og eigendumir flestir hveijir orðnir
stórhættulegir í umferðinni vegna
þess að þeir þurfa að kjafta og blaðra
í tækin til að réttlæta fyrir sjálfum
sér kaupin á þeim.
Ólafur Hauksson.
„Rosknir og ráðsettir menn láta sér ekki
nægja minna en öflugar stereogræjur í
bílinn til að geta heyrt sæmilega í fréttun-
um.