Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1986, Side 15

FÖSTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1986.
15
Alnæmi ekkert mál?
Ég ætla að byrja á að þakka Gunn-
laugi K. Jónssyni íyrir grein hans
sem birtist í DV 13. nóvember siðast-
liðinn. Grein hans um alnæmisvam-
ir er sú fyrsta sem ég hef lesið hingað
til sem eitthvert vit er í og þ.m.t.
greinar eftir svokallaða „sérfræð-
inga“ hérlendis um þessi mál.
Alnæmið hefur sannað fyrir mér
og fleirum sofandahátt og algert
áhugaleysi þeirra manna sem með
skipulagningu og fjárveitingar til
heilsuvemdar hafa að gera. Og er
það furðulegt þegar alvara þessa
máls er skoðuð.
Alnæmi skæðasta drepsótt
allra tíma
Einn þáttur, sem einkennt hefur
sögu okkar Islendinga, eru hinar
miklu drepsóttir sem herjuðu á þjóð-
ina fyrr á öldum og ollu þvi að allt
að þriðjungur þjóðarinnar lést í
hvert skipti.
Þá vom möguleikar til forvamar-
starfs nánast engir. En nú þegar
skæðasta drepsótt allra tíma er í
þann mund að setja varanlegt mark
sitt á íslenska menningu, á öld upp-
lýsinga og tækni, sitja ráðamenn
auðum höndum eins og hún komi
þeim ekki við og hugsa, alnæmi
ekkert mál.
Skæðasta segi ég óhikað því þessi
drepsótt er ólík hinum fyrri á a.m.k.
þijá mikilvæga vegu!
1. Drepsótt þessi er lúmsk, þ.e. ein-
kennanna gætir seint og er
sýkingarhættan því meiri.
2. Vísindi nútímans munu ekki eiga
svar við henni í nánustu framtíð,
ef þá nokkm sinni.
3. Einu sinni til, alltaf til. Kynslóðir
framtíðarinnar munu fæðast með
veiruna í sér.
Það er hreint og beint grátlegt að
hlusta á hámenntaða lækna blekkja
sjálfa sig og almenning í fjölmiðlum
þegar þeir halda þvi fram að almenn-
ingur geti varist drepsótt þessari
með einhverjum leiðum s.s. með
notkun smokka. Til þess að þetta
hjálpartæki ástarlífsins gerði eitt-
hvert gagn þyrfti það að hylja allan
líkamann. Skírlífi er heldur engin
lausn þvi þó það komi í veg fyrir
smit kemur það einnig í veg fyrir
viðhald þjóðarinnar. Hugleiðingar í
þessar áttir em því út í hött.
Allir í hættu
Eins og allir vita hefur áhættuhóp-
urinn breyst síðan drepsóttarinnar
varð fyrst vart. Nú er svo komið að
hún einskorðast ekki lengur við eit-
urlyfjaneytendur og homma, heldur
alla þá sem em að þreifa fyrir sér í
ástarlífinu og em að leita sér að
maka. Og skipta þeir tugum þúsunda
hér á landi sem tilheyra þeim hópi.
En hversu hratt breiðist drepsóttin
út, og er almenningur raunvemlega
í hættu?
Fyrr á árinu lásum við í fjölmiðlum
um að einn alnæmissjúklingur lægi
fyrir dauðanum, nú em þeir tveir eða
þríi', fyrir utan alla þá sem fengið
hafa veiruna í sig en vita ekki af
því. Þessar tölur láta litið yfir sér
en lýsa vel fyrsta einkenni drepsótt-
arinnar sem ég minntist á fyrr í
greininni.
Eins og aðrar farsóttir tvöfaldast
tíðni þessarar á ákveðnu tímabili og
er talið að þessi hafi tvöföldunartím-
ann 9 mánuði sem stendur. Með
einfóldum útreikningi getum við, ef
við miðum við tvo alnæmissjúklinga
í dag, séð að þeir verða orðnir 4 eft-
ir níu mánuði, 8 eftir 18 mánuði, 16
eftir 27 mánuði, 32 eftir 36 mánuði,
64 eftir 47 mánuði o.s.frv.
Samt er ég ansi hræddur um að
tvöföldunartíminn eigi eftir að stytt-
ast vemlega þegar farsóttin leggst
með meiri þunga á fólk með eðlileg-
ar kynhneigðir. Þess utan hefur
verið talað um að um 100 manns
gangi með veiruna, án einkenna, bak
við hvern alnæmissjúkling á loka-
stigi, sem myndi gera a.m.k. 6400
manns eftir tæp 4 ár. Flestir á aldrin-
um 20-30 ára.
Þó að þessir 6400 létust ekki strax
eða yfirleitt, myndi ég álíta, þar sem
þorri íslendinga hefúr ríka siðferðis-
KjaUaiinn
Gunnar A.H. Jensen
nemi H.í.
kennd, að líf þeirra hefði algerlega
tapað tilgangi sínum. Þvi einstakl-
ingur með veimna í sér gæti ekki
með góðri samvisku stundað kynlíf
né náð sér í maka og alls ekki eign-
ast böm, þar sem bömin fæðast með
veiruna í sér sem svo gæti dregið
þau til dauða. Hvað gerist þegar
þúsundir ungmenna tapa lífstilgang-
inum? Þau verða óvirkir þjóðfélags-
þegnar. En slíkt hefði í fór með sér
hrikalegar afleiðingar fyrir siðferð-
iskennd okkar og hagkerfið.
Óvinur þjóðarinnar númer eitt
Ekki er fyrirsjáanlegt að vandamál
þetta verði leyst af læknavísindun-
um.
Hvað er þá til ráða?
Jú, við verðum að beita öllu okkar
hugmyndaflugi, allri okkar ákveðni
og öllum okkar vilja til lausnar því,
á tvennan hátt. I fyrsta lagi verður
að hlúa að þeim sem þegar hafa orð-
ið fyrir barðinu á þessum faraldri. í
öðm lagi verðum við að hefja virkt
forvamarstarf því ekkert hefiir gerst
á því sviði sem talandi er um.
Ég sé í fljótu bragði enga aðra
lausn en þá að beita verði möguleik-
um upplýsingaþjóðfélagsins til hins
ýtrasta. Þá á ég ekki við að auka
verði þekkingu almennings á hinni
fræðilegu hlið drepsóttarinnar því
það hefur takmarkað gildi.
Nei, í versta falli gætrrni við þurft
að:
1. Skylda alla í ákveðnum aldurs-
hópum til að gangast undir
rannsókn reglulega.
2. Hafa eftirlit með þeim sem þegar
em sýktir og gera j afnvel almenn-
ingi kleift að nálgast upplýsingar
um smitaða einstaklinga á auð-
veldan hátt.
3. Jafhvel gæti þurft að skipuleggja
hjónabandsmiðlun með tilheyr-
andí varúðarráðstöfunmn o.s.frv.
Slíkar aðferðir em að visu harð-
neskjulegar en drepsótt þessi er ekki
lengur einkamál fárra, heldur óvin-
ur þjóðarinnar númer eitt!
Fjárveitingar til þessa verkefnis
verður að auka stórlega, 2,5 milljón-
ir em hrein og bein móðgun, en 2,5
milljarðar væm nær lagi.
Að síðustu vil ég skora á stjóm-
málaflokkana að gera þetta mál að
máli númer eitt í komandi kosninga-
baráttu.
Með von um árangur.
Gunnar A.H. Jensen.
„Alnæmið hefur sannað fyrir mér og fleir-
um sofandahátt og algert áhugaleysi þeirra
manna sem með skipulagningu og fjárveit-
ingar til heilsuverndar hafa að gera.“
Vinstri sósíalistar
DV var svo vingjamlegt sl. vor að
bjóða mér að kynna samtökin
Vinstri sósíalista í kjallaragrein. Þó
ég viti að slík kynning verði ósköp
takmörkuð í einum kjallara læt ég
nú samt loks verða af því að þiggja
þetta boð.
Samtökin Vinstri sósíalistar vom
stofnuð 14. júní sl. og halda sinn
fyrsta aðalfund á morgun, laugar-
dag.
Mörgum kann að finnast að ekki
hafi farið mikið fyrir þessum sam-
tökum síðan, enda hafa samtökin
ekki staðið fyrir neinni auglýsinga-
herferð á verkum sínum.
Vinstri sósíalistar em byrjaðir að
vera það sem þeir ætluðu sér að
vera, samstarfsvettvangur sósíalista
og baráttufólks í hinum ýmsu fjölda-
samtökum og hafa þegar sannað
mikilvægi sitt á þeim stutta tíma sem
þeir hafa starfað, þótt meðlimimir
þyrftu að vera miklu fleiri.
Flest af þessu fólki er mjög virkt
pólitískt, í verkalýðshreyfingunni,
kvennahreyfingunni, E1 Salvador-
nefndinni, Samtökum herstöðvaand-
stæðinga, svo eitthvað sé nefnt. Það
saknaði þess að eiga ekki samtök
þar sem almenn sósíalísk stefhumót-
un færi fram. Slík stefnumótun átti
sér ekki stað í þeim stjómmálaflokk-
um sem fyrir hendi vom. Þetta fólk
hittist á ýmsum vettvangi, fann að
það var harla sammála og fannst
rétt að skapa sameiginlegan slag-
kraft. Þetta leiddi til stofnunar
Vinstri sósíalista. Það er þó langt í
frá að allir þeir sem eiga heima á
þessum vettvangi hafi komið þangað
enn þá.
Fyrir sterkari verkalýðshreyf-
ingu
Eitt af því mikilvægasta sem sam-
einar Vinstri sósíalista er það mat
að í þjóðfélaginu ríki ósættanleg
stéttabarótta, milli launafólks og
auðstéttar. Þetta er andstætt því sem
einkennir A-flokkana og verkalýðs-
samtökin, sem em undir sterkom
áhriftun þeirra. Þessir flokkar hafa
í vaxandi mæli á síðari áratugum
tekið undir þá stefnu Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknar að hagsmunir
stéttanna fari meira og minna sam-
an. Þessi stéttasamvinnustefna
hefur svo leitt til þess að barátta
verkalýðshreyfingarinnar hefur set-
ið á hakanum, og launastefna
atvinnurekenda og íhalds hefur orð-
KjaUaiiim
Ragnar Stefánsson
jarðskjálftafræðingur
áfram. Launþegum er sko ekki þökk-
uð undanlátssemin, þvert á móti
ganga atvinnurekendur á lagið í
hvert sinn sem gefið er eftir fyrir
þeim. Eitt af því sem einkennir þessa
flokka er óseðjandi hungur þeirra
að komast í ríkisstjómir. Þess vegna
vilja þeir bíða núna með kjarabar-
áttuna, þangað til eftir kosningar, í
stað þess að fara af stað með fullum
krafti um áramót þegar samningar
em lausir. Ástæðan er sú, að þeir
vilja ekki kasta þessu „trompi",
launabaráttunni, fyrr en útséð er um
það hvort íhaldið vill taka þá upp í
til sín.
Tíminn fyrir kosningar er sérstak-
lega heppilegur fyrir kjarabaráttu,
sérstaklega til baráttu fyrir stór-
hækkun lægstu launanna. Það er
svo skelfing erfitt fyrir atvinnurek-
endur og íhald að standa gegn
slíkum kröfum svona rétt áður en á
að fara að kjósa þá. Þessu tækifæri
virðist A-flokksforystan í verkalýðs-
samtökunum ætla að fóma á altari
stéttasamvinnustefhunnar. Hér
standa Vinstri sósíalistar og aðrir
stéttabaráttusinnar á móti og tekst
vonandi að koma fyrir slík stétta-
svik, þótt þeir séu því miður allt of
„Nei, raunveruleikinn er allt annar en
A-flokkarnir halda fram. Hvað sem þeir
segja heldur stéttabaráttan áfram. Laun-
þegum er sko ekki þökkuð undanlátssem-
• c c
ið allsráðandi, með hörmulegum
afleiðingum, sérstaklega fyrir hina
lægst launuðu. Reyndar með hörmu-
legum afleiðingum fyrir verkalýðs-
samtökin sjálf, sem því miður njóta
minna og minna álits launafólksins.
Nei, raunvemleikinn er allt annar
en A-flokkamir halda fram. Hvað
sem þeir segja heldur stéttabaráttan
margir sem láta skeika að sköpuðu
í þessu móli.
Herinn, NATO og alþjóðamál
Vinstri sósíalistar leggja áherslu á
baráttuna gegn hemum og NATO
og á alþjóðlegt samstöðustarf. Und-
anhaldið í baráttunni gegn hemum
er ekki síst að kenna því að andstað-
„Vinstri sósíalistar leggja áherslu á baráttuna gegn hernum og NATO og
á alþjóðlegt samstöðustarf. Undanhaldið í baráttunni gegn hernum er ekki
sist að kenna þvi að andstaðan hefur misst mikilvægan þátt úr baráttu
sinni, sem er Alþýðubandalagið."
an hefur misst mikilvægan þátt úr
baráttu sinni, sem er Alþýðubanda-
lagið. Alþýðubandalagið og þar með
Þjóðviljinn nýta sér þetta mál þegar
herstöðvaandstæðingar em í sókn
en gleyma því þegar þeir halda að
það geti hrakið atkvæði frá. Svipað
er uppi á teningnum varðandi stuðn-
ing við frelsisbaráttu alþýðu um
allan heim. „Sannleikur er það eitt
sem ekki hrekur atkvæðin frá.“
Þetta þýðir að málflutningur erki-
afturhaldsins á Mogganum er
nánast einráður í íslenskri umræðu
um alþjóðamál.
Þessi grein er auðvitað þegar orðin
allt of löng og ég get ekki farið að
telja upp það allt sem Vinstri sósíal-
istar telja sig geta sameinast um í
þjóðmálabaráttunni. Ég gæti nefrit
félagslega samhjálp eða samneyslu,
umhverfismál, menntamál o.s.frv.
Best að ég snúi mér þó að því sem
allir virðast vera að bíða eftir um
þessar mundir, framboðsmálum.
Framboð í alþingiskosning-
unum
Spumingunni um það hvort við
ætlum að bjóða fram í alþingiskosn-
ingum á næsta ári höfum við hingað
til vísað frá okkur með því svari að
um þetta hafi bara ekkert verið rætt.
Nú getum við ekki svarað svona
lengur því umræða um framboð er
hafin innan samtakanna.
Ég held að engum blandist hugur
um það í okkar röðum að þingmaður
til vinstri við Alþýðubandalagið
væri ómetanlegur fyrir vinstrihreyf-
inguna og mundi leiða til gífurlegra
breytinga á allri þjóðmálaumræðu
hér á landi.
Menn eru hins vegar í vafa um
hvort samtökin hafi nægilegan
skipulagsstyrk til að heyja sigursæla
kosningabaráttu, og vilja ekki fara
út í framboð nema eygja einhvem
möguleika á þingsæti. Það er sem
sagt ekki áhugi á framboði bara til
að vekja athygli á okkar baráttu-
málum, en það hefur reyndar verið
aðalmarkmið þeirra framboða sem
hingað til hafa komið fram á vinstri
kantinum.
En hvað sem öllum framboðsmál-
um líður þá vil ég hvetja fólk, sem
heldur að það kunni að vera okkur
samsinna, að koma og kyrrna sér
starf okkar, í það minnsta.
Ragnar Stefánsson.