Dagblaðið Vísir - DV - 12.05.1989, Qupperneq 28

36
FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 1989.
Andlát
Sigurbjörg Ámundadóttir, Hátúni ÍO
B, lést á Landspítalanum 11. maí.
Gunnar Böðvarsson prófessor lést á
heimili sínu í Corvallis, Oregon-
fylki, Bandaríkjunum, þriðjudaginn
9. mai.
Jarðarfarir
Júlíus Karlsson, Mýrarbraut 23,
Blönduósi, verður jarðsunginn frá
Blönduóskirkju laugardaginn 13.
maí kl. 13.
Andrés Markús Þorleifsson, Efsta-
lundi 2, Garðabæ, verður jarðsung-
inn frá Garðakirkju í dag, fóstudag-
inn 12. maí, kl. 15.
Útfor Guðmundar Ólafssonar, Króki,
Ásahreppi, Kaplaskjólsvegi 37,
Reykjavík, fer fram frá Kálfholts-
kirkju laugardaginn 13. maí kl. 14.
Bílferð verður frá BSÍ sama dag kl.
12.
FerðáLög
Ferðafélag Islands
Dagsferðir um hvitasunnu:
1. Sunnudag 14. maí kl. 13: Garðskagi -
Stafnes - Básendar, ökuferð. Ekið sem
leið liggur suður með sjó um Keflavík að
Garðskagavita, síðan um Sandgerði,
Hvalsnes að Stafnesi og gengið þaðan að
Básendum sem eru forn miðstöð einok-
unarverslunarinnar dönsku til 1798 er
_ Aaið mikla og örlagaríka Básendaflóð lagði
staðinn í eyði. Verð kr. 1.000.
2. Mánudagur 15. maí kl. 13: Höskuldar-
vellir - Keilir. Keilir er 378 m og því afar
létt að ganga á fjallið. Gengið er frá Hösk-
uldarvöllum. Verð kr. 800. Brottfór frá
Umferðarmiðstöðinni, austanmegin.
Farmiðar við bíl. Frítt fyrir börn yngri
en 15 ára. Hinn árlegi göngudagur Ferða-
félagsins verður sunnudaginn 28. maí.
Helgarferðir um hvítasunnu, 12.-15.
maí:
Öræfajökull. Lagt upp frá Virkisá
v/Svinafell, gengið upp Virkisjökul, utan
í Falljökli og áfram sem leið liggur á
Hvannadalshnúk (2119 m). Gist í svefn-
pokaplássi á Hofi i Öræfasveit. Farar-
stjórar: Magnús V. Guðlaugsson og Sig-
uijón Hjartarson.
Þórsmörk. Gönguferðir um Mörkina.
Gist í Skagfjörðsskála í Langadal.
Snæfellsnes - Snæfellsjökull. Gengið á
Snæfellsjökul (1446 m) og farnar skoðun-
arferðir á láglendi eins og tími og aðstæð-
ur leyfa. Gist í gistiheimilinu Langaholti,
Staðarsveit. Brottför í allar ferðimar kl.
20 föstudaginn 12. maí. Til athugunar
Nauðungaruppboð
annað og síðara,
á eftirtöldum fasteignum fer
fram að Bjarnarbraut 2,
jBorgamesi, fimmtud. 18. maí ’89
kl. 10.00:
Fálkaklettur 11, Borgamesi, þingl.
eig. Þorvaldur Þorvaldsson. Uppboðs-
beiðendur eru Sigurður I. Halldórsson
hdl. og Ásgeir Thoroddsen hdl.
Kolsstaðir, Hvítársíðuhreppi, tal. eig.
Kolsstaðir hf./Bjöm Emilsson. Upp-
boðsbeiðandi er Brunabótafélag Is-
lands._______________________________
Laugateigur, Andakílshreppi, þingl.
eig. Vélabær hf. Uppboðsbeiðandi er
Iðnlánasjóður.
Sýslumaður Mýra- og Borgaríjarðarsýslu
Rúnar Guðjónsson
fyrir ferðamenn: Um hvítasunnu verð-
ur ekki leyft að tjalda á umsjónarsvæði
Ferðafélagsins í Þórsmörk vegna þess
hve gróður er enn viðkvæmur. Upplýs-
ingar og farmiðasala á skrifstofu FI,
Öldugötu 3.
Útivistarferðir
Hvítasunnuferðir 12.-15. maí.
1. Skaftafell - öræfasveit. Svefnpoka-
gisting að Hofi. Skoðunar- og gönguferðir
um þjóðgaröinn og m.a. ekið að Jökulsár-
lóni. Dagsferð með snjóbíl á Vatnajökul
ef vill.
2. Öræfajökull - Skaftafell. Gengið á
hæsta fjall landsins og gönguferðir í
Skaftafelli. Gist að Hofi.
3. Snæfellsnes - Snæfellsjökull. Frábær
gisting á Lýsuhóh. Sundlaug, heitur pott-
ur. Göngu- og skoðunarferðir um strönd,
fjöll og á Jökulinn eftir vali.
4. Snæfellsnes - Breiðafjarðareyjar.
Sameiginleg ferð nr. 3. Boðið upp á dags-
ferðir út í Breiðafjarðareyjar, m.a. göngu-
ferð um eyju sem er sannkölluö náttúru-
paradis.
5. Þórsmörk og Fimmvörðuháls. Fimm-
vörðuháls fyrir þá sem vilja, annars
gönguferðir við allra hæfi um Mörkina.
Góð gisting í Útivistarskálunum Básum.
Uppl. og farm. á skrifst., Grófinni 1, sím-
ar 14606 og 23732.
Utanlandsferð, engu lík: Gönguferð um
fegursta hahasvæði Noregs, Jötunheima.
Brottför 18. ágúst, 10 dagar. Takmarkað
pláss. Pantið sem fyrst. Allar upplýsingar
á skrifst. Fararstjóri Kristján M. Baldurs-
Tilkyiiningar
Laugardagsganga Hana nú
Vikuleg laugardagsganga Hana nú í
Kópavogi verður á morgun, laugardag-
inn 13. maí. Lagt af stað frá Digranesvegi
12 kl. 10. Markmið göngunnar er sam-
vera, súrefni og hreyfmg. Verið með í
bæjarröltinu í skemmtilegum félagsskap.
Nýlagað molakaffi,
Húnvetningafélagið
Félagsvist spiluð á morgun, laugardag,
kl. 14 í Húnabúð, Skeifunni 17.
Sýningar
Sýning Helga Bergmann
Helgi Bergmann sýnir verk sín í
Innrömmun Sigurjóns að Ármúla 22.
Sýningin er opin kl. 9-18 alla virka daga
til 31. maí. Helgi hefur haldið einkasýn-
ingar og tekið þátt í samsýningum.
Árni Rúnar sýnir
á Mokka
Nýlega opnaði Árni Rúnar Sverrisson
sýningu á málverkum, klippimyndum og
teikningum á Mokkakaffi við Skóla-
vörðustíg. Sýningin, sem er sölusýning,
stendur út maímánuð.
Leikhús
Þjóðleikhúsið
sýnir Óvita á annan i hvítasunnu kl. 14.
Leikrit Þórunnar Sigurðardóttur,
Haustbrúður, verður sýnt í kvöld kl. 20.
Hvörf, ballettar eftir Hlíf Svavarsdóttur,
verða sýnd í kvöld og á mánudagskvöld
kl. 20. Á Litla sviðinu, Lindargötu 7, verð-
ur Bílaverkstæði Badda sýnt í kvöld kl.
20.30.
Egg-leikhúsið
sýnir Sál mín er hirðfífl í ahra síðasta
sinn í kvöld kl. 20.
Nemendaleikhúsið
sýnir Hundheppinn eftir Ólaf Hauk Sím-
onarson í kvöld og á laugardagskvöld kl.
20.30.
Frú Emilía, leikhús
Skeifunni 17,
sýnir Gregor í kvöld kl. 20.30.
Gríniðan hf.
sýnir Brávallagötuna í íslensku ópe-
runni, Gamla bíói, í kvöld kl. 23.30. Á
laugardag verða sýningar kl. 15 og 20.30.
Auglýsing frá
menntamálaráðuneytinu
Vegna áhrifa yfirstandandi verkfalls á skólastarf og
brautskráningu nemenda úr skólum verður ráðuneyt-
ið með upplýsingaþjónustu fyrir nemendur og skóla.
Upplýsingaþjónustan verður starfrækt frá og með
12. maí í Ingólfsstræti 5, 3. hæð, og veitir Elín Skarp-
héðinsdóttir henni forstöðu.
Upplýsingar verða veittar í síma 609000 og 26866
á virkum dögum frá kl. 9.00 til 16.00.
Menning
DV
Hamskipti
Frú Emilía sýnir:
GREGOR
Byggt á sögunni Hamskiptin, ettir Franz
Kafka
Leikgerð: Hafliði Arngrimsson
Leikstjórn: Guðjón P. Petersen
Leikmynd og búningar: Guðjón Ketilsson
Aöstoó við leikmynd: Hans Gústafsson
Lýsing: Ágúst Pétursson
Leikhljóð: Arnþór Jónsson
Gregor: Ég er risavaxin padda
meö ótal fætur,
pervisna,
spriklandi...
Hvaö hefur komio yfir mig?
Þetta er ekki draumur.
Franz Kafka skrifaöi sína frægu
sögu Hamskiptin, árið 1912, og skap-
aði þar meö martraðarminnið um
náungann, sem einn góðan veðurdag
breytist úr venjulegum dagfarsprúð-
um sölumanni í ógeðslega pöddu.
Þetta minni hefur verið útfært í
ýmsum myndum, bæði á leiksviði og
í kvikmyndum, og eins og gengur
hefur mismikið verið sagt og sýnt.
Förðunarmeistarar hafa umbreytt
leikurum, þangað til þeir hafa veriö
orðnir að risavöxnum skordýrum,
eða þá að sú leið hefur verið farin
að túlka hamskiptin með hreyfmg-
um. Persónuhreytingin gerist þá fyr-
ir augunum á áhorfendum, sem sjá
Gregor hyija að skríða og veltast um,
og smám saman verða eios og marg-
arma könguló sem hniprar sig saman
undir rúmi eða hangir neðan í loft-
bitunum.
í bók Kafkas er hryllingurinn fyrst
og fremst fólginn í því að hamskipti
Gregors Samsa eru óútskýranleg og
röklaus. Þjáning hans er hins vegar
raunveruleg og það er í takt við þetta
inntak sögunnar sem leikgerð Haf-
liða Arngrímssonar er byggð upp.
Breytist Gregor í raun og veru í
pöddu eða er martröðin huglæg?
í raun breytir það ekki svo miklu
hvort heldur er, fyrir Gregor eru
hamskiptin, hvort sem þau eru
ímynduð eða raunveruleg, hryllileg
staðreynd. Hann hefur verið undir
miklu álagi og unnið myrkranna á
milli til þess að sjá foreldrum sínum
og systur farborða. Þau eru alveg upp
á hann komin fjárhagslega og þess
vegna riðar þeirra litli heimur til
falls þegar Gregor er ófær um að fara
í vinnuna einn morguninn en lokar
sig þess í stað inni í herbergi sínu.
Þau skynja fljótlega að ekki er allt
með felldu þegar ókennileg hljóð ber-
ast þaðan út og fyllast viðbjóði og
reiði þegar þeim verður ljóst hvernig
Alexis Hauser.
Franz Kafka.
Leiklist
Auður Eydal
komið er. Fjölskylda Gregors er
þannig í stóru hlutverki í þessari
leikgerö sjálfur er hann settur til
hliðar og hugrenningar hans verða
nánast undirspil við gjörðir þeirra.
Leikendur fá mikið rými, í köldu
umhverfi og til að byrja með er allt
snyrtilegt, viðeigandi umgjörð um
fastmótaða og pempíulega lifshætti
fjölskyldunnar. Áhorfendum er hlíft
við afskræmingu Gregors fyrir utan
það sem gefið er í skyn með lipur-
legri beitingu ljósa. Skrímslið dvelur
í herbergi sínu og þangað sjá áhorf-
endur ekki en hans innri maður,
hinn eðlilegi og óbreytti Gregor, situr
til hliðar og flytur okkur hugsanir
hans og viðbrögð við þeim ósköpum
sem yfir hann dynja.
Þeir Hafliði Arngrímsson og Guð-
jón P. Pedersen leikstjóri eiga að
baki einkar athyglisvert samstarf
sem ber merki um listrænan metnað,
áræðni og ekki síst þekkingu og fag-
leg vinnubrögð sem valda því að leik-
húsið þeirra, Frú Emilía, hefur óneit-
anlega sérstöðu á meðal litlu leik-
hópanna.
Sú leið, sem þeir félagar fara við
samningu leikgerðar og sviðsetningu
Gregors, reynir mikið á leikarana
sem stílfæra persónurnar og sýnir
vel hópsál fjölskyldunnar sem togast
Magnús Blöndal Jóhannsson.
á milli viðbjoðs og vorkunnsemi. En
efst er þeim þó í huga sú röskun sem
stafar af því að þau missa fyrirvinn-
una.
Sýningin er hröö og viðbrögð per-
sónanna oft gerð skopleg með ýms-
um uppákomum, t.d. kostulegum
tónlistarinnskotum m.m.
En angist Gregors og djúpur sárs-
auki skila sér ekki í þessari upp-
færslu, hann er einfaldlega dapur og
þreyttur og fyrirfram búinn að gefa
upp alla von þannig að fordæming
fjölskyldunnar særir hann ekki. Eins
og áður sagði verða viðbrögð hans
frekast eins og undirspil við atferh
fjölskyldunnar sem er í fyrirrúmi.
Ellert A. Ingimundarson leikur
Gregor samt mjög vel á þessum nót-
um þó að ég væri ekki sátt við notk-
un hljóðnema, sem hann talar í, þeg-
ar hann túlkar hugsanir Gregors.
Hins vegar er þessi leið, að hlífa
áhorfendum við pöddustandinu og
láta ímyndunaraflinu eftir að vinna
úr ástandinu, allrar athygli verð.
Fjölskyldan missir smátt og smátt
tökin á lífi sínu og þau gerast æ ó-
snyrtilegri og umhverfi þeirra óhrjá-
legra eftir því sem á líður. Árni Pétur
Guðjónsson, Margrét Ámadóttir og
Bryndís Petra Bragadóttir leika foð-
urinn, móðurina og Grétu, systur
Gregors. Þau eiga öll góðar stundir
í hiutverkunum, bæði sem heild, og
eins þegar þau túlka mismunandi
kenndir persónanna. Gréta stendur
Gregori næst og vinnur fyrst bug á
viðbjóðnum, faðirinn er sjálfselsku-
fullur og vorkennir fyrst og fremst
sjálfum sér en móðirin togast þarna
mitt á milli.
Uppfærslan byggir geysimikið á
samleik þeirra þriggja sem hvergi
bregst. Vottur um styrka og útsjón-
arsama leikstjórn þar sem hvert
smáatriði er vel unnið.
Erla B. Skúladóttir og Einar Jón
Briem leika m.a. leigjendur í aldeilis
ágætum, stífærðum gervum og skil-
uðu sínu innleggi vel.
Guðjón Ketilsson hefur búið verk-
inu hæfilega kaldranalega umgjörð
og valið búninga sem skapa ákveðna
stemningu. Lýsingin gegnir stóru
hlutverki en Ágúst Pétursson sér um
hana.
Þessi sýning er ákaflega fagmann-
lega unnin og þrátt fyrir efnið rík af
skopi. Það er fáa hnökra á uppfærsl-
unni að finna og ljóst að þeir sem að
henni standa vita hvað þeir eru að
fara. Áfram, Frú Etnilía!
AE
Halldór Haraldsson.
Punktar
Sinfóníuhljómsveit íslands: 15. áskriftar-
tónleikar í Háskólabiói, 11. maí kl. 20.30.
Einleikari: Halldór Haraldsson.
Hljómsveitarstjóri: Alexis Hauser.
Efnisskrá: Magnús Blöndal Jóhannsson:
Punktar.
L. van Beethoven: Konsert fyrir pianó og
hljómsveit i Es-dúr op. 73 - „Keisarakon-
sertinn". Dimitri Sjostakovitsj: Sinfónía nr.
15 i A-dúr op. 141.
Rússum finnst að þeir eigi engan
snilling síðan Sjostakovitsj dó. Hann
var sennilega afkastamesta tón-
skáldið á þessari öld.
Sinfóníuhljómsveitin þarf meiri
æfingartíma til þess að geta náð að
flytja þetta verk á veglegan hátt.
Hljómsveitarstjórinn Alexis Hauser
Tónlist
S. Egill Garðarsson
er Austurríkismaöur fæddur í Vín.
Hann hefur góðan konsert-stíl, sem
stjórnandi, en þarf að ná betri tökum
á æfmgavinnu hljómsveitarinnar. Á
æfingu hljómsveitarinnar í gær var
greinilegt að hann hvatti hljómsveit-
armenn til að gera betur en að lesa
yfir nótumar. Þetta átti sérstaklega
við íslenska verkið Punktar eftir
Magnús Blöndal Jóhannsson. Magn-
ús Bl. Jóhannsson hefur ekki notið
sannmælis sem tónskáld hér á ís-
landi. Það vekur oft undrun hvaða
menningarpólitík ræður og til hvers.
Sum íslensk tónskáld eru sett á stall
en standa ekki undir þeirri frægð og
þeim ljóma sem er beint að þeim.
Keisarakonsertinn
Ludwig van Beethoven samdi
þennan píanókonsert 1809, sem var
svo frumfluttur í Leipzig 1811. Hall-
dór Haraldsson getur auðveldlega
leikið þennan píanókonsert miklu
betur en kom fram á þessum tónleik-
um. Ekki er hægt aö láta nokkrar
feilnótur yfirgnæfa stórgóða túlkun.
S. Egill Garðarsson