Dagblaðið Vísir - DV - 18.10.1989, Síða 6

MIÐVIKUDAGUR 18. OKTÓBER 1989. •
6
Fréttir_____________________________
Kvótakerfið aftur í sviðsljósinu við endurskoðun laganna:
Frumvarpsdrög ráð-
herra valda deilum
- búist við harðari andstöðu gegn kvótalögunum en nokkru sinni fyrr
Frumvarpsdrög aö nýjum kvótalögum liggja nú tyrir. Umræðan um þau er
að fara í gang og nú verða deilur meiri og harðari en nokkru sinni fyrr.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra hefur sent frá sér drög að
frumvarpi að kvótalögum sem eiga
að taka við þegar núverandi lög falla
úr gildi eftir eitt ár. Hin ýmsu hags-
munasamtök í sjávarútvegi hafa
fengið frumvarpsdrögin til umíjöll-
unar en þau halda öll þing sín og
aðalfundi um þessar mundir. Eins
og vaenta mátti eru mótmæli við
frumvarpsdrögin, eða einstaka þætti
þeirra, þegar farin að streyma inn.
Það fer ekkert á milli mála að ekk-
ert eitt mál er jafnumdeilt meðal
þjóðarinnar og „lögin um stjómun
fiskveiða", eins og kvótalögin heita
Fréttaljós
Sigurdór Sigurdórsson
formlega. Allt frá því aö lögin voru
fyrst sett árið 1983 hefur verið bull-
andi ágreiningur um þau í heild sinni
eða einstaka þætti þeirra. Og fullyrða
má að útilokað sé að koma á keríi til
stjómunar flskveiða sem allir sætta
sig við. Það er alveg sama hvaða
breytingar hafa verið gerðar á lögun-
um, alltaf verða einhveijir óánægðir.
Þessar) deilur fara þvert um alla
stjómmálaflokka, sem og hagsmuna-
samtök í sjávarútvegi. Einu hreinu
línurnar era mótmæli Vestlendinga
og Vestfirðinga gegn lögunum; þeir
vilja þau einfaldlega burt, enda hafa
þessi landsvæði farið langverst út úr
kvótalögunum. Aftur á móti mót-
mæla Norðlendingar og Austfirðing-
ar ekki, enda hafa þeir farið manna
best út úr kerfinu. Sunnlendingar
hafa farið misjafnlega út úr þvi, eftir
útgerðarstöðum.
Deilurnar munu magnast
Þótt oft hafi verið hart deilt um
þessa aðferð við flskveiðistjómunina
er óhætt að fullyrða að deilurnar á
næstu mánuðum muni verða harðari
en nokkra sinni. Ástæðan er sú að
nú er komin 6 ára reynsla á kerfið.
Andstæðingarnir munu blása ákafar
í lúðra sína en nokkru sinni fyrr en
meðmælendur herða vöm sína. Það
eina sem menn geta gengiö að vísu
varðandi þetta mál er að Halldór
Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra
mun ekki haggast.
Fram undan em fiskiþing, aðal-
fundur Landssambands íslenskra
útvegsmanna, aðalfundur Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna, þing
Farmanna- og fiskimannasambands-
ins og sambandsstjórnarfundur Sjó-
mannasambandsins. Á öllum þess-
um samkundum verða frumvarps-
drög sjávarútvegsráðherra mál mál-
anna og deilumar verða háværar. _
Það sem ef til vill mun verða mesta
deiluefnið að þessu sinni er að í
frumvarpsdrögunum er gert ráð fyr-
ir því að afnema sóknarmarkið. Þeg-
ar það var sett á átti það að ráða bót
á því óréttlæti sem menn sögðu búa
í lögunum. Það hefur hins vegar auk-
ið á óréttlætiö að margra dómi. Það
liggur ljóst fyrir að ýmsir vilja það
burt, aðrir vilja halda í það.
Trillukarlar urðu fyrstir
Landssamhand smábátaeigenda
hélt þing sitt um síðustu helgi og
hefur þegar sent frá sér mótmæli við
ýmsum greinum í frumvarpsdrögun-
um. Það eru einkum tvö atriði sem
trillukarlar em óánægðir með.
í fyrsta lagi er það að í fmmvarps-
drögunum er gert ráð fyrir að sett
veröi þak á fjölda smábáta en að það
verði ekki gert fyrr en eftir 15 mán-
uði.
Arthur Bogason, formaður smá-
bátaeigenda, segir að þetta verði til
þess að nú fari af stað ný skriða í
smiði smábáta. Hafi þó öllum þótt
nóg vera af þeim fyrir. Hitt atriðið,
sem trillukarlar gagnrýna afar hart,
er að gert er ráð fyrir að nú fái allir
fyrirfram ákveðinn kvóta, alveg
burtséð frá aflareynslu. Þetta segir
Arthur að sé hámark ósanngiminn-
ar. Þá muni sitja við sama borð þeir
sem hafa smábátaútgerð að atvinnu
og hinir sem nota hana í ígripum.
Þá er gert ráð fyrir aö allar sérreglur
fyrir smábáta verði afnumdar en
veiöunum stjómað með einni aðferð.
Aflaskerðingin á Vestfjörðum
Á mikilh ráðstefnu, sem Fjórð-
ungssamband Vestfiarða efndi til í
sumar, var lögð fram skýrsla sem
Kristján Jóakimsson sjávarútvegs-
fræðingur vann fyrir sambandið. Þar
kemur í ljós að Vestfirðingar, frá
Tálknafirði til Súöavíkur, hafa misst
mikinn aflakvóta eftir að lögin um
stjómun fiskveiða tóku fyrst gildi.
Þar er um að ræða stórfehda skerð-
ingu, einkum varðandi þorsk og grá-
lúðu.
Sem dæmi hefur verið nefnt, þó að
það komi ekki fram í skýrslu Kristj-
áns, aö aflaskipið Guðbjörg ÍS hafi
keypt skip með kvóta fyrir 100 millj-
ónir króna og eigi skipið eftir kaupin
jafnmikinn kvóta og þegar kvótalög-
in vom sett. Það hafi sumsé kostað
útgerð Guðbjargar ÍS eitt hundrað
mihjónir króna að standa í stað hvað
aflakvóta varðar.
Vestlendingar hafa líka sýnt fram
á skerðingu hjá sér. Ólafur Rögn-
valdsson á Heliissandi ségir að mesta
kvótaskerðingin á landinu hafi átt
sér stað á Snæfehsnesi. Ólafur skýrði
frá því á aðalfundi Fiskideildar Vest-
urlands að kvóti Breiðafiarðarbáta
hefði minnkað um 12 þúsund þorsk-
ígildi frá því kvótalögin voru sett.
Hann segir að ýmsir togarar hafi
stóraukið kvóta sinn á sama tíma.
Það er alveg ljóst að Vestfirðingar
og Vestlendingar verða í forystu and-
mælenda kvótalaganna hvar sem
þeir koma þvi við á næstu mánuðum.
Þótt ýmsir sætti sig þolanlega við
kvótalögin er í raun enginn ánægður
með þau. Þess vegna verða raddir
þeirra sem mótmæla lögunum mun
háværari en þeirra sem sætta sig við
þau.
Pólitíski þátturinn
Þegar sleppir deilum landshlut-
anna taka við hinar póhtísku og
raunar líka hagsmunalegar deilur. A
að selja veiðileyfin? Á kvóti að fylgja
skipi aö öhu leyti eða á hann að fylgja
byggðarlagi eða á að úthluta fisk-
vinnslustöövunum aflakvóta? Á að
leyfa sölu á óveiddum fiski milli
skipa? Hvemig á að bæta þeim lands-
hlutum, sem sannanlega hafa orðið
fyrir skerðingu, hana upp? Skipting
aflamarks milli skipa, þegar sóknar-
markinu lýkur, er lika eitt af því sem
á eftir að valda erfiðleikum. Aht
þetta verður inni í umræðunni.
Stjórnmálaflokkar, eins og til að
mynda Sjálfstæðisflokkurinn á dög-
unum, hafa samþykkt sjávarútvegs-
stefnu sína. Hvaö sem þeim stefnu-
yfirlýsingum líður munu þær aldrei
halda þegar máhð kemur th kasta
Alþingis á næsta ári. Fyrir því er
reynsla að afstaða þingmanna th
kvótalaganna er þverpólitísk hvað
sem öllum flokkssamþykktum líður.
í lok þessa mánaðar og í byrjun
nóvember, þegar þing og aðalfundir
helstu hagsmunaaðila í sjávarútvegi
em afstaðin, munu hnur að ein-
hverju leyti skýrast, þaö er að segja
aðrar línur en þær sem skorið verður
úr á Alþingi á næsta ári. Eitt er alveg
víst: Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráöherra á ekki náðuga daga
fram undan. Hann er þekktur fyrir
að líkjast Bjarti í Sumarhúsum með
að hvika hvergi í þeim málum, sem
hann hefur skoðun á, og nýtur vin-
sælda fyrir. Hann mun þurfa á öhum
sínum kröftum aö halda í kvótamál-
inuaðþessusinni. -S.dór
Ásgeir Hannes Eiriksson:
Vill að herinn leggi þjóðvegi
Ásgeir Hannes Eiríksson, þing- landi eða Mannvirkjasjóður Atlants- sér að fyrsta skrefið verði aö tvöfalda skemmstu leið á milh byggða eftir
maðurBorgarallokksinsogsfiómar- hafsbandalagsins séu reiðubúin th Reykjanesbrautina th Reykjavíkur fóngum með því að gera göng í gegn-
þingmaður, hefur lagt fram á Alþingi aö taka þátt í gerö þjóðvega hér á og draga þannig úr slysahættu á um Qöll og múla, jafnt sem undir
þingsályktunartillögu þar sem hann landi. þeirri leið. Síðan megi halda áfram langafirði.ÁsgeirHanneshefuráður
leggur th að kannað verði hvort í greinargerð með fmmvarpinu ferðinni umhverfis landið og bendir flutt svipað fmmvarp þegar hann sat
vamarhð Bandaríkjamanna á ís- segir Ásgeir að vel sé hægt að hugsa Ásgeir Hannes á að velja megi semvaramaðuráAlþingi. -SMJ
Sandkom dv
Aronskan
Stjómarþing-
maöurinnÁs-
geirHannesEi-
ríksson.sem
einnigerodda-
maöurífiár-
veitinganefhd,
hefurdustað
straum af kostnaði og annist fram-
kvæmdir við malbikun, gerð jarö-
ganga og yfirleitt ahar almennar
vegaframkvæmdir sem gera okkur
Frónbúum kleift að aka óhindrað um
landið. Ásgeir leggur frumvarpiö
fram í þeirri von að enn sé stuðning
að finna við gömlu aronskuna en það
er ekki víst að frumvarpiö leggist
jaíhvei í aðra sfiómarþingmenn.
Samiþing-
maðurhefur
skrifaðbókum
ofátograeðferð
áþvísemkem-
urútnúlyrir
jóiin.Ásgeir
Hannesmun
hafa kynnst
ofatinu af eigin raun og leitað með-
ferðar með góðum árangri. Þannlg
grenntist hann um mörg kíló. Án
þess aö fiölyröa frekar um bók Ás-
geirs, sem sjálfsagt er ágætis lesning,
þá veita menn því fýrir sér hvort
Borgaraflokkuriim hafi farið í ein-
hvers konar megrunarmeðferð en
flokkurinn heftir misst allmörg kíló
ef marka má skoöanakannanir.
Spyxja menn sig hvort sá megrunar-
kúr muni sefia svip sinn á flokkinn
um ókomna framtíö en eins og flestir
vita er árangursrík megrunarmeö-
ferö ekki aöeins fóigin í því að megr-
ast heidur að halda bannsettum kfló-
unum í órafiariægð það sem eftxr er
ævinnar. Megrun borgara lofar góðu
hvaðþaðvarðar.
Höskuldur
heimsóttur?
. „Varfiand-
hafl forseta-
valdsísex
stundir,“sagði
istórrifyrir-
sögníTíman-
umisiðustu
viku.Þarvar
sagt lra því að
Stefán Valgeirsson, aldursforseh Al-
þingis, hefði verið handhafi forseta-
valds í sex stundir daginn eftir þing;-
setningu. Þá um morguninn fóru Vig-
dis forseti og Steingrímur forsætis-
ráðherra utan og þar sem Guörún
Helgadóttir var ekki kjörin sem for-
seti sameinaðs þings fýrr en klukkan
tvö eftir hádegi þennan dag var Stef-
án handhafi forsetavalds í sex stund-
ir. Nú fjallar Tíminn ítarlega um
þetta, hvort þetta hafi gerst áöur og
svo framvegis. Þaö sem hins vegar
skemmti skrattanum i ófáum mönn-
um var spumingin um hvort Stefán
hefði farið í heimsókn til Höskuldar
á meðan og fengiö brennivin á sér-
Kjörura.
Suöurlands-
skjálftinn
Þarsemekki
erþverfótaö
fyrirumfiöll-
unumumhina
ogþessaaf-
reksmenn á
sviöi íþrótta er
sjálfsagtaö
segjafráand-
uvduu ijji uiLaiiujjuuoins, antisport-
istanum. Sá fer ekki hænufet nema í
bfl. Hann gerir ekki handtak nema
með hjálp véla og tækja og sagt er
að antispqrtistínn gangi s vo langt að
hann snúi sér ekki að konu sinni í
hjónasænginni nema með hjálp jarð-
skjálfta. Því var hann heldur stúrinn,
blessaöur karlinn, þegar hann lá i
vinnunni um daginn og fann smá-
skjáiftakipp. „Æ, nú heföi veriö gott
að vera uppi í rúmi,“ hugsaði hann.
Konan fór að hugsa al varlega um
þessi mál og datt helst i hug að flytja
noröur að Kröflu til að lífga upp á
ástalífð. Karlinn fékk hana hins veg-
ar tfl að fresta slíkum fýrirætlunum
og sagði með vonargiampa í augum
að alltaf væri von á Suðurlands-
skjálftanum.
Umsjón: Haukur L. Hauksson