Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.1990, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1990.
Frétdr uv
Hlutafélag um gerð jarðganga undir Hvalfjörð verður stofnað eftir áramót:
Um 500 króna veggjald á
ökutæki næstu 20-30 árin
- rfldð eignist mannvirkin þegar göngin hafa borgað sig
Athuganir á vegasambandi um Hvalfjörð
Súluritið hér að neðan sýnir
styttingu vegalengda til
Borgarness og Akraness
með hliðsjón af mismun-
andi valkostum.
Leiöin Reykjavík - Borgarnes:
| 5 km
Núverandi vegur endurbyggöur
Kiðafellsleiö án Akranesvegar
Kiöafellsleiö meö Akranesvegi
Hnausaskersleiö án vegar yfir Grunnafjörö
Hnausaskersleiö meö vegi yfir Grunnatjörö
Leiðin Reykjavík - Akranes:
| 5 km
Núverandi vegur endurbyggöur
Kiöafellsleiö án Akrafjallsvegar
Kiöafellsleiö meö Akranesvegi
Hnausaskersleiö
DVJRJ
Kiðafellsleiö, langsnið
Undirbúningur er hafinn að stofnun
hlutafélags um gerð jarðganga undir
Hvalfjörð. Nýverið veitti Steingrímur
J. Sigfússon samgönguráðherra sam-
þykki sitt fyrir stofnun slíks félags.
Hefur ráðuneytið í samvinnu við
áhugasama aðila unnið drög aö sam-
komulagi um framkvæmdirnar og
rekstur mannvirkjanna.
í þeim drögum, sem nú liggja fyrir,
er meöal annars gert ráð fyrir að hið
nýja hlutafélag kosti sjálft fram-
kvæmdirnar en fjármagni þær síðan
með vegagjaldi sem vegfarendur
þyrftu að greiða. Gæti það numið um
500 krónum á hvert ökutæki. Þá er
gert ráð fyrir að eftir 20 til 30 ár,
þegar göngin hafi náð að borga sig
upp og skilað eigendum sínum hagn-
aði, eignist ríkið mannvirkin.
Ýmsir sýna áhuga
Þeir aðflar, sem sýnt hafa hvað
mestan áhuga á stofnun hlutafélags
um þessar framkvæmdir, eru Akra-
nesbær, Jámblendiverksmiðjan og
Sementsverksmiöjan. Að auki hefur
fjöldi annarra aðfla sýnt máhnu
áhuga, jafnt fyrirtæki sem sveitarfé-
lög.
Boðað var til fyrsta undirbúnings-
fundarins fyrir stofnun félagsins á
Akranesi síðastliðinn mánudag.-Aö
sögn Gísla Gíslasonar, bæjarstjóra á
Akranesi, mættu afls milli 60 og 70
fulltrúar fyrirtækja og sveitarfélaga
á fundinn og var ákveðið að stofna
hlutafélagið í byijun næsta árs.
Gísli segir að til að byija með sé
ætlunin að safna um 80 milljónum í
hlutafé til að standa straum af frek-
ari rannsóknum og undirbúnings-
vinnu. Á síöari stigum verði síðan
boðið út aukið hlutafé eða jafnvel
stofnað nýtt hlutafélag sem yfirtæki
hitt.
Að sggn Helga Hallgrímssonar, að-
stoðarvegamálastjóra, er gert ráð
fyrir að Vegagerð ríkisins verði hlut-
hafi í þessu félagi. Hlutur Vegagerð-
arinnar muni hins vegar takmarkast
við þann kostnað sem hún hafi þegar
lagt í rannsóknir og undirbúning.
Mikil undirbúningsvinna
Nýverið birti Vegagerð ríkisins ít-
arlega skýrslu um mögulegar úrbæt-
ur á sjálfu vegakerfinu og hugsan-
lega jarðgangagerð undir fjörðinn.
Samkvæmt henni er ekki óraunhæft
að ætla að innan fárra ára verði jafn-
vel styttra frá Reykjavík tfl Akraness
heldur en austur yfir fjall til Selfoss.
Skýrsla þessi er byggð á viðamikl-
um athugunum og útreikningum
sem Vegagerðin hefur staðið fyrir á
undanfomum árum. í henni er með-
al annars gerö grein fyrir jarðfræði-
og umferöarrannsóknum, áætlunum
um kostnað og arðsemi, mati á
óvissuþáttum og fleira. Alls hefur
verið varið um 7 mihjónum króna til
þessara rannsókna á undanfómum 3
árum.
Kostnaður áætlaður
4 til 6 milljarðar
Samkvæmt útreikningum Vega-
gerðarinnar em jarðgöng á mihi
Kiðafehs og Galtarvíkur hagkvæm-
asta vegasambandið sem hægt er aö
koma á í utanverðum Hvalfirðinum.
Kostnaðaráætlun fyrir þá fram-
kvæmd og aðhggjandi vegi hljóðar
upp á 4 tfl 4,7 milljarða króna. Reikn-
ast vegagerðarmönnum til að hún
gefi töluverða arðsemi, hvort sem lit-
iö er til líklegs umferðarþunga eða
mismunandi afskriftartíma.
Jarðgöng aðeins utar í firðinum,
svoköhuð Hnausaskersleið, myndu
leiða tfl aðeins hærri stofnkostnaöar
hvað varðar gangagerð og aðhggj-
andi vegi. Engu að síður era göngin
talin arðsöm hvemig sem á máhð sé
htið. Stofnkostnaður vegna þessa er
áætlaöur rúmlega 5 mihjaröar.
Til samanburðar má geta þess að í
fjárlagafrumvarpi þessa árs er gert
ráð fyrir að í vega- og jarögangafram-
kvæmdir fari tæplega 5,4 mflljarðar.
Að mati vegagerðarmanna kemur
brú eða botngöng eingöngu tfl greina
á Kiðafellsleið en miðað við þær
kostnaðartölur, sem Uggi fyrir, sé
það óhagkvæmari kostur en jarð-
göng. Hins vegar þurfi að kanna aöra
slíka kosti betur áður en þeim verði
alfarið hafnað.
Fjárfestingin gæti borið allt
að 23% vexti
í arðsemisútreikningum Vegagerð-
arinnar kemur í ljós að gerð jarð-
ganga undir utanverðan Hvalfjörð
er þjóðhagslega arðbær framkvæmd
og myndi borga sig upp á 15 til 20
áram. Með öðrum orðum er tahð að
fjárfestingin geti leitt til mikils
sparnaðar hjá bifreiðaeigendum og
öðram vegfarendum miðað við
óbreytt vegakerfi.
Ef reiknað er með 30 ára afskriftar-
tíma og að um Hvalfjörð fari árlega
ríflega ein milljón bíla myndi arð-
semi jarðganga á Kiðafellsleið nema
allt að 23 %' miöað við núverandi
vegakerfi. Hinn þjóðhagslegi hagn-
aður kæmi meðal annars fram í
gjaldeyrissparnaði en þó aðahega í
lækkun kostnaðar hjá vegfarendum.
Munar þar mestu um styttingu vega-
lengda og þar með minni eldsneytis-
og viðhaldskostnað.
Sparnaður vegfarenda mikill
Við útreikning Vegagerðarinnar á
spamaöi og þjóðhagslegri hag-
kvæmni er öllum óbeinum sköttum
sleppt þar sem þeir era metnir sem
tflfærsla fjármuna innan þjóðfélags-
ins. Sé hins vegar tekið mið af áætl-
uðum hefldarspamaði vegfarenda
vegna styttri vegalengda er ljóst að
hann gæti borgað fjárfestingarkostn-
aðinn upp á einungis sjö til átta árum.
Miðað við að um Hvalfjörð fari ár-
lega rúmlega 450 þúsund bílar, sem
er núverandi umferðarþungi, gæti
sparnaður vegfarenda numið aht að
700 mflljónum á ári, þar af um 125
mflljónum vegna minni bensín-
eyðslu. í þessum útreikningum er
reiknað er með að bifreið eyði að
meðaltah um 8 Utrum af bensíni á
100 kflómetram og að hver ekinn
kílómetri kosti 26,05 krónur, saman-
berökutækjastyrkríkisins. -kaa
Enn setja togararnir sölumet
Enn sem fyrr selja skipin á metverði
bæði í Englandi og Þýskalandi.
Bv. Baldur seldi í Huh 12. desember
sl. ahs 95 lestir fyrir 14,5 mfllj. kr.
Meðalverð 152,02 kr. kg.
Bv. Otto Wathne seldi í Grimsby
ahs 77 lestir, fyrir 15,250 miUj. kr.
Meðalverð 197,45 kr. kg. Þetta er með
allra hæsta verði sem fengist hefur
í Englandi. Meðalverð úr þessum
tveim sölum: Þorskur 173,14 kr kg.
Ýsa 168,48. Ufsi 101,74. Karfi 88,23.
Koh 160,22. Gráðlúða 181,56. Bland-
aður fiskur 223,38 kr. kg.
Bv. Gullver seldi í Grimsby 19. des-
ember alls 78,7 tonn fyrir 18,890 millj.
kr. Þorskur seldist á 146,45 kr. kg,
ýsa 172,28, ufsi 63,54, karfi 95,30, koli
211,78, gráðlúða 147,82 og blandaður
flatfiskur 221,62 kr. kg.
Gámasölur í Bretlandi
AUs vora seld 898,5 tonn fyrir
131,674 mfllj. kr. Svipað verð fékkst
fyrir þann fisk og úr skipunum sem
fyrr era tahn.
Skipasölur í Þýskalandi
12. desember
Bv. Gnúpur seldi afla sinn í Brem-
erhaven alls 70,4 lestir fyrir 11,933
millj. kr. Meðalverð 168,37 kr. kg.
Bv. Hólmatindur seldi í Bremer-
haven alls 115,9 lestir fyrir 17,920
mfllj. kr. Meðalverð úr báðum þess-
um sölum: Þorskur 181,49 kr. kg. Ýsa
241,31 kr. kg, aðeins rúm 2 tonn voru
af ýsu. Ufsi 151,03. Karfi 160,71. Grá-
-lúða 145,60. Blandaður flatfiskur
114,22 kr. kg.
Víðir seldi í Bremerhaven 17. des-
ember alls 175,8 lestir fyrir 25,604
millj. kr. Meðalverð 145,07 kr. kg.
Verð á einstökum tegundum: Þorsk-
ur 185,84 kr. kg. Ysa 156,57. Ufsi
146,87. Karfi 151,17. Blandaður flat-
fiskur 57,07 kr. kg.
Bv. Skagfirðingur seldi i Bremer-
haven alls 133,989 lestir fyrir 16,997
millj. kr. Þorskur 105,41 kr. kg. Ýsa
149,99. Ufsi 69,06. Karfi 156,55. Grá-
lúða 93,31. Blandaður flatfiskur 53,23
kr. kg.
Fiskmarkaðurinn
Ingólfur Stefánsson
Dússeldorf:
Þjóðverjar miklar síldarætur
Á markaðnum í byrjun desember
var farið að merkja aukin viðskipti
fyrir jólahátíðina. Einn stórmarkað-
urinn hafði að minnsta kosti bundið
tilboðsverð á laxi fram yfir nýár.
Verðið á laxinum er þar 19,90 DM kg
eða 730 kr. ísl. Verðið á flökum er 29
DM eða 1100 kr. kg.
Gott verð er á fleiri tegundum svo
sem skötusel.
Hjá öðru vöruhúsi kostaði laxjnn
49,90 DM kg niðursneiddur en
smærri laxinn kostar þannig með-
höndlaöur 43,90 DM kg.
Nokkuö er um það að fólk kaupi
flök og grafi laxinn sjálft. Nýlega
sagði eitt markaðsblað frá því að á
markaðinn væri að koma ný fram-
leiðsla á laxi og væri hann frá Skot-
landi og Færeyjum. Taldi blaðið að
þama yröi um miklu bragðbetri lax
að ræða og þar aö auki yrði hann
langtum ódýrari og myndi kosta
10,90-11,90 DM kg. Fyrirtæki í Þýska-
lapdi ætlar að koma þessari vöru á
markaöinn bráðlega.
Fyrirtækið Emden Woldmar sér-
hæfir sig í framleiðslu á síldarrétt-
um, svo sem matsíld, alls konar síld-
arsalötum og kæfum, og er mikil eft-
irspum eftir þessum réttum. Annars
hefur verið mikil eftirspum eftir síld
á síðasta ári.
Fiskeristipendant. Ragnhild Tomren.
Stytt og endursagt úr Fiskaren.
Billingsgate í London
Að undanfomu viröist fiskverð
haldast nokkuð hátt á Billinsgate
markaðnum sem á öðrum mörkuö-
um erlendis. Verð á nokkrum teg-
undum: Stórlúða 954 kr. kg, mflhstór
lúða 78 og smálúða 1077-1274 kr. kg.
Sólkoli 285 kr. kg. Rauðspretta 471.
Smákoh 170. Hausaður stór þorskur
303. Þorskflök 414. Ýsuflök 370. Reykt
ýsuflök 438. Skötuselur 583-742. Síld
85. Lax, reyktur, 898. Reykt sfld, „kip-
pers“ flök, 404 kr. kg.
Singapore
Á síðustu mánuöum hefur hugur
manna staðið til þess að koma á við-
skiptum í Singapore fyrir fiskafurðir.
Norðmenn hafa gert nokkuð til aö
komast þar inn á markaðinn en
gengið upp og ofan. Nú á haustmán-
uðum bjuggust þeir við hækkandi
verði á laxi en ekki varð af þeirri
hækkun og er það aðallega því að
kenna að mikið af laxi hefur borist
frá Tasmaníu við Suður-Ástralíu og
hefur verðið á þessum laxi verið 2-3
Singapore dolluram lægra en á
norskum laxi, sem kostar S$ 21 kg.
Vertíðin í Tasmaníu stendur fram í
febrúar.