Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.1992, Síða 6

6
FÖSTUDAGUR 18. SEPTEMBER 1992.
Viðskipti___________________________dv
Ástæður gengishrunsins í Evrópu:
Hávaxtastefna Þjódverja
og almenn efnahagslægð
- segir Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
INNLAN Overðtr.
Sparisj. óbundnar 0,75-1 Allir nema isl.b.
Sparireikn.
3ja mán. upps. 1,25 Sparisj., Bún.b.
6 mán. upps. 2,25 Sparisj., Bún.b.
Tékkareikn., alm. 0,25-0,5 Allir nema Isl.b.
Sértékkareikn. 0,75-1 Allir nema is-
landsb.
VlSITðLUB. REIKN.
6 mán. upps. 1,6-2 Allir nema Isl.b.
15-24mán. 6,0-6,5 Landsb.,
Húsnæðisspam. 6-7 Landsb., Bún.b.
Orlofsreikn. 4,25-5,5 Sparisj.
Gengisb. reikn.
ÍSDR 5,75-8 Landsb.
ÍECU 8,5-9,4 Sparisj.
ÓBUNDNIR S6RKJARAREIKN.
Vísitölub., óhreyfðir. 2-2,75 Landsb., Bún.b.
óverðtr., hreyfðir 2,75-3,5 Landsb.
SÉRSTAKAR VERÐBÆTUR
(innantímabils)
Vísitölub. reikn. 1,25-3 Landsb.
Gengisb. reikn. 1,25-3 Landsb.
BUNDNIR SKIPTIKJARAREIKN.
Vísitölub. 4,5-6 Búnaðarb.
Óverðtr. 5-6 Búnaðarb.
INNLENDIR QJALDEYRISREIKN.
$ 1,75-2,15 Islb.
£ 8,25-9,0 Sparisj.
DM 7,5-8,1 Sparisj.
DK 8,5-9,0 Sparisj.
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
ÚTLAN óverðtryggð
Alm. víx. (forv.) 11,5-11,8 Bún.b, Lands.b.
Viðskiptav. (forv.)1 kaupgengi Allir
Alm.skbréf B-fl. 11,75-12,4 Landsb.
Viðskskbréf’ kaupgengi Allir
útlan verotryggð
Alm.skb. B-flokkur 8,75-9,25 Landsb.
afurdalAn
l.kr. 12,00-12,25 Bún.b.,Sparsj.
SDR 8-8,75 Landsb.
$ 5,5-6,25 Landsb.
£ - 12,5-13 Lands.b.
DM 11,5-12,1 Bún.b.
HtisnœAlslíiri 4,9
Ufeyrissjóðslán j-.g
Dróttarvextir 18$
MEÐALVEXTIR
Almenn skuldabréf september 12,3%
Verðtryggð lán september 9,0%
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala ágúst 3234 stig
Lánskjaravísitalaseptember 3235 stig
Byggingavísitala ágúst 188,8 stig
Byggingavísitala september 188,8 stig
Framfærsluvísitala I ágúst 161,4 stig
Framfærsluvísitala í septemberl 61,3 stig
Launavísitala í ágúst 130,2 stig
H úsaleigu vísitala 1,8%í júli
var 1,1 % I janúar
verðbréfasjOdir
Gengl bréla verðbréfasjóða
KAUP SALA
Einingabréf 1 6,434
Einingabréf 2 3,446
Einingabréf 3 4,217
Skammtímabréf 2,135
Kjarabréf 5,930 6,051
Markbréf 3,191 3,256
Tekjubréf 2,123 2,166
Skyndibréf 1,863 1,863
Sjóðsbréf 1 3,082 3,097
Sjóðsbréf 2 1,931 1,950
Sjóðsbréf 3 2,127 2,133
Sjóðsbréf 4 1,753 1,771
Sjóðsbréf 5 1,295 1,308
Vaxtarbréf 2,172
Valbréf 2,035
Sjóðsbréf 6 737 744
Sjóðsbréf 7 1051 1083
Sjóðsbréf 10 1034 1065
Glitnisbréf 8,4%
Islandsbréf 1,329 1,355
Fjórðungsbréf 1,149 1,166
Þingbréf 1,336 1,355
Öndvegisbréf 1,321 1,340
Sýslubréf 1,304 1,323
Reiðubréf 1,301 1,301
Launabréf 1,025 1,040
Heimsbréf 1,093 1,126
HLUTABRÉF
Sölu- og kaupgengl ó Verðbréfaþlngi islands:
Hagst tilboö
Lokaverð KAUP SALA
Olis 2,09 1,96 2,09
Fjárfestingarfél. 1,18 1,00
Hlutabréfasj. VÍB 1,04
isl. hlutabréfasj. 1,20 1,01 1,10
Auðlindarbréf 1,03
Hlutabréfasjóð. 1,42 1,42
Ármannsfell hf. 1,20 1,00 1,85
Árnes hf. 1,80 1,20 1,85
Eignfél. Alþýðub. 1,60 1,20 1,60
Eignfél. Iðnaðarb. 1,60 1,40 1,70
Eignfél. Verslb. 1,20 1,20 1,40
Eimskip 4,45 4,40 4,45
Flugleiðir 1,68 1,60 1,63
Grandi hf. Z10 2,10 2,50
Hampiðjan 1,25 1,20 1,40
Haraldur Böðv. 2,50 2,94
Islandsbanki hf. 1,20
Isl. útvarpsfél. 1,10 1,40
Jaröboranir hf. 1,87
Marel hf. 2,50 2,40 2,65
Ollufélagið hf. 4,50 4,42 4,50
Samskiphf. 1,12 1,06 1,12
S.H. Verktakar hf. 0,80 0,90
.Síldarv., Neskaup. 2,80 3,10
Sjóvá-Almennar hf. 4,00 4,00
Skagstrendingurhf. 4,00 3,00 4,00
Skeljungur hf. 4,40 4,40
Softis hf. 8,00
Sæplast 3,35 3,05 3,53
Tollvörug. hf. 1,45 1,35
Tæknival hf. 0,50
Tölvusamskipti hf. 2,50 2,50
Útgeröarfélag Ak. 3,80 3,70 3,80
Útgerðarfélagið Eldey hf.
Þróunarfélag Islands hf.
1 Við kaup á viðskiptavixlum og viðskipta- .
skuldabréfum, útgefnum af þriðja aðila, er
miðað við sérstakt kaupgengi.
Nánari upplýsingar um peningamark-
aðinn birtast í OV á fimmtudögum.
Ýmsir efnahagssérfræðingar hafa
velt fyrir sér ástæðum þeirra vand-
ræða sem Evrópuríki, og þá sérstak-
lega Evrópubandalagsríki, hafa rat-
að í í gengismálum og af hveiju þetta
ástand skapast einmitt núna.
Sú skýring sem oftast heyrist er að
háir vextir í Þýskalandi haíi orðið til
þess að veikja aðrar evrópskar mynt-
ir. Þýski seðlabankinn tók þá
ákvörðun í kjölfar sameiningar
þýsku ríkjanna að halda vöxtum
háum tft að spoma við þensluáhrif-
um. Þetta hefur auðvitað styrkt stöðu
marksins verulega gagnvart öðrum
evrópskum myntum í augum fjár-
festa.
Bretar, sem hafa verið að ganga í
gegnum efnahagskreppu, leggja
áherslu á að halda vöxtmn lágum til
að draga úr kreppunni og lenda í
vandræðum vegna þess hve vextim-
ir eru háir í Þýskalandi. Á Ítalíu hef-
ur verið gífurlegur haUi á ríkis-
rekstrinum og verðbólga mUdl,
þannig aö þar hefur verið tílhneiging
tU gengisfellinga. Finnar eiga í efna-
hagskreppu í kjölfar minnkandi
Rússaviðskipta og hafa þurft að fella
gengið. Það vekur athygh að hrun
Tvö stærstu skipafélögin hafa ný-
lega birt rekstrartölur eftir fyrstu sex
mánuði þessa árs. Bæði sýna umtals-
vert verri afkomu en á síðasta ári.
Hjá félögunum era menn sammála
um að helsta ástæðan fyrir verri af-
komu sé lækkandi flutningsgjöld.
Eimskip gerði grein fyrir rekstri
sínum fyrstu mánuði þessa árs í ág-
úst. Þar kom.í ljós að hagnaður var
aðeins 18 mUljónir samanborið við
265 miUjónir árið áður. Þessi slaka
afkoma var rakin tU um 4% minni
Uutninga en á sama tíma í fyrra og
til áframhaldandi lækkandi flutn-
ingsgjalda. 4% minni flutningar stöf-
uðu að mestu leyti af minnkandi inn-
flutningi, en hann dróst saman um
10% frá því á sama tíma í fyrra. Út-
flutningur og strandflutningar vom
hins vegar svipaöir en aukning varð
í flutningi milh erlendra hafna.
Tekjur félagsins lækkuðu að raun-
gUdi um 13% frá sama tíma í fyrra.
Samskip gerðu upp fyrstu sex mán-
uðina nú í vikunni. Tap af rekstri
félagsins varð 129 miUjónir króna
sem er 68 miUjónum lakari útkoma
en á sama tíma í fyrra. Sigvaldi Jós-
efsson, fuUtrúi forstjóra hjá Sam-
skipum, segir aö helsta ástæðan fyrir
verri afkomu skipafélaganna al-
Eins og fram hefur komið í fréttum
átti Davíð Oddsson forsætisráðherra
óformlegan fund í London með
stjómarformanni og forstjóra banda-
ríska álfyrirtækisins Kaiser Alumin-
ium en það er eitt af stærstu álfyrir-
tækjum heims. Fyrirtækið óskaði
eftir könnunarviðræðum við íslensk
stjómvöld um hugsanlega byggingu
álvers á íslandi.
Scott Lamb, upplýsingafuUtrúi Ka-
iser Aluminium í Houston í Texas,
segir að viðræðin- Davíös Oddssonar
og Johns M. Seidl, forstjóra Kaiser,
kommúnismans virðist hafa tölu-
verð áhrif á gengisþróunina í Evrópu
nú um stundir, samanber vaxtastefn-
una í Þýskalandi og viðskiptahrunið
í Finnlandi.
„Það sem skiptir mestu máh er
þrennt. í fyrsta lagi er það þjóðarat-
kvæðagreiðslan í Frakklandi um
Maastricht-samkomulagið sem ýtir
undir óróleika á þessum tímapunkti,
þó það sé kannski ekki aðalástæðan.
I öðm lagi er það þróun efnahags-
mála í Þýskalandi eftir sameiningu
þýsku ríkjanna. Erfiðleikar fylgdu í
kjölfarið en við þeim var brugðist
með þeim hætti að þýski seðlabank-
inn hélt vöxtum mjög háum tU að
koma í veg fyrir þenslu. í þriðja lagi
hefur verið efnahagslægð í heimin-
um undanfarið. Við þessar aðstæður,
efnahagslægð og hávaxtastefnuna í
Þýskalandi, koma veikleikar í evr-
ópska samstarfmu miklu fyrr fram
en eUa. Ég held að skýringin sé ein-
hvers konar sambland af þessu
þrennu sem gerir það að verkum að
sprenging verður núna með þeim
hætti að menn virðast ekki ráða við
aðstæðurnar," segir Þóröur Frið-
jónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar,
mennt sé fyrst og fremst lækkandi
flutningsgjöld á öUum leiðum og ekki
síst á leiðunum tU og frá íslandi.
Samskip rekja ástæður lakari rekstr-
arárangurs til samdráttar í inn- og
útflutningsverslun sem haft hefur í
fór með sér tekjuminnkun. Hjá Sam-
skipum hefur verið aukning í al-
mennum millUandaflutningum og í
strandflutningum en verulega hefur
hafi aðeins verið óformlegar og á
frumstigi. Fyrirtækið hefði ekki tek-
iö ákvörðun um formlegar samn-
ingaviðræður. Hins vegar væri ráð-
gert að senda nokkra fulltrúa fyrir-
tækisins í könnunarviðræður hing-
að.
„Fyrirtækið er einnig að skoða
möguleika í öðrum löndum og auk
þess er ekki búið aö taka ákvöröun
um hvort reist verður nýtt álver yfir-
höfuð,“ segir Scott.
Starfssvið Kaiser Aluminium
Corporation spannar aUt. frá nátnu-.
er DV bar þessi mál undir hann.
„Ég held að þetta sé einmitt stað-
festing á því að þjóðimar gengu
lengra í Maastricht en þær réðu við.
Samræming efnahagsstefnunnar
virðist ekki vera komin á það stig að
það sé kominn jarðvegur fyrir sam-
starf að því tagi sem samkomulagið
gerir ráð fyrir. Ég held að samkomu-
lagið sé tímaskekkja að því leytinu
til að réttar aðstæður vora ekki fyrir
hendi.“
Þórður segir það sérkennUegt hvað
Þjóðverjar hafa gengið langt í þá átt
að halda vöxtum uppi því aðrar leið-
ir væru fyrir hendi.
„Það er einfaldlega ennþá gífurlega
mikUl munur á stöðu ríkjanna í Evr-
ópubandalaginu. í Ítalíu er halh rík-
issjóðs 10% af landsframleiöslu og
ríkisskuldir á annað hundrað pró-
sent og verðbólga hefur verið meiri
en í öðrum Evrópuríkjum. Við þessar
aðstæður er auðvitað að eitthvað
lætur undan í efnahagsmálum. Til
að hægt sé að festa gengið til lengdar
verður það að byggjast á því að efna-
hagslegar forsendur í hverju ríki
samræmist föstu gengi,“ segir Þórð-
urFriðjónsson. -Ari
dregið úr flutningum milli erlendra
hafna svo og almennum stórflutning-
um.
HeUdarrekstrartekjur á fyrri hluta
ársins vom 1.937 miUjónir hjá Sam-
skipum en 3.735 hjá Eimskipi. HeUd-
arflutningar Samskipa vom um 300
tonn en 537 tonn hjá Eimskipi.
-Ari
vinnslu báxíts til framleiðslu sem
unnin er úr áU. Kaiser á hlut í mörg-
um fyrirtækjum, meöal annars í
stærstu súrálsverksmiðju í heimi.
Fyrirtækið er næststærsti-seljandi
eigin súrálsframleiðslu í heiminum.
Kaiser framleiddi aUs um 500 þúsund
tonn af áU (hrááU) á árinu 1991. Fyr-
irtækið starfrækir í aUt verksmiðjur
og framleiðslueiningar á 26 stöðum
í 10 fylkjum Bandaríkjanna og fimm
öðrum ríkjum. Starfsmenn Kaiser og
hlutdeidarfyrirtækja þess era rúm-
legalOþúsundtalsins. -Ari
Hálfsársuppgjör Eimskips og Samskipa:
Lækkandi f lutningsgjöld
ástæða versnandi af komu
Afkoma skipafélaganna
— fyrstu sex mánuðina '91 og '92 í milljónum króna •
ií
11
265
] 1991
1992
18
....

ISJSn
1
Eimskip
Samskip
Kaiser Aluminium:
Ekki víst að við reisum nýtt álver
- segir talsmaður fyrirtækisins
Fiskmarkaðimir

faxamarl 17, sapt, safdusi caðtir alls 28,85 9 tann.
Magn í Verðíkrónum
tonnum Meðal Lægsta Hæsta
Blandað 0,155 54,50 38,00 190,00
Gellur 0,103 290,00 290,00 290,00
Háfur 0,020 34,00 34,00 34,00
Humarhalar 0,025 500,00 500,00 500,00
Karfi 0,565 50,31 25,00 51,00
Keila 0,175 41,00 41,00 41,00
Langa Lúða 0,996 84,54 77,00 87,00
0,257 328,31 210,00 355,00
Langlúra 0,207 20,00 20,00 20,00
Lýsa 0,531 40,00 40,00 40,00
Skarkoli 1,479 86,00 86,00 86,00
Steinbítur Q.066 80,00 80,00 80,00
Tindabikkja 0,070 24,00 24,00 24,00
Þorskur, sl. 13,764 99,29 92,00 117,00
Þorskur, smár 0,250 83,00 83,00 83,00
Ufsi 2,274 44,00 44,00 44,00
Undirmálsf. 0,412 74,53 29,00 81,00
Ýsa, sl. 7,392 125,03 105,00 135,00
Ýsuflök 0,118 170,00 170,00 170,00
Fiskmarkaður Hafnarfjarðar 17. september seldust alls 11,861 torw.
Hnísa 0,050 41,00 41,00 41,00
Keila 0,010 20,00 20,00 20,00
Lúða 0,037 310,00 310,00 310,00
Smáýsa 0,015 50,00 50,00 50,00
Steinbítur 0,056 37,14 30,00 80,00
Lýsa 0,207 20,00 20,00 20,00
Ufsi 0.012 18,00 18,00 18,00
Þorskur, st. 2,758 94,00 94,00 94,00
Ýsa 2,086 108,50 101,00 110,00
Smár þorskur 0,411 84,00 84,00 84,00
Smáufsi 0,952 18,00 18,00 18,00
Þorskur 3,879 97,51 87,00 102,00
Hlýri 1,042 61,00 61,00 61,00
Grálúða 0,337 50,00 50,00 60,00
Fiskmark 17, septfsmbers aðurir sidustails n i t>< 12,9891 irlákshöfn Wtn
Gellur 0,022 300,00 300,00 300,00
Háfur 0,065 23,00 23,00 23,00
Karfi 0,264 54,00 54,00 54,00
Keila 2,007 45,00 45,00 45,00
Langa 1,689 82,00 82,00 82,00
Lúða 0,076 338,82 335,00 370,00
Skata 0,658 113,00 113,00 113,00
Skarkoli 0,015 87,00 87,00 87,00
Steinbítur 0,356 85,00 85,00 85,00
Tindabikkja 0,027 20,00 20,00 20,00
Þorskur,sl. 3,517 102,66 97,00 118,00
Ufsi 1,958 43,00 43,00 43,00
Undirmálsfiskur 0,020 78,00 78,00 78,00
Ýsa, sl. 2,307 128,25 128,00 130,00
Fiskmark 17. september & aður! afdust alls iuður 26,772 t< nesja nn.
Þorskur, sl. 8,216 104,98 93,00 124,00
Ýsa, sl. 0,814 104,50 80,00 134,00
Ufsi, sl. 14,117 40,45 27,00 43,00
Lýsa.sl. 0,014 25,00 25,00 25,00
Langa, sl. 0,667 68,68 66,00 75,00
Blálanga, sl. 0,173 71,10 66,00 75,00
Keila, sl. 0,932 44,32 20,00 46,00
Steinbítur, sl. 0,256 66,66 60,00 71,00
Skötuselur, sl. 0,012 235,00 235,00 235,00
Háfur, sl. 0,105 10,00 10,00 10,00
Ósundurliðað, sl. Lúða, sl. 0,090 25,00 25,00 25,00
0,244 332,17 245,00 600,00
Undirmáls- 0,759 78,34 70,00 83,00
þorskur, sl. ' Steinb./Hlýri, sl. 0,041 35,00 35,00 35,00
Karfi, ósl. 0,334 52,38 39,00 59,00
Fiskmarkaður Ísafjarðar 17, saplsmber seldust alls 28,366 tonn.
Þorskur, sl. 11,817 89,20 84,00 91,00
Ýsa,sl. 5,314 106,99 100,00 117,00
Ufsi, sl. 0,147 15,00 15,00 15,00
Langa, sl. 0,021 20,00 20,00 20,00
Blálanga, sl. 0,728 52,00 52,00 52,00
Keila.sl. 0,049 15,00 15,00 15,00
Steinbítur, sl. 0,996 68,00 68,00 68,00
Hlýri, sl. 0,560 56,00 56,00 56,00
Lúða, sl. 0,306 363,94 185,00 500,00
Grásleppa, sl. 5,020 82,00 82,00 82,00
Skarkoli, sl. 0,631 82,58 80,00 86,00
Undirmáls- 1,981 67,00 67,00 67,00
þorskur, sl. Undirmálsýsa, sl. Karfi, ósl. 0,265 50,00 50,00 50,00
0,521 36,24 36,00 39,00
Fiskmark 17. september a aður 1 sldustalls Jreiðí 34,393 tc ifjarðar mn.
Þorskur, sl. 22,542 97,85 40,00 115,00
Undirmálsþ., sl. 1,936 82.16 80,00 85,00
Ýsa, sl. 2,007 115,10 57,00 121,00
Ufsi, sl. 2:253 35,31 34,00 37,00
Karfi, ósl. 1,736 43,00 43,00 43,00
Langa, sl. 1,016 61,00 61,00 61,00
Blálanga, sl. 0,575 49,00 49,00 49,00
Keila.sl. 1,120 43,08 25,00 80,00
Steinbítur, sl. 0,621 67,00 67,00 67,00
Tindaskata, sl. 0,110 4,00 4,00 4,00
Hlýri.sl. 0,122 67,00 67,00 67,00
Lúða, sl. 0,219 237,42 195,00 355,00
Langlúra, sl. 0,131 20,00 20,00 20,00
Fiskmark 17. september p aður I sldusi alls ’atrel 10,8031 (sfjarðar mn.
Blandað 0,284 63,00 63.00 63,00
Keila 0,254 15,00 15,00 15,00
Langa 0,291 50,00 50,00 50,00
Lúða 0,162 306,79 280,00 320,00
Skarkoli 0,472 79,00 79,00 79,00
Steinbítur 0,689 62,00 62,00 62,00
Þorskur, sl. 4,822 93,66 74,00 100,00
Ufsi 0,037 10,00 10,00 10,00
Undirmálsfiskur 0,229 65,00 65,00 65,00
Ýsa, sl. 3,663 125,40 124,00 127,00
Fiskmark 17 septamber s. aður 1 aldustalls 13,8221 mn.
Þorskur, sí. 0,869 97,03 91,00 99,00
Ufsi, sl. 11,453 44,43 44,00 45,00
Langa.sl. 0,688 60,00 60,00 60,00
Blálanga, sl. 0,069 50,00 50,00 50,00
Keila, sl. 0,252 45,00 45,00 45,00
Karfi, ósl. 0,370 46,00 46,00 46,00
Steinbítur, sl. 0,027 30,00 30,00 30,00
Ysa, sl. 0,061 90,00 90,00 90,00
Lúða.sl. 0,033 220,00 220,00 220,00
Okumenn i
íbúöarhverfum!
Gerum ávallt ráö
börnunum
yUJ^FEPDAR